Uppeldi og menntun - 01.07.2012, Blaðsíða 99

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(2) 2012 99
HJalti JÓn SveinSSon og rúnar SigÞÓrSSon
Það vekur athygli að svo virðist sem framangreindir nemendur hafi ekki látið les-
hömlun draga sig niður í námi en þess í stað lagt meira á sig. Af gögnunum má ráða
að góð trú þátttakenda í B-hópnum á eigin getu hafi gert þá sterkari í námi og tryggt
þeim þá þrautseigju sem til þurfti þegar á móti blés, að minnsta kosti að flestu leyti.
Sumir þátttakenda í B-hópnum eru miklir námsmenn, jafnvígir á allar greinar að
því er virðist. Aðrir eru aftur á móti missterkir eftir námsgreinum. Ein stúlknanna
sagðist til dæmis hafa „ofsalegan áhuga á raungreinum“ en reyndi engu að síður að
tileinka sér aðrar greinar líka eins og námskráin segði til um. Einn piltanna kvaðst
hafa áttað sig á því að það þýddi ekki að gefast upp þótt á móti blési og hann hefði
jafnvel fallið í einstaka áfanga. Hann kvaðst stundum hafa þurft að bíta á jaxlinn og
hafa séð að „þetta er allt hægt.“
Í fyrirliggjandi gögnum margra ára úr Innu (upplýsingakerfi VMA og annarra
framhaldsskóla) kemur fram að mikið fall er jafnan í byrjunaráföngum í stærðfræði. Í
ljósi þessa kemur ekki á óvart að fjórir þátttakendur af tíu í B-hópnum höfðu átt í erfið-
leikum með stærðfræði þó að þeir hefðu átt góðu gengi að fagna í öðrum greinum.
Þeir höfðu fallið í byrjunaráföngum og voru að endurtaka þá, jafnvel í annað sinn,
án þess að hafa mikla trú á að þeir næðu tilætluðum árangri. Einn fjórmenninganna
kvaðst innan skamms fara í svokallaða stærðfræðigreiningu eftir að hafa talað við
námsráðgjafa. Ein stúlknanna sagðist alls ekki ráða við stærðfræðina og hún væri við
það að gefast upp. Þeir þátttakendur B-hópsins sem áttu við slakt gengi í stærðfræði
að stríða voru áhyggjufullir vegna þessa. Þeir voru farnir að gera sér grein fyrir því að
ef héldi fram sem horfði ættu þeir á hættu að brautskráning þeirra tefðist og þeir gætu
jafnvel ekki lokið námi með eðlilegum hætti.
Eins og bent var á hér að framan ber mörgum rannsóknum saman um að margir
nemendur lækki í einkunnum fyrst eftir að þeir hefja nám í framhaldsskóla. Þátttak-
endur í B-hópnum voru spurðir að því hvernig þessu hefði verið háttað hjá þeim.
Flestir kváðust hafa lækkað í einkunnum tímabundið, annað hvort vegna þess að þeir
lögðu sig ekki nægilega vel fram eða af því að námið varð erfiðara en þeir reiknuðu
með. Einn piltanna komst svo að orði:
Ég var allt of kærulaus á fyrstu önninni. Það var enginn að hugsa um mann eða
þannig, maður þurfti að bera sjálfur ábyrgð á náminu. Ég varð bara að taka mig á, ég
komst að því að enginn gæti gert neitt í því nema ég sjálfur. Síðan hefur námið bara
gengið vel, ég er alla veganna á beinni braut.
Þetta er í samræmi við það sem að framan greinir um eitt af einkennum trúar á eigin
getu: að nemendur láti mistök og erfiðleika ekki slá sig út af laginu. Þeir læri af reynsl-
unni og reyni að gera betur næst. Nemendur B-hópsins voru einnig óhræddir við
að leita sér aðstoðar, hvort sem um var að ræða einstök verkefni í kennslustundum
eða hvaðeina sem nám þeirra varðaði. Þeir könnuðust ekki við að vera kvíðnir vegna
námsins eða veru sinnar í skólanum, nema fjórmenningarnir áðurnefndu sem farið
var að líða illa vegna slaks gengis í stærðfræði.