Tíminn - 26.06.1945, Blaðsíða 5

47. blað
Tl^IITVTV. j>rlg|Mdaglm> 26. júní 1945
5
RITSTJÓRI: sigríður ingimarsdóttir
KaffibrauS
Kókó-kaka.
1% bolli (sigtað) hveiti,
li/2 tsk. lyftiduft,
1/2 tsk. sódaduft,
1 tsk. salt,
iy2 bolli sykur,
6 matsk. kókó,
% boli smjörlíki,
1 bolli áfir eða súr mjólk,
2 sfiör egg.
Blandið saman hveitinu,
lyftiduftinu, saltinu, sódaduft-
inu, sykrinum og kókóinu. —
Hrærið þessu saman við smjör-
líkið (en látið það linast dálítið
fyrst) og áfirnar. Hrærið eggj-
unum saman við. Skiptið deig-
inu í þrennt og bakið það í 45
mínútur í kringlóttu lagköku-
formi. Á milli laganna má láta
smjörkrem eða rabarbaramauk.
Kakan er skreytt með rjóma eða
„glassúr".
Negrakossar.
4 bollar hveiti,
1 tsk. lyftiduft,
1 tsk. sódi,
2 tsk. salt,
iy2 kanell,
Vanilludropar,
2 bollar sykur,
1 bolli smjörlíki,
2 bollar rúsinur,
3 egg.
/
Sjóðið rúsínurnar í 5 mín. í
einum bolla ,af vatni. Kælið síð-
an. — Hrærið saman smjörið
og sykurinn. Bætið eggjunum út
í. Hrærið vel. Þessu er síðan
hrært saman við hveitið, lyfti-
duftið, sódaduftið, saltið og
kanelinn. Rúsínurnar og drop-
arnir látið út í. Kælið deigið.
Síðan er það látið með teskeið á
vel smurða plötu. Bakað í vel
héitum ofni í 12—15 mín. Deigið
ætti að nægja í 60 smákökur.
Stjörnukaka.
2 y8 boli (sigtað) hveiti,
4 tsk. lýftiduft,
1 tsk. salt,
iy2 bolli sykur,
1/2 bolli smjörlíki,
1 bolli mjólíc,
2 egg,
Vanilludropar.
Blandið saman hveitinu,
lyftiduftinu og saltinu. Hrærið
það saman við smjörlíkið, mjólk-
ina og dropana. Hrærið þetta í
oa. 2 mín. Setjið eggin út í.
Hrærið enn í 2 mín., þar til deig-
ið er jafnt og þunnt. Skiptið
deiginu i tvennt. Bakað í vel
smurðu, kringlóttu tertumóti í
30—35 mínútur við meðalhita.
Kælið löginn. Á milli þeira má
láta rabarbaramauk eða krem.
Kakan er skreytt með rjóma eða
„glassúr". Ofan á hana má láta
marglita teninga úr ávaxta-
hlaupi (,,gelé“).
Möndlukaka.
2% bollar sigtað hveiti,
134 bollar sykur,
2 tsk. lyftiduft,
Þér skuluð lesa þessa bók.
iy2 tsk. salt,
1 bolli smjörlíki (lint),
34 bolli mjólk,
1 tsk. möndludropar,
1 tsk. sítróndropar,
3 egg og 1 eggjarauða (óþeytt)
1 bolli saxaðat möndlur.
Sáldið saman hveitið, sykur-
inn, lyftiduftið og saltið. Hrærið
smjörlíkinu saman við. Bætið
mjólkinni, dropunum og einu
egginu út í. Hrærið í 2 mín. Bæt-
ið hinum tveim eggjunum og
rauðunni út í. Hrærið í 2y2 min.
Möndlurnar settar út í. — Bak-
að í smurðu hringmóti í 60—70
mín. við meðalhita.
Ályktanir á
stofnþmgi. . . .
(Framhald af 4. síðu)
félagsins er góður og á það í
eignum er nemur 21 þús. kr.
Valdimar Björnssyni, fulltrúa
Kef lavíkurhrepps:
„Stofnþing Sambands ís-
lenzkra sveitarfélaga samþykk-
ir að fela fulltrúaráði og fram-
kvæmdastjórn að hlutast til um,
að 20% af heildartekj um ríkis-
ins af áfengis- og tóbakssölu
renni til allra bæjar- og sveitar-
sjóða á landinu. Skiptist þessi
fjárhæð eftir fólksfjölda í
hverju bæjar- og sveitarfélagi“.
f. Tillaga um meðlagsgreiðsl-
ur, upphaflega fram borin af
Katrínu Pálsdóttur, en breytt
samkvæmt tillögu frá Helga H.
Eiríkssyni:
„Stofnþing Sambands ís-
lenzkra sveitarfélaga, felur
stjórn sambandsins og full-
trúaráði að taka til rækilegrar
athugunar, hvort ekki sé rétt,
að meðalmeðlög séu samræmd
um land allt og miðað við með-
alframlög í Reykj avík“.
Aðalfundur IVorræua
félagsins.
(Framhald af 4. síðu)
Stjórn félagsins var endur-
kosin, en hana skipa: Stefán
Jóh. Stefánsson forstjóri, form.,
Guðl. Rósenkranz yfirkennari,
ritari og meðstjórnendur Jón
Eyþórsson veðurfr., Páll ísólfs-
son tónskáld og Vilhj. Þ. Gísla-
son skólastjóri. Fulltrúaráðið
var að mestu endurkosið, en það
skipa: Aðalsteinn Kristinsson
framkv.stj., Hallgrímur Bene-
diktsson stórkaupm., Bjarni
Jónsson viglubiskup, Klemenz
Tryggvason hagfr., Hjálmtýr
Pétursson kaupm., dr. Sigurður
Þórarinsson, Óskar Norðmann,
stórkaupm., Pálmi Hannesson
rektor og frú Sigríður Eiriks-
dóttir.
Um stofnun
byggðasafna.
(Framhald af 4. slðu)
og vinnufólk ætti að ganga þaf
um hús í fornum búningum.
Smám saman mætti auka húsa-
kost þessa sameiginlega byggða-
safns, svo að það sýndi breyt-
ingar og þróun húsagerðar þjóð-
arinnar og áhalda á liðnum öld-
um. Þá væri ekki illa til fundið,
að geymd væru sýnishorn þeirra
áhalda og þróunar þeirra, sem
íslenzkar hagleikshendur hafa
fundið upp til að létta mönnum
erfiði vinnunnar. Nægir í því'
sambandi að minna á heyskúff-
una marglofuðu.
Ég hefi ekki skrifað þessa
grein mína af því að ekki hafi
verið vakið máls á efni hennar
áður, en ekki nógu oft, ef dæma
má eftir seinagangi byggða
safnahreyfingarinnar hér á
landi, þegar litlir hlutar lands-
ins eru undanskildir. Fornólfur
kvað: „Mikill er í minningunni,
meginstyrkur vorri þjóð.“
íslenzka þjóðin yrði ekki met-
in minna þó að hún sýndi það,
sem gleggst, að hún teldi þann
meginstyrk einhvers virði.
Vilhelm Moberg:
ét
Eiginkona
FRAMHALD
henni þakklátur fyrir, þegar öll kurl koma til grafar. Hún ætlar
að færa honum heim sanninn um það, að hann er í mikilli skuld
við hana, þótt hann hafi greitt henni hvern skilding af kaupinu.
Þegar hún kemur að þeim, þar sem þau liggja saman, skal hann
verða þess var, að hún er til. Þetta er eina úrræðið, sem Elín getur
látið sér hugkvæmast.
Elín ætlar að snuðra uppi felustað Hákonar og kvenmannsins,
þess vegna læðist hún yfir akrana. Hún fær ekki staðizt þá
freistni, sem hún hefir leiðzt í.
Hvað skyldi hann gera, þegar hún stendur þau að ódæðinu?
Hún bíður þess með óþreyju að komast að raun um það. Hann
verður sjálfsagt æfareiður yfir því, að hún skuli hafa njósnað
um þau. Kannske ber hann hana .... ? Já, hann lemur hana, en
það mun ekki valda henni sársauka. Hákon — hans hendur
geta aldrei gert henni neitt illt. Það veit hún með vissu, það
hefir hún vitað í mörg ár: Hans hendur hafa ekkert gert henni
nema gott. Ef hann bara vill snerta hana. En þegar hún kemur
að honum óvörum með konu Páls í fanginu, þá leggur hann á-
reiðanlega á hana hendur í reiði sinni. Þá kemst hann að raun
um, að hún er til. Hákon — hún finnur harða fingur hans læs-
ast utan um úlnliðina. Hann nístir þá, en hún vill helzt að hann
nísti þá enn fastar, því að það veldur henni ekki sársauka. Hún
hefir svo lengi þráð þessa snertingu. Nú hefir hann loks veitt
því athygli, að hún hefir likama, sem hann getur neytt handa
sinna við. Og hún verður allt í einu tælandi fyrir hann. Hann
finnur það á samri stundu, að hann getur ekki slegið hana, ekki
gert henni neitt til miska. Hversu margt gott hefir hún ekki
gert honum? Hann kemst að raun um, að hún hefir þagað allt
sumarið yfir óleyfilegum samförum hans við konu annars manns.
Það mýkir hjarta hans. Hann vill 'endurgjalda henni og yera
henni góður i staðinn. Hún hefir þagað, þegar hún gat unnið
honum stórtjón. Og svo byrjar hann að gæla við hana, mjúkhent-
ur og nærfærinn .... í faðm sinn mun hann taka hana ....
hún á alltaf að vera hjá honum. ....
Þannig verður það. Og heitir straumar hríslast um líkama
Elínar meðan hún leitar hans og hinnacwseku konu. Hún bæði
hatar og þráir, án þess að sjást fyrir. Hún ætlar ekki að koma
upp um þau. En hún ætlar að skilja þau með því að láta þau
sjá, að brot þeirra sé uppvíst orðið. Þá neyðast þau til þess að
hætta þessu svívirðilega framferði. Og hún mun laða hann til
sín, hendur hans munu snerta líkama hennar og veita honum
ljúfan frið ....
Kvöldið er kyrrlátt, það er aðeins söngl engisprettnanna, sem
hljómar látlaust úr grasinu. Köttur læðist hljóðlaust yfir sleginn
akuriÁn, hann vakir yfir mús í kornþrefunum. Heima í kálgarð-
inum heyrist ofurlítið skrjáf — héri hefir verið á ferli úti í hagan
um í kvöld og runnið á lyktina af kálblöðunum. ÞroskamikiÖ
epli brýtur stilkinn — þungt aldinið fellur niður i grasið með
dálitlum dynk, og eyrun á héranum standa þráðbeint upp í loft-
ið eins og kertislogi. Og þegar tunglið kemur upp, varpar hestur,
sem er í tjóðri á akrinum, stórum skugga á jörðina.
Og þarna kom kona, álút og skimandi. Hvar gerist það í kvöld?
Hvar fela þau sig? Hvar hafa þau búið sér hvilu? Hún snuðrar
gætilega kringum þrefin, og á von á því að hrasa á hverri
stundu um skrokkana. Hún hlustar við hlöðugöt og jafadyr í von
um að heyra hálminn skrjáfa eða fólk stynja í fryggð sinni.
Þegar hún finnur ekkert og heyrir ekkert, gengur hún til tjóðr-
aða hestsins og strýkur stinnan, gljáandi skrokk hans. Henni
þykir gaman að gæla við hesta, og það er orðið langt síðan hest
ur hefir staðið við stallinn í hesthúsi Hákonar.
En tunglið hverfur aftur, og myrkrið leggst yfir akurinn. Þau
hafa falið sig einhversstaðar í skjóli myrkursins .... Vill Guð
ekki leyfa henni að finna felustað þeirra? Það ætti þó að vera
Guði þóknanlegt, að þau væru aðskilin og endir bundinn á synd
samlegt líferni þeirra. Já, hvers vegna stýrir Guð ekki fótryn
hennar að þeim stað, þar sení þau leynast? Getur hann enn
umborið þau seku? Ef hann léti nú tungl sitt koma undan skýi á
réttu andartaki!
Nei, það dimmir bara. Það verður ekki meira tunglsljós í kvöld.
Og Elín verður að læðast heim, eftir að hafa farið erindis-
leysu, fyrst tungl Guðs vill ekki leggja henni lið. Hún ambrar
heimleiðis með klið engisprettnanna fyrir eyrunum — það er
eins og þær séu að hæðast að vonbrigðum Elínar með æsandi
söngli sínu.
Ferð þú ekhi með mér?
Það var pískrað kringum konu Páls, o? augu fylgdu henni,
hvert sem hún fór. En eríginn tók viðfangsefnið jafn föstum
tökum og Karen oddvitans. Hún bjó næst, og hún átti hægara
með að vaka yfir hverju spori Margrétar en nokkur annar. Og
Karna taldi það skyldu sína að láta til* sín taka um hneykslið,
sem leitt hafði af þessari urígu konu í þorpinu. Það var skylda
hennar að standa á verði um sæmd þorpsins. Karna v®r ströng
og alvörugefin kongt, sem gekk það til hjarta, er hún fékk vitn-
eskju um, hvað komið hafði fyrir. Fyrst af öllu varð að fá á-
minningu, sem skotið gæti henni skelk í bringu. Hún hitti hana
daglega við brunninn.
Og gamla grannkonan sagði Margréti frá atburði, sem gerzt
hafði í Orragerði fyrir nokkrum árum. Bóndakona þar hafði
fallið í freistni og syndgað með manni. Það komst upp, hún iðr-
aðist og grátbað bónda sinn um fyrirgefningu. En hann lét eng-
an bilbug á sér finna. Hann skar stubb af úlfanetinu sínu, sveip-
aði utan um hina ótrúu konu sína og batt hana á uxa. Þannig
lá hún á bakinu á uxanum, án þess að geta hrært legg né lið —
síðan rak hann uxann af stað, hann mátti fara hvert sem hann
vildi. Það var háðuleg sjón, sem gat að líta í þorpinu. Allir voru
á einu máli um, að bóndinn hefði aðeins gert það, sem hann
hafði rétt til, en loks frelsaði miskunnsamur maður vesalings
kvenmanninn af baki uxans. En hún var rekin burt af heimili
sínu og úr þorpinu, hún varð að gerast göngukona, og enginn
vissi, hvað síðan varð af henni. Hún syndgaði og kastaði frá sér
bæði tímanlegri og andlegri velferð sinni.
Margrét var að klapþa þvott, höndin, sem hélt á klappinu, fór
strax að titra. Hún svaraði: Það hefir verið þungbært hlut-®
skipti, slíks myndi maður ekki óska versta óvini sínum. Svo fann
CrHllleÍtÍB
Norsk gamansaga eftir FREDERIK KITTELSEN.
Sigríður Lagimarsdóttir þýddi.

„Það er bezt fyrir okkur að þegja!“ sagði Jens. „Svo
heldur yfirforinginn náttúrlega héðan af, að við höfum
verið að aðhafast eitthvað glæpsamlegt þessajr tvær
nætur. Ég hefi aldrei vitað annað eins!“
Daginn eftir fór Eðvarð frændi til bæjarins- Hann
kom af tur seinni hluta dags. Um kvöldið færði Tómasína
drengjunum bréf.
Þeir opnuðu það undrandi og lásu eftirfarandi klausu:
„Herra gullgrafarar!
Ég leyfi mér hér með auðmjúklega að krefjast 200 króna
í skaðabætur fyrir skerðingu á gullæð í Hringsfjalli.
Vænti ég þess að peningarnir verði sendir með næsta
pósti.
Virðingarfyllst
Eðvarð Holck.
P. S.
Einnig ber ykkur að greiða 10 kr. fyrir einn poka
af púðri.
9
Sami.
— „Hann veit allt.“
„Skildi honum vera alvara?“
„Það lítur nú út fyrir, að hann sé að gera að gamni
sínu.“ Það fór að fara um Jörgen.
„Við verðum að tala við Tómasínu“ sagði Eiríkur,
og nú kölluðu þeir á Tómasínu.
„Heyrðu, Tómasína, veiztu hvort frændi er mikið
reiður?“ x . ♦
„Reiður! Yfirforinginn? Hann situr inni í dagstofu
og hlær svo dátt, að ég veit ekki mitt rjúkandi ráð “
„Hlær hann?“, hrópaði Níels. „Þá er engin hætta á
ferðum. Komið þið nú.“ Drengirnir ruku niður stigann
íramhjá ráðskonunni og beint inn til Eðvarðs frænda.
, „Hér erum við komnir“ sagði Níels. „Peninga eigum
við ekki en við vonum, að við fáum samkvæmt venju
að afplána sektina með fangelsisvist upp á vatn og
brauð.“
„Það skuluð þið fá,“ sagði frændi hlægjandi. „Ég hefi
aldrei hlegið meir en heima hjá borgarstjóranum í dag.
Þið eruð líklega orðnir miljónamæringar? — Hélduð
þið raunverulega, að þið gætuð sprengt heilt fjall upp
án þess að gamall hermaður heyrði það! — Setjizt þið
nú niður þið eigið fyrir því að fá vatn og brauð. —
Tómasína! Strákarnir eiga hér eftir að fá fangelsisfæði!
Þú getur gefið þeim eggjaköku til að byrja með!“
ENDIR.
Stór bók um líf o« starf og samtíð listamaunsins mikla
. Leonardo da Vinci
eftir rússneska stórskáldið Dmitri Mereskowski, í þýðingu
Björgúlfs læknis Ólafssonar
er komin í bókaverzlanir
Leonardo da Vinci var furðulegur maður Hvar sem hann er nefndur i bókuih, er
eins og tnenn skorti orð til þess að lýsa atgerfi hans og yfirburðum. I ,£ncyciopcedia
Briiannica" (1911) er sagt, uð sagan nefni engan mann, sem sé hans jafningt d sxuði
visinda og lista og óhugsandi sé, að nokkur maður hefði £nzi til að afkasta hundiaðntto
parli af öllu þvi, sejn hann fékkst við.
Leonardo da Vinci var óviðjafnnnlegur mtllari. En hann var lika uppfinningamaður
á við Edison, eðlisfrceðingur, slcvrðfrccðingnr, stjörnufrœðingur og hervélafraðingur
Hann fékhsl við rannsóknir i Ijósfrceði, liffrrrafrceðv og stjórnfrceðt, andlitsfall manna og
fcllingar i klceðnm athugaði hann vandlega.
Sörigmaður var Leonardo, góður og lék sjálfhr á hljöðfcen Enn fremur ritaðí hann
kynstrin öll af dagbókum, en —
list hans hefir gefið honum orðstír, sem aldrei deyr.
Þessi éók um Leonardo da Vtnci er sagn inn manniun, er hölhafastur og afkasta-
mistur er talinn allra manna. er sögur fara af. og emn af mestu Usiamönnum veraldar.
í bókinni eru um 30 myndir af listaverkum.
H.F. LEIFTUR, Reykjavík.
Raftækjavínnustoían Seliossi
framkvæmir allskonar rafvirkjastörf.
ORBSENDING TII. KAUPEIVDA TÍMANS.
Ef kaupendur verða fyrir vanskilum á blaðinu, eru þeir vin-
samlega beðnir að gera afgreiðslunni þegar aðvart.