Hugur - 01.01.2004, Blaðsíða 170

i68
Michael Hardt ogAntonio Negri
framleiðslustjórnunarþátta og íhlutana í boðskiptasviðið og afleiðinga þeirra
á réttlætingu kerfisins. Hér er ætlunin að rannsaka hin nýju form íhlutunar
sem varða beitingu efnislegs valds af hálfu heimsvaldavélarinnar gagnvart
hnattsvæðum sínum. Ogn þeirra óvina sem Veldið stendur nú frammi fyrir
kann fremur að vera hugmyndafræðilegs eðlis en hernaðarlegs, en sá máttur
Veldisins sem sýnir sig með beitingu afls og aflar þær herfræðilegu útfærslur
sem tryggja skilvirkni þess eru þó nú þegar tæknilega háþróaðar og með ör-
ugga pólitíska tryggingu á bak við sig.5/
Vopnabúr réttmætrar valdbeitingar við heimsvaldaíhlutun er vissulega nú
þegar umfangsmikið, og ætti ekki einungis að eiga við um hernaðaríhlutun
heldur einnig aðrar tegundir á borð við siðferðisíhlutun og lagalega íhlutun.
Reyndar verður máttur Veldisins til íhlutunar best skilinn þannig að hann
byggist ekki beinlínis á drápstækjum þess heldur á siðferðilegum stjórntækj-
um þess. Það sem við nefnum hér „siðferðisíhlutun“ er nú á dögum iðkað af
ýmsum aðilum, þar á meðal fréttamiðlum og trúarstofnunum, en þeir mikil-
vægustu kunna þó vera í hópi svokallaðra frjálsra félagasamtaka (NGO’s
[Non-Governmental Organizations]), sem eru, einmitt vegna þess að þau
eru ekki beinlínis starfrækt af ríkisstjórnum, talin ganga fram á grundvelli
siðfræðilegra eða siðferðilegra skylduboða. Hugtakið vísar til fjölda hópa, en
við eigum hér einkum við þau hnattrænu, svæðis- og staðbundnu samtök
sem beita sér fyrir líknarstarfi og verndun mannréttinda, á borð Amnesty
International, Oxfam og Lækna án landamæra.58 Slík mannúðar-félagasam-
tök eru í reynd (jafnvel þótt þetta gangi þvert á ætlun þátttakendanna) á
meðal kraftmestu friðarvopna hinnar nýju heimsskipanar - líknarherferðir
og betlimunkareglur Veldisins. Þessi félagasamtök heyja „réttlát stríð“ án
vopna, án ofbeldis, án landamæra. Rétt eins og Dóminíkanar á síðmiðöldum
og Jesúítar í dagrenningu nútímans leitast þessir hópar við að bera kennsl á
sammannlegar þarfir og verja mannréttindi. Með tungumáli sínu og aðgerð-
um skilgreina þau fyrst óvininn sem skort (í von um að koma í veg fyrir al-
varlegan skaða) og bera síðan kennsl á óvininn sem synd.
Hér verður maður auðveldlega minntur á hvernig kristin siðfræði lítur
fyrst á hið illa sem skort á því góða og skilgreinir síðan syndina sem vítaverða
afneitun hins góða. Innan þessarar rökvísi sætir ekki furðu, þvert á móti er
það hið eðlilegasta af öllu, að í viðleitni sinni til að bregðast við skortinum
leiðist þessi félagasamtök út í að fordæma opinberlega hina syndugu (eða
öllu heldur Óvininn, svo notað sé viðeigandi orðalag Rannsóknarréttarins);
og það sætir heldur ekki furðu að þau láti hinum veraldlegu öflum það eftir
57 Það er óslitin samfella frá hugmynd seinni hluta kalda stríðsins um „lýðræðisþröngvun" [democracy en-
forcing] og „lýðræðisumskipti" [democratic transition] til heimsvaldakenninga um „friðarþröngvunM
\peace enforcing]. Við höfum þegar bent á þá staðreynd að margir siðfræðingar studdu Persaflóastríð-
ið sem réttlátan málstað á meðan lögspekingar, eftir mikilvægt frumkvæði Richards Falk, voru al-
mennt á móti því. Sjá t.d. Richard Falk, „Twisting the U.N. Charter to U.S. Ends“, í Hamid
Mowlana, George Gerbner og Herbert Schiller ritstj., Triumph of the Image: The Medias War in the
Persian Gw^XBoulder: Westview Press, 1992), bls. 175-190. Sjá einnig umræðuna um Persaflóastríð-
ið í Danilo Zolo, Cosmopolis: Prospectsfor the World Governmenty þýð. David McKie (Cambridge: Pol-
ity Press, 1997).
58 [Samtökin eru frönsk að uppruna og nefnast Médicins sansfrontiéres.]