Vísir - 05.07.1980, Blaðsíða 14

vtsm Laugardagur
5. júll 1980.
HÓTEL BÚÐIR
Snæfellsnesi
Nýjir aðstandendur
Hótel Búða, Snæfellsnesi,
bjóða sumargesti velkomna!
Á Hótel Búðum er gistirými fyrir 50
manns í eins-, tveggja- og þriggja
manna herbergjum.
í matsal er boðið upp á úrvals veitingar-
s.s. ýmsa kjöt og sjávarrétti, jurtafæði,
sérbökuð brauð og kökur— og að sjálf-
sögðu rjúkandi, gott kaffi.
„Maturinn hjá þeim er alveg frábær!"
(S. Gísladotlir, gestur aö Hótel Búóum)
Möguleikartil útivistar á Búðum eru
hinir fjölbreytilegustu — enda rómuð
náttúrufegurð allt um kring. Búða-
hraunið — fallega gróin ævintýraveröld;
Lísuhólalaugin— rómuð heilsulind;
hvítir sandar við opið haf, og síðast en
ekki sízt jökullinn. Það er ógleymanleg
upplifun að ganga á jökulinn.
Upplýsingar í síma um Furubrekku.
Gummímottur
sem smða ma
í allargerðirbíla.
Fast á bensínstöðvum Shell
Heildsölubirgðir: Skeljungur hf.
SmáMörudeild-Laugawegi 180
simi 81722
Sparið Hundruð
þúsunda
með endurryðvörn
a 2ja ára fresti
RYÐVÓRN S.F.
Smiðshöfða 1
simi 30945
Sporið tugþúsundir
með mótor- og
hjólastillingu
einu sinni á ári
BÍLASKOÐUN
_&STILLIHG
jr*1 v. s n-ioo
á
Hátún 2a.
r---------------------------------
99Meiri heidur aö vera frilla
Bolivars en eiginkona
nokkurs annars manns”
Um Manuelu Sáenz, hermann og ástmey Simons Bolivars,
frelsishetju Suður-Ameriku
Árið 1822. Simon
Bolivar er 39 ára. Hann
er þá orðinn frelsishetja
Suður-Ameriku — E1
Libertador.
Manuela Saenz er
22ja, afburða falleg
kona, jafnfær á hestbaki
og á dansgólfinu. Við
markskot og skylmingar
I er hún jafnoki fremstu
liðsforingja Boiivars.
Dag eftir dag situr hún i
söðlinum, búin riddara-
stigvélum og þröngum
| rauðum buxum, blakt-
■ andi svörtu herðaslagi
úr flaueli og með hatt,
sem skreyttur er fjaðra-
| skúf. Ávall er taminn
björn i fylgd með henni.
Á kvöldin blómstrar hún
eins og fegursta
brönugras i iburðar-
klæðnaði og hlaðin
skartgripum. En þrátt
fyrir allt þetta er svo
sagt að samræður við
hana hafi snert Bolivar
mest.
Það er eins og hér sé
um þjóðsögu að ræða.
Og saga er það vissu-
I lega, ef til vill róman-
* tiskasta og áhrifamesta
I ástarsaga 19. aldar. Og
það sem meira er, hún
er alveg sönn.
I Heillaði Garibaldi
Ég fann hana löngu eftir aö hún
var dáin, i smábókabúö i Nizza.
Þaö á ég Garibaldi aö þakka, sem
ég dái manna mest af stórmenn-
um sögunnar. 1 Nizza er áhuga-
vert lftiö Garibaldisafn og ég man
glöggt þaö sem ég sá þar, því var
þaö aö ég fletti upp i minningum
Garibaldi, sem lágu af tilviljun á
boröinu f fornbókaverslun. Ég
staönæmndist viö linuna þar sem
hann segir: „Hún heillaöi meira
■ en nokkur önnur kona sem ég hef
■ hitt”. Ég varö forvitinn. Hver var
I hún, hvaö hét hún? f ljós kom aö
■ þaö varManuela Sáenz, hin mikla
ást Símonar Bolivars. Svo viröist
sem hún hafi hrifiö allt Umhverfi
sitt, örlög hennar áttu lika eftir aö
■ töfra mig.
Viö nánari könnun las ég um
■ hana i mörgum ævisögum frá
Suöur-Ameriku, og alltaf I sam-
bandi viö stóratburöi. Hún birtist
fyrstá sviöi sögunnar áriö 1822 og
þá i Quito f Ekvador. Simon
Bolivar heldur innreiö sína I
borgina eftir einn stórsigur sinn.
Hann er 39 ára hefur lagt aö baki
niutfu dagleiöir ásamt hersveit-
■ um sfnum yfir Andersfjöll, háö
sex meiri háttar orrustur, eytt
fimm herjum, og hefur sigraö
Venezuela aö mestu ley ti og hlotiö
viöumefniö E1 Libertador,
frelsishetjan. Þaö eru tuttugu ár
siöan hann kvæntist, þá nitján
ára, I Matrid ungri stúlku, Maria
Teresa del Toro y Alaysa. Hann
missti hana átta mánuöum siöar.
Hún fékk Hitabeltissótt á feröum
þeirra hjóna f Venezuela og dó f
Caracas 1803.
Við krýningu Napoleons.
Bolivar sór þess eiö aö gifta sig
ekki aftur og hélt til Evrópu aö
gleyma sorg sinni hjá tengdaföö-
ur sfnum i Bilbao. En áriö eftir er
hann kominn til Parfsar, þar sem
hann er viöstaddur krýningu
Napóleons. Honum finnst mikiö
til koma, og þá eigi slöur hrifning
fólksins en skart keisarans. Og
þaö má ætla aö nú fari hann aö
dreyma heiöur og hetjudáöir.
Fyrst um sinn býr hann viö
munaö I Lissabon, Madrid, Róm-
arborg, Parfs og Vfn. 1 allra aug-
um er hann Guapo, mikilsháttar
maöur. I París er hann tiöur gest-
ur i kvöldboöum Mma.
Récamiers og Marc de. Staebs,
og umgengst sjálfan Talleyrand.
Hann sækir lika oft heim frænku
sina, Fanney Trobriand de Vill-
ars. Hann keppti um ástir hennar
viö son Jósephine de
Beauharjrnais. Fanney var sjö
árum eldri en Bolivar og gift. Hún
kallaöi sig „Teresu” hans og
borgaöi i sifellu spilaskúldir
Bolivars. Bolivar var einkar hrif-
inn af henni. Þó viröist tár hennar
ekki hafa snert hann eftir aö hann
hitti Alexander von Humboldt.
Humboldt lét i ljösviö hann aö nú
væri kominn timi til aö Suöur-
Ameríka öölaöist sjálfsstæöi.
Bolivar ákvaö þá aö sigla heim.
Fanney skrifaöi hann ekki árum
saman.
Þaö sýndi sig brátt aö Bolivar
var einn af þeim mönnum sem
geta ekki veriö án kvenna, en þó
varö karlmennskan aö ganga fyr-
ir öllu. Hreysti og hugrekki var
ástrlöa hans. Hermannsheiöur
var driffjöröin sem knúöi hann til
sigurs á torfærum leiöum hvaö
eftir annaö og aö lokum til taps.
Kynntist henni á dans-
leik.
En nú kom aö þvf aö hann mætti
jafningja sinum aö hugdirfö og
viljakrafti. Hann var Manuela
Sáenz. Bolivar veitti henni fyrst
athygli i sigurvímu fólksins i
Quito. Kvöld eitt kynntist hann
henni á dansleik sem haldin var
honum til heiöurs I borginni. Þá
var Manuela 22ja ára. Hún haföi
alist upp I Lima og gifst kornung
doktor Thorne, sem var enskur og
læknir í borginni. Auk þess sem
hún var afburöa falleg kona
skylmaöist hún og skaut f mark
hverjum manni betur og var viö-
kunn fyrir afrek sfn á hestbaki. I
þessum greinum skákaöi hún
flestum liösforingjum Bolivars.
Hún skemmti öllum sem komu
henni nær meö fyndni sinni og
snaryröum og var gædd einstök-
um persónutöfrum.
Heitu daganna sat hún I sööl-
inum, Iklædd einkennisbúningi
sem hún haföi gert sjálf, i þröng-
um rauöum buxum, reiöstigvél-
um blaktandi svartri axlahllf úr
flaueli, hatti meö fjaöraskúf. Hún
elskaöi dýr einkum taminn björn,
sem elti hana hvar sem hún fór og
þaö var vföa.
Blómstraði á kvöldin.
A kvöldin blómstraöi hún eins
og fegursta brönujurt, f allri sinni
fegurö, jafn töfrandi á dasgólfi
sem á hestbaki. Hún var augna-
yndi allra, glæsilega klædd meö
fjölda skartgripa. En þó var hún
mest dáö fyrir samræöutöfra
sina. Og þeir drógu Bolivar meira
aö henni en nokkuö annaö.
Eftir nokkra dýröardaga viö
sigurfögnuö og ástarvfmu hélt
Bolivar til Guayaquil, þar sem
hans beiö bardagi viö San Martin
hershöföingja þjóöhetju Argen-
tinu. Þá yfirgaf Manúela sinn
breska maka og slóst i för meö
Bolivar. Hún reiö hvitum hesti og
baröist af mikilli hreysti. Her-
mennirnir kölluöu hana „La
Libertadora” „(Frelsisval-
kyrjuna)”. Bolivar kallaöi hana
Simon Bolivar, frelsishetja Suö-
ur-Amerfku.
hinsvegar „Amable loca”,
„stelpuflóniö yndislega”.
Aö ári liönu var hann oröinn
smeykur og fannst nóg um ráöriki
hennar. Hann yfirgaf hana án
nokkurra skýringa. Hún var of
hættuleg fyrir hann og metnaö
hans.
Manuela snýr aftur.
Eiginmaöur hennar, þolin-
móöi Englendingurinn, var hinn
hamingjusamasti aö heimta
hana aftur. En þaö leiö ekki á
löngu þar til Bolivar sá eftir öllu
saman og Manuela barst bréf i
hendur. „Bréf þin hafa huggaö
mig og fyrirgefningarorö þln eru
mér eina gleöi i fjarveru þinni.
Bíddu eftir mér fyrir alla muni.
Hefuröu heyrt? Hefur þú skiliö?
Ef ekki, þá ertu ótrygg, van-
þakklát og þaö sem verra er,
óvinur.
Þinnelskandi Bolivar”.
Manuela lætur á sér skilja aö hún
hyggi á ferö til London meö
manni sfnum. Svar kemur
um hælfrá Bolivar, þar sem hann
kallar hana aftur til sin. Bréfi
hans lýkur „...kemur þaö af þvl
aö þú elskar ekki eins mikiö og
ég? Ég skal svei mér kenna þér
aö elska og þú ferö ekki fet, ekki
einu sini þó aö Guö Faöir ætti I
hlut”.
Manilela snýr aftur til Bolivar.
HUn var hamingja hans og raun.
Hún er svo mikiö flón, sagöi hann
eitt sinn viö Cordova, uppáhalds-
hershöföingja sinn. Boliva átti I
sffellu strföi viö sjálfan sig, þegar
Manuela var meö honum. Hann
sendir hana burt hvaö eftir ann-
aö, en kallar hana jafnskjótt til
baka. M.a. skrifar hann einu sinni
til hennar, eftir aö hún hefur
dvaliö nokkurn tima hjá manni
sinum: „Manuela mln, fagra og
góöa, ég hugsa um þig á hverju
augnabliki, um örlögin sem þú
hefur oröiö fyrir. Ég sé og harma
þfna hræöilegu stööu. Þú veröur
aö sættast viö þann sem þú elskar
ekki og ég verö aö lifa skilinn frá
þeim sem ég aödái. Já, ég tilbiö
þig meira en nokkru sinni fyrr.
Meö þvi aö sllta mig frá þér og ást
þinni hafa tilfinningar mlnar
margfaldast, tilfinningarnar sem
bundu mig viö sál þina og hjarta,
hjartaö sem ekki á sinn lika,
Þegar þú varst min, elskaöi ég
þig meira fyrir þitt töfrandi
viömót en þinn ljúfa yndisleika.
Nú finnst mér eins og heil eilifö
hafi skiliö okkur aö. Endanleg
ákvöröun mln hefur leitt mig til
örvæntingar...
A komandi tiö muntu veröa
einsömul viö hliö eiginmanns
íns. Ég mun veröa einmana i
eiminum. Aöeins heiöurinn af
þvi aö viö höfum sigraö okkur
sjálf skal verða okkur til hugg-
unnar...”
Varla haföi Bolivar sent henni
þessar linur fyrr en hann iöraöist
þess og sárbænir Manuelu aö
koma til sin aö fullu og öllu. Þá
var hún á leiöinni.
Kveðjubréf
En áöur en hún lagöi upp, haföi
hún skrifaö eiginmanni sinum
svohljóöandi kveöjubréf.:
„Nei, nei, nei, aldrei framar, I
guöanna bænum. Hvaö græöiö
þér á því aö neyða mig... Hvaö?
Senor, þér eruö ágætur, óviöjafn-
anlegur — þvi skal ég aldrei
neita. En hlusta á, vinur minn, aö
yfirgefa yöur vegna Bolivars
hershöföingja er dálitiöj aö
yfirgefa maka án yöar ágætu
eiginleika ætti ekki aö vera neitt.
Trúiö þér þvl eitt augnablik aö ég
sem árum saman hef notiö ásta
hershöföingjans og er viss um aö
eiga ástir hans I framtíöinni, gæti
samþykkt aö vera kona Fööur-
ins, Sœiarins eöa Heilags Anda —
allra blessaörar þrenningarinn-
ar? Ég harma aöeins, aö þér eruö
ekki ennþá betri maöur, svo aö ég
meö þvi gæti heiöraö hann ennþá
meira með þvi aö yfirgefa yöur.
Mér er ofurljóst aö ég get aldrei
sameinast honum i þvi sem þér
kallið heiöarlegri ást. Nú jæja,
Englendinur hjarta mlns, ég hef
meiri heiður af þvi aö vera frilla
Bolivars en aö vera eiginkona
nokkurs annars lifandi manns.
Ég hef engar áhyggjur af
þeirri.... stefnu sem menn finna
upp til þess aö kvelja sjálfa sig.
A himnum skuluö þér og ég gifta
okkur aftur, en aldrei á þessari
jörö. I Paradis skulum viö lifa aö
englahætti algeru andlegu lifi
(sem er nokkuö erfitt fyrir
menn). Þar mun allt veröa á
enska vfsu, þvf aö tilbreytingar-
leysi er ykkar einkaréttur (f ást á
ég viö), f hagkvæmum hlutum er
ekki lengur neina framtakssemi
aö finna. Þaö er enginn gleöi yfir
ást þeirra, samræöur þeirra án
tignar. Göngulag þeirra er þving-
aö. Þeir standa upp og setjast
varkárlega, þeir hlægja ekki aö
sinni eigin fyndni. Og ég,
óhamingjusöm dauöleg, sem hlæ
aö sjálfri mér, aö yöur, aö allri
þessari ensku alyöru, hve mikiö
verö ég aö þola á himninum.
Nákvæmlega jafnmikiö og ef ég
yröi aö lifa i Englandi — eöa ef til
vill f Konstantinopel, þvi aö Eng-
lendingar eru haröstjórar gagn-
vart konum. Þér voru þaö þó
aldrei viömig, ó þvert á móti, bér
voru umhyggjusamari en
Portúgali. Er ég smekklaus? En
Rústir viö Tiahuanaco, þar sem var miöstöö menningarlffs fyrir
tfö Inkanna.