Læknablaðið - 15.02.1986, Blaðsíða 16

32
LÆKNABLAÐIÐ
meðferðar. Á það við um ýmsar persónulegar
upplýsingar um sjúklinginn, um sjúkdóm
hans og svo læknismedferð. Ef enginn annar
en læknir sá, sem hlut á að máli, mætti skoða
gögn þessi, væri ekki af þeim mikið gagn.
í 17. gr. tölvulaganna (Lög um kerfis-
bundna skráningu á upplýsingum, sem varða
einkamálefni nr. 92/1981), segir svo orðrétt:
»Heimilt er að veita lækni eða tannlækni,
er hefir mann til læknismeðferðar, upplýs-
ingar úr sjúkraál sjúkrahúss eða öðrum sjúk-
lingaskrám þess varðandi mann þennan. Upp-
lýsingar geta einnig, þegar læknir á í hlut, tek-
ið til annarra, einkum vandamanna viðkom-
andi manns, þegar slíkt er talið skipta máli
vegna læknismeðferðar á hinum skráða
manni.«
Samkvæmt þessu er þeim, sem halda
sjúkraskrár, einungis heimilt að veita lækn-
um, þ.m.t. tannlæknum, upplýsingar úr
þessum sjúkraskrám og eingöngu að því er
varðar mann, sem þessir læknar hafa til
læknismeðferðar.
Þetta var ekki svo erfitt vandamál viður-
eignar meðan sjúkraskrár allar voru hand-
færðar í bók, en vandinn við hindra út-
breiðslu hefur aukist margfalt, þegar tölvu-
skráning var upp tekin á heilbrigðissviðinu.
Tekið skal fram við að samanburð á
tölvuskráningu á heilbrigðissviðinu í öðrum
Norðurlöndum, þá stöndum við afar aftar-
lega í þeirri starfsemi. Ég held að tannlækn- ar
haldi ekki neinar tölvuskrár, a.m.k. ekki
neinar almennar tölvuskrár um sjúklinga
sína. Á sjúkrahúsum hér hafa ríkisspítalarnir
haldið skrár fyrir sínar stofnanir. Þá mun
Borgarspítalinn hafa haldið skrár, tölvu-
færða skrá um sínar stofnanir. Auk hinna
almennu skráa, sem hér er um rætt, eru einnig
haldnar ýmsar sérskrár um sérstaka hópa
manna, sem flokkaðir eru ýmist eftir aldri,
kyni eða sjúkdómseinkennum.
Ríkisspitalarnir og Borgarspítalinn hafa
fengið almenn leyfi til að halda sjúkraskrár.
Þá hefur einstökum heilbrigðisstofnunum
verið veitt leyfi til að halda mjög viðkvæmar
skrár, svo sem embætti landlæknis og Trygg-
ingastofnun ríkisins.
Tölvufærðar skrár hafa ýmsa kosti fram
yfir hinar handfærðu, en einn mikinn ókost
hafa þær. Það er hægt að eyðileggja allar
skránar í einu vetfangi. Af þeim sökum er oft
höfð sú regla, að geyma annað eintak utan
skráningarstofnunar og er það gert til öryggis.
Þá hafa risið upp verstu deilur um það,
hvort geyma skuli gögn þessi lengi:
Á að eyðileggja þau eftir 20 ár eða 50 ár?
Sumir læknar segja, að það eigi að geyma
þetta í það óendanlega, til að geta borið saman
sjúkdómana á ýmsum tímum og árangur
læknismeðferðar. í samræmi við þetta er það
nú komið í tísku nokkuð, að fara allt aftur í
Fornaldasögur Norðurlanda, til að skoða
læknisfræðileg atriði frá þeim tímum. Ekki
veit ég hvað þetta er hagkvæmt, en ekki er það
mjög vitlaust, a.m.k. ekki vitlausara en margt
annað, sem gert er.
Rétt er að huga að því, að allar skrár og ekki
síst skrár lækna og heilbrigðisstofnana, snúa
að öðrum en læknunum sjálfum, fréttamön-
num og öðrum slíkum. Þær snúa einnig að
þolandanum, þessum vesalingum, sem hafa
verið skráðir. Um það segir í 10. gr. tölvu-
laganna:
»Nú telur maður, að upplýsingar um hagi
sína séu ritaðir í sjúkraála eða önnur sjúkra-
registur eða sjúkraskrár og vill nú fá vitn-
eskju um efni þeirra. Skal hann þá óska þess
við heimilislækni sinn, eða annan þann lækni,
sem fjallað hefur um heilsuhagi hans, að hann
leiti eftir upplýsingum þessum frá þeim, sem
ábyrgur er fyrir skráningu. Þessi aðili skýrir
lækninum frá upplýsingum, svo honum sé
kleift að koma honum á framfæri við við-
komanda.«
Ennfremur segir í grein þessari:
»Ákvæði 1. mgr. gildir ekki að hagsmunir