Tíminn - 15.12.1944, Blaðsíða 2

9
458
TÍMINIV, föstMdaginn 15. des. 1944
105. blað
Föstudauur 15. des.
Nýtt strandferðaskip
Stjórnarliðið hefir enn á ný
sýnt hinn rétta hug sinn til
framfara og nýsköpunar. Við
aðra umræðu fjárlaganna á Al-
þingi felldi það tillögu frá fimm
Framsóknarmönnum, þeim Ey-
steini Jónssyni, Páli Hermanns-
syni, Ingvari Pálmasyni, Páli
Zophoniassyni og Páli Þorsteins-
syni, um að heimila ríkisstjórn-
inni „að kaupa nýtt strarid-
ferðaskip af líkri stærð og Esju.“
Hér var vissulega um mál að
ræða, er heyrði til sönnum fram-
förum og nýsköpun. Það ástand,
sem stór hluti þjóðarinnar
hefir orðið að búa við í strand-
ferðamálunum seinustu árin,
er í fyllsta máta óþolgndi. Menn
hafa orðið að búa við stopular
og óvissar ferðir, þeir hafa orðið
að sætta sig við hinn lélegasta
aðbúnað og iðulega orðið að
hætta lífi sínu, eins og Þormóðs-
slysið er ógleymanlegt minnis-
merki um. Við þetta bætist svo
margvíslegt fjárhagslegt tjþn
fyrir atvinnuvegi dreifbýlisins,
og síðast en ekki sízt, stórkost-
legur hallarekstur ríkisins á
strandferðunum.
Allt þetta stafar af því, að rík-
ið hefir ekki haft hentugan
skipskost til strandferðanna.
Síðan Eimskipafélag íslands
■hætti strandferðum, hefir
orðið að notast við meira og
minna óhentuga leigubáta. Nýja
Esja hefi'* verið talandi tákn
þess, hvernig bezt og hagkvæm-
ast væri að leysa þessi mál. Með
slíkum farkosti er hægt að halda
uppi regiubundnum ferðum,
nægilega örum, og tryggja far-
þegunum þann aðbúnað, sem
sæmir menningarþjóð. Með slík-
um farkosti er líka hægt að láta
strandferðirnar bera sig. Nýja
Esja hefir flest árin verið rekin
hailalaust og mun væntanlega í
ár skila nokkrum tekjuafgangi.
Allnr hinn mikli halli á strand-
ferðunum stafar fyrst og fremst
af því að notast er við óhentug
og ófullkomin leiguskip.
Ef ríkið réði yfir tveim skipum
af líkri stærð og nýju Esju, gætu
þau að mestu annast strand-
ferðirnar kringum landið. Til
viðbótar þyrfti aðeins fáa hér-
aðsbáta, sem önnuðust einkum
viðkomur til smærri hafna. Með
slíku fyrirkomulagi væri strand-
ferðunum komið í viðunanlegt
horf fyrir fólkið í dreifbýlinu og
atvinnuvegi þess, og jafnframt
komið í veg fyrir hinn stórfelda
hallarekstur, sem nú er á strand-
ferðunum.
Þegar rætt er um dreifbýlið í
þessu sambandi, koma vitanlega
mörg fleiri byggðalög en sveit-
irnar til greina. Það eru nær
öll sjávarþorp landsins og nokkr-
ir kaupstaðir eins og Vest-
mannaeyjar, ísafjörður, Siglu-
fjörður, Seyðisfjörður og Nes-
kaupstaður. Allir þeir, sem þessa
staði byggja, eiga mikla hags-
muni undir góðum sjósamgöng-
um, því að þótt flugið komi til
sögunnar, mun það aðeins bæta
úr þörfum þeirra að takmörk-
uðu leyti fyrst um sinn.
Það er því sama hvernig litið
er' á þetta mál. Bygging nýs
strandferðaskips er stórvægilegt
framfaramál mikils hluta þjóð-
arinnar, jafnframt og það myndi
stórkostlega lækka hallarekstur
ríkisins á strandferðunum. Það
myndi þannig borga sig vel fyrir
ríkissjóð til frambúðar að leggja
nú fram fé til að kaupa slíkt
skip, jafnvel þótt hann þyrfti að
taka það að láni vegna þess,
hversu hörmulega er komið fjár-
hagi hans. Það væri vissulega
nokkuð betra af tvennu ekki
góðu að taka lán til slíkrar fram-
kvæmdar en í hreina dýrtíðar-
eyðslu, eins og ríkisstjórnin virð-
ist fyrirhuga.
Það þykir rétt að birta hér
nöfn þeirra þingmanna, sem
ekki vilja að ríkið eignist nýtt
strandferðaskip og greiddu því
atkvæði gegn tillögu Framsókn-
armanna. Þeir voru: Áki Jakobs-
- son, Ásgeir Ásgeirsson, Ásmund-
ur Sigurðsson, Barði Guðmunds-
son, Bjarni Benediktsson, Einar
Olgeirsson, Eiríkur Einarsson,
Emil Jónsson, Finnur Jónsson,

Á víðavangi
„Nýsköpun“ á sviði
blaðamennskunnar.
Forsætisráðherrann hefir nú
sýnt, að hann vill einnig heiðra
hið nýstofnaða lýðveldi með
„nýsköpun“ á sviði blaða-
mennskunnar. Hann hefir nú
látið þjóna sína, fyrst Jón
Pálmason og síðan ritstjóra Mbl.,
kalla einn af andstæðingum sín-
um „grey“ um nokkurt skeið í
Mbl og ísafold. Er þetta alger
nýjung í íslenzkri blaða-
mennsku, sem jafnframt er góð-
ur leiðarvísir um skapgerð og
smekkvísi ráðherrans. Næsta
margir eru þó þeir, sem telja
bessa „nýsköpun" í blaða-
mennskunni til vafasamra
bóta fyrir sæmd lýðveldisins
og ólíklega til að bæta og
nrýða málflutning pólitískra
andstæðinga. Og allir virðast á
einu máli um það, að enginn ís-
lenzkur stjórnmálamaður fyrr
eða síðar, nema núv. forsætis-
ráðherra, hefði getað þjónað
lund sinni með slíkum hætti.
Jafnhlíða þessu hefir það svo
rifjast upp fyrir mönnum, að
hafi nokkur maður til þessa
nafns unnið, sé það enginn ann-
ar en núv. forsætisráðh., sem um
bessar mundir leikur aumkunar-
verðasta hlutverkið í íslenzkum
stjórnmálum fyrr og síðar. Fyrir
ásjálegt og lystilegt bein, sem
nefnist forsætisráðherratitill,
hefir hann unnið til að kyngja
öllum boðskap sínum frá
seinstu áramótum og ganga í
bjónustu kommúnista við að
koma á tekjuhallarekstri, hruni
og byltingu í landinu. Þeim, sem
geta gengið í þjónustu pólitískra
myrkravalda, ef þeim er boðið
eitt ásjálegt bein, fer grey-
nafnið ekki illa. Það hefir líka
heyrzt oftar en einu sinni: Óli
greyið gengur að þessu, Óli grey-
ið gerir það, ef við skipum hon-
um það, Óli greyið vinnur allt til
fyrir titilinn. Mun það verða
fekið til athugunar að rifja upp
betta „Óia greys“ nafn öðru
hvoru, ef verða mætti til þess
að Óli léti þá af áðurnefndri
„nýsköpun“ sinni á sviði ís-
lenzkrar blaðamennsku.
„Nýsköpun“ í lausu lofti!
í forustugrein Mbl. í fyrradag
er kvartað undan að Tíminn
fari með „rakafals" með því að
prenta ýmsa kafla upp úr nýárs-
boðskap Ólafs Thors frá síðustu
áramótum. En í þeim boðskap
kveður hann mjög fast að því að
lækka þurfi dýrtíðina. Prentar
svo Mbl. upp klausu úr boðskap
Ól. Thors, er á að sýna, að hann
hafi talið annað mikilsverðara
en lækka dýrtíðina. En svo tekst
til að einmitt í þeirri klausu
?tendur að grunnurinn undir
framtíðarbyggingu þjóðfélags-
Garðar Þorsteinsson, Gísli Jóns-
son, Guðmundur I. Guðmunds-
son, Gunnar Thoroddsen, Ing-
ólfur Jónsson, Jakob Möller, Jó-
hann Jósefsson, Jón Pálmason,
Kristinn E. Andrésson, Lárus
Tóhannesson, Magnús Jónsson,
Ólafur Thors, Pétur Magnússon,
Sigfús Sigurhjartarson, Sigurður
Guðnason, Sigurður E. Hlíðar,
Sigurður Kristjánsson, Stefán
Tóh. Stefánsson, Steingrímur
áðalsteinsson, Þorsteinn Þor-
steinsson og Þóroddur Guð-
mundsson. Þeir, sem sátu hjá,-
voru: Gisli Sveinsson, Brynjólfur
Bjarnason, Jónas Jónsson, Jón
•Sigurðsson, Pétur Ottesen og
Sig. Bjarnason. Af stjórnarliðum
var það Lúðvík Jósefsson einn,
sem fylgdi Framsóknarmönnum,
bví að hann mun ekki hafa talið
sér annað fært, vegna Austfirð-
inga.
Fyrir þá mörgu landsmenn,
sem þurfa að búa við hinar stop-
ulu, erfiðu og oft hættulegu
strandferðir, er vert að festa sér
i minni nöfn þeirra þingmanna,
sem notuðu umboð sitt til að
hindra kaup á nýju, fullkomnu
strandferðaskipi og vilja því
halda við hinu ríkjandi ófremd-
arástandi og hinum mikla
rekstrarhalla ríkisins á strand-
ferðunum. Þeir eiga að muna
þessi nöfn vel og minnast þess
við kjörborðin næst, að þeim er
lítill hagur að slíkum „nýsköp-
unar“-mönnum á Alþingi.
ins sé, að ráðið sé niðurlögum
dýrtíðarinnar. Svo er að sjá af
þessu, að Ólafur Thors og Mbl.
ætli að byggja hinar fögru fram-
tíðar byggingar í lausu lofti, án
grunns og grundvallar. Og les-
endur Mbl. eiga svo að hrífast,
af að sjá skrauthýsin svífa í
lausu lofti!
Kveldúlfsvald og
Landsbankavald.
Árum saman hefir verið hamr-
að á því, fyrst í Verklýðsblaðinu
og síðar í Þjóðviljanum, að svo-
nefnt Kveldúlfsvald væri álþýðu
landsins háskalegt og handhöf-
um þess valds mætti aldrei
treysta. Töldu margir þetta rétt-
mæt varnaðarorð. Annað vald
var það og, sem gjalda bar var-
huga við, að dómi þessara blaða.
Þetta vald var „Landsbanka-
valdið“, og ein höfuðsynd þess
var stuðningur við hið fyrr-
nefnda. Um bæði þessi „máttar-
völd“' var oft rausnarlega að
orði kveðið. En nú situr Brynj-
ólfur til hægri handar Kveld-
úlfsvaldinu (Ólafi Thors) og Áki
til hægri handar „Landsbanka-
valdinu“ (Pétri Magnússyni) í
stjórnarstólunum á Alþingi.
Blasir sú „sýn“ nú við öllum,
er á þingpöllum dvelja.
Hin sögulega „höfuðstoð“.
Til vinstri handar „máttar-
völdunum“ sitja tveir Alþýðu-
flokksráðherrar. Minna ásjónur
beirra á atburði þá, er gerðust í
kommúnistaflokknum fyrir nál.
tíu árum og víða bar á góma í
kosningunum 1934. Þá sam-
bykktu kommúnistar á allsherj-
arsamkundu sinni, að Alþýðu-
flokkurinn skyldi héðan af
heita „höfuðstoð auðvaldsins" á
tslandi. En í Alþýðuflokknum
voru þá m. a. þingmennirnir
Sigfús Sigurhjartarson og Sig-
urður Guðnason, og því hluti af
margnefndri „höfuðstoð". Sum-
um kommúnistum þótti þetta
orðalag ekki hæfa og vildu kalla
Alþýðuflokkinn „höfuðstoð auð-
valdsins innan verklýðssamtak-
anna“! Afstaða þeirra var köll-
uð „tækifærisstefna“ og var
höfðingja hennar „stefnt utan“
á „konungsfund" austur í
Garðaríki. !$umir aðrir höfðingj-
ar flokksins voru sakaðir um
„sáttfýsi við tækifærisstefnuna“.
Meðal þeirra voru Einar Ol-
geirsson og ísleifur Högnason.
Var Einari, sem þá var í fram-
boði - á Akureyri, veitt opinber
áminning í útvarpinu rétt fyrir
kosningar. Lentu norðlenzkir
kommúnistar í miklum „þreng-
ingum út af áminningunni og
óttuðust, að Einar félli, sem og
varð. En ísleifur bað flokks-
stjórnina afsökunar á prenti og
mun hafa náð sættum, þótt telja
mæti með afarkostum. — Nú er
Alþýðuflokkurinn „höfuðstoð"
ríkisstjórnar kommúnista, og á
stjórnin lif sitt undir þeirri
„stoð“, eins og málum er komið
á Alþingi.
Hættan af „kratismanum“.
Nú, eftir tíu ár, heitir tæki-
færisstefnan ,kratismi“. Og þeir
sem „kratismann" aðhyllast, eru
taldir varhugaverðir menn í
Sósíalistaflokknum.’Sumir segja,
að þessum mönnum fari fjölg-
andi. Það eru þeir, sem ekki átta
sig á „línunni". Það eru þeir,
sem enn þá vilja vinstri stjórn
og skilja ekki, að „auðvaldið"
sé vinur verkalýðsins. Það eru
þeir, sem ekki geta fundið, að
hitaveitan sé í lagi, þó að flokk-
urinn þeirra hafi tekið ábyrgð
á henni, og það eru þeir, sem
lesa önnur blöð en Þjóðviljann.
Og eitthvað er til af mönnum,
sem predika sáttfýsi við „krat-
ismann“, þó þeir aðhyllist hann
ekki beinlínis sjálfir. Þessir
menn eru einfaldir í sinni þjón-
ustu, en þeim finnst ógætilegt,
að skrifa flokksblaðið eins og
það væri málgagn upplýsinga-
ráðuneytis í öðru landi. Þeir
halda, að það geti fælt menn úr
flokknum. En rödd efans þagga
þeir niður með hávaða á mann
fundum.
Óorðheldni og eiffrofi.
Óorðheldni greifinn á Ítalíu,
Sforsa greifi, hefir nú farið að
eins og óorðheldni „greifinn“ á
íslandi. Hann hefir mótmælt því,
að hann hafi brugðizt orðum
sínum, og telur Churchill og
Eden hafa sagt rangt frá lof-
orðunum, er hann gaf þeim.
Þetta kemur talsvert einkenni-
lega fyrir sjónir erlendis, en hér
eru menn ekki undrandi, því að
þeir hafa nýlegt fordæmi. Mun-
urinn er líka sá, að hér er óorð-
heldna „greifanum" hossað og
dillað, a. m. k. eins og stendur,
en Sforsa greifi fékk ekki aftur
sæti í ítölsku stjórninni. Óhugs'-
andi væri það þó ekki, að ís-
lendingar lærðu eitthvað af
Sforsa-málinu og öðrum slík-
um erlendum málum og brigð-
mæli og eiðrof þættu hér aftur
slík höfuðglöp og þau voru tal-
in meðal íslendinga til forna.
„Gáfnaljósin“ skrifa.
Hitaveitan fær svo oft „kulda-
köstin“, að gamansamir bæjar-
búar, sem góðlyndastir eru, kalla
hana kuldaveituna. En Morgun-
blaðið vill nú reyna að verja
forráðamenn bæjarins. Forustu-
grein blaðsins hefst þannig s. 1.
laugardag:
„Hitaveita Reykjavíkur er án
efa eitt allra glæsilegasta fyrir-
tæki, sem í hefir verið ráðizt
hér á landi og hún á sennilega
engan sinn líka í veröldinni í
ÞEIRRI MYND, SEM HÚN ER“.
Ætli því sé ekki eins háttað
um þessi skrif?
Blásiff í kaun.
Stjórnarblöðin kvarta. Ráð-
herrarnir kvarta. Kvarta yfir
þvi, að að ekki skuli vera tryggt
fyrirfram, að allir segi já og am-
en við öllum þeirra aðgerðum
— eða aðgerðaleysi. Flestar
stjórnir hafa þó orðið að þola
það, að einhverjir væru í and-
stöðu. Meira að segja þjóð-
stjórnin slapp ekki við slík ó-
þægindi, því að í hennar tíð
héldu kommúnistar uppi stjórn-
arandstöðu, þótt lítið þætti til
koma. En nú standa stjórn^r-
liðar gneipir og blása í kaun,
hvað lítið, sem á þá er andað.
Stjórnarandstæðingar mega
ekki halda fundi, ekki skrifa í
blöð, ekki tala í útvarp, án þess
að æirit sé og kveinað og blásið
í kaun í stjórnarherbúðunum.
Aldrei hefir nein stjórn eða
stjórnarsinnar borið sig aumleg-
ar á íslandi út af gagnrýni and-
stæðinganna.
ERLENT YFIRLIT:
Flugmálaráðstefnan
í Chícago
Hinni alþjóðlegu flugmálaráð-
stefriU, sem háð var í Chicago,
er nú nýlokið. Mættir voru þar
fulltrúar 54 þjóða og urðu þeir
ásáttir um einskonar alþjóðleg-
an flugsáttmála, sem gengið var
frá eftir miklar umræður og at-
hugun. Til þess að sáttmálinn
nái fullnaöargildi þarf hann
enn samþykki margra hlutað-
eigandi ríkisstjórna, en vafa-
laust er talið að það muni fást.
Þegar ráðstefnan hófst, lágu
fyrir ýmsar ólíkar tillögur um
skipun alþjóðlegra flugmála í
framtíðinni, m. a. mismunandi
tillögur frá Bretum og Banda-
ríkjamönnum. Voru sumar til-
lögurnar allróttækar og kom-
jafnvel fram sú skoðun, að ein
allsherjarstofnun ætti að annast
allt millilandaflug eftir styrjöld-
ina og engin samkeppni ætti að
koma til greina. Samkomulag
varð vitanlega ekki á þessu stigi
um svo róttækar aðgerðir. Þótt
slíkt fyrirkomulag kunni að
I hafa mikið til síns máls, er ekki
I vist, að það mundi blessast þeg-
j ar í upphafi. Hins vegar kann
það að geta komið vel til mála,
þegar meiri reynsla er fengin
um alþjóðlega samvinnu á þessu
sviði.
Sáttmálinn, sem ráðstefrian
gerði, er í 96 greinum. í formála
hans er tekið fram, að þar sem
framtíðarþróun flugsamgangna
geti stórum stuðl^ð að því að
skapa og varðveitá alþjóðlega
vináttu, skilning og samvinnu,
hafa ríkisstjórnir þær, sem und-
irrita sáttmálann(i í'allizt á viss-
ar meginreglur, sem eiga að
tryggja það, 'að flugsamgöngur
geti þróazt örugglega og skipu-
lega, og að hægt sé að koma á
flugsamgöngum á milli landa á
grundvelli jafnrar aðstöðu fyrir
hlutaðeigandi lönd.
Nokkur mikilvægustu atriði
sáttmálans eru þessi:
1.—2. Viðurkennd eru alger
yfirráð hvers ríkis fyrir loftinu
yfir landi þess og landhelgi.
3. Sáttmálinn nær aðeins til
friðsamlegra flugsamgangna, en
ekki hernaðar-, tollgæzlu- eða
lögregluflugvéla.
4. Flugvélar, sem ekki stunda
alþjóðleg áætlunarflug, mega
fljúga yfir landsvæði erlendra
ríkja, án leyfis, ef það er ekki í
atvinnuskyni.
5. Sérhver þjóð áskilur sér rétt
til að halda uppi samgöngum á
milli staða á landi sínu.
6. Banna má flug yfir ákveðin
svæði vegna hernaðarlegs ör-
ygg'is.
7. Þeir flugvellir ríkjanna, sem
opnir eru almenningi, verða að
vera opnir útlendum flugvélum
og .mega ekki sýna hlutdrægni
með tilliti til þjónustu og verð-
, lags.
] 3. Rikin hafa rétt til að fremja
! leit á erlendum flugvélum.
j 9. Veðurfregnir og aðrar flug-
leiðbeiningar eru öllum heimilar.
10. Ekki má fljúga með skot-
færi yfir neinu ríki, án leyfis
þess, og ríkisstjórnir hafa leyfi
til að setja öllum flugvélum
reglur um notkun ljósmynda-
tækja yfir löndum sínum.
11. Mynduð verði alþjóðleg
flugmálastofnun. Á hún að hafa
þing og ráð. — Starfssvið og að-
setur stofnunarinnar verður á-
kveðið á sérstöku þingi.
12. Stofnunin á'að hafa „lög-
gjafarvald", ef þörf krefur.
13. Þing stofnunarinnar á að
■korna sarnan árlega. — Hvert
ríki á að hafa eitt atkvæði, og
meiri hluti atkvæða ræður.
14. Ráðið er ábyrgt gagnvart
þinginu.
15. Ríki mega beiðast fjár-
hagslegrar aðstoðar ráðsins til
að endurbæta flugskilyrði lands-
ins.
16. Aðilar sáttmálans geta ver-
ið sameinuðu þjóðirnar, banda-
þjóðir þeirra og hlutlausar þjóð-
ir í þessu stríði.
17. Aðrar þjóðir þarfnast sam-
þykkis % félaganna og jákvæðis
allra þeirra ríkja, sem þær hafa
gert innrás í eða ráðizt á.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá, tóku Rússar ekki þátt í ráð-
stefnunni. Þeir höfðu lengi vel
látið svo, að þeir myndu taka
þátt í ráðstefnunni, en er til
kom, tilkynntu þeir, að engir
fulltrúar myndu mæta frá sér.
Færðu þeir það sér til afsökun-
ar, að stjórnum Sviss, Portugal
og Spánrir hefði verið boöin
þátttaka og gætu þeir ekki setið
á ráðstefnum né haft aðra sam-
vinnu við fasistaríki. Þótti mörg-
um þetta brosleg afstaða, þar
sem ekki er annað vitað en að
Rússar hafi enn stjórnmálasam-
band við Japani og setji iðu-
lega ýmsar ráðstefnur með þeim.
í forustugrein Alþýðublaðsins 12. þ.
m. er rætt um uppreisnina í Grikk-
landi í tilefni af hinni annáluðu þing-
ræðu Churchills síðastl. föstudag
Alþbl. segir:
„Ég lít svo á, að lýðræði sé í
því fólgið," sagði Churchill, „að
hinn óbreytti maður í þjóðfélag-
inu. sem barizt hefir fyrir föður-
land sitt, fái óáreittur og ótta-
laust að ganga að kjörborðinu
og velja sér sína eigin ríkisstjórn."
En kommúnistar, sem hátt hafa
galaö um lýðræði í seinni tíð, eru
bersýnilega að hugsa um eitthvað
annað, en þessi mikli forustumað-
ur lýðræðisins í stríðinu við þýzka
nazismann. Þeir vilja ekki bíða
þess, að „hinn óbreytti maður í
þjóðfélaginu fái óáreittur og ótta-
laust að ganga að kjörborðinu og
velja sína eigin ríkisstjórn"; þeir
vilja „hrifsa til sín völdin með
vopnavaldi" og „vega pólitíska
andstæðinga". Að sjálfsögðu er sá
tilgangur þeirra ekki viðurkennd-
ur. Þeir þykjast vera að refsa
„fasistum", „kvislingum" og
„stríðsglæpamönnum", og allir
pólitískir andstæðingar þeirra eru
stimplaðir slíkum nöfnum...........
Þetta er ekki lýðræði, heldur
„svikalýðræði", sagði Churchill.
„Ég kalla ekki múgæsinga skríllög
lýðræði. Þeir, sem skjóta hvern
þann, er þeir telja andvígan sér
í stjórnmáium, geta ekki talizt
lýðræðissinnar...... Lýðræðið er
ekki vændiskona, er hver og einn
náungi, sem vopnaður er vélbyssu,
getur tekið upp af götunni".
Vissulega eru þessi ummæli hins
brezka þjóðleiðtoga athyglisverð. En
eru það ekki einmitt fylgjendur þessa
„svikalýðræðis", sem Ólafur Thors og
Emil Jónsson tóku hér upp af götunni,
þar sem þeir láu flæktir og afvelta
í sinni eigin verkfallaflækju og hefðu
orðið að bíða i því ástandi síns póli-
tíska skapadægurs, ef þeim hefði ekki
borizt hin óvænta liðsemd og þeir
getað Verzlað þannig við Ólaf og
Emil, að nú eru þeir orönir hæstráð-
andi til sjós og lands og margir Sjálf-
stæðismenn og Alþýðuflokksmenn
orðnir dáleiddir af „nýsköpunaráhuga"
þeirra, sem er þó ekkert annað, ef not-
uð eru orð Churchills, en svika-ný-
sköpun, er glepja á þjóöinni sýn með-
an verið er að leiða yfir hana hrun
og byltingu.
Alþýðublaðið segir enn í áðurnefndri
grein um ræðu Churchills:
„Sjaldan hefir merkjalínan ver-
ið dregin greinilegar á milli þeirra,
sem raunverulega berjast fyrir
lýðræði í þessu stríði og hinna,
sem með fagurgala um lýðræðið á
vörum, sitja á svikráðum við það
og vega að því, hvenær, sem tæki-
færi gefst, til þess að setja í stað
nýtt einræði og nýja blóðstjórn,
sem er náskyld þýzka nazisman-
um, þó að af vandlætingu sé talað
um kúgun hans.
Það hefðu til lítils verið færð-
ar miklar og sárar fórnir fyrir
frelsi og lýðræði í því stríði, sem
þjóðirnar hafa nú meira en fimm
ár háð gegn þýzka nazismanum,
ef slikt „svikalýðræði" eða naz-
ismi, sem aðeins hefir annan lit
en sá þýzki, ætti að verða árang-
ur þess.“
Vissulega er þetta rétt hjá Alþýðu-
blaðinu. Til þess að koma á slíku
„svikalýðræði" tóku kommúnistar sæti
í ríkisstjórn Belgíu og Grikklands, en
fóru strax úr þeim, þegar þeir sáu
að stjórnirnar myndu ekki verða jafn-
þæg verkfæri og þá hafði dreymt um.
Og ætli að þeir færu ekki fljótt úr ís-
lenzku ríkisstjórninni líka, ef hún
þjónaði ekki dyggilega sjónarmiðum
þeirra?
* * >'e
Þjóðviljanum farast þannig orð í
forustugrein 6. þ. m. um Kommúnista-
flokk Rússlands:
„Skilningur á gildi og eðli
Bolsjevíkaflokksins, Kommúnista-
fiokks Sovétríkjanna, hefur aldrei
verið meiri né útbreiddari en nú.
Allur hinn menntaði heimur við-
urkennir þakklætisskuldina við afl-
ið, sem eitt í heimi var þess megn-
ugt að stöðva sókn fasismans til
heimsyfirráða."
Ætli það hefði nú samt ekki orð-
ið lítið úr Kommúnistaflokki Rúss-
lands í baráttunni gegn fasismanum,
ef Breta og Bandaríkjamanna hefði
ekki notið við, t. d. ef Bretar hefðu
verið sigraðir meðan kommúnistar
höfðu enn vináttusáttmála við nas-
ista og virtust ekki hafa á því neina
vanþóknun, þótt hver þjóðin eftir
aðra væri lögð undir ok nasista og
brezk alþýða yrði að bua við hinar
hryllilegustu loftárásir? Og ætli að
það beri nokkuð frekar að þakka
kommúnismanum fyrir hina hreysti-
legu baráttu Rússa gegn Hitler en
baráttu þeirra gegn Napóleon á sín-
um tíma? Ætli það sé ekki ættjarðar-
ást Rússa, sem meira hefur mátt sín
í báðum tilfellum, en nokkur pólitísk
trú eða ást á valdhöfunum?