Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Blaðsíða 66

Sigurveig Guðmundsdóttir
Sigríður Einars frá Munaðarnesi
Það er margbúið að segja að íslenzkar bókmenntir séu undirstaða menning-
ar vorrar og einnig það að orðsins Ust hafi verið stunduð á íslandi af meiri
ástríðu og elju heldur en gerist og gengur með þjóðum.
Víst er um það að mörg eru þau orðin, íslenzku skáldin, alla þá tíð sem
menn hafa á þessu landi búið. En ef litið er á þann nafnalista, sést undireins
að skáldin eru yfirgnæfandi karlmenn. Konur eru þar í rauninni sárafáar.
í fljótheitum mætti af þessu álykta að konur væru síður gefnar til skáldskap-
ariðkana heldur en karlmenn, og mun sú skoðun liklega hljóta þegjandi sam-
þykki almennings og þetta álit vera gamalt í landinu. Það lætur því að lik-
um að þegar þessar fáu skáldkonur Islands hafa byrjað að kveðja sér hljóðs,
þá hafa þær mátt húast við tómlæti fólksins, ef ekki öðru verra.
Ólöf frá Hlöðum segir frá því með beiskju og sorg, að fyrsta bókin hennar
hafi gengið á milli hverrar tombólunnar eftir aðra árum saman. Fólk vildi
ekki einu sinni eiga bókina hennar. Nú er Ólöf frá Hlöðum talin verðugur
hrautryðjandi nýrrar skáldskaparstefnu á hennar tíð.
Eitt hið erfiðasta fyrir ungt ljóðskáld er að koma hók sinni á prent, a. m.
k. fyrstu bókinni. Nóg dæmi eru um harðan barning, jafnvel stórskálda, við
útgefendur, sem endaði að lokum á þann veg að skáldið varð sjálft að gefa
út hókina á sinn kostnað. Þó er kannski ennþá oftar sú raunin á með skáld-
konu að hún hafi orðið að kosta útgáfu ljóða sinna, þótt konur hafi til
skamms tíma haft lakari aðstöðu fjárhagslega en karlmenn til útgáfustarf-
semi. I! | • |
Það má því undantekningarlítið kallast hreint afrek í dugnaði, elju og
fyrirhyggju, þegar kona gefur út ljóðabók á íslandi, ekki síst á árunum
fyrir 1940.
1930 kom út lítil ljóðabók eftir unga konu, Sigríði Einars frá Munaðar-
nesi. Bókin hét Kveður í runni og var prentuð í prentsmiðjunni Acta. Mynd
skáldkonunnar fylgdi bókinni, enda vilja útgefendur gjarnan að svo sé. Mynd-
in sýnir ungt, barnslegt andlit, mildan og dreyminn svip. Hún er sem ímynd
176