Freyr - 01.08.2006, Blaðsíða 7

SKOGRÆKT
Edda Björnsdóttir í Miðhúsum við eikartré sem Ólafur Njálsson seldi henni. Eikin á uppruna
sinn í Raumsdal í Noregi sem er jafnframt nyrsti vaxtarstaður trjátegundarinnar þar í landi.
Edda segir eikina vaxa eina 40 til 60 sentimetra í bestu árum
var gefið með. „Þá var ég fyrst og fremst að
hugsa um skjólið, koma þeim í skjól undan
krapahríðinni. Ætli þær hafi ekki verið
þarna í um þrjá sólarhringa," segir Eyjólfur
og bætir því við að þetta hafi gefist vel þar
sem ekkert pláss hafi verið til þess að hýsa
ærnar á miðjum sauðburði.
Að mati Eyjólfs fer skógrækt prýðilega vel
saman með sauðfjárrækt. Hann segist ekki
sjá að honum endist aldur til þess að njóta
einhverra tekna af skóginum þegar hann
fer að gefa af sér nytjatimbur, en enn sem
komið er veitir skógurinn skjól og einhverja
smástaura til girðinga.
EIK - LISTIÐJA
( Miðhúsum á Héraði búa hjónin Edda
Björnsdóttir og Hlynur Halldórsson. Þau
hafa í rúm þrjátíu ár rekið fyrirtæki sem þau
kalla Eik- listiðju en þau hjón framleiða list-
muni úr efni tengdu landbúnaðinum -
mestmegnis úr viði sem kemur úr íslensk-
um skógum á Héraði. Þau hófu sauðfjárbú-
skap í Miðhúsum árið 1972 í félagsskap við
foreldra Hlyns sem áttu jörðina. Edda og
Hlynur eru í hópi á fjórða tug ábúenda á
Héraði sem tekið hafa þátt í Héraðsskóga-
verkefninu frá upphafi þess.
(lok níunda ératugarins, í kjölfar þess að
sauðfjárriðan náði hámarki á Héraði og
ráðist var í niðurskurð til þess að stemma
stigu við henni, var allt fé skorið í Miðhús-
um. Á þessum tíma var ekki bjart fram und-
an hjá þeim bændum á Héraði sem höfðu
stærstan ef ekki allan hluta tekna sinna af
sauðfjárrækt. Eftir að skorið var niður í
Miðhúsum sneru ábúendur sér alfarið að
listiðninni.
Hjónin í Miðhúsum voru í hópi þeirra
sem hlutu landbúnaðarverðlaunin í ár fyrir
skógrækt, listiðn og félagsstörf. Þau reka í
dag listmunagallerí og vinnuaðstöðu í
Hjónin í Miðhúsum reka gallerí í gömlu
hlöðunni sem þau hafa innréttað úr viði af
Héraði. Þessar rósir eru dæmi um handverk
sem þessi hjón framleiða og selja
gömlu hlöðunni í Miðhúsum, sem þau
breyttu árið 1998, þar sem þau sýna og
selja eigin framleiðslu. Að henni kemur líka
sonur þeirra, Fjölnir Björn, sem er mennt-
aður skúlptúristi frá Listaháskóla íslands.
Halldór, faðir Hlyns, tók alla tíð virkan þátt
í framleiðslunni á meðan hann lifði. Þau
vinna mest úr birki, og þá sem eðalvið, en
einnig úr lerki. Allur efniviður er fenginn úr
skógum á Héraði.
Edda sat sem fulltrúi Félags skógar-
bænda á Fljótsdalshéraði ásamt fjórum
öðrum í undirbúningsnefndinni sem skipuð
var af landbúnaðarráðherra og vinna átti
að stofnun Héraðsskóga. ,,Byggðasjónar-
Hlynur í Miðhúsum er húsgagnasmiður að
mennt en er þó vissulega margt til lista lagt
eins og þessi gítar ber vott um. Gítarinn er
smíðaður úr bændaskógum Héraðsins.
Birkið er frá Hallormsstað en framhliðin,
sem er úr greni, kemur frá Guttormi Þormar
í Geitagerði. Hann seldi grenitré sem torgtré
í Fellabæ og eftir að hafa lokið hlutverki
sínu um jólahátíðina endaði það framan á
þessum gítar Hlyns. Hvíta röndin í stólnum
undir strengjunum er úr hvaltönn frá
Brimnesi í Seyðisfirði
miðin vógu þungt þegar verkefnið fór af
stað," segir Edda og bætir við „Þetta styrkti
það fólk sem fyrir var á jörðunum svo það
gat setið þær áfram. Annars hefði það
hreinlega farið," aðspurð um hugmynda-
fræðina að baki Héraðsskógum. „Við höfð-
um fyrir okkur Fljótsdalsáætlun og sáum að
við gátum ræktað timbur og eftir að aðrir
fóru að feta í fótsporin hefur þetta sjónar-
mið vikið. En við höfum alltaf staðið að
þessu hér á Héraði, þetta er fyrst og fremst
timburframleiðsla. Þetta á að vera skóg-
rækt í sátt við landbúnað og við hugsuðum
það þannig að þegar kæmi sá tími að við
gætum tekið aftur fé eða hafið hefðbund-
inn búskap að nýju þá væru jarðirnar enn-
þá betur í stakk búnar til þess að taka við
því en þær voru áður. Og sú er raunin."
Edda er formaður Landssamtaka skógar-
eigenda og situr sem fulltrúi þeirra á næsta
Búnaðarþingi.
FRAMTÍÐIN
Það er Ijóst að austur á landi er mikil þekk-
ing á sviði skógræktar. Hönnun og hand-
verk úr íslenskum viðarafurðum er í stór-
sókn og eftirspurn eftir íslenskum efniviði til
innréttinga er alltaf að aukast. Agnes Brá
bendir á að margt sé ókannað í þessum efn-
um og sóknarfæri skógarbænda um allt
land liggi tvímælalaust í margvíslegum hug-
myndum um viðarnýtinguna sem margar
hverjar eru mjög spennandi.
FREYR 08 2006