Tíminn - 08.06.1945, Blaðsíða 2

2
Tt^irVN. föstndagtnn 8. Júní 1945
43. blað
Föstudagur 8. júní
Yfírsjón Hrafna-
Flóka
Flestir kannast við sögu
Hrafna-Flóka, sem var fyrsti
nafngreindi maðurinn, er reyndi
að nema hér land. Þegar hann
kom hingað, voru hér allir firðir
fullir af fiski og Flóki hirti því
ekki um annað en sjósókn.
Þetta hefndi sín grimmilega.
Búpeningur hans horféll um
veturinn. Flóki flosnaöi upp og
varð að hrökklast af landi burt.
Þannig er fyrsta landnáms-
sagan, sem þjóðin kann til hlít-
ar, stöðug áminning um að van-
meta og vanrækja ekki landið.
Þeir menn virðast nú allmarg-
ir, sem eru gripnir sömu veíði-
bræðinni og varð Hrafna-Flóka
að fótakefli. Þeir binda hugann
eingöngu við hið háa stríðsverð
á fiskafurðum og góð aflabrögð,
sem eru ávöxtur af eins konar
friðun fiskimiðanna á stríðsár-
unum. Þessir menn boða því, að
þjóðin eigi nú hg,lzt ekki að
sinna öðru en fiskveiðum og allt ■
kapp eigi því að leggja á eflingu
þeirra.
Því v.erður vissulega ekki á
móti mælt, að sjávarútvegurinn
þarf jafnan að vera einn höf-
uðatvinnuvegur íslendinga. Þess
vegna er það rétt stefna, að
endurnýja nú skipastólinn, fá
ný og fullkomin skip í stað
þeirra gömlu og úreltu, bæta
hafnarskilyrði víða á landinu og
reisa nýjar verksmiðjur til að
vinna úr aflanum. En þótt sjáv-
arútvegurinn sé þannig endur-
nýjaður og aukinn, mætti afla-
leysi og markaðserfiðleikar fyrri
ára vera sífeld áminning um, að
hann er ekki einhlýtur til að
byggja á alla afkomu þjóðar-
innar, þótt honum hafi vegnað
vel um stund.
Þjóðin má ekki gleyma því,
sem Hrafna-Flóki gleymdi, að
landbúnaðurinn verður alltaf
önnur höfuð undirstaðan að vel-
gengni og sæmilegri afkomu
hennar. Þess vegna þarf að
stefna að því, að hún geti orðið
sjálfri sér nóg á sviði landbún-
aðarins, en mikið skortir á að
mjólkurframleiðslan og græn-
metisframleiðslan fullnægi því
takmarki. Þjóðin má ekki held-
ur láta sig henda þá uppgjöf að
hætta útflutningi landbúnaðar-
afurða, þótt það hafi reynzt ó-
hagstætt um stund. Landskostir
gera slíka framleiðslu vel mögu-
lega, ef tækni og vinnulaun eru
hin sömu og annars staðar.
Þjóðin hefði oft orðið illa stödd
á undanförnum áratugum, ef
hún hefði ekki flutt út neinar
landbúnaðarafurðir, og svo mun
reynast í framtíðinni, ef hún
ætlar að byggja allan útflutn-
inginn á einum atvinnuvegi. Það
er því vissulega ekki síður nauð-
synlegt að auka stórlega fram-
lög til ræktunarinnar, leiða raf-
magn inn á sveitaheimilin og
byggj a áburðarverksmiðju, en
veita styrki til nýrra skipa og
fiskverksmiðja.
Því má svo ekki gleyma, að
landið býr yfir fleiri auðlindum
en landbúnaðinum. Hér er hægt
að auka fisk í vötnum, og hér
eru vafalaust fólgin mörg auð-
æfi í jörðu. Vatnsaflið er enn
lítið hagnýtt. Þjóðin má ekki
gleyma því, að hún á auðugt
land, ef hún „kann að nota það“,
og vissulega yrði nokkrum milj-
ónum kr. af stríðsgróðanum
ekki betur varið en til að kanna
náttúruauðæfi íslands til hlít-
ar. Það er mál, sem næsta Al-
þingi þyrfti að taka til meðferð-
ar. íslendingum getur vissulega
vegnað vel, ef þeir hagnýta vel
auðæfi landsins en láta sig ekki
henda sömu yfirsjón og Hrafna-
Flóka, er gleymdi þeim vegna
stundarvelgengni.
Byggíngamálin
og ríkisstjórnin
Skrif kommúnista um bygg-
ingarmálin hafa áorkað meiru
en að veita aukna vitneskju um
fjandskap þeirra til kaupfélag-
anna og landsbyggðarinnar. Þau
hafa einnig varpað nýju ljósi
Á víðavartgi
Morgunbl. reynir að verja
svindlmál S. Árnason & Co.
Einhver rithöfundur, sem ekki
lætur nafns sins getið, hefir
komið fram á ritvöllinn í Mbl. til
að verja svindlmál heildverzlun-
arinnar S. Árnason & Co. Hann
reynir þó að minnast sem
minnst á málið sjálft, en hall-
mælir Framsóknarmönnum af
þeim mun meira ofstæki og ógn-
ar þeim með hótunum um hvers-
kyns ofsóknir. Styrkir þetta
þann grun, að greinarhöfund-
urinn muni vera maðurinn, er
árum saman hafði mynd af
Hitler á skrifborði sínu. Greinin
leynir því ekki fyrir hvers kon-
ar áhrifum höfundurinn hefir
orðið.
Annars tjóar hvorki þessum
manni eða öðrum ritsmiðum
Mbl. að ætla að reyna að gera
lítið úr þessu svindlmáli. Allir,
sem til þekkja, vita, að þetta er
eitt stærsta svindlmál, sem hér
hefir átt sér stað. Fyrirtækið
fékk sérstakt skip til að flytja
inn fyrir sig vörur, án flutn-
inga- og gja^deyrisleyfa, og gerði
sig sekt um stórfelld verð-
lagsbrot í sambandi við ýmsa
vörusölu. Það hefir sjálft viður-
kennt, hve stórt brot sitt var,
með því að vinna það til að
greiða 40 þús. kr. í sektareyri til
að komast hjá dómi í málinu.
Má það liggja öllum í augum
uppi, að enginn sakborningur
fellst á réttarsætt, nema hann
telji sér verulegan hag í því.
Það er líka alkunnugt, að Jó-
hann Jósefsson er ekki aðeins
einn aðaleigandi þessa fyrir-
tækis, heldur hefir haft ýms af-
skipti af rekstri þess, og er nú
framkvæmdastjóri þess. Þess
vegna er það ekki nema eðlileg
krafa, að Jóhann Jósefsson
gegni ekki formennsku í ný-
byggingarráði, sem á að úthluta
miklum gjaldeyri, nema það sé
upplýst með rannsókn og dómi,
að hann hafi ekkert verið riðinn
við þessa svindlstarfsemi. Al-
menningur getur ekki unað því
að maður, sem er nátengdur
stórbrotlegu fyrirtæki, gegni á-
byrgðarmiklu opinberu starfi,
sem getur snert rekstur fyrir-
tækisins, nema hann hreinsi sig
af öllum slíkum grun.
Þetta verður Jóhann að skilja.
Af þessum grun getur hann
ekki hreinsað sig nema með því
að heirhta málið tekið upp að
nýju og víkja úr nýbyggingaráði
meðan rannsókn og dómkvaðn-
ing fer fram. Annað verður talin
markleysa, eins og t. d. að fá
Tímann dæmdan samkvæmt
lögum, er banna að sagt sé satt,
eða með því að láta Mbl. birta
röksemdalausan fúkyrðavaðal,
er minnir helzt á mann, sem
hefir haft mynd Hitlers fyrir
fram'an sig og orðið fyrir mikilli
smitun af skoðunum han^.
Skriðið fyrir kommúnistum.
Mbl. hefir nú varið mörgum
forustugreinum til að gera veð-
ur út af þvi, að dómsmálaráð-
herra hefir skipað mann í bæj-
arfógetastarfið í Hafnarfirði, án
þess að auglýsa það áður laust
til umsóknar. Hins vegar stein-
þagði Mbl., þegar Brynjólfur
Bjarnason veitti flugmála-
stjóraembættið, án þess að hafa
áður auglýst það laust til um-
sóknar.
‘Hér er alveg sama sagan og í
sambandi við nazistaskrifin.
Blað kommúnista hefir dag eftir
dag kallað Framsóknarmenn
fasista og sagt, að fasistaundir-
róður þeirra hafi orðið þess
valdandi, að Alþingi og ríkis-
stjórn hafi ekki látið ísland
gerast þátttakanda í ráðstefn-
unni í San Francisco. Með þess-
um skrifum Þjóðviljans var því
raunverulega settyr fasista-
stimpill á alla þjóðina. Mbl.
þagði vandlega við þessum lyg-
um Þjóðviljans. Þegar svo tveir
Alþýðuflokksmenn segja rétt frá
afstöðu vissra manna til naz-
ismans fyrir styrjöldina, rís
Mbl. upp og segir slík skrif svo
hættuleg fyrir þjóðina, að taf-
arláust beri að stefna umrædd-
um mönnum fyrir landráð.
Þessi gerólíka afstaða Mbl. til
samstarfsflokka sinna í ríkis-
stjórninni er glögg sönnun um
þann undirlægjuhátt, sem for-
kólfar Sjálfstæðismanna sýna
kommúnistum, og þeir hafa
krafizt sem endurgjalds fyrir
stuðninginn við Ólaf Thors.
Ný nefnd enn.
Nýlega hefir ríkisstjórnin sent
þriggja manna nefnd til að
semja við Svía um síldarverzlun.
Skipa hana Sigurður Kristjáns-
son á Siglufirði, Erlendur Þor-
steinsson og Ársæll Sigurðsson,
sem ekki er þekktur fyrir ann-
að en að vera kommúnisti, og
e£ki hefir minnstu þekkingu á
síldarverzlun. Kunnugum kemur
saman um, að hvor þeirra, sem
var, Sigurður eða Erlendur,
hefði hæglega getað annað einn
þessu • verki. En kommúnistar
vildu hafa hér hönd í bagga og
yfir áhugaleysi og g§tuleysi rík-
isstjórnarinnar í byggingarmál-
unum.
Ríkisstjórnir allra annarra
landa hafa nú í undirbúningi
stórfelldar framkvæmdir í bygg-
ingamálum, enda er fátt talið
nauðsynlegra en að sjá fólki fyr-
ir heilnæmu húsnæði. íslenzka
ríkisstjórnin, sem lætur þó eins
og hún sé mesta „nýsköpunar“-
stjórn í heimi, hefir hins vegar
fullkomlega vanrækt þetta verk-
efni. ^Hún hefir lagt niður
nefndina , er hafði tillögur um
lausn byggingamálanna með
höndum og falið starf þetta ný-
byggingaráði, sem ekkert hefir
sinnt því. Hún hefir stungið
undir stól frumvarpi, sem milli-
þinganefnd hafði samið um
lóðamál kauptúna og kaupstaða.
Hún hefir látið með öllu af-
skiptalaust, að hér er byggt
meira en nokkru sinni fyrr af
„lúxus“húsum og skrifstofu-
höllum meðan skortur er á
byggingarefni til nauðsynlegra
íbúðarhúsa viða um land.
Því fer þó sízt fjarri, að bygg-
ingarþörfin sé minni hér en
annars staðar. Hér þyrfti ár-
lega að byggja um 1500 nýjar
íbúðir, ef vel ætti að vera. Nefnd
in, sem rannsakaði þetta mál
i fyrra, taldi nauðsynlegt, að
endurnýja 10.500 íbúðir næstu
10 árin, ef vel ætti að vera, þar
af 3900 í Reykjavík, 3900 í sveit-
um, 1200 í kauptúnum og 1500
í öðrum kaupstöðum en Reykja-
vík. Vegna nýrra fjölskyldna og
minnkandi heimilia þarf árlega
að bæta við 450 íbúðum.
Hér er því vissulega stórt og
mikilsvert verkefni fyrir hönd-
um. Það verður ekki leyst, nema
með mikilli opinberri aðstoð.
Það þarf að styðja ýms bygg-
ingarsamtök til að byggja í-
búðarhús í stórum stíl og veita
hagkvæm lán til þeirrar starf-
semi. Það þarf að halda áfram
að auka og efla þá starfsemi,
sem var hafin hér fyrir styrj-
öldina með lögunum um bygg-
ingar- og landnámssjóð, end-
urbyggingastyrki sveitabæja,
verkamannabústaði og sam
vinnubyggingarfélög. Það þarf
að fylgjast vel með öllum fram-
förum og nýjungum annars-
staðar, sem gera byggingarnar
ódýrari. Það þarf að skipuleggja
notkun byggingarefnis og vinnu
afls þannig, að nauðsynlegustu
byggingarnar gangi fyrir.
Þetta er tvimælalaust eitt
stærsta mál þjóðarinnar. Þús-
undir manna búa við ófullnægj-
andi húsnæði og bíða af því
andlegt og líkamlegt tjón. Til
þess að mönnum geti liðið vel,
er fátt nauðsynlegra en gott
húsnæði. Lélegt húsnæði er bæði
gróðrarstía líkamlegra og and-
legra sjúkdóma, t. d. kommún-
ismans. Þess vegna hafa komm-
únistar lítinn áhuga fyrir bættu
húsnæði meðan núverandi þjóð-
skipulags nýtur við, þvr að þeir
vilja skapa sem mesta óánægju
gegn því. Áhugaleysi núverandi
ríkisstjórnar, þar sem kommún-
istar ráða mestu, er líka full-
komin sönnun þess, að ekki er
þar neinnar forustu að vænta
í byggingarmálum. Það gama
gildir um „nýsköpunina“ í bygg-
ingarmálunum eins og í öðrum
málum, að fyrsta sporið til að
koma henni í framkvæmd er
að, steypa núverandi stjórn úr
stóli.
þess vegna varð að setja nefnd á
laggirnar, svo að fulltrúi frá
þeim gæti flotið með sér betri
mönnum. Þannig halda óþarfir
bitlingar áfram aukast vegna
stjórnarþátttöku kommúnista.
„Stjórnmálasnilli"
Ólafs Thors.
íhaldsblaðið Vesturland hefir
nú fengið nýjan stjórnmálarit-
stjóra, og hefir hann helzt þá
sögu að segja Vestfirðingum, að
Ólafur Thors sé langmesti
stjórnmálamaður íslands og eig-
inlega alls heimsins! Sönnun
hans fyrir þessu er sú, að Ólafi
hafi tekizt að nrynda stjórn með
kommúnistum. Þessi nýi stjórn-
málaspekingur virðist ekki hafa
fylgzt með því, að það hefir
verið „línan“ hjá kommúnist-
um undanfarið að komast inn
í borgaralegar ríkisstjórnir, því
að þannig telja þeir sig geta
komið ár sinni bezt fyrir borð.
Kommúnistar eru nú þátttak-
endur í mörgum ríkisstjórnum,
en sá munur er samt á þeim og
íslenzku ríkisstjórninni, að
kommúnistar hafa ekki komizt
inn í þær nema með því að
styðja skynsamlegar stjórnar-
framkvæmdir, t. d. að vinna á
móti kaup- og verðhækkunum,
en hér hafa þeir fengið að ráða
stjórnarstefnunni. Sjálfur fjár-
málaráðherrann hefir líka lýst
yfir því, að hún sé „fordæmd
stefna“ og ekki verði hægt að
fylgja henni áfram. Nýi Vestur-
lands-ritstjórinn verður því
vissulega að færa fram veiga-
meiri sannanir en samstarfið
við kommúnista, ef hann ætlar
.að sannfæra menn um, að Ól-
afur sé þvílíkur stjórnmála-
snillingur og hann vill vera láta!
Trúleysi á málstaðinn.
Mbl. heldur enn áfram emjan-
inni út af fundahöldum þeirra
Hermanns Jónassonar og Ey-
steins Jónssonar. Hræðsla blaðs-
ins við gagnrýni og rökræður er
bersýnilega svo mikil, að því
væri auðsjáanlega skapi næst,
að bönnuð yrði öll fundahölð.
Það er glöggt dæmi um mis-
munandi trú á málstaðinn, að á
sama tíma sem Framsóknar-
menn boða til opinberra funda
(Framhald á 7. slðu)
ERLENT YFIRLIT
Malta Eystrasaltsins
í ensku tímariti birtist síðastl.
vetur grein undir nafninu Malta
Eystrasaltsins. Grein þessi var
lýsing á dönsku eyjunni Born-
holm. Þessi fyrirsögn greinar- !
innar hefir rifj ast upp fyrir1
mörgum í sambandi við atburöi
þá, sem nú eru að gerast á Born-
hólmi.
Fyrstu ár styrjaldarinnar kom
Bornholm lítið við sögu.jSnemma
á síðastl. ári byrjaði að fregn-
ast, að Þjóðverjar byggjust þar
rammlega fyrir og væru að
koma sér upp skotstöðvum fyrir
flugsprengjur sínar. — Þessar
fregnir reyndust réttar og mun
Bornholm hafa verið ein helzta
bækistöð Þjóðverja á þessu sviði.
Þetta leiddi til allharðra loft-
árása á Bornholm. Einnig beittu
Þjóðverjar Bornhólmsbúa ýms-
um þvingunarráðstöfunum
vegna framangreindrar starf-
semi og hafa þeir því orðið fyrir
þungum búsifjum af völdum
stríðsins.
i Það var talið sjálfsagt, að
Bornhólm myndi tilheyra her-
námssvæði Breta, eins og önnur
lönd Dana. Þess vegna kom það
mjög á óvart, þegar Rússar
sendu her þangað um líkt leyti
og brezki herinn fór inn í Dan-
| mörku. Fyrst í stað létu Rússar
í veðri vaka, að þeir færu þang
j að aðeins til að handsama þýzku
ihermennina, sem þar væru, en
j myndu síðan hverfa þaðan á
brott. Rökstuddu þeir þetta verk
með því, að Bornhólm lægi fram
undan hernámssvæði þeirra í
Þýzkalandi.
Þessi skýring var yfirleitt tek-
in gild fyrst í stað. Jafnframt
töldu ýmsir, að það hefði átt
sirin þátt í hernámi Rússa á
Bornholm, að þeir vildu reyna
að afla sér sem beztra upplýs-
inga um flugsprengjur Þjóð-
verja. Þegar því starfi væri lok-
ið, ásamt heimflutningi þýzka
hersins, myndu þeir hverfa það-
an.
Það, sem síðan hefir gerzt,
hefir hins vegar ekki styrkt
þessa skoðun. Rússar hafa ver-
ið að flytja aukið lið til eyjar-
innar og ekki sýnt á sér neitt
brottfararsnið. Það hefir líka
vakið mikla athygli, að yfirmað-
ur þeirra þar svaraði nýlega,
þegar hann var spurður, hvenær
Rússar myndu fara þaðan, að
það væri þeirra Stalins, Chur-
chills og Trumans að ákveða
það. Þykir þetta benda til að
Rússar ætli að gera Bornholm
að samningamáli stórveldanna,
og muni þeir annað hvort krefj-
ast bækistöðvar þar í framtíð-
inni eða hlunninda annars stað-
ar, ef þeir yfirgefa Bornholm.
Þótt engin opinber staðfesting
hafi fengizt á því, þykir flest
benda til þess, að Rússar hafi
hernumið Bornholm, án sam-
ráðs við Breta og Bandaríkja-
menn.
Hernám Rússa á Bornholm
hefir að vonum vakið mikla at-
hygli og nokkurn ugg á Norður-
löndum. Dönsk stjórnarvöld
reyna þó að taka mjög léttilega
á þessu máli og forðast að láta
sjást, að þau gruni Rússa neitt
um græsku.Sænsku blöðin hafa
rætt mikið um hernám þetta
og kemur þar fram verulegur
kvíði. Stendur Svíum að von-
um stuggur af því, ef stórveldi,
sem nú seilist mjög til yfirráða
í Evrópu, hefir bækistöð jafn
nálægt Svíþjóð og á Bornhólmi.
Þegar litið er á landabréfið,
geta menn sannfærzt um þá
samlíkingu enska blaðsins, að
Bornholm sé Malta Eystrasalts-
ins. Það herveldi, sem heldur
Bornholmi getur drottnað yfir
siglingum til Eystrasalts. Þaðan
er nokkurra klst. sjóferð til
dönsku eyjanna, enn styttra til
Þýzkalands og stytzt til Svíþjóð-
ar. Bornholm er hið ákjósan-
legasta „stökkbretti“ fyrir her-
veldi, sem hyggur á innrás í
Suður-Svíþjóð. Hin mikla flota-
höfn Svía í Karlskrona yrði
þeim lítils virði, ef voldugra
flotaveldi hefði bækistöðvar á
Bornholm.
Bo'rnholm hefir bæði grætt
og tapað á þessari legu sinni, á
liðnum öldum. Þar hefir fundizt
einna elzt byggð á Norðurlönd-
um. Þar var blómleg verzlun
snemma á öldum, því að kaup-
menn, er komu úr ýmsum átt-
Um, höfðu þar viðkomu. Þar
gerðu víkingar sig iðulega
heimakomna og beittu ofbeldi
og ránskap. Um margra alda
skeið hefir Bornholm verið í
stjórnarfarslegum tengslum við
Dani, fyrst nokkuð lauslegum,
því að um alllangan tíma fólu
(Framhald á 7. síðu)
7?ADD!R HÁ6RANNANNA
I seinustu Lesbók Morgúnblaðsins
er birt erindi, sem Pétur Benediktsson
sendiherra flutti í félaginu Anglia 16.
maí síðastl. Fjallaði það um ísland
og önnur lönd. Þar segir svo:
„En meðal annarra orða, — sé
það satt, að ísland hafi komið svo
vel fram i ófriðnum, hvernig stend-
ur þá á því, að því er ekki boðin
þátttaka i ráðstefnunni í San
Francisco?
Formlega eí pvarið þetta: Það
var samkomulag á Jaltaráðstefn-
unni, að einungis hinum sameinuðu
þjóðum („United Nations") skyldi
boðin þátttaka. í viðbót við þœr
þjóðir, sem þegar komust undir
þetta heiti, er Jaltaráðstefnan fór
fram, skyldi hver ein af hinum
svokölluðu vinaþjóðum („Associate
Nations") geta komizt á ráðstefn-
una með því að ganga í flokk hinna
sameinuðu þjóða fyrir 1. marz 1945.
ísland hafði þegar tekið þátt í
ýmsum ráðstefnum sem ein „vina-
þjóðanna." Auk íslands voru í
þeim flokki ýms ríki í Suður- og
og Mið-Ameríku, Tyrkland, Egypta-
land og nokkur önnur af austur-
löndum.
Hvernig fer þá „vinaþjóð" að því
að komast í tölu hinna „sameinuðu
þjóða"? Með því að skrifa undir
Washington-yfirlýsinguna frá 1.
janúar 1942, sem samtímis innifelur
í sér undirskrift undir Atlanshafs-
sáttmálann. Washington-yfirlýsing-
una, spm einnig er nefnd „yfirlýs-
ing hinna sameinuðu þjóða," má
engin ríkisstjórn undirrita, nema
land hennar uppfylli tvö skilyrði —
og nú kemur mergurinn málsins. —:
1) ' Ríkið verður að vera „í ófriði"
við eitt eða fleiri af möndul-
veldunum og
2) það verður að „veita verulega
aðstoð og framlög í baráttunni
fyrir sigri yfir Hitlerismanum."
Það nægir ekki að uppfylla ann-
að þessara skilyrða. Þau eru bæði
ófrávíkjanleg. Enginn vafi er á því,
að ísland uppfyllir síðara skilyrð-
ið, en hvað um hið fyrra, þetta með
að vera „í ófriði"?
Hér er það einmitt, sem málið
vandast fyrir ísland. Allt frá því
íslenzka ríkið var stofnsett, hefir
það aldrei átt í ófriði. Þegar full-
veldi íslands var viöurkennt árið
1918 var lýst yfir „ævarandi hlut-
leysi" landsins, enda í samræmi við
það enginn vígbúnaður af neinu
tagi tekinn upp í landinu.
Alþingi sá sér ekki fært að upp-
fylla fyrra skilyrðið fyrir þv^ að
komast tjl San Francisco."
Þessi frásögn sendiherrans er ný
árétting þess/ að okkur var ekki auðið
að komast á ráðstefnuna í San Frans-
isco, nema með því að gerast stríðs-
aðili. Allt skraf kommúnista um annað
er uppspuni einn og ummæli stjórnar-
skýrslunnar um „fregnina" frá Wash-
ington" blekkingastarfsemi til að bjarga
kommúnistum úr klípunni.
* * *
Forustugrein Vísis 5. þ. m. fjallar
\im sambúð stjórnarflokkanna. Þar
segir svo:
„Stuðningsblöð ríkisstjórnarinnar
hér í bænum hafa að undanförnu
háð ritdeilur sem teljast mega ein-
stæðar meðal siðaðra manna, enda
hafa þær vakið viðbjóð almenn-
ings. Þrátt fyrir hávært lof forustu-
manna stjórnarflokkanna um frá-
bæra samvinnu innan ríkisstjórn-
arinnar, er nú svo komið að Morg-
blaðið og Þjóðviljinn annars
vegar, en Alþýöublaðið hins vegar,
vegast nú með vopnum sem slá
vansæmd á núverandi ríkisstjórn,
en eru út á við þjóðinni til minnk-
unar. Reyna þessir aðilar hvor um
sig að brennimerkja hinn og við-
komandi stjórnmálaflokka, með þvl
að fullyrða að þeir séu sýktir af
nazista- eða fasistaáhrifum og séu
því hættulegir frelsi og lýðræði.
Þetta segja þeir hver um annan
flokkarnir, sem vinna saman í
ríkisstjórn.
Þessi blöð vita vel að allur heim-
urinn horfir með hryllingi á þau
grimmdarverk sem framin hafa ver-
ið á vegum nazismans á styrjaldar-
árunum og þessi stefna er nú í
augum flestra ímynd alls þess sem
er andstætt mannúð, lýðfrelsi og
mannréttindum. Heimurinn lítur á
nazista sem Varga í véum, er ekki
eigi samleið með neinu siðuðu þjóð-
félagi.
En svo lágt leggjast stjórnar-
flokkarnir íslenzku, að þeir reyna
að koma nazista-stimplinum hver
á annan, þessu svívirðingarmerki
sem þeir vita að almenningi hrýs
hugur við. Þau ógeðslegu skrif, sem
birzt haf# um þetta mál, sanna
átakanlega hversu stjórnmálabar-
áttan hér á landi er á lágu stigi.
Hin illvíga, andlausa, steinrunna
og þröngsýna flokkabarátta hefir
aldrei verið lítilmótlegri en nú,
fyrir hið sjaldgæfa siðleysi, sem
stjórnarblöðin sýna nú í viðskiptum
sínum innbyrðis. Meðal annara
þjóða, er nákvæmlega fylgjast með
öllu sem hér er ritað og verður land-
inu enginn sómi að því, að þeir
flokkar sem nú hafa hér ríkisstjórn
á hendi, stimpli hvern annan sem
nazista og hatursmann lýðræðis og
mannréttinda. Slíkar bardagaað-
ferðir éru alls staðar annars staðar
en hér taldar ósamboðnar siðuðum
og viti bornum mönnum".
Þessi dómur Vísis um umrædd skrif
stjórnarblaðanna er vissulega orð í
tíma töluð. Hvaða álit halda menn
t. d. að útlendingar fái á íslenzkum
stjórnmálum og samvinnu stjórnar-
flokkanna, þegar þeir lesa þá kröfu
Mbl., að tveimur forvígismönnum Al-
þýðuflokksins, Stefáni Péturssyni og
Jónasi Guðmundssyni, verði stefnt
fyrir landráð vegna þess eins að þeir
hafa skýrt rétt frá atburðum, er gerð-
ust fyrir styrjöldina?
)