Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1998, Side 153

Þróun efnahagsmála 151
Atvinnuleysi karla nam 2,6% á árinu 1997 sem jafngildir því að 2.000 karlar hafi verið
án vinnu á árinu að meðallali. Atvinnuleysi kvenna var mun meira eða 5,5% sem jafngildir
því að um 3.200 konur hafi verið án vinnu að meðaltali. Munur á atvinnuleysi karla og
kvenna á árinu 1997 var 2,9% og hefur hann aldrei verið svo mikill, en á árinu 1996 var
munurinn 2,5%. Atvinnuleysi karla minnkaði að meðaltali um 0,7% á milli áranna 1996 og
1997 en um 0,3% hjá konum. Á árinu 1997 dró úr atvinnuleysi karla í öllum kjördæmum
landsins nema á Norðurlandi vestra og Vestfjörðum. Ef samsvarandi tölur eru skoðaðar
fyrir konur þá dró úr atvinnuleysi þeirra í öllum kjördæmum nema á Vestfjörðum, Norður-
landi vestra og eystra.
Reynslan hefur sýnt að þegar að kreppir flytur fólk til útlanda í mun meira mæli en frá
útlöndum. Á árinu 1997 fluttu 3.990 manns til landsins en 3.921 brott og aðfluttir umfram
brottflutta voru því 69 manns. Allt frá árinu 1991 hefur brottflutningur verið umfram að-
flutning. Á árunum 1992-1996 voru brottfluttir umfram aðflutta um 3.080 manns og voru
nettóbrottfluttir flestir á árinu 1995 eða um 1.400 manns. Aukin atvinnutækifæri síðustu
misseri hafa örugglega haft sitt að segja um þessa þróun.
Áætlað er að störfum hafi fjölgað um tæp 2.200 ársverk á árinu 1997, eða um 1,7%.
Fjölgun í vinnuaflinu er talin hafa verið um 1.600 ársverk. Atvinnuþátttakan var óbreytt milli
áranna 1996 og 1997 en hún jókst á árunum 1992-1996.
Þjóðarútgjöld
Einkaneysla: Aukin innlend eftirspurn kernur ekki hvað síst fram í vaxandi einkaneyslu.
Bráðabirgðaáætlun bendir til þess að í heild hafi einkaneyslan aukist um 6% á síðasta ári.
Þessi mikla aukning kemur í kjölfar 6,4% aukningar árið 1996 þannig að á tveimur árum
hafa heimilin aukið neyslu sína um tæp 13%.
í ljósi þeirrar kaupmáttaraukningar sem varð á síðasta ári, en Þjóðhagsstofnun áætlar að
kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann hafi aukisl um 6%, kemur aukning einkaneyslunnar
ekki á óvart. Þessi niðurstaða felur í raun í sér að sparnaður heimilanna fari fremur vaxandi.
Hrein eign heimilanna að lífeyrissjóðum frátöldum hefur rýrnað um nokkurt árabil, en vís-
bendingar urn eignastöðu heimilanna benda til þess að í fyrra hati þessi þróun stöðvast.
Það eru einkurn varanlegar neysluvörur sem bera uppi aukningu einkaneyslunnar og má
þar sérstaklega nefna gífurlega aukningu í bifreiðakaupum einstaklinga. Mikil aukning hef-
ur einnig orðið á útgjöldum til húsbúnaðar og heimilistækja hvers konar sem og útgjöld til
tómstundaiðju og menntunar og menningarmála. Auk þess hafa útgjöld Islendinga erlendis
aukist mjög á síðustu árum. Aukning annarra neysluútgjalda svo sem til kaupa á matvælum
og fatnaði er mun minni á tímabilinu og sem hlutfall heildarútgjalda fara þessir liðir stöðugt
lækkandi.
Samneysla: Áætlun fyrir árið 1997 bendir lil þess að útgjöld til samneyslu í heild hafi verið
106,5 milljarðar króna og hafi aukist um 1,5% að raungildi frá fyrra ári. Mest er aukningin
í fræðslu- og heilbrigðismálum. Hlutfall samneyslunnar af landsframleiðslu var 20,2% á ár-
inu og hefur það vaxið jafnt og þétt um nokkurt árabil þar til síðastliðin tvö ár. Umrætt hlut-
fall er hátt á íslandi í samanburði við meðaltal OECD-ríkjanna en hins vegar lágt þegar horft
er til annarra Norðurlanda.