Tímarit lögfræðinga - 01.05.1991, Page 32

þess að ráðlegt er að vísa málefni varðandi túlkun bandalagsréttarreglu, sem
hefur þýðingu í máli sem til meðferðar er, til Dómstólsins til forúrskurðar eins
fljótt og unnt er svo að málinu verði ráðið sem fyrst til lykta. Viðhorf dómara,
sem hingað til hefur mótast af innlendum sjónarmiðum og hugsunarhætti, er að
torvelt og tímafrekt sé að leita úrlausnar Dómstólsins. Því miður virðist sá léttir,
sem fylgir því að koma máli frá sér með eigin úrlausn, vega þyngra en
skylduræknin þegar leita ber úrlausnar annarra dómstóla, í þessu tilviki
Dómstóls Evrópubandalagsins.15
Framkvæmdastjórn Bandalagsins (die Kommission) hefur líka gert sér grein
fyrir þessum annmörkum. í tilkynningu hennarfrá 7. september 1989 um úrræði
til að koma á innri markaði Bandalagsins segir svo m.a.:16
Dómstólar í aðildarríkjunum bera einnig ábyrgð á skiivirkri og samfelldri beitingu bandalags-
réttarins. Nefndin verður að krefjast þess í þágu borgaranna og réttvísinnar að dómstólarnir í
aðildarríkjunum gegni hlutverki sínu á sama hátt og stjórnsýslan.
Þetta útheimtir að dómarar og lögmenn kunni skil á beitingu bandalagsréttar,
eins og framkvæmdastjórnin hefur bæði séð og gert kröfu um.
IV.
Lögfræðin er enn þann dag í dag þjóðleg fræðigrein en ekki evrópsk í löndum
Bandalagsins. Hún tekur fyrst og fremst mið af lögum og dómafordæmum hvers
ríkis og starfsaðferðir hennar ákvarðast af hefðum og menningu þeirra. Þetta á
einkum við um aðferðafræði og þann hátt sem hafður er á um túlkun laga. Þessi
tengsl við réttarmenningu hvers ríkis ráða einnig öllum þáttum menntunar í
aðildarríkjunum. Þannig lærir venjulegur evrópskur lögfræðingur rétt eigin
ríkis.
Svipað má segja um dóma og fordæmi. Mjög er mismunandi eftir ríkjum,
hvernig álitaefni eru greind og úrlausnir rökstuddar. Sjaldan er litið til erlendra
fordæma við úrlausn hliðstæðra álitaefna. Enn er jafnvel tekið á réttarsambönd-
um, sem ná út yfir landamæri einstakra ríkja, á grundvelli landsréttar, t.d.
samningum milli ítalskra og þýskra eða franskra og danskra fyrirtækja. Úr
réttarágreiningi af þessu tagi er leyst á grundvelli alþjóðlegs einkamálaréttar, en
kenningar þeirrar fræðigreinar eru einnig þjóðlegs eðlis.17
Vaxandi tengsl aðildarríkjanna, einkum eftir 1992, valda því að hér verður
þörf á gagngerum breytingum. I því sambandi er nauðsynlegt að greina að tvo
mismunandi þætti, sem ég álít þó að verði að skoða í samhengi:
15 Meier, EuZW 1990, 83
16 KOM (89) nr. 42 og nr. 43
17 Coing, NJW 1990, 937
30