Tímarit lögfræðinga - 01.09.1992, Blaðsíða 64

verulegur munur er á skýringum í lagasafni Karnovs og skýringum í sérstökum
útgáfum af lögum. í Karnov eru aðeins tilvísanir en í sérútgáfum eru skýringarn-
ar oft ítarlegar og fræðilegar.
Finnland, sem er okkur af ýmsum ástæðum fjarlægara, hefur ágætt lagasafn en
að öðru leyti er ég ókunnugur upplýsingastarfsemi Finna á sviði löggjafar.
• Vegna hinnar öru tölvutækniþróunar hefur öll vinna á þessu sviði orðið
auðveldari (nema etv. hér á landi). í Danmörku hefur Schultz-forlag komið upp
tölvuvæddri upplýsingaþjónustu til lögfræðinga og almennings og yfirleitt er
þessi útgáfu- og upplýsingastarfsemi í höndum einkaaðila, að minnsta kosti það
sem er fram yfir það að finna réttan texta laganna.
Nú verður vikið að lagasafninu íslenska. Útgefendur þess hafa ekki sett sér
annað markmið en það að gefa út texta laganna eins og hann var 1. október 1990
og tilvísanir í reglugerðir sem teljast vera í gildi. Þetta verkefni er í sjálfu sér mjög
einfalt því að þessar upplýsingar liggja fyrir í ráðuneytunum. Það geta þó komið
upp álitamál og þá verður hlutverk útgefandans ekki vandalaust, eins og
eftirfarandi dæmi sýnir.
Á 106. löggjafarþingi, 1983-84, var lagt fram frumvarp til laga um breytingar á
jarðalögum nr. 65/1976. Skotið var inn kafla um viðurkenningu á nýjum býlum,
félagsbú og jarðaskrá. í frumvarpsgrein, sem varð 23. grein laganna, eins og þau
eru nú, er gert ráð fyrir að býli þurfi að hafa ákveðið lágmark ræktaðs lands og í
28. gr. að hver aðili félagsbús fái réttarstöðu ábúanda á nýju býli. Þessi ákvæði
hafa þótt óþörf þegar svo stóð á að sonur eða dóttir hóf búskap í skjóli foreldra,
svo að við aðra umræðu í neðri deild var þessu ákvæði skotið inn í 25. gr.:
„Heimilt er að samþykkja tímabundna stofnun félagsbús vegna ættliðaskipta
á jörð og er í reglugerð heimilt að víkja frá skilyrðum 5. gr. 25. gr. (vísar til 23.
gr.) og réttindum skv. 1. mgr. 28. gr., varðandi slík félagsbú“.
Þessi breyting mun hafa verið samþykkt á stjórnskipulegan hátt og vera í texta
þeim sem forseti íslands undirritaði.1
Þegar lögin voru birt í Stjórnartíðindum sem lög nr. 90/1984 um breytingar á
lögum nr. 65/1976 vantaði þetta ákvæði og hefur ekki verið úr því bætt mér
vitanlega. Það er ekki heldur í Lagasafninu 1991 en hefur verið í þeim
sérprentunum laganna, sem landbúnaðarráðuneytið hefur afhent mönnum til
að fara eftir.
Nú er það svo, að óbirt lög hafa ekki lagagildi en ég tel samt að rétt hefði verið
að hafa í lagasafninu þann texta sem forseti undirritaði með athugasemd um
hvað væri birt og hvað óbirt. Þetta vekur að sjálfsögðu upp þá spurningu, hvort
ekki er nauðsynlegt að fara yfir helstu lagabálka og athuga hvort þeir eru
réttilega birtir.
1 Heimild: Tryggvi Gunnarsson hrl.
142