Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1998, Qupperneq 332

330 Tækni- og vísindagreinar
Hönnun súrálstanks á Grundartanga
Hönnunarforsendur
Þegar hönnun súrálstanksins á Grundartanga hófst lágu hönnunarforsendur frá verkkaupa að
mestu leyti fyrir. Ráðgjafarfyrirtækið ALESA ALUSUISSE vann hönnunarforsendurnar í
samvinnu við íslenska og breska ráðgjafa verkkaupans.
í grófum dráttum skyldi miðað við eftirfarandi hönnunarforsendur:
• Innra þvermál, r/( = 33.00 m.
• Hæð skeljar, h = 48.00 m.
• Hæð þakvirkis, h2 = 6.0 m.
• Hráefnisrýmd: 41.000 tonn af súráli.
Skelin skyldi vera úr forspenntri steinsteypu en undurstöðurnar úr járnbentri steinsteypu.
Þakið skyldi byggt úr stáli en Fjarhitun hf. sá um hönnun þaksins. Allur búnaður til flutn-
ings og meðhöndlunar á súrálinu var hannaður af Alesa Alusuisse.
Eitt mikilvægasta atriðið varðandi geymslu og flutning á súráli er að því sé haldið þurru.
Þess vegna var lögð á það höfuðáhersla strax í byrjun að veggir tanksins væru þéttir gagn-
vart raka. Þar að auki er súrál mjög fínkorna og hefur tilhneigingu til þess að smjúga gegn-
um minnsu sprungur, jafnvel þar sem vatn á ekki greiða leið.
Hönnuðir tanksins töldu að kröfum verkkaupa varðandi þéttleika væri mætt með því að
krefjast þess að meðalsprunguvídd, reiknuð í samræmi við staðalinn EC2, væri ekki stærri
en 0.15 mm (wfl ^ 0.15 mm) við óhagstæðasta tilfelli notmarkaástands, það er I00°C hita-
mun milli útilofts og súráls. Ráðgjafar verkkaupans komust hinsvegar að þeirri niðurstöðu
að miða ætti við einkennandi (karakteríska) sprunguvídd wg5 ^0.1 mm sem samsvarar því
að reikningsleg meðalsprunguvídd sé um 0.058 mm. Þetta hefur töluverð áhrif á hönnun
uppspennukerfisins eins og fjallað verður um síðar.
Alagsforsendur
• Rúmþyngd súráls, ps= 12 kN/m2.
• Snjóálag á þak, 5=1.0 kN/m2. Miðað skyldi við FS/ENV 1991.
• Grunngildi vindálags skyldi reiknað samkvæmt ÍST 12.3, Utg. 1989. Vinddreifing og
vindálagsstuðlar samkvæmt FS/ENV 1991.
• Jarðskjálftaálag samkvæmt FS/ENV 1998 skyldi miðað við grunnhröðun, a=0.1 g
• Tekið skyldi tillit til hitaspenna vegna mismunar á hitastigi súrálsins og útihitans. Miða
skyldi við að hitastig súrálsins væri 80°C. í hönnun var síðan miðað við -20°C sem úti-
hita.
Álag frá súrálinu á skel og botnplötu er reiknað samkvæmt DIN 1055 Teil 6 [1]. Gerður er
greinarmunur á því hvort verið er að fylla á tankinn eða tæma hann. Fyrir ástand áfyllingar
gildir: