Morgunblaðið - 03.04.1993, Blaðsíða 38

38_____________________MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. APRÍL 1993
Minning
Ragnhildur Þóraríns-
dóttir frá Lundi í
Vestmannaeyjum
Fædd 23. október 1908
Dáin 29. mars 1993
Hún hét Ragnhildur Þórarinsdóttir
og var móðursystir okkar, elst fjög-
urra systra sem áttu ættir sínar að
rekja til Dyrhóla í Mýrdal og út í
Vestmannaeyjar. Foreldrar þeirra
voru Þórarinn Gíslason og Matthildur
Þorsteinsdóttir og bjuggu þau á
Lundi ásamt dætrum sínum, þeim
Ragnhildi sem var elst, Hlíi' Stefan-
íu, Hildi Þóru sem er látin og Theód-
óru Asu. Afi var útgerðarmaður og
því oft mannmargt á heimilinu þegar
systurnar voru litlar.
Hún Ragna frænka var ákaflega
fínleg og lagleg kona, sem hafði frá
mörgu að segja. Hún hafði yndi af
því að segja okkur sögur frá bernsku-
heimili sínu úti í Eyjum og ýmsu sem
þar gerðist, t.d. þegar slegið var upp
balli í eldhúsinu á laugardagskvöldi
eða þegar hún og systumar vom að
stríða vinnumönnunum hans afa. Þá
gat hún hlegið og skemmtilegri hlát-
ur heyrðist varla. Hún hafði afskap-
lega skemmtilegan frásagnarmáta
og hreif mann með sér. Það var gott
að vera nálægt henni. Þess kona sem
var svona létt og kát, var orðin 84
ára gömul þegar hún lést.
Það var ekki hægt að sjá á henni
að lífið hefði ekki eingöngu verið
dans á rósum. Ung kona fékk hún
berkla og var samtals í um sjö ár á
Vífilsstaðaspítala vegna þessara
veikinda og vart hugað langlífí.
Margar voru sögumar sem hún sagði
okkur frá þeim árum. En hún átti
einn son, Rudolf, og eiginmann,
Helmut Stolzenwald, ávallt kallaður
Stolzi, sem hún ætlaði heim til og
það tókst henni. Soninn þurfti hún
að sækja til Þýskalands til tengdafor-
eldranna, því að þau höfðu ætlað sér
að ala hann upp vegna veikinda
hennar.
Ragna og Soltzi bjuggu á Hellu
og þar rak hann klæðskeraverk-
stæði. Hann var mikill útivistarmað-
ur. Þeir fegðar Rúddý og Stolzi fóru
margar fjallaferðir saman og í einni
slíkri varð Soltzi bráðkvaddur á leið
upp til Tindfjalla. Upp úr því fluttist
Ragna frænka til Reykjavíkur og
gerðist ráðskona hjá Guðna Olafs-
syni í Ingólfsapóteki og vann jafn-
framt í apótekinu við ýmis verk.
Ragna giftist aftur og hét seinni
maðurinn hennar Gestur Ólafsson,
þáverandi forstöðumaður Bifreiða-
eftirlits ríkisins. Ragna og Gestur
ferðuðust mikið og í einni slíkri ferð
veiktist Gestur og lést úti í Kaup-
mannahöfn. Þá var hún frænka okk-
ar orðin ekkja í annað sinn. Áfram
hélt hún sínu striki og eftir að hún
ætti að vinna í apótekinu fann hún
sér ýmislegt til dundurs, las mikið,
hafði gaman af ættfræði, ptjónaði
og heklaði.
Hún hafði mikil og góð samskipti
við son sinn og tengdadóttur sem
bjuggu austur á Hellu ásamt þremur
bömum sínum og seinna bættust
bamabömin við. Fyrir um sex árum
varð Rúddý frændi bráðkvaddur á
afmælisdaginn sinn uppi á fjöllum
eins og faðir hans forðum. Sonar-
missirinn setti að sjálfsögðu mark
sitt á hana, en hún hélt ótrauð áfram,
ferðaðist um landið og erlendis ef
svo bar við. Hún skrapp til írlands
fyrir ári með ferðavinkonu sinni til
vikudvalar og hafði mikið gaman af.
Við höfum haft mikið samband
við hana síðustu árin. Það var ávallt
gaman að heimsækja hana á Kvist-
hagann, fá sér kaffísopa og hlusta
á hana segja frá. Hún gaf okkur svo
mikið með sínu góða skapi og hlýlega
viðmóti. Við eigum eftir að sakna
þessara stunda með henni og eram
þakklátir fyrir að hafa átt hana að.
Við biðjum góðan Guð að geyma
hana og styrkja ástvini hennar.
Minningin um góða konu liflr.
Matthildur, Hlíf og fjölskyldur.
Þegar ég kynntist Ragnhildi fyrir
rúmum 10 áram var hún komin á
áttræðisaldurinn, en ég hins vegar
rétt skriðin yfir tvítugt. Þrátt fyrir
breitt bil í árum talið þróuðust með
okkur náin og ljúf tengsl, eins og
þau sem tíðkast meðal vinkvenna
sem skiptast á leyndarmálum sem
enginn annar fær aðgang að.
Ragna hafði svo sannarlega lifað
tímana tvenna. Ekki einungis vegna
þeirra öra breytinga sem hún upp-
lifði á langri og viðburðaríkri ævi
sinni, heldur og vegna þess mótlætis
sem hún varð fyrir, en sigraðist ætíð
á með eljusemi og lífsþrótti. Ragna
var barn síns tíma og persónuleiki
hennar einkenndist af þeim fjöl-
mörgu straumhvörfum sem aldraðir
nútímans hafa orðið vitni að. Ragna
var full af andstæðum.
Annars vegar var hún virðuleg og
stolt eldri kona sem miðlaði af
reynslu sinni og sannfæringu, þar
sem mörkin milli þess rétta og ranga
lágu ævinlega skýr fyrir henni. Hins
vegar var hún hin gáskafulla Vest-
mannaeyjamær sem gat svo sannar-
lega slegið á létta strengi, og gerði
hún þá óspart grín að sjálfri sér pg
öðram.
Röð og regla vora einkennandi í
daglegu lífi Rögnu sem og í öllu
heimilishaldi. En hins vegar átti hún
það til að slá öllu upp í kæruleysi.
Oft með litlum eða engum fyrirvara
reif hún sig upp og brá sér þá á vit
ævintýranna, innanlands sem utan,
og hafði hún ævinlega gaman af
óvæntum uppákomum.
nánustu aðstandendur hans þurftu
að líða fyrir það, að aðstaða fyrir
sjúklinga með geðræn vandamál er
alls ekki þjóðinni til sóma og var
hann því utanveltu við þjóðfélagið,
þó að hann hefði kosið sér annað
hlutskipti í lífinu. Það er svo sárt til
þess að vita, að ekki skyldi vera
hægt að koma til móts við þarfir
hans fyrir að vera viðurkenndur þegn
í þjóðfélaginu. Það hefði hjálpað
Gunnlaugi að halda sinni reisn, ef
t.d. sambýli hefði verið til staðar
með viðeigandi þjónustu fyrir fólk
með geðræn vandamál.
Einn var sá maður sem með um-
hyggju sinni og elsku studdi og
styrkti Gunnlaug, móður mína og
okkur systkinin hvað mest í gegnum
þennan erfiða tíma. Það var Sig-
mundur Sigfússon geðlæknir á Akur-
eyri. Ég vil nota þetta tækifæri til
að færa honum hjartans þakkir fyrir
þá hjálp sem hann veitti okkur. Megi
guð og gæfan fylgja honum og fjöl-
skyldu hans.
Ég vona að Gunnlaugi bróður mín-
um líði vel núna og að faðir hans,
stjúpfaðir og afi taki á móti honum
með hlýju og auðmýkt.
Móður minni, ömmu og systkinum
votta ég mína dýpstu samúð.
Bergljót Þorsteinsdóttir.
Sparsemi, nýtni og nægjusemi
voru einkunnarorð Ragnhildar þegar
þjóðfélagsumræða bar á góma og
var hún ótvíræður talsmaður þessara
dyggða. Hins vegar átti hún fáa sér
líka hvað viðkom örlæti og hafa
margir notið góðs af gjafmildi henn-
ar.
Síðastliðin sex ár hefur Ragna
verið langamma barna minna. Fyrir
utan hið „sígilda ömmu-hlutverk“ að
sjá þeim fyrir listilega prjónuðum
lopapeysum, vettlingum og sokkum
á jólum, og smágjöfum og sælgæti
í ómældu magni þess á milli, var hún
þeim hinn hreinasti sagnabrannur.
Ragna var óvenju minnug um æsku-
árin í Lundi og voru nákvæmar frá-
sagnir hennar sveipaðar ævintýra-
Ijóma í augum yngstu ættingjanna.
Að undanskildum lasleika síðustu
mánuðina var Ragna atorkumikil og
hraust kona þrátt fyrir heilsubresti
fyrri ára. Þótt einkenni ellinnar færu
smátt og smátt að segja til sín, lét
hún þau lítið á sig fá og hélt sínu
striki með hjálp kímninnar og glað-
værðarinnar.
Hún átti þá ósk heitasta að fá að
vera heima hjá sér, sjálfbjarga og
með sjálfri sér þegar kallið kæmi.
Og vissulega var hún bænheyrð, því
hún lést á Landakotsspítala eftir
stutta sjúkahúsdvöl, með reisn og
sátt við lífið.
Sigríður Hafstað.
í dag verður jarðsungin frá Odda
á Rangárvöllum næsti nágranni okk-
ar hjóna að Kvisthaga 3, Ragnhildur
Fæddur 3. nóvember 1929
Dáinn 21. mars 1993
Mig eins og marga aðra langar
til að minnast Sigurðar Stefáns
Kristjánssonar eða Sigga Nabba
eins og hann var löngum kallaður
í minni fjölskyldu, en það nafn varð
til þegar Siggi spurði næstelsta
bróður minn hvað hann héti. Þá
svaraði hann: Ég heiti Siggi. —
Jæja, sagði Siggi þá, við erum þá
nafnar. — Já, nabbar, sagði sá
stutti, og þar með sat nafnið fast
á Sigga Nabba.
Ég á margar góðar minningar
tengdar við hann Sigga. Þegar ég
var lítil og Siggi kom í heimsókn í
Kópavoginn, vissi ég nú alveg á
hverju ég átti von, því oft og iðu-
lega sendi hann mig út í búð eftir
ís. Það var einkabrandari okkar á
milli alveg fram á það síðasta, hvort
ég vildi nú ekki skreppa út í búð
og kaupa ís. Og svo blikkaði hann
mig og brosti.
Seinna meir, þegar ég fór að
vinna hjá Búnaðarbanka Islands og
var flutt upp í Háaleitisútibú og
Siggi kom þangað, átti ég það oft
til að fara til hans og taka utan
um hann og kitla hann svolítið, því
hann kitlaði heil ósköp. Hann hafði
lúmskt gaman af þessu og sagði
að það væri nú ekki dónalegt að
láta svona ungt lambakjöt faðma
sig. Og ekki var það verra svona í
byrjun, ef hinar starfstúikumar eða
Þórarinsdóttir. Nú eru liðin um það
bil 32 ár síðan við fluttum að Kvist-
haga 3, og um leið keyptu þau Ragn-
hildur og síðari maður hennar, Gest-
ur Ólafsson, forstjóri Bifreiðaeftirlits
ríkisins, hæðina fyrir ofan okkur.
Gestur lést fyrir allmörgum áram
og bjó Ragnhildur ein í íbúð sinni
frá því að hún missti síðari mann
sinn til dauðadags.
Ég og fjölskylda mín töldum það
alltaf mikla gæfu að eiga aðra eins
öðlingskonu og Ragnhildi að ná-
granna og vini. Ragnhildur, eða
Ragna eins og hún var yfirleitt köll-
uð, var alltaf svo hæglát og Ijúf að
okkur fannst ætíð gott að eiga sam-
neyti við hana. Hún hafði líka frá
mörgu skemmtilegu að segja, bæði
frá æskuáram sínum í Vestmanna-
eyjum, dvöl sinni á Vífílsstöðum þar
sem hún varð að eyða dýrmætum
æskuárum sem sjúklingur, og af
kynnum sínum af litríku fólki fyrir
austan fjall og hér í Reykjavík. Frá-
sagnir hennar vora oftast blandaðar
góðlátlegri kímni sem fór henni eínk-
ar vel. Hún gat því verið hrókur
alls fagnaðar í samkvæmum, enda
var hún vinsæl með afbrigðum.
Þótt Ragna yrði fyrir þeirri ógæfu
að missa báða eiginmenn sína og
síðar einkason fyrir aldur fram, bar
hún aldrei sorg sína á torg og aldrei
heyrðist hún kvarta yfír óréttlæti
forsjónarinnar í sinn garð. Að sjálf-
sögðu má gera ráð fyrir að einmana-
leiki hafi sótt að henni á stundum
síðustu árin. Það er því miður al-
gengt meðal eldra fólks. En Ragna
átti miklu fjölskylduláni að fagna
og hún var vinamörg. Það var hlýja
fjölskyldunnar og vinanna sem varð
til þess að henni leið vel í íbúð sinni
á Kvisthaganum, þar sem hún vildi
helst vera og viðhalda sjálfstæði sínu
og sjálfræði sem allra lengst fremur
en að loka sig inni á einhverri stofn-
un fyrir aldraða, eins og hún komst
stundum að orði.
Við hjónin kveðjum Rögnu með
söknuði. Hún varð einhvern veginn
hluti af daglegri tilveru okkar þótt
aldrei væri hún uppáþrengjandi á
neinn hátt, enda var tillitssemi einn
af eðlisþáttum Rögnu, Fyrir okkur
var hún sú festa í tilverunni sem
byggir upp traust og trúnað. Hún
var líka fulltrúi þess mannlega eðlis
sem viðheldur hjá okkur bjártsýni
um framtíð mannskepnunnar þrátt
fyrir mörg ömurleg dæmi sem hníga
í gagnstæða átt. Við verðum því
ætíð þakklát Rögnu fyrir svo margt.
Blessuð sé minning hennar.
Sölvi og Dóra.
bílstjórarnir voru að furða sig á því
að ég, lofuð stúlkan, væri að faðma
mér miklu eldri mann.
Þegar Siggi og Hildur fluttust á
Víðimelinn, reyndum við hjónin að
rétta þeim hjálparhönd við að mála
og þeir Skúli hjálpuðust að við að
setja í nýja glugga og ýmislegt sem
til þurfti. A þessum tíma kynnt-
umst við þeim hjónum mun betur
en annars og komumst að því hví-
líkt sómafólk þau voru og höfðingj-
ar heim að sækja. Ég held ég megi
fullyrða að maðurinn minn hafi
lært þarna ýmislegt sem viðkom
handverki, því handlagnari og
vandvirkari menn en Sigurð var
vart að finna. Ef einhvern galla var
að finna í fari Sigurðar var það
helst að hann vildi ævinlega endur-
gjalda greiða sem maður gerði hon-
um. Undan því varð ekki vikist.
Við fjölskylda mín þökkum Sig-
urði Nabba samfylgdina og vonum
að hann hafí einhvem stað þarna
uppi þar sem hann getur smíðað
og dyttað að eins og honum var
einum lagið.
Fríða, Skúli og synir.
Sigurður vinur minn lézt í síð-
ustu viku og barst mér sú frétt í
gær, er ég var nýkominn frá útlönd-
um.
Sigurður var einn af þeim mönn-
um, sem ég hef kynnzt og verið
Minning
Gunnlaugur Helgason
Fæddur 20. september 1949
Dáinn 24. mars 1993
Mig langar með nokkram orðum
að minnast bróður míns, Gunnlaugs,
sem lést 24. mars síðastliðinn á
sjúkrahúsinu á Egilsstöðum. Við vor-
um sex systkinin og ólumst upp í
dásamlegu umhverfi á Egilsstöðum.
Við áttum heima ásamt foreldram
okkar, móðurafa og móðurömmu í
tvflyftu húsi sem hét Sunnuhvoll og
stendur við Laufás. Frá þessum tíma
á ég svo margar skemmtilegar og
góðar minningar. Inn í þær fléttast
systkini mín og þar á meðal Gunn-
Iaugur.
Það er erfitt að hugsa um Gunn-
laug á þessum tíma án þess að hugsa
Iíka um Svein bróður, því að þeir
voru svo mikið saman. Þeir voru
báðir svolítið stríðnir og brölluðu því
ýmislegt saman. Fengum við oft að
fínna fyrir því.
Miklir náttúramenn voru þeir báð-
ir, duglegir að smíða og koma hug-
myndum sínum á framfæri. Þannig
var það einn veturinn, þegar mikill
snjór var, að fuglunum var gefið úti
í garði eins og alltaf og komu heilu
flokkarnir af fuglum þangað, enda
svangir. Sveinn og Gunnlaugur höfðu
fylgst vel með fuglunum og ákváðu
að búa til hús fyrir þá og setja út í
garð, sem og þeir gerðu. Þeir settu
síðan fellihurð á húsið og lá spotti
úr henni og upp í risgluggann á
húsinu okkar, þar sem þeir áttu her-
bergi og sneri út að garðinum. Síðan
lágu þeir úti í glugga og fylgdust
með þegar fuglamir fóra inn í húsið,
þegar nógu margir vora komnir þar
inn, var slakað á bandinu og hurðin
látin lokast og fuglamir fangaðir
inni. Allt gert í gamni, en þeim tókst
að útfæra hugmyndina og veiða fugl-
ana, sem þeir síðan slepptu.
Þeir höfðu báðir mikinn áhuga á
veiði og voru mjög næmir fyrir auð-
legð náttúrunnar, t.d. þekktu þeir
alla fuga, gátu hermt eftir hljóðum
þeirra og virtu siðfræði veiðimenns-
kunnar. Ég man þegar þeir fóru dag
eftir dag í það að smíða sér bát og
útbúa aðstöðu niðri við Lagarfijót,
því að þeir ætluðu sér að stunda sil-
ungsveiði í fljótinu, þá 10-12 ára.
Þeir luku við að smíða og mála bát-
inn og fengu sér síðan mótor í hann.
Einnig smíðuðu þeir kofa, þar sem
þeir svo reyktu hluta af veiðinni.
Þetta gerðu þeir allt af miklum
áhuga, vandvirkni og útsjónarsemi,
sem ég hef alla tíð dáð þá fyrir. Ég
hugsa oft um silunginn sem þeir
bræður komu sigursælir og glaðir
með úr róðrinum og var ósjaldan á
borðum á okkar stóra heimili.
Já, það var sko gaman og um-
hverfið bauð upp á svona fijálst nátt-
úralíf, bæði fyrir böm og fullorðna.
Þegar Gunnlaugur lauk skóla-
göngu á Egilsstöðum fór hann í Al-
þýðuskólann á Eðum, þar sem honum
gekk mjög vel bæði í bóklegum grein-
um og íþróttum. Úr Eiðaskóla fór
hann í undirbúningsdeild Tækniskól-
ans á Akureyri og þaðan í Tækni-
skóla íslands hér í Reykjavík. Hann
vann síðan sem tæknifræðingur hjá
Hönnun hf.
Þar sem fjölskyldan okkar var öll
fyrir austan og Gunnlaugur átti fáa
vini hér í Reykjavík, var hann mikið
einn. Hann átti ekki mjög auðvelt
með að kynnast nýju fólki, en hélt
tryggð við fyrri vini. Mín trú er sú
að mikil einvera og einmanaleiki í
frítíma hans hafi ýtt undir þau and-
Iegu veikindi sem Gunnlaugur átti
við að stríða.
í fyrstu gat hann stundað vinnu
þrátt fyrir veikindin, með hjálp lyfja,
en fljótlega fór að bera á einbeitinga-
rörðugleikum, óþoli í vöðvum, munn-
þurrki og fleiri óþægindum vegna
lyfjanna sem hann þurfti að taka,
til að halda sjúkdómseinkennunum
niðri. Hann var því óvinnufær síð-
ustu árin sem hann lifði og bjó mest-
allan tímann hjá móður okkar á
Egilsstöðum.
Gunnlaugur var vandaður, tón-
elskur og listrænn í sér. Hann og
Sigurður S. Krist-
jánsson - Minning