Lögmannablaðið - 01.03.2014, Blaðsíða 11

UMfJöllUn
í jakkafötum við réttarhöldin, þar sem
sakborningar þar í landi eru látnir vera í
appelsínugulum fangagöllum. En það á
að sýna sakborningum mannlega reisn,
hvort sem er við réttarhöld eða síðar
meir.“
Árið 2001 varði lippestad ole
Nicolai Kvisler, sem var ásamt öðrum
manni dæmdur fyrir morð á ungum
dreng fæddum í Noregi en faðir hans
var frá ghana. uppruni drengsins og
kynþáttur hans var ástæða morðsins.
Það var út af þessu máli sem Breivik tók
eftir lippestad, þótt hann tengdist ekki
Kvisler eða málinu á neinn hátt. Þegar
Breivik var handtekinn 22. júlí 2011
hafði hann í fórum sínum tíu ára gamalt
nafnspjald lippestad og morguninn eftir
ódæðin í Útey óskaði Breivik eftir því að
lippestad yrði verjandinn hans. Símtalið
frá lögreglunni kom lippestad verulega
á óvart.
„Ég, eins og aðrir Norðmenn, horfði
í losti á fréttir af þessum atburðum. Ég
man að ég hugsaði um hvort ég þekkti
einhverja þeirra sem hefðu látið lífið
eða slasast í Útey. morguninn eftir var
hringt í mig af lögreglustöðinni og óskað
eftir að ég yrði lögmaður Breiviks. Því
átti ég ekki von á og fyrstu viðbrögð
mín voru að ég myndi alls ekki taka
þetta að mér, heldur vísa því áfram til
annars lögmanns. Ég vakti konu mína
í kjölfarið og sagði henni að Breivik
vildi að ég verði sig. Ég man að ég lýsti
þessu fyrir henni þannig að ef ég myndi
taka að mér mál hans þýddi það líklega
að ég yrði fjarverandi frá heimilinu
meira og minna næstu þrjú árin og að
ég og hún yrðum hugsanlega hötuð í
Noregi. En viðbrögð konu minnar voru
ótrúleg – hún er hjúkrunarfræðingur
og spurði mig hvað væri eiginlega
vandamálið, ef Breivik hefði særst
og komið á sjúkrahús, þá hefði ekki
komið neinum til hugar að segja sig
frá málinu, heldur hefði hann fengið
meðferð án umhugsunar af hálfu lækna
og hjúkrunarfræðinga, sömu meðferð og
allir aðrir. Þetta vakti mig til umhugsunar
og kallaði fram áleitnar spurningar
um siðferði í lögmannsstörfum. Þegar
ég horfði á þetta svona, þ.e. út frá
grundvallarreglum réttarríkisins, þá var
auðveldara að nálgast málið og taka
það að sér.“
Aðspurður hvort þær áhyggjur hans
hafi reynst réttar að hann og kona hans
yrðu hötuð í Noregi segir lippestad að
fyrstu vikurnar eftir að hann tók málið
að sér hafi þau fundið aðeins fyrir því
en síðan hafi það ekki verið.
„Raunar þvert á móti þá hefur
almenningur í Noregi sýnt mínu
hlutverki sem verjandi Breiviks mikinn
skilning. Að mörgu leyti held ég að
norska þjóðin sé eftir á stolt af því
hvernig tekið var á þessu máli.“
Við rekstur málsins fyrir dómi kom
fljótlega í ljós að vafi var á sakhæfi
Breiviks, m.a. þar sem einn læknirinn
taldi hann geðveikan. Sá þáttur málsins
þróaðist hins vegar á þann hátt að
Breivik óskaði eftir því að hann fengi
efnisdóm í málinu. Þegar lippestad er
spurður hvort þetta hafi ekki verið snúin
staða segir hann svo vera.
„Fyrstu sex mánuðina sem við unnum
að málinu sagði Breivik við okkur að
gera eins vel og við gætum í málinu.
Í því fólst að halda því fram að hann
væri veikur á geði og ekki sakhæfur, en
í skýrslu eins af læknunum var talið að
hann væri veikur á geði. Ef þetta hefði
orðið niðurstaða málsins hefði hann ekki
farið í fangelsi heldur á spítala. Í fyrstu
miðaði vinna okkar að þessu. En svo
gerðist nokkuð furðulegt, rétt fyrir jólin
2011, að hann hafði samband við okkur
og bað okkur um að breyta um kúrs.
Hann vildi ekki lengur að reynt yrði að
sýna fram á að hann væri geðveikur,
heldur þvert á móti vildi hann frekar
fá dóm og fara í fangelsi. Hann hefur
lýst þessum samskiptum fyrir opnum
réttarhöldum þannig að ég get sagt frá
Lagaþýðingar í öruggum höndum
Sérhæfðir þýðendur með víðtæka reynslu af öllum sviðum lagatexta.
Öll helstu tungumál. Traust og fagleg þjónusta.
Sendu okkur fyrirspurn á skjal@skjal.is og við komum þinni þýðingu í öruggar hendur.
Skjal þjónusta ehf. - Síðumúla 28 - 108 Reykjavík
Sími: 530 7300 - www.skjal.is