Þjóðmál - 01.06.2008, Page 21

Þjóðmál SUmAR 2008 9
kennt. við. stjörnufræðinginn. Maunder ..
Tímabilið.stóð.yfir.um.það.bil.frá.1645.til.
1715 ..Þá.sáust.hvorki.sólblettir.né.norðurljós.
og. fimbulkuldi. ríkti.víða ..Málverkið.er. frá.
þessu.kuldaskeiði ..
Hvernig. var. ástandið. á. Íslandi.um.þetta.
leyti?. Þór. Jakobsson. vitnar. til. Þorvaldar.
Thoroddsen. í. erindi. sem. hann. flutti. á.
Oddastefnu.í.Þykkvabæ.árið.1995 ..Erindið.
kallaði.hann.Um hafís fyrir Suðurlandi — frá
landnámi til þessa dags ..Þar.segir.(bls ..93):
1695 .. Óvanalega. miklir. hafísar .. Ís. rak. um.
veturinn. upp. að. Norðurlandi. og. lá. hann.
fram.um.þing,.norðanveður.ráku.ísinn.austur.
fyrir. og. svo. suður,. var. hann. kominn. fyrir.
Þorlákshöfn.fyrir.sumarmál.og.sunnudaginn.
fyrstan. í. sumri. (14 .. apríl). rak. hann. fyrir.
Reykjanes. og. Garð. og. inn. á. fiskileitir.
Seltirninga.og.að. lokum.að.Hvalseyjum.og.
í.Hítarós,.fór.hann.inn.á.hverja.vík ..Hafði.ís.
ei.komið.fyrir.Suðurnes.innan.80.ára,.þótti.
því. mörgum. nýstárlegt. og. undrum. gegna.
um. komu. hans .. Þá. mátti. ganga. á. ísum. af.
Akranesi. í. Hólmakaupstað. (Reykjavík). og.
var. ísinn. á. Faxaflóa. fram. um. vertíðarlok.
rúmlega,.braut.hann.skip.undan.6.mönnum.
fyrir.Garði,.en.þeir.gengu.allir.til.lands ..
Sólin.leggst.í.slíkan.dvala.með.um.200.ára.
millibili .. Frá. góðærinu. á. landnámsöld. eru.
þekktar. nokkrar. lægðir. í. virkni. sólar. sem.
kallast.Wolf,. Spörer,.Maunder.og.Dalton ..
Lægðirnar. eru. misdjúpar. og. topparnir.
milli. þeirra. misháir. (sjá. mynd. 3,. bls .. 20) ..
Á.landnámsöld.og.á.20 ..öld.voru.topparnir.
í. hitafari. óvenjuháir .. Á. landnámsöld. var.
ræktað. korn. á. Íslandi. og. vínviður. á. Bret-
landseyjum ..Jöklar.hérlendis voru.þá.miklu.
minni.en.nú.og.norrænir.menn.fluttust.til.
Grænlands ..Þessar.hæðir.og. lægðir. stafa.af.
svokallaðri.Gleissberg-sveiflu.í.sólinni .
Ísilögð.Thamesá.í.London.árið.1677 ..Málverk.eftir.Abraham.Hondius .