Tímarit Máls og menningar - 01.05.1942, Blaðsíða 7

TIMARIT
MÁLS OG MENNINGAR
RITSTJÓRI: KRISTINN E. ANDRÉSSON
1942 • MAÍ • I. HEFTI
„ILLA ER KOMIÐ ÍSLENDING".
Formaður MenntamálaráSs reyndi það, sem í hans valdi stóð,
í einum langhundi sínum um jólaleytið að efla lítilsvirðingu er-
lendra ríkja á sjálfstæði landsins með því að leitast við að sanna
„undir smósjá tveggja heimsvelda“, að bókmenntir og listir væru
nú ekki til á íslandi, en áður höfðu sömu heimsveldi lýst yfir
því á opinberasta vettvangi, að einmitt vegna bókmennta sinna
og lista mundi ísland fá að lifa áfram sjálfstætt ríki. Það hljóta
að vera töluverð vonbrigði fyrir Pétur Þríhross og aðra agenta
Júels, að vera ekki taldir með mönnum þar á þingum, sem er-
lend ríki lýsa tilverurökum íslenzks sjólfstæðis, heldur skuli bók-
menntir landsins og listir, skáldin og hinir úthrópuðu listamenn,
liljóta þar allan heiðurinn.
Einstæðu meti náði þó fjandskapur þessara agenta, þegar þeir
tóku til að storka íslenzkum myndlistainönnum með því að
heimsækja þá, eftir að hafa á prenti valið þeim hæðilegustu orð
málsins, þar á meðal kallað þá „dóna“. í þeirri ferð gerðu þeir
tilraun þó, sem landfleyg er orðin af frásögnum dagblaðanna,
til að heiðra málarann Jón Þorleifsson fimmtugan. (Þegar lista-
menn höfðu flestir neitað að opna ribböldum þessum dyr sínar,
óku þeir heim til Jóns Þorleifssonar að Blátúni og reyndu að
leggja hendur á listamanninn á heimili hans, og formaður Mennta-
málaráðs hótaði að koma því til leiðar, að hús hans yrði tekið
af honum og hann gerður öreigamaður.)
Annars finnst formanni Menntamálaráðs, að í hinu skugga-
lega niflheimalífi síðustu ára sinna fái hann seint ofsvert dánar-
minningu sina, — það sýna bezt skrif eins og „Hvíldartími i
íslenzkum bókmenntum og listum“ og aðrar þvilíkar ritsmíðar
hans, sem reka nú hver aðra og stefna allar að því að ómerkja
frömuði íslenzkrar nienningar á sviði lista og bókmennta. Hef-
ur sjaldan verið lotið jafn lágt til að drekka úr hóffarinu eins
og þessi aumingja maður gerir i niðskrifum sínum um íslenzka
listamenn.