Tónlistin - 01.11.1943, Qupperneq 51

Tónlistin - 01.11.1943, Qupperneq 51
TÓNLISTIN 49 ans eins, heldur af innstu nauðsyn. Sí- felld samkvæmni, stööugleiki og skír- leiki eru æSstu boSorS hans. Hann þekk- ir hvorki hik né undanhald ; þroskabrnut hans liggur bein og óslitin frá sárustu fátækt og algjöru umkomuleysi til heimsspannandi vegsömunar. I röska fjórSungsöld dvelur hann einangraSur i furstaþjónustu sem hinn tryggasti og samvizkusamasti þegnskaparmaSur og nýtur þess í ríkum mæli, aS kynnast handtökum sveitafólksins, ekki sízt þar sem hann sjálfur var kominn af brjóst- sterkum bændaættum. Ekkert tónskáld hefir veriS svo nátengt náttúrunni sem Haydn, og því er þaS engin tilviljun, aS tvö veraldleg óratóríum, sem bæSi lof- syngja mátt og dýrS náttúrunnar, Sköp- unin og ÁrstíSirnar, kóróna ævistarf hans. Hljómsveit Rej'kjavíkur og söngfélag- iS Harpa hafa nú kynnt síSara verkiS. Uppfærslan var þó ekki fullkomin, þar sem lýsinguna á vetrinum vantaSi S'm lokaþátt meS fyrirheitinu um paradís. En þann endi kaus textahöfundur Haydns, tónskáldiS og bókmennta- fræSingurinn Gottfried van Swieten barón, í staSinn fyrir hin dapurlegu endalok enska frumtextans hjá Thom- son frá árinu 1726, þar sem ferSamaS- urinn verSur úti í veSurhörku vetrar- byljanna. — van Swieten hefir veitt Haydn mikilsverSa aSstoS meS marg- vislegum leiSbeiningum um ýmsa mögu- leika viS lagsetningu textans. Haydu sjálfur hefir tekiS öllu slíku mjög vel og meira aS segja beinlínis mælzt til þess, aS ljóSskáldiS eSa þýSandinn léti sér ekki nægja aS rita og ríma orSin ein, heldur skyldi hann einnig gefa tónskáld- inu ákveSnar bendingar um notkunar- liátt hins bundna máls innan heildar tónverksins. Þannig hefir Haydn tek- izt aS hylja hinar barnalegu veilur text- ans og brúa biliS milli hlutlausrar nátt- úrúskoSunar og mannshjartans meS tónkynngi sinni. — HvaS viSvíkur hinni ísl. mynd lýsingarinnar i þýS:ngu hins mæta íslenzkufræSings Jak. Jóh. Smára, þá virSist hún gefa fullkomiS tile '"ni til þeirar spurningar, hvort þaS sé ekki bjarnargreiSi gagnvart íslenzkri mál- vöndun aS leysa slíkt verk af hendi inn- an svo harSstjórnarlegrar takmörkunar, sem tónbálkurinn útheimtir. Einsöngvarar, kór og hljómsveit standa andspænis gífurlega örSugu verkefni viS flutning tónsmiSar af þessu tagi. — Og þegar tekiS er tillit til þeirra sérstöku aSstæSna hérlendis, aS flestir uppfærendur eru aS eins áhugamenn, verSur tæplega annaS sagt en aS heild- arútkoman hafi veriS góS. En rnatiS hlýtur þó alltaf aS verSa staSbundiS og kröfurnar miSaSar viS tæknilegar kring- umstæSur og hlutfallslega möguleika. Stjórnanda þessarar uppfærslu „ÁrstíS- anna“, Robert Abraham, hefir láSzt aS gefa gaum þessu veigamikla atriSi í ís- lenzku tónlistarlifi; og hann virSist bresta skilning og skilyrSi til aS laga sig eftir því, aS taka afleiSingunum af því, enn sem komiS er. Af þessu hl 'zt iraunskökk tilætlunarsemi gagnvart tón- listarflytjendunum, sem á engan rétt á sér á þessu stigi. Sumir tilburSir söng- stjórans eru og meS þeim hætti, aS hæpiS má teljast, hvort þeir eru eftir- breytniverSir á konsert-palli. Éinsöngshlutverkin voru í höndum GuSrúnar Ágústsdóttur, Daníels Þor- kelssonar og GuSmundar Jónssonar. Hinn síSarnefndi hefir mótunargáfu til aS bera, og gefur hann augsýnilega góS- ar vonir um uppvaxandi söngvaraefni, þótt finna megi aS tónmyndun hans sumsstaSar (nasal). Óvenjulega mikil taugaró hans gerSi honum kleift aS forSast truflun viS óviSráSanleg smá- mistök og hlíta óvæntu boSi án nokk- urrar tafar, svo aS þessi fyrsta opinbera framkoma hans var verS fyllstu athygli. GuSrún leysti sinn þátt af hendi meS góSri innlífun, en Daníel gætti ekki nógsamlega aS aSgreina hlutlaust söng- les frá lýrískum söng þótt vart yrSi viS viSleitni hans til sjálfstæSrar meSferS- ar, sem þó getur orkaS tvímælis, eins og of eindregin portato-framsetning.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Tónlistin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tónlistin
https://timarit.is/publication/922

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.