Jökull


Jökull - 01.12.1980, Blaðsíða 61

Jökull - 01.12.1980, Blaðsíða 61
about 1200°C, is about 2.6 g/cm3 (Williams and McBirney 1979). All natural magma con- tains water, but the water content of basalt magma appears to be not over 1% by weight (Carmichael et al. 1974). If so, the effect of the water in lowering the density of the magma would be negligible, and is therefore omitted here. Putting the above density values into formula (6) we get Po=900 bars, at depth of 2 km. Putting this value into formula (5) we obtain the maximum uplift, wmax=9 m. This is not much although, as we shall see later, it is enough to explain the measured dilation at the surface of the Vogar area. Sills in Iceland are commonly a few meters thick, so the above figure seems to be in good agreement to what could be expected. However, much thicker sills do occur (up to 200 m in Iceland, Frid- leifsson 1977), and these must be explained by a different mechanism of emplacement. This different mechanism can be of two types: Either the intruded rock behaves as plastic during the intrusion, or the magma is denser than the rock it intrudes so the roof may float on the sill. The former mechanism was suggested by Price (Fyfe et al. 1978); the latter by Bradley (1965). Combination of both these mechanisms is of course also possible. Both these mechanisms are highly probable during intrusion into sedimentary rocks of high porosity and low density. Hyaloclastite is essentially sedimentary rock, and these could therefore easily operate during intrusion into hyaloclastite. But inside the basalt lava pile, where sills are in fact common, such mechan- isms are improbable, and the elasticity theory must be used to account for such intrusions there. In the upper part of the crust beneath the Reykjanes Peninsula these could, how- ever, operate. Another important factor that should be considered is the vapor pressure ahead of the intrusion. As said before, evidence indicates that the water content of the magma (basalt) is not over 1% by weight. A separate vapor phase would therefore not form below about 1 km depth. However, ground water exists down to 2—3 km depth, and its contact with the hot magma leads to formation of a sepa- rate vapor phase ahead of the intruding dyke. The vapor pressure can easily exceed the lithostatic pressure at depth of, say, 2 km and cause horizontal fractures to open. Taking also into account, that the uppermost 2 to 3 km of the crust beneath the Reykjanes Penin- sula have the average density of only about 2.6 g/cm3, the tendency to sill formation must be strong. We now consider the dilation at the surface as a result of the assumed horizontal intrusion. As shown in Fig. 14, the uplifted area is larger, and has different form from that of the sill. Only in the middle part of the uplifted area do we get dilation. If we take the cross section of this middle part as part of a circle, i.e. we assume pure bending in that part, the dilation is given by: D = L t/R (7) where L is the original length of the dilated area, t is half thickness of the bent layers, and R is the radius of curvature of the arc. For the maximum dilation we have D = 15 m, L = 5000 m, and assuming the intrusion to take place at depth of 2 km we have t=1000 m. Putting these values into formula (7) we get R=3.3x 105 m. To find the maximum uplift necessary to cause the maximum dilation, we use: Wmax=a2/2R (8) where wmax is the maximum uplift, and a = ‘/2L = 2500 m. Putting the values for a and R into formula (8) we get wmax=9.5 m. This is not much, and sills of this thickness are common in Iceland. Although this thickness is a little over the value we got from formula (5), it is not a serious problem and could be accounted for by e.g. greater depth of the magma source, or greater depth of the intrusion. However, we will now discuss some difficulties this model has to face. Criticism of the sill model. The above model is in fact only intended to show how little is needed to account for fissure swarms of this size; that regional plate movements are JÖKULL 30. ÁR 59
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.