Læknablaðið - 15.01.1995, Blaðsíða 50

40
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Fig 1. The percentprevalence ofhypothyroidism (*) judged by
T4 replacement in patients with Graves’ disease (GD) with
time after a single radioiodine treatment. The solid line repres-
ents the bestfitting linefor a logarithmic regression for all the
datapoints (y=8.99Ln(x) + 50.7; r=0.6439;p<0.0016). The
broken line is a corresponding line after the data have been
corrected by results from serum measurements where about
halfthe patients considered euthyroid were infact either overt-
ly or subclinically hypothyroid.
incidence of hypothyroidism (%)
months after 1-131 treatment
Fig2. Incidence (%) ofhypothyroidism (confirmed byfamily
doctors) in 60patients with Graves’ disease at different length
of time after a single radioiodine treatment.
hækkun á heildar 4t joðupptöku. Upptekinn
meðferðarskammtur geislajoðs á hvert gramm
kirtilvefs var hæst í minnstu kirtlunum. Tíðni
skjaldvakabrests var meiri og tíðni endurtekn-
inga minni í smærri kirtlum en í þeim stærri.
Algengast var að kirtlar væru á bilinu 20-39
grömm.
I töflu V sjást niðurstöður mælinga á TSH,
FT4 og T4 hjá sjúklingum í úrtakshópnum sem
meðhöndlaðir voru með geislajoði vegna Gra-
ves sjúkdóms og komu til blóðsýnatöku
(n=103). Sjúklingar sem taldir voru með eðli-
lega starfandi kirtil reyndust í 53,5% tilfella
vera með hækkun á TSH (þar af voru 28,6%
gilda yfir 8,4 mU/1, sem eru tvöföld efri við-
miðunarmörk) og 35,7% hópsins reyndust
hafa lækkun á FT4. Sjúklingar með skjaldvaka-
brest á T4 meðferð voru með lækkun á TSH í
50,9% tilvika og FT4 var hækkað hjá 29,1%
sjúklinga. Hjá þeim sjúklingum með skjald-
vakabrest sem við fengum til að hætta inntöku
á T4 í 12 daga fyrir sýnistöku reyndust 55%
hafa hækkun á TSH.
Þegar samanburður var gerður á svörum
sjúklinga og lækna kom í ljós að upplýsingar
um T4 meðferð bar saman í öllum tilvikum
nemaeinu (— 99%). TímalengdT4meðferðar-
innar bar hins vegar ekki eins vel saman og var
mismunurinn meiri en sex mánuðir í einum
þriðja tilfella. Sjúklingar ýmist ofmátu (sem
var algengara) eða vanmátu tímann og reynd-
ust frávik meiri eftir því sem lengra var liðið frá
meðferð. Óhætt reyndist að nota svör sjúklinga
til að athuga algengi skjaldvakabrests og þá
talið víst að T4 meðferð þýddi skjaldvakabrest-
ur. A mynd 1 hefur verið dregin logaritmísk
fylgilína sem fellur best að algenginu
(p=0,0016) en brotalínan sýnir algengið eftir
leiðréttingar með tilliti til niðurstaðna horm-
ónamælinga í úrtakshópnum og eru þá for-
klínískir (subclinical) sjúklingar taldir með
(sjúklingar með hækkun á TSH en með
skjaldkirtilshormón innan viðmiðunarmarka).
Reyndist skjaldvakabrestur þá vera orðinn um
70% eftir eitt ár og 80% eftir fjögur ár en jókst
ekki eftir það, því að fylgnilína, fyrir algengi
með tíma, eftir fjórða árið sýndi ekki neina
marktæka breytingu (p=0,8144). Til að meta
nýgengi skjaldvakabrests var aftur á móti ein-
ungis hægt að styðjast við upplýsingar lækn-
anna varðandi upphaf T4 meðferðar en þar
sem þeir svöruðu einungis fyrir tæplega helm-
ing sjúklinganna á tímabilinu verður að taka
niðurstöðum með fyrirvara. A mynd 2 sést að
nýgengi skjaldvakabrests hjá sjúklingum með
Graves sjúkdóm er hæst fyrstu árin eftir með-
ferð en er komið niður fyrir 1% eftir sex ár.
Misræmi á tíðni skjaldvakabrests á myndum 1
og 2 er vegna þess að á mynd 1 hefur tíðni verið
leiðrétt út frá niðurstöðum hormónamælinga í
úrtakshópnum.
Af þeim 15 sjúklingum með heita hnúta sem