Jökull


Jökull - 01.12.1980, Blaðsíða 57

Jökull - 01.12.1980, Blaðsíða 57
1970, Tchalenko and Ambraseys 1970). In the case of the Vogar swarm, the angle between the underlying fault and the second order fractures is about 10°, according to T. Ein- arsson. A large horizontal component of movement is therefore to be expected. But no evidence of horizontal movement is found, although the vertical throw is up to 10 m (omitting fracture number 105) and the width up to 7.5 m. Horizontal movement should easily be demonstrated, if it existed, because of matching jags and notches on the fracture walls. Second: there is no reason to suppose that the crust beneath the peninsula meets the requirements for Riedel shears. In Riedel shears the different behaviour of the upper and lower part of' the strata is due to difference in ductility; the upper layers being more duc- tile than those below. These conditions are met where sediments overlie crystalline base- ment. But certainly not where brittle lavas alternate with hyaloclastites, down to at least 1800 m depth — as is the case on the Reykja- nes Peninsula. In the much quoted clay ex- periments, the ductile material is on the top, but in the present case it is vice versa; due to an extremely high heat gradient, the crust be- comes ductile at shallow depths (a íew km). Third: the depth to the assumed principal fault is only half the width of the proposed shear zone. On the surface, these shear zones are often less than 100 m wide. This would mean that the principal fault is only about 50 m below the surface, hence the surface frac- tures should not be deeper than this. Such a situation is, in my view, extremely unlikely as all the evidence indicates that the surface fractures are in fact much deeper than this. A transform fault. Many authors have pro- posed a left-handed transform fault running along the Reykjanes Peninsula (e.g. Ward et al. 1969, Scháfer 1972). Movements on this trans- form fault are supposed to give rise to the fissure swarms on the surface. The mechanism is therefore essentially analogous to the Riedel shears, discussed above, except that here only one deep-seated fault (the transform fault) is supposed to give rise to all the fissure swarms. Although Ward (1971) has modified the above picture in that he proposes many transform faults on the peninsula, most of the objections below also apply to his model. Excepting the last one, all the above arguments against the Riedel shear hypothesis also apply here. But there are also other ob- jections that especially apply to the single transform fault hypothesis. First: the great variety in mean orientation of the fractures, in different parts of the peninsula, does not agree well with a single transform fault as the cause. This variation amounts to 27° (Guðmundsson 1979). Second: the fractures are clearly grouped into definite fissure swarms, and es- sentially no fractures occur between them. If a single transform fault (or a wrench fault) caused the fracture formation, one would ex- pect thenr to be roughly evenly distributed along the deformation zone. This is, indeed, observed where sediments overlie an active wrench fault (Tchalenko and Ambraseys 1970), but is clearly not the case on the Reykjanes Peninsula. Third: clay experiments, set up to test this hypothesis, show it to be very doubt- ful. All the faults formed in these experiments “show a major strike-slip offset” (Courtillot et al. 1974). As said before, no evidence of horizon- tal movement has been found. An oblique spreading ridge. This hypothesis has been proposed by e.g. Nakamura (1970). The term “an oblique spreading ridge” is certainly not a very clear cut one, but the main points seem to be the follwing: “A N75E — trending sinistral strike-slip movement is implied below the surface”, and there is also “an opening component”. “The faulting, trending N75E, has the same amount of strike-slip and dilation components.” Regarding the proposed strike-slip move- ment below the surface, the before mentioned objections are repeated; the geology of the peninsula does not give any positive evidence of such a fault. Nor do I know of any evidence that the whole peninsula is dilating or spreading at a constant rate, e.g. 1 cm/year as is often quoted in the literature. It is of course JÖKULL 30. ÁR 55
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.