Ráðunautafundur - 15.02.2002, Blaðsíða 131

129
verið notuð til matvælavinnslu, t.d. til að framleiða nýjar eða breyttar matvörur, en í fóður-
iðnaðinum hafa þau einkum verið notuð til að auka fóðumýtinguna í sjálfum skepnunmn.
Flest ensím og örvemr sem nú em á markaðnum til notkunar í fóðri hafa upphaflega komið úr
matvælaiðnaðinum.
LÖGGJÖF
Það má segja að það hafi verið fyrst árið 1993 sem Evrópusambandið (ESB) setti löggjöf (til-
skipun 93/114/EB) sem heimilaði notkun ensíma og örvera í fóður. Áður hafði það verið i
valdi hvers lands sambandsins fyrir sig að setja reglur um notkun þeirra. Löggjöf Sam-
bandsins frá 1993 var byggð á og sett sem viðbót við móðurlöggjöf sambandsins um aukefhi í
fóðri (tilskipun 70/524/EBE), þar sem mælt er fyrir um að svipaðar reglur gildi um notkun
fóðurörvera og ensíma og önnur aukefni, þ.e. þau þurfa að vera skráð hjá ESB áður en hægt
er að setja þau á markað. Þetta skráningarferli er nokkuð flókið og viðamikið og getur tekið
langan tíma að fá ensím skráð.
Upphaflega sendu aðildarlöndin Iista yfir þau ensím sem leyfð voru í hveiju landi fyrir
sig í fóður. Þessir listar voru sameinaðir í einn sameiginlegan lista ESB yfir ensím sem nota
má á EES svæðinu. Upphaflega voru þessi ensím skráð timabundið til 4ra ára á meðan vís-
indanefhd ESB um fóður skoðaði eða mat hvert ensím fyrir sig. Þessu var að mestu lokið fyrir
aldamótin síðustu og nýr sameiginlegur listi var gerður yfir ensím og örverur sem talið var
samkvæmt fyrirliggjandi upplýsingum að ekki sköpuðu hættu fyrir heilsu manna og dýra, né
hefðu áhrif á umhverfið.
Með nýrri reglugerð nr 340/2001 um eflirlit með fóðri var fyrst leyft að nota örverur og
ensím í fóður hér á landi. Með reglugerð nr 871/2001 var síðan aukið við þessa heimild.
SKRÁNING
Við skráningu á ensímum og örverum til notkunar í fóður eru eftirfarandi spumingar m.a.
hafðar í huga: (a) Em þessi aukefni hættulaus fyrir þá búfjártegund sem þau em ætluð fyrir?
(b) Hafa eiturefharannsóknir sýnt fram á að notkunin hafi ekki hættu í för með sér fyrir þá
sem handleika fóðrið, búféð sem étur það og neytendur afurðanna? (c) í ljósi svara við ofan-
greindum spumingum er spurt hvort jákvæður árangur fáist við notkun þeirra og hvort eðli-
legt sé að leyfa viðkomandi örvemr eða ensím.
Til að hægt sé að svara þessum spumingum þarf fyrirtækið sem ætlar að markaðssetja
nýjar örvemr eða ensím til notkunar í fóður að lýsa þeim og þá sérstaklega að sýna ffarn á að
þau virki eins og þau eiga að gera. Þetta er gert með því að ffamvísa tilraunaniðurstöðum.
Hvert aðildarland innan EES fær þessar upplýsingar og í fastanefnd ESB um fóður gefst þeim
tækifæri til að gera athugasemdir, ef þau telja ástæðu til. Einnig metur vísindanefnd ESB um
fóður þau gögn sem fyrir liggja og gefur álit. ESB löndin í fastanefndinni greiða síðan að
lokum atkvæði um hvort leyfa eigi viðkomandi aukefni og skrá það. Ef skráning er samþykkt
er hún birt sem gerð í stjómartíðindum ESB. Ef skráningunni er hafnað getur ffamkvæmda-
stjómin sent málið til ráðherraráðs ESB, sem getur samþykkt eða hafnað skráningu. Ef ráð-
herraráðið tekur ekki á málinu innan þriggja mánaða gengur skráning í gildi þó henni hafi
verið hafnað í fastanefiidinni. Allt þetta ferli getur tekið langan tíma og verið kostnaðarsamt
fyrir fyrirtækin.
Allar fóðurörvemr eða fóðurensím sem skráð em hjá ESB em leyfð hér á landi eftir að
skráning þeirra hefur verið tekin upp í viðauka við EES samninginn og landbúnaðarráðu-
neytið hefur birt skráningu þeirra í reglugerð.