Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1998, Page 355
Steinsteypa í sjávarumhverfi á ári hafsins 353
Mynd 10 Smásjármynd af steinsteypu,
sýni 1-7 (svipar til sýnis 1-3). Myndin er
tekin við yfirborð sýnisins. Yfirborðið er
byrjað aðflagna og gipsútfellingar (nálar-
laga) hafa myndast í sprungum sem liggja
u.þ.b. samsíða yfirborðinu.
hlutfallið í efsta laginu er mjög hátt, það er t.d.
mun hærra en mælist í sýnurn úr Borgarfjarðar-
brúnni (sjá mynd 1).
Sambærilegar niðurstöður má fínna í sýnun-
um sem lágu í lOx lausninni, þ.e. veruleg út-
skolun af kalsíum úr sementsefjunni og upptaka
af magnesíum hefur átt sér stað. Eins og í sjávar-
sýnunum virðast efnahvörfin ná tiitölulega stutt
ofan í lOx sýnin. Olíkt sjávarsýnunum átti sér
stað yfírborðsflögnun í nokkrum lOx sýnanna,
sérstklega í sýnurn 1-3, 1-9. Ástæðan fyrir
flöguninni virðist vera sú að gips hefur myndast
við yfirborðið í sýnunum, sjá mynd 10. Myndun
þess hefur í för með sér mikla rúmmálsaukningu
og þar af leiðandi veldur hún þenslu og yfir-
borðsflögnun. Gipsmyndun og yfirborðsflögnun
virðist ekki eiga sér stað í slagsýnunum.
Samantekt
Það er ljóst að með notkun á föstum íblöndunarefnum, eins og slagi og kolaryki, að hluta til
í stað sements er hægt að auka gæði steinsteypu verulega. Það sem gerist m.a. við notkun
slíkra efna er að sementsefjan þéttist verulega. Því eiga jónir eins og klór, magnesíum og súl-
fat erfiðara nreð að ganga inn í steypuna. Af þessum sökum lækkar leiðnistuðull þessara efna
verulega við notkun íblöndunarefna. Að sama skapi eykst frostþol steypu verulega. Á mynd
11 er sýnt sambandið milli leiðnistuðuls klórs (sjá töflu 4) og niðurbrots eftir 56 sveiflur í
sænska frost/þíðu-prófinu (sjá töflu 3).
Steypa með tiltölulega lágan leiðnistuðul er mun frostþolnari en steypa með háan leiðni-
stuðul. Með því að nota um 40% slag með íslensku VP-sementi (sýni 1-2) er hægt að lækka
leiðnistuðulinn um meira en eina stærðargráðu, miðað við sýnin án íblöndunar (sýni 1-12).
í þessu sambandi ber að hafa í huga að sýnin sem voru prófuð, voru öll með mjög lágt v/s-
hlutfall. Því er það gríðarleg breyting þegar
leiðnistuðullinn fyrir klór breytist urn meira en
eina stærðargráðu við að um 40 % slag er notað
í stað sements.
Það er injög athyglisvert að íslenskt VP-
sement (með 7,5% kísilryki og 3% líparíti)
kemur tiltölulega vel út lir flestum prófununum
og t.d. mun betur en kolarykssýnin.
Við það að standa í sjó eiga sér stað efna-
breytingar í steypu sem geta leitt til llögnunar og
jafnframt dregið verulega úr frostþoli viðkom-
andi sýna. Notkun á íblöndunarefnum dregur úr
þessum áhrifum.
♦ ♦
•o 2,51>l ♦
'C
3 ♦
.! 5'0&l3 >♦
0 r 4 0f;niiii tftir 56 ur ifcrðir,' 10 /o
Mynd 11 Flögnun í sýnum eftir 56 um-
ferðir íf/þ-prófi (sjá töflu 3) á móti leiðni-
stuðlifyrir klór í sömu sýnum (sjá töflu 4).