Samtíðin - 01.03.1940, Qupperneq 22

18
SAMTlÐIN
heldur ekki kaffi né te. Árum sam-
an hefur liann haldið geysiná-
kvæma daghók. Þessi dagbók bjarg-
aði eitt sinn lífi Chiangs. Uppreisn-
armenn, sem rændu honum og
höfðu hann í varðlialdi í Sian, lásu
liana ásamt nokkrum hréfum, sem
Chiang hafði skrifað konu sinni, og
hafði það slílc áhrif á þá, að þeir
gerðust skyndilega vinveittir hon-
um.
Chiang þykir mjög gaman að
ganga sér til hressingar um mis-
hæðótt land á sólbjörtum degi og
snæða hádegisverð úti í guðsgrænni
náttúrunni. Heimilislíf hans er fyr-
irmynd, enda á hann mestu af-
hragðs konu, sem liefur reynst hon-
um ómetanlegur lífsförunautur.
Annars er hann lítt fvrir marg-
menni gefinn, en kann best við sig
í einveru. Besti vinur hans af út-
lendingum er W. H. Donald, blaða-
maður frá Ástralíu, sem liefur ár-
um saman stutt hann með ráðum
og dáð.
Nálega öllum tómstundum sínum
ver þessi voldugi stjórnmálaleiðtogi
til þess að lesa sigildar kinverskar
bókmentir. Einna vænst þykir hon-
um um eftirfarandi setningar úr
ritum Konfúsíusar:
„Sá, sem ættar sér að st.jórna landinu,
verður fyrst að tæra að sjá fjölskyldu
sinni farborða.
Sá, sem hygst að sjá fjölskyldu sinni
farborða, verður fyrst að læra að temja
líkama sinn með siðferðislegri þjálfun.
Til þess að geta tamið líkama sinn,
verða menn fyrst að hafa tamið hugann.
Til þess að verða færir um að temja
huga sinn, verða menn að vera einlægir
i áformum sinum.
Til þess að menn geti orðið einlægir
í áformum sínum, verða þeir að auka
þekkingu sína.“
HIANG er fæddur í þorpinu
Chikow í Chekiang-héraðinu,
árið 1887. Rúmlega tvítugur gekk
hann á liernaðarskóla í Tokio og
gegndi að loknu skólanámi her-
þjónustn um nokkurra ára skeið i
her Japana.
Arið 1909 hitti hann dr. Sun Yat-
sen, sem þá var í iitlegð austur í
Japan. Eftir nokkrar viðræður við
þennan mann varð Chiang gagntek-
inn af þjóðernisstefnu Kínverja.
Gerðisl hann þátttakandi í kín-
versku byltingunni árið 1911 og var
siðan um fimm ára skeið einn af
hollustu trúnaðarmönnum dr. Suns.
En árið 1917 varð Chiang það ljóst,
að hver sá, sem ætlar að gerast
stjórnmálamaðnr, verður að hafa
talsverð fjárráð, og gerðist hann þá
miðlari i Shanghai.
Um 1921 var Chiang önnum kaf-
inn í hermálum og pólitik, og
skömmu síðar var hann, fyrir at-
beina dr. Sun Yat-sens, gerður að
formanni miðstjórnar Kuomintang-
flokksins, sameiningarflokks Kín-
verja. Við andlát dr. Suns, árið
1925, varð Chiang æðsti hershöfð-
ingi kinverska þjóðernisliersins, og
jafnframt áformaði hann þá eitt
hið frumlegasta og djarfasta tiltæki,
sem sögur fara af á vorum tímum:
að sameina gervalt Kína með her-
valdi.
En Chiang var aldrei róttækur,
meðan hann var í byltingaraðstöðu
i Kina. Mótstöðumenn hans furðuðu
sig á þvi, að hann skyldi hafa gert