Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Blaðsíða 25

Vésteinn Lúðvíksson
Siðlausar sálir þinga
(Ræða flutt á útifundi Herstöðvaandstæðinga, Vietnam-nefndarinnar og Æ.S.Í.
31. maí 1973, í tilefni af kornu Nixons og Pompidous.)
Mannkynssaga gamla skólans kenndi okkur að stórmenni hefðu skapað sög-
una. Faraóarnir reistu pýramídana og Cæsar lagði undir sig Gallíu. Lýður-
inn gleymdist sem verkið vann. Og efnalegir hagsmunir ríkjandi stétta voru
huldir þoku. En þótt við höfum nú að einhverju leyti endurskoðað þessa fals-
speki, þá hættir okkur enn til að líta svo á, að til séu einstaklingar sem skipti
sköpum. Ur fréttaflutningi fjölmiðla má lesa þá óbeinu fullyrðingu, að
framtíð mannkynsins sé ráðin á fundum æðstu manna stórveldanna. Og að
þessir sömu einstaklingar ráði ríkjum til góðs eða ills með ofurmannlegu
hyggjuviti hinna guðsútvöldu. Þeir séu með öðrum orðum sögulegt hreyfiafl
vorra tíma. Enn gleymist að þessir menn eru fyrst og fremst þjónar ríkjandi
stétta. Og enn gleymast efnalegir hagsmunir þessara sömu stétta.
Það eru ekki liðnar nema tæpar tvær vikur síðan breska stjórnin ákvað
að senda herskip inní íslenska landhelgi. Ég vona að engum blandist hugur
um, að þessi ákvörðun byggðist ekki á klókindalegum útreikningi einhvers
einangraðs ráðherra í bresku stjórninni, heldur var stjórnin sem heild að
gæta hagsmuna breska útgerðarauðvaldsins. Og þarsem breska útgerðarauð-
valdið — og breska auðvaldið yfirleitt — er siðlaust í fégræðgi sinni, þá er
breska stjórnin það líka. Þjónarnir hafa engan þann manndóm til að bera, að
það svo mikið sem hvarfli að þeim að vinna gegn hagsmunum húsbóndans.
Efnahagsleg afkoma smáþjóðar norðurvið Dumbshaf skiptir þá engu. Efna-
hagsleg afkoma bresku borgarastéttarinnar skiptir þá öllu.
Sama getum við sagt um þá Nixon og Pompidou, sem nú þinga hér niðrá
Klambralúni. Þarna er auðvitað ekki um að ræða „stórmenni“ í gamalli
og falskri merkingu orðsins. Þarna er fyrst og fremst um að ræða lítilsigldar
og siðlausar sálir, sem leitast við að leiða vesturlenska borgarastétt úr hennar
eigin ógöngum. En jafnframt því sem mikilvægt er að hafa þjónshlutverk
þeirra í huga, þá er ekki síður nauðsynlegt að líta á þá sem nokkurskonar
endurspeglun allrar þeirrar úrkynjunar og botnlausu afmenningar sem ein-
135