Jökull


Jökull - 01.12.1980, Blaðsíða 58

Jökull - 01.12.1980, Blaðsíða 58
clear that there has been dilation across the fissure swarms. But, by the very nature of the fissures grouping into swarms, this dilation is local and best explained by intrusions. And this is the model proposed in this paper, i.e. a magmatic intrusion, to which we will turn now. A proposed model Three possibilities regarding a magmatic intrusion come into consideration: (1) A vertical dyke (or dykes), (2) a horizontal sill (or sills), and (3) a combination of both. The last, i.e. a complex of dykes and sills, is very difficult to handle mathematically and test the results. I therefore decided to examine only models one and two, in order to find out whether a simple intrusive model could explain the Vogar fissure swarm. A vertical dyke (or dykes) First we consider the possibility that each fracture represents a dyke in which the magma failed to attain the surface. This model was proposed by Walker (1965) to ex- plain non-eruptive, postglacial fissures and faults in Iceland; it has also been proposed by e.g. Duffield (1975) for the fissure swarms in Hawaii. It is therefore worth while to examine this model in some detail. The main question is: Can the dykes give rise to the observed fissures and faults on the surface? Without wishing to maintain dog- matically that they cannot, I see some diffi- culties in this explanation. First: we have the condition for dyke formation: p><rH + T, (1) where p is the magma pressure, <rH is the horizontal stress (perpendicular to the dyke), and T is the tensile strength of the rock (per- pendicular to the dyke). If the dyke stops pro- pagating, as assumed in this hypothesis, then p<CH+T. The term T is of the order 100 bars, and it is difficult to see how it could be overcome by the non-propagating dyke. Tak- ing also into account that dykes do not create any stress on the free surface immediately above their upper ends (assuming a uniform pressure distribution) (Pollard and Holzhausen 1979). Second: it is by no means clear how the dykes are supposed to give rise to the faults; in particular the vertical, closed faults. Usually, one would expect a dyke to form a right angles to <r3, i.e. in a principal plane of stress. The distinctive feature of such a plane is that the shear stress upon it is zero. Hence, it cannot possibly become a fault plane. This conclusion is indeed confirmed by field observations; as a rule, dykes do not occupy faults, but fissures, “the walls of which have been merely prised apart” (Richey 1939). It would therefore be very surprising if all the faults in the Vogar fissure swarm were caused, hence occupied, by dykes. Next we consider the single dyke model. Such a model has e.g. been proposed by Koide and Bhattacharji (1975) for rift valleys. In this case, the tension fractures, faults and grabens are supposed to be the result of a general ten- sion, caused by a single dyke at depth com- parable to the width of the main graben. As for the Vogar fissure swarm, this model does not appear to be very promising. In the first place, it would be difficult to explain why many of the faults h'ave reverse inclination, and why the majority is closed. Both these factors indicate a more complex stress system than simple tension. Secondly, the irregularity of the fissure swarm, both in dilation and ver- tical displacement, is difficult to correlate to a single dyke. Thirdly, if the formation of the fractures has been going on for thousands of years — which is not clear in the case of the Vogar fissure swarm, but appears to be the case in some other swarms in Iceland (Björnsson et ai. 1977) — then a single dyke is of course ruled out as an explanation. The last dyke model we consider, is the one proposed by Pollard and Holzhausen (1979). In this model a dyke swarm is again the cause of the fissure swarm, but the dykes are not sup- posed to occupy the faults and fissures at the surface. On the contrary, “just over the dike, the ground is usually undisturbed, but to 56 JÖKULL 30. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.