Skagfirðingabók - 01.01.1996, Page 62

SKAGFIRÐINGABÓK
Örlög þeirra Þóru og Orms urðu meinleg eins og ráða má af
sakeyrisreikningum 1717-1718 (í Rentukammerskjölum Y 19).
Þar kemur fram, á torkennilegu máli sem skrifarinn hefur ugg-
laust talið vera dönsku, að á meðal hórsekra persóna í Hösk-
uldsstaðasókn „udi Hunnevatz Syssel" voru „Ormer Thomessen
og Thore Rogvaldsdatter". Að sögn sr. Páls Jónssonar á Höskulds-
stöðum var þetta fyrsta hórsök beggja og „blev Aabenbarrt d.
15. Mai 1717“, þegar barn þeirra fæddist. Hórsek hafa þau
Þóra og Ormur orðið með því móti að þau hafa ekki fengið að
eigast og því gifst öðrum en þó haldið áfram að unnast. Upp-
víst hefur orðið um brot þeirra af því að Þóra hefur ekki verið
samvistum við eiginmann sinn.
Málið var tekið til dóms á manntalsþingi á Vindhæli þann
25. apríl 1718. Þóra var þá til heimilis hjá Jóni Jónssyni bónda
á Harastöðum á Skagaströnd en komst ekki til þinghaldsins og
var ófær um að taka út líkamlega refsingu vegna sjúkleika.
Ormur elskari hennar var hins vegar á þinginu og bæði voru
þau dæmd til tólf vandarhögga hýðingar, enda hafði áður verið
gengið úr skugga um að hvorugt þeirra gat með nokkru móti
goldið kóngi sínum þá sex marka sekt sem lá við fyrstu hórsök
þeirra sem höfðu ráð á réttlætinu. Ormur var og hýddur við
kaga þegar eftir uppkvaðningu dómsins, en Þóru kann að hafa
borið undan vendinum um hrfð.
Líkur fyrir því að Ormur Tómasson hafi verið faðir Þorgerð-
ar Ormsdóttur eru auðsæilega miklar. Þóra Rögnvaldsdóttir
kann að hafa verið móðir hennar en það er þó alveg óvíst. Óvíst
er einnig um fæðingar- og dánarár hennar, aðeins vitað að hún
lifði fram um eða fram yfir 1760. En þótt þetta sé allt heldur
fátæklegt er mynd Þorgerðar smiðskonu gleggri en flestra kyn-
systra hennar á 18. öld. Hún kann að hafa verið nokkuð hörð í
skapi, en kjarkmikil hefúr hún verið og einörð, þessi ellefú barna
móðir sem lét hlut sinn hvergi þótt við stórbokka væri að etja.
60