Milli mála - 01.01.2010, Blaðsíða 137

verður minni, í þeim skilningi að færri treysti sér til að lesa bækur
ritaðar á því, þá verði ríkari tilhneiging en áður til að þýða dægur-
bókmenntir úr þessu tiltekna tungumáli.11 Þetta má til sanns vegar
færa varðandi norðurlandamálin. En þegar kemur að ensku sem er
það erlenda tungumál sem flestir Íslendingar virðast skilja, þá er
bæði mikið framboð á bókum á ensku og bókum þýddum úr ensku
hér á landi. Þetta samspil tungumálakunnáttu og þýðinga er mál-
efni sem væri full ástæða til að kanna betur. Hér má geta þess að
árið 2010 voru þýddar á íslensku 160 bækur úr ensku og 53 úr
norðurlandamálunum, þar af flestar úr sænsku, eða 37.
Hér verður athyglinni einkum beint að þeim bókum sem þýddar
hafa verið á íslensku úr öðrum norðurlandamálum, hversu mörg
skáldverk hafa verið þýdd, hvers konar skáldverk það eru og hvers
vegna einmitt þau hafi orðið fyrir valinu og jafnframt kanna hvaða
þróun má greina undangengin 50 ár. Hugsanlega má greina einhverja
tískustrauma milli áratuga. Það gæti verið áhugavert að skoða hvort
svo er og þá af hvaða rót slíkir tískustraumar eru runnir. Einnig vekur
það spurningar um hvort þeir séu í takt við alþjóðlega strauma og
loks hvort þessara strauma gæti í íslenskum skrifum.
Tímabilið 2000 til 2010 er þungamiðja þessarar athugunar. Svo
vill til að Bókatíðindi Félags íslenskra bókaútgefenda spanna þetta
árabil og því kjörið að byggja á upplýsingum sem þar koma fram.
Bókatíðindin eru gefin út í nóvember eða desember ár hvert og
dreift á öll heimili landsins. Þar er að finna yfirlit yfir bækur frá 42
útgefendum í 9 mismunandi flokkum fyrir árið 2010 og þau hljóta
að teljast sá vettvangur sem gefur besta yfirlitið yfir útgáfu ársins
á sviði skáldverka.
Til að setja hlutina í samhengi er rétt að byrja á að athuga hve
mörg skáldverk eru frumsamin á íslensku árlega og bera saman við
fjölda þýddra skáldverka úr öllum tungumálum og síðan hve stór
hluti þeirra er þýddur úr norðurlandamálum.
Ekki er hægt að tala um þýðingar úr erlendum málum án þess að
geta bóka sem flestir hafa heyrt um en færri vilja kannast við að hafa
lesið, og koma heldur ekki við sögu í Bókatíðindum. Hér er átt við
rauðu seríuna, afþreyingarbækur, sem hafa verið gefnar út á
íslensku frá því um miðjan níunda áratuginn og var heildarfjöldi titla
ÞÓrHILDur ODDSDÓTTIr
137
11 Engar heimildir eru hér til stuðnings, enda einungis tæpt á hugmynd sem vert væri að kanna
nánar.
Milli mála 2011_Milli mála 1-218 6/28/11 1:38 PM Page 137