Læknaneminn - 01.03.1949, Blaðsíða 8

8
LÆKXANEMINN
Mœnusótt — varnir og rannsóknir.
Eftir Pierre Lepine, Institut Pasteur, Paris.
Höfundur þessarar greinar, sem s. 1.
tvo áratugi hefir unnið við neurovirus
með Levaditi, gefur hér stutt og grein-
argott yfirlit yfir helztu vandamál
mænusóttarrannsókna.
Auk þess er greinin stutt, en fróð-
legt dæmi um almenn viðhorf og hugs-
anagang rannsóknarlæknisfræðinnar.
— Greinin er litillega stytt og á köfl-
um endursögð —■
Frá því er poliomyelitisvirus-
inn fyrst var einangraður 1909
hafa farið umfangsmiklar rann-
sóknir, sem í ríkum mæli hafa
skýrt hugmyndirnar um eðli mænu-
sóttar. Á grundvelli þessara rann-
sókna byggjast núverandi kenn-
ingar um eðli, dreifingu og ó-
næmingu hennar.
Þrátt fyrir allt, sem áunnizt
hefir, fer því fjarri, að allar gát-
ur mænusóttarinnar séu leystar;
enn eru mörg atriði óleyst. Hin
stöðuga alheimsdreifing mænu-
sóttarinnar, hin reglulega, árlega
aukning sjúkdómstilfella, sem er
andstæð því, er vér þekkjum um
aðra smitandi sjúkdóma, sýnir
gleggst, hve allar núverandi varn-
ir gegn veikinni eru ófullnægjandi.
Höf. bendir á, að það er ein-
mitt í þeim löndum, sem sízt
skyldi búazt við, að útbreiðsla
virusins og smithætta sóttarinnar
er mest, nefnilega í menningar-
lega lengst komnum þjóðfélög-
um, þar sem mest áherzla er lögð
á profylaktiska medicin með því
að halda öllu heilbrigðiskerfinu í
fullkomnasta horfi. Því verður að
hugsa sér, í stuttu máli, að virus-
inn, sem álitinn er berast via
tractus intestinalis með smitber-
um og frá sjúklingum í saur og
Það er eitt af stefnumálum tímarits
sem þessa, að kynna í hverju tölublaði
lesendum eithvert læknisfræðilegt við-
fangsefni. Efndir á þessu hafa verið upp
og ofan. Æskilegt væri, að fá frá lækna-
nemum álit á slíkum greinaflokki, upp-
ástungur, eða auðvitað langhelzt grein-
ar i hann. Það er nefnilega hreint ekki
svo lítil æfing og lærdómur, sem fæst
á því að læra að lesa læknisfræðitíma-
rit, hvað þá að vinna þýðingar úr grein-
um, sem þar birtast.
I þetta sinn birtist yfirlitsgrein um
mænusóttarrannsóknir. Að vísu hefði
verið æskilegt að birta jafnframt stutt,
almennt yfirlit yfir þennan skæða sjúk-
dóm, sem nú er svo ofarlega á baugi,
slíku yrði vart komið í svo stuttu máli,
sem hér leyfir, þannig að gagn yrði að.
Þeim, sem e.t.v. myndi fýsa að fá
stutt, en ófullkomið yfirlit, má benda
m.a. á þægilega grein um poliomyelitis
í Textbook of Medicine eftir Conybeare,
en sú bók er til á handbókasafni Há-
skólasafnsins.
frárennsli, sem er líklegasta leið-
in, geti tekið á sig form, sem er
ónæmt fyrir öllum þeim sótthreins-
andi og profylaktisku ráðstöfun-
um, sem hingað til hafa verið við-
hafðar.
Það er því sýnilegt, segir grein-
arhöf., að eigi fáist jákvæður á-
rangur af kerfisbundinni rann-
sókn á mænusótt, nema á grund-
velli eftirfarandi frumatriða:
1) Hvernig er háttað dreifingu
virusins? 2) Hvaða skilyrði þurfa
að vera fyrir hendi fyrir tauga-
affinitet virusins? 3) Eru serolog-