Þjóðmál - 01.06.2008, Side 28

26 Þjóðmál SUmAR 2008
Átímum. kalda. stríðsins. var. því. gjarnan.haldið.fram.í.vinstri.herbúðum.að.þorri.
almennings. væri. andvígur. veru. bandaríska.
varnarliðsins. á. Miðnesheiði .. Stundum. fylgdi.
með. sú. viðbót. að. hugsanlega. væri. meirihluti.
almennings. hlynntur. aðildinni. að. Atlants-
hafsbandalaginu. en. engum. blöðum. væri. um.
það.að.fletta.að.flestir.landsmenn.væru.andvígir.
dvöl.erlends.hers.í.landi.sínu ..Á.þessum.árum.
voru.ekki. framkvæmdar. skoðanakannanir. svo.
ekki. var. unnt. að. sannreyna. staðhæfingar. af.
þessu.tagi ..En.ef.marka.mátti.fjölmiðlaumræð-
una.virtist.almenn.andúð.á.bandaríska.varnar-
liðinu ..Mikið.var.gert.úr.óæskilegum.áhrifum.
af.veru.varnarliðsins.á.íslenskt.þjóðlíf,.ekki.síst.
á. æsku. landsins .. Af. blaðaskrifum. mátti. ætla.
að. andúðin. væri. þvert. á. flokkslínur,. svo. sem.
glöggt. kom. fram. í. hinni. frægu. áskorun. 60-
menninganna. svonefndu. í. mars. 1964. um. að.
svipta. Íslendinga. tækifærinu. til. að. njóta. hins.
frábæra.sjónvarps.varnarliðsins.en.þar.var.sýnt.
úrval. af. því. efni. sem. bandarískar. sjónvarps-
stöðvar. framleiddu .. Þá. eins. og. nú. var. sterk.
vinstri.slagsíða.á.fjölmiðlaumræðunni .
Í. málefnasamningi. vinstri. stjórnarinnar.
1971–1974. var. kveðið. á. um. það. að. varnar-
samningurinn. við. Bandaríkin. skyldi. endur-
skoðaður.eða.sagt.upp.með.það.að.markmiði.að.
varnarliðið.hyrfi.úr.landi.á.kjörtímabilinu ..Það.
var.þó.ekki.fyrr.en.vorið.1973.sem.ríkisstjórnin.
tilkynnti.yfirvöldum.í.Bandaríkjunum.að.hún.
ætlaði.að.fylgja.þessum.áformum.eftir ..Sumarið.
1973. fór. ríkisstjórnin. þess. svo. formlega. á.
leit. við. Atlantshafsbandalagið. að. það. hæfi.
endurskoðun. á. varnarsamningnum,. svo. sem.
mælt. er. fyrir. um. í. 7 .. gr .. samningsins .. Um.
haustið.hófust. viðræður. við.Bandaríkjamenn ..
Herstöðvaandstæðingar.færðust.nú.allir.í.auk-
ana .. Í. áramótaávarpi. Ragnars. Arnalds,. for-
manns. Alþýðubandalagsins,. sagði. að. brottför.
varnarliðsins. væri. „úrslitaatriði. um. framhald.
vinstri.samvinnu.í. landinu“ ..Formaður.Fram-
sóknarflokksins,.Ólafur.Jóhannesson,.sagði.að.
æskilegast.væri.að.varnarliðið.færi.í.þremur.til.
fjórum.áföngum ..Varnarlaust.Ísland.blasti.því.
við.á.næstu.misserum .
Það. er. við. þessar. aðstæður. sem. efnt. var. til.
undirskriftasöfnunar. Varins. lands. í. janúar.
1974. þar. sem. áformum. ríkisstjórnarinnar. var.
harðlega.mótmælt.og.þess.var.krafist.að.Ísland.
yrði. áfram. varið. land .. Viðbrögðin. létu. ekki.
á. sér. standa .. Á. örfáum. vikum. söfnuðust. yfir.
Þættir úr sögu kalda stríðsins á Íslandi
____________
Undirskriftasöfnun
Varins.lands
Þorsteinn.Sæmundsson.segir.frá