Milli mála - 01.01.2010, Blaðsíða 116
verður sá málflutningur þeim síst til sóma er stundir líða fram.“ 57
aftur á móti sagði í Morgunblaðinu: „Frásögnin er skýr og víða
mjög skemmtileg. En ef litið er á bókina frá sagnfræðilegu sjón-
armiði, má telja, að samúð höfundar með öðrum styrjaldaraðiljan-
um komi óþarflega berlega fram.“58 Má segja að með þessari bók
hafi Þórhallur gerst full einsýnn í skoðunum og það má velta því
fyrir sér hvort hann var látinn gjalda þess síðar.
En hvað var til af bókum á spænsku hjá íslenskum menningar-
stofnunum á þessum árum? nokkuð barst af spænskum bókum á
bókasöfn Íslands. Þórhallur var hvatamaður ásamt landsbókaverði
að bókakaupum Landsbókasafnsins árið 1930. Þá voru keypt
„úrvalsrit eftir nútímahöfunda spænska og ameríska.“59 Þetta voru
fyrstu bækur þessa eðlis hér á landi. Árið 1940 keypti Þórhallur
bækur á spænsku fyrir bókasafn Háskóla Íslands um sama leyti og
kennsla í spænsku hófst þar.60 Menningarfélagið Club romania,
sem var stofnað 1948, átti veglegan bókakost. Í viðtali við Alþýðu -
blaðið segir Þórhallur, stofnandi félagsins ásamt kaupmanninum
Magnúsi Víglundssyni,61 að um 1000 bækur á rómönskum málum
hafi verið í eigu þess.62 Mörg ritanna eru núna í kjallara Þjóðar -
bókhlöðu. af ritum kjallarans má sjá að spænski hluti safnsins hafi
verið veglegur og hefur á sínum tíma opnað mönnum leið að menn-
ingarheimi spænskumælandi þjóða.
Þórhallur kom einnig að gerð orðabóka og alfræðirita. Hann fór
yfir orðabækur Boots: Frönsk-íslensk og Íslensk-frönsk orðabók
graFIð úr gLEYMSKu
116
57 K.B., „Bækur á jólamarkaðinum. Þórhallur Þorgilsson: Byltingin á Spáni“, Vísir, 20. des.
1939, bls. 6.
58 Snorri, „Tvær bækur. Byltingin á Spáni“, Morgunblaðið, 5. janúar 1940, bls. 4.
59 Þórhallur Þorgilsson, „Spænskar bækur“, Vísir, 29. maí 1930, bls. 2–3, hér bls. 2; Þórhallur
Þorgilsson, Spænskar smásögur, bls. 6.
60 „Endurreisnarstarfið á Spáni. Viðtal við Þórhall Þorgilsson, skjalaþýðanda“, Vísir, 22. okt.
1940, bls. 2.
61 Magnús Víglundsson varð fyrsti ræðismaður Spánar á Íslandi 1949 og gegndi þeirri stöðu
áratugum saman. Viðskiptatengsl hans við Spán voru mjög sterk og hann studdi hvers konar
samband við landið. Hann hafði farið snemma á fjórða áratugnum til Spánar í viðskiptahá-
skóla en áður notið leiðsagnar Þórhalls Þorgilssonar í spænskri tungu. Morgunblaðið, 11.
nóv. 1933, bls. 4.
62 „,Club romania‘ starfar hér að kynnum og menningartengslum við rómönsk lönd“,
Alþýðublaðið, 2. nóv. 1949, bls. 3. Í viðtalinu segir Þórhallur markmið klúbbsins vera: „að
stuðla að gagnkvæmum kynnum Íslendinga og rómanskra þjóða, að aukinni þekkingu hér á
rómönskum tungum og bókmenntun, en á íslenzkri tungu og bókmenntum í rómönskum
löndum, að koma upp safni bóka, tímarita og blaða, sem mætti með tímanum verða stofn að
sérsafni fyrir rómönsk fræði hér á landi.“
Milli mála 2011_Milli mála 1-218 6/28/11 1:38 PM Page 116