Tíminn - 06.07.1945, Qupperneq 2

2
TÍMIM, föstndaginn 6. |úll 1945
50. blaO
Föstudagur 6. jwl*
Góður samanburður
MorgunblaSið er auðsjáanlega
farið að bera mikinn kvíðboga
út af samstarfi Ólafs Thors og
kommúnista. Það gerir því
hverja tilraunina örvæntingar-
fyllri til að réttlæta þessa sam-
vinnu. Seinasta tilraun blaðsins
sýnir vel, hve illa það er statt
i þessum efnum, en hún er
í því fólgin aö benda á hinar
nýju stjórnir í Noregi og Dan-
mörku og segja: Þarna vinna
lýðræðisflokkarnir og kommún-
istarnir saman. Hvers vegna eig-
um við þá ekki að gera það
sama? Framsóknarflokkurinn
vinnur vissulega illt verk, þegar
hann vill ekki taka þátt í slíkri
samvinnu.
Athugum nú þesar röksemdir
Mbl. nokkuð nánara.
í Noregi og Danmörku er það
eitt af grundvallaratriðum
stjórnarsamvinnunnar, að dýr-
tíðinni skuli haldið í skefjum.
í Noregi er um það samið, að
kaupgjaldið skuli vera það sama
og það var, er Noregur drógst
inn í styrjöldina. í Danmörku
er einnig stefnt að því sama.
í Noregi hafa verkalýðsfé-
lögin gengizt undir að hlíta
þessu og efna ekki til verkfalla
næstu 12 mánuðina. í Danmörku
munu verkalýðssamtökin reyna
að beita áhrifum sínum á sama
hátt. Þannig er það grundvöllur
stjórnarsamstarfsins í Noregi
og Danmörku, að afstýra verð-
bólgu, því að framfaramönnum
þar er ljóst, að það er grundvöll-
urinn að verulegri „nýsköpun“
og blómlegu atvinnulífi. Að
þessu hafa kommúnistar orðið
að ganga, ella að vera utan
st j órnarsamstarfsins.
Það má hiklaust segja, að
stjórnarsamvinnan í Noregi og
Danmörku byggist á nákyæm-
lega sama grundvelli og Fram-
sóknarmenn lögðu til í 12-
manna nefndinni síðastl. haust,
að yrði grundvöllur að stjórnar-
samvinnu flokkanna hér, þ. e.,
að dýrtíðinni yrði haldið í
skefjum og heldur reynt að
draga úr henni en auka hana.
Stjórnarsamstarfið í Noregi og
Danmörku styrkir því stefnu
Framsóknarflokksins eins og
bezt getur verið.
Jafnframt verður svo stefna
stjórnarinnar í Noregi og Dan-
mörku hinn harðasti áfellis-
dómur yfir samstarfi Ólafs
Thors og kommúnista hér, sem
fyrst og fremst beinist að því að
auka dýrtíðina. Hér er það hin
ábyrgðarlausa fjármálastefna
kommúnistanna, sem hefir
fengið að ráða, því að formaður
Sjálfstæðisflokksins taldi það
álitlegustu leiðina til að full-
nægja persónulegum metnaði og
vissum hagnaðarvonum stór-
gróðavaldsins, eins og t. d. Iin-
kind í heildsalamálinu. Það
mat hánn meira en að standa
við fyrri orð og yfirlýsingar í
dýrtíðarmálunum, sem hann
hefir nú svikið eins fullkomlega
og verða má. Lýðræðisflokkarnir
í Noregi og Danmörku áttu, sem
betur fór, engan Ólaf Thors, til
að bregðast stefnu þeirra, og
þess vegna eru það þeir, en ekki
kommúnistar, sem ráða fjár-
málastefnunni þar.
En þess vegna er líka gott og
æskilegt, að Mbl. gefi sem oftast
tilefni tíl að bera saman annars
vegar stjórnarsamvinnuna hér
og hins vegar stjórnarsamstárf-
ið í Noregi og Danmörku. Það
auglýsir svo vel svik og „koll-
steypu“ Ólafs Thors og áhang-
enda hans i Sjálfstæðisflokkn-
um, og er jafn'framt hinn öfl-
ugasti styrkur fyrir stefnu dg
baráttu Framsóknarflokksins.
Fundirnir
Á síðastl. vetri var hent gam-
an að því í Morgunblaðinu, að
Sigurjón á Álafossi hefði m. a.
gefið þau ráð við mæðiveikinni,
að sýktum kindum skyldi gefin
mjólk úr þremur kúm, er væri
blandað saman. Taldi Mbl. þetta
sönnun þess, að um verstu
skottulækningast^rfsemi væri
að ræða. Svo er samt að sjá, að
Á víðavangi
Reykvískur verkamaður
segir frá.
Verkamaður í , Reykjavík
skrlfar: „Fáir hafa látið blekkj-
ast meira af fagurgala og kjara-
bótaloforðum kommúnista en
Dagsbrúnarverkamennirnir hér
í Reykjavík. Margir þeirra töldu
alvegi víst, að hér myndi allt
taka fullkomnum stakkaskipt-
um og velmegun láglaunafólks
stórum aukast, þegar kommún-
istar fóru í stjórnina á síðastl.
hausti. Síðan eru nú liðnir átta
mánuðir og kommúnistar hafa
því haft fullt tækifæri til að
sýna sig. Ég veit ekki betur en að
laun okkar Dagsbrúnarmanna
hafi alveg staðið í stað á þess-
um tíma, en hins vegar hafi dýr-
tíðin aukizt á allan hátt og lífs-
kjör okkar hafi því þrengst í
tíð nýju stjórnarinnar. Þannig
hefir rafmagnið orðið dýrara,
símagjöld hafa tvöfaldazt,
strætisvagnagjöld einnig í mörg-
um tilfellum tvöfaldazt, öll far-
gjöld með áætlunarbifreiðum
hafa hækkað og loks hafa út-
svörin stórhækkað. A. m. k.
þekki ég ekki þann Dagsbr'únar-
verkamann, sem ekki hefir tals-
vert 'hærra útsvar nú en í fyrra,
miðað við óbreyttar aðstæður.
Ég skal viðurkenna, að þetta
á ekki við um allan verkalýð
Reykjavíkur, því að það var eitt
af fyrstu verkum ríkisstjórnar-
inar að hækka kaupið hjá
launahæstu stéttunum (smiðum,
klæðskerum, prenturum, bók-
bindurum o. fl.), en þó býst ég
við, að aukin dýrtíð og hærri
útsvör fari með allar þessar
hækkánir þeirra í súginn. Og
um okkur, lægstlaunuðu verka-
mennina, Dagsbrúnarverka-
mennina, gildir það ómótmæl-
anlega, að lífskjör okkar hafa
versnað siðan núv. stjórn tók
við, vegna beinna ráðstafana
hennar, eins og greint er með
dæmum um ýmsar hækkanir
hérNá undan.“
Loforð, sem hafa gleymzt.
Verkamaðurinn heldur áfram
í bréfi sínu:
„Kommúnistar lofuðu okkur
mörgu áður en þeir fóru í stjórn-
ina. Þeir lofuðu okkur endur-
skoðun á vísitölunni. Mér er
ekki kunnugt um, að þeir hafi
gert neitt í ríkisstjórrýnni til að
efna það. Þeif lofuðu okkur að
húsabraskinu skyldi hætt og
hafin bygging fjölmargra verka-,
mannaíbúða, svo að við þyrftum
ekki að búa í bröggum og kjöll-
urum. Ekki eru mér sjáanlegar
neinar efndir á því loforði og
aldrei hefi ég séð Þjóðviljann
skýra frá því, að ráðherra kom-
múnista' hafi reynt að koma
þessu máli fram í stjórninni.
Þeir lofuðu okkur afnámi tolla,
en eljki veit ég betur en að þeir
hafi framlengt alla gömlu toll-
ana og bætt við einum nýjum,
veltuskattipum. Mér er sagt, að
hann muni að líkindum verða
þess valdandi, að nú fái ég enga
arðsúthlutun hjá KRON fyrir
viðskipti þessa árs, en hún mun-
aði mig talsverðu á síðasta ári.
Svona gæti ég lengi talið upp og
yfirleitt finst mér erfitt fyrir
málssvara kommúnista að benda
á nokkur fyrri loforð forsprakk-
anna, sem þeir hafa efnt síð-
an f.eir komust I stjórnarað-
stöðu.“
Forsprakkar kommúnista hafa
ekki gleymt sjálfum sér.
Bréf verkamannsins heldur
enn áfram:
' „En þótt forsprakkar kom-
múnista virðist hafa gleymt lof-
orðum sínum, er það eitt, sem
þeir hafa ekki gleymt. Þeir hafa
munað vel eftir því að mata
krókinn fyrir sjálfa sig. Brynj-
ólfur og Áki eru orðnir ráðherr-
ar, Einar er orðinn nýbygging-
arráðsmaður og útvarpsráðs-
maður, Sigfús er orðinn trygg-
ingaráðsmaður, Lúðvík er kom-
inn í Fiskimálanefnd og samn-
inganefnd utanríkisviðskipta,
Kristinn er kominn í bankaráð
og menntamálaráð, Þóroddur er
kominn í stjórn Síldarverk-
smiðja ríkisins, Sigurður Thor-
lacius er kominn í einar 3—4
nefndir, og þannig má víst lengi
Erlcnt yfirlit:
stjórnarliðinu hafi ekki hug-
kvæmzt neitt annað betra en
þetta úrræði Sigurjóns, þegar
það hóf fundaherferð sína um
seinustu helgi. Því var orðið
Ijóst að trúin á nýsköpunarlof-
orðin hafði dvínað að sama
skapi og valdaferill stjórnarinn-
ar hafði lengzt og því varð að
hressa upþ á hana, svo að um
munaði. Stjórnarflokkarnir all-
ir þrír skyldu því halda marga
fundi víðsvegar um landið og
leggja saman nytjar „nýsköpun-
inni“ til hressingar 'Og sjá
hvort það læknaði ekki veikina,
sem komin var í trúna á. „ný-
sköpun“ stjórnarinriar. Til þess
að árangurinn yrði sem beztur,
skyldi jafnframt þeim rangind-
um beitt, að stjórnarliðar hefðu
þrefalt lengri ræðutíma en
stj órnarandstæðingar.
Fullar fregnir eru nú fengnar
af herleiðangri þessum og hefir
hann vissulega fárið á aðra leið
en stjórnarliðið gerði sér vonir
um. Flestir fundirnir voru illa
sóttir og sýndi það tómlæti al-
mennings vel trú hans og álit á
„nýsköpun" stjórnarinnar. Þar
sem fundirnir voru bezt sóttir og
stóðu lengst, varð þó útkoman
enn verri hjá stjórnarliðinu. Al-
þingi gafst þar beztur kostur til
að fá rétta mynd af „nýsköp-
uninni“. Sú mynd var í höfuð-
a'triðum þannig, að stjómin hef-
ir enn ekki gert neitt sem þýð-
ingu hefir til að standa við ný-
sköpunarloforðin, en hefir hins
vegar aukið hvers konar eyðslu
og sóun, sem gerir atvinnuveg-
unum stórúm örðugra fyrir en
áður. Aldrei-hefir þvi verið erf-
iðara en nú að fá menn til að
vinna að sjávarútvegi og land-
búnaði og aldrei hefir fjármagn-
ið leitað örar í aðra óhagrænni
starfrækslu eins og verzlunar-
brask, fúskiðnað og lúxusbygg-
ingar. Með slíku áframhaldi
verða höfuðatvinnuvegirnir
komnir í strand áður en varir og
jafnframt öll lífræn nýsköpun
á sviði atvinnulífsins.
Á flestum fundunum reyndist
það nægjanlegt til að gera þessu
nánari grein að vísa til stað-
reyndanna á hverjum stað.
Fundarmennirnir á Sauðárkróki,
þar sem stjórnin hafði stöðv-
að byggingu síldarverksmiðju,
fundu vel, að nýsköpunarloforð
stjórnarinnar voru eitt og efnd-
irnar annað. Bændurnir 4og sjó-
mennirnir á Ströndum sáu það
líka glöggt, að það var ekki leið-
in til að hæna menn að höfuð-
atvinnuvegunum að setja ný
launalög, er tryggja vélritunar-
stúlkum og 3. fl. skrifurum
hærra kaup en svarar meðal-
tekjum bænda og sjómanna víð-
ast um land. Þannig töluðu stað-
reyndirnar þvi máli, sem ó-
merktu allt „nýsköpúnarstagl"
stjórnarliðsins, og sýndu að
stefna þess leiðir ekki til ný-
sköpunar heldur til stöðvunar og
niðurdreps fyrir atvinnulífið.
Það er líka stytzt af fundun-
um að segja, að aldrei munu
fundarboðendur hafa farið meiri
sneypuför og aldrei hafi sókn,
sem átti að hefja, snúizt upp í
aumlegri vörn. Frásagnir stjórn-
arblaðanna eru /líka gott dæmi
um þetta. Mbl. segir aðallega frá
fundunum, þar sem Gísli vél-
stjóri v^r, enda lætur Gísli allt-
af segja af sér sigurfréttir,
hversu illa sem hann hefir verið
leikinn. Þjóðviljinn segir laus-
lega frá fundunum á öftustu
síðu og Alþbl. sama og ekkert.
Það liefði vissulega verið annað
hljóð í stjórnarblöðunum, ef
fundirnir hefðu orðið sú sigur-
för, sem þeim var ætlað að
verða.
Fundir þessir hafa sýnt það,
svo ekki verður um það villzt,
að fólkið lætur ekki blekkjast af
„nýsköpunarstagli" stj-órnarliðs-
ins lengur. Það er búið að fá
nóg af orðunum, nú vill það at-
hafnir. Þar er fjármálastefna
stjórnarinnar sá Glámur á veg-
inum, sem allt stöðvar. Öll fram-
faraöfl landsins þurfa að sam-
einast um að víkja þeim Glámi
úr vegi og skapa atvinnuvegun-
um heilbrigðan fjárhagsgrund-
völl, svo að tryggð verði nauð-
synieg efling atvirinulífsins og
varanleg velmegun í landinu.
telja. Forsprakkar kommúnteta
leggja mikið kapp á að teija
verkamönnum trú um, hve á-
kaflega heitt þeir unni þeim, en
ætla þetta geti ekki verið verka-
mönnum nokkur leiðbeining um
hverjir það eru, sem kommún-
istaforsprökkunum finnst vænst
um.“
Kaupmátturinn er meira
virði en krónutalan.
Að lokum segir í bréfi verka-
mannsins:
„Kommúnistar guma mikið af
því, að þeir hafi bætt kjör okkar
verkamanna með hinum háa
kauptaxta, en sannleikurinn er
sá, að kjör okkar væru nú sízt
þetri en fyrir stríð, ef atvinna
væri ekki stöðugri en þá og
eftirvinna miklu meiri. Dýrtíð-
in hefir vaxið fullkomlega eins
mikið og taxtinn hefir hækkað,
enda vita það allir, að kaupið
og verðlagið hækka hvort ann- 1
að á víxl, þegar • því eru ekki
settar neinar skorður. Verka-
mönnum þarf því að skiljast, að
það^er ekki krónutala launanna
heldur raunverulegur kaup-
máttur þeirra, sem máli skiptir,
og það ^r hægt að hafa kaup-
máttinn jafn mikinn og jafn-
vel auka hann, þótt krónunum
sé fækkað. Hins vegar hljóta
stöðugar hækkanir á verðlagi
og kaupgjaldi fyrr en seinna að
verða um megn- þeirri fram-
leiðslu, sem selur afurðir sinar
á erlendum markaði, en það
leiðir aftur á móti til þess, að
öll „nýsköpun“ og almenn vel-
megun er úr sögunni. Þess vfegna
er það öllum hagur, að reynt sé
að þoka krónutölunni niður, en
þess Verður jafnframt að gæta
a/ fyllsta megni að skerða ekki
kaupmáttinn. Það er ,hægt mfeð
því að lækka verð innlendrar
vöru jafnhliða, lækka verzlun-
arálagningu, tryggja almenningi
ódýrara húsnæði o. s. frv. ’Sú
reynsla i valdatíð núv. stjórnar,
áð verkamenn búa við versnandL
lífskjör, þrátt fyrir allar hækk-
anirnar, eins og ég hefi áður
bent á, ætti að geta yakið fólk
til frekara skilnings á þessu
máli.“
,Nýsköpunin“ er ýmist stolin
eða ekki til.
Einari ölgeirssyni hefir orðið
næsta bylt við það á fundum
þeim, sem hann mætti á um
(Framhald á 7. síSu)
Forusta Bandaríkjanna á
sviði alþjóðlegra viðskipta
Roosevelt forseti lét einu sinni
svo ummælt, að stærsta sporið
til að tryggja heimsfriðinn í
framtíðinni væri góð samvinna
milli þjóðanna á sviði viðskipta
og fjárhagsmála. Það var líka
að tilhlutun hans, sem kölluð
var saman alþjóðaráðstefnan í
Bretton Woods í fyrra, þar sem
rætt var um alþjóðleg viðskipti
og fjármál og saijaþykktar tillög-
ur um stóraukna alþjóðasam-
vinnu á því sviði (alþjóðabanki
o. fl.). Þannig var þó frá tillög-
unum gengið, að þær voru ekki
skuldbindþndS fyrir þau ríki,
sem tóku þátt í ráðstefnunni,
heldur þurfti til þess sérstakt
samþ(ykki hvers þeirra. Hefir
ekkert ríki enn goldið þeim
formlegt samþykki. Á ráðstefn-
unni í San Francisco voru þessi
mál alls ekki rædd, enda hinu
nýja Þjóðabandalagi ekki ætlað
að sinna þeim, nema að litlu
leyti. Þessum málum hefir því
enn þokað lítið áleiðis síðan á
ráðstefnunni í Bretton Woods
í fyrra.
Roosevelt forseti ^ýndi þess
glögg merki, að hann^ætlaði sér
að láta þetta verða meira en
orðin tóm. Rétt áður en hann
féll frá, hafði hann látið
leggja þrjú frumvörp fyrir
þingið. Fyrsta frv. var um afnám
Johnssonslaganna svokölluðu, er
leggja ýmsar úreltar hömlur á
lán til erlendra ríkja. Annað frv.
var þess efnis, að Bandaríkin
samþykktu að gerast aðili í þeim
samtökum, sein tillögur ráð-
stefnunftar i Bretton Woods
fjalla um. Þriðja frv. var um þá
heimild handa s,tjórninni, að
hún gæti lækkað verulega tolla
á aðfluttjum vörum, án sam-
þykkis þingsins.
Tollamálin hafa jafnan verið
mikið átakamál milli helztu
stjórnmálaflokkanna í Banda-
ríkjunum.Demokratar hafa verið
mótfallnir háum tollum, en
republikanir hafa haldið þeim
fram. Wilson lækkaði tollana
mikið árið 1913, en þegar
republikanir komust til valda
eftir heimsstyrjöldina, hækkuðu
þeir tollana aftur. Þegar krepp-
an mikla hófst um 1930, hækk-
uðu republikanar tollana enn
riijög verulega. Rökstuddu þeir
þá ráðstöfun með því, að hún
mundi á- skömmum tíma lækna
kreppuna og skapa fjárhagslega
blómatíð í landinu. Reyndin varð
önnur og ráðstöfun þessi varð
mjög til þess að auka'kreppuna
annars staðar. Roosevelt hóf
strax baráttu fyrir tollalækkun,
er hann kom til valda, og heppn-
aðist honum og Hull að fá sam-
þykkt, að stjórnin mætti lækka
tolla á aðfluttum vörum um 50%
frá því, sem þeir voru þá, án þess
alð þurfa að leita samþykkis
þingsins. Þetta hefir haldizt
óbreytt, þar til nú í vetur, er
Roosevelt lagði fram hið nýja
lp.gafrv. sitt. Fjallar það, um
lieimild fyrir stjórnina til þess
að mega lækka tollana enn um
5Q% frá því, sem^þeir eru nú,
án þess að þurfa að bera það
undir þingið.
Það var strax sýnt að þetta
tollafrv. Roosevelts mundi fá
harða mótspyrnu. Þegar Roose-
velt féll frá voru þessi átök
í algleymingi. Truman forseti
tók strax upp skelegga baráttu
fyrir framgangi frumvarpsins og
hefir nú tekizt að fá það sam-
£ykkt í báðum þingdeildum með
talsvert öflugri meirihluta en
búizt háfði verið við. Þykir þetta
sýna, að samvinna sé betri milli
Trumaps og þingsins, en hún
var milli þess og Roosevelts. Það
veitti og Truman verulega hjálp,
að forsetaefni republikana,
Dewey, mælti með frumvarpinu.
Barátta þeirra Roosevelts og
Trumans fyrir tollafrumvarpinu
var einkum byggð á þeim rök-
um, að tollmúrarnir væru versta
hindrunin fyrir frjálsum og frið-
samlegum heimsviðskiptum.
Roosevelt lagði áherzlu á,að við-
skiptin milli þjóðanna þyrftu að
vera sem frjálsust og hafta-
minnst, en þeim þjóðum, sem
hefðu á einhvern hátt dregizt
aftur úr, yrði að sjá fyrir hag-
kvæmum lánum og annari að-
stoð, svo að þær gætu -orðið sam-
keppnisfærar. Truman virðist
fylgja þessari stefnu fyrirrenn-
ara síns af miklum áhuga og
ötulleika. •
c>
Frumvarpið un^ ^þátttöku
Bandarikj anna í samtökunum,
sem eru ráðgerð í Bretton
Woods-tillögunum, hefir nú
verið samþykkt i fulltrúadeild
Bandaríkj aþingsins og er talið
vist, að öldungadeildin muni
samþykkja það. Verða Banda-
(Framhald á 7. síðu)
ffAPD/R NÁ6RANNANNA
í Alþýðumanninum á Akureyri 26.
f. m. segir svo í grein, sem nefnlst:
Flokkurinn:
„Margt kemur upp þá hjúin deila"
segir gamall, íslenzkur málsháttur.
Það kemur líka ýmislegt fram í
daigsljósið, þegar í odda skerst með
fólki, sem máske virðist i fljótu
bragði ekki mikils vert, en sýnir í
raun og veru höfuðstefnumið ein-
staklinga og flokksheilda í mjög
skýru ljósi.
í deilunum i Kaupfélagi Siglfirð-
inga ber ekki — móts við annað —
mikið á einni setningu, sem höfð er
eftir kommúnistameirihlutanum í
stjórn K. S. þegar hann rak fram-
kvæmdastjóra félagsins frá starfi
hans. Framkvæmdastjórinn á að
hafa spurt af hvaða ástæðum hann
væri rekinn — og það ekki að
ástæðulausu mundi margur ætla.
Sakir voru engar á hendur mann-
ininn, en brottreksturlnn var rétt-
lættur með þvi, að í þessu staríi
þyrfti að vera maður, sem flokkur-
inn treysti — sem FLOKKURINN
treysti. — Það virtust ekki vera
hagsmunir kaupfélagsins, ekki rétt-
indi mannsins, sem að var spurt.
Það var „flokkyrinn.“ Hvaða flokk-
ur vita allir. ,
Þeir menn, 'sem ekki hafa áttað
sig á því hvað hér liggur á bak við,
hlægja að svona skilgreiningu á
hlutunum. En hér er fullkomið
alvörumál á ferðinni. — Hvorki
meira né minna en átök milli
flokkseinræðis öðru megin og eiri-
staklingsréttar og lýðræðis hinu-
megin."
Þessu til viðbótar má nefna þá yfir-
lýsingu Sigfúsar Sigurhjartarsonar á
aðalfundi KBON í vor, að Felix Guð-
mundsson hefði í alla staði reynzt
vel í stjórn félagsins, en samt, yrði
hann að víkja þaðan, þvi að hann
fylgdi ekki réttum flokki, heldur væri
í Alþýðuflokknum.
* * *
Meðan lýðræðissinnuðu fólki eykst
sá skilningur á markmiðum kommún-
ista, sem kemur fram í framangreind-
um ummælum Alþýðumannsins, reynir
aðalmálgagn Sjálfstæðisflokksins að
verja koirimúnista á allan hátt. í
Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins 1.
þ. m. segir svo:
„Andstæðingablöð ríkisstjó/nar-
innar gera sér mjög tíðrætt um
kommúnjsta og það, hve óþjóðhollir
menn þeir séu.Þeir vilji efla sundr-
ung í þjóðfélaginu, segir Vísir t. d.
Verður eigi séð að sú stefna sé Visí
á móti skapi. Hann þykist vinna
gegn sundrung og kommúnistum.
Hann gerir allt sem í hans valdi
stendur, til þess að blása að eldi
sundrungarinnar. Þannig styður
hann þá stefnu, sem hann þykist
vinna gegn. Og sama máli gegnir
með banddmenn hans við Tímann.
Ritstjóri Alþýðublaðsins heldur
þvi því mjög eindregið 'fram, að
Kommúnistaf lokkur , íslands sé
meira og minna undir stjórn hinna
rússnesku skoðanabræðra sinna.
Hann hafði á tímabili hin beztu
skilyrði til þess að vera kunnugur
því máli, er hann var i kommúnista-
flokknum og starfaði sem gestur í
Moskva. En hvernig hann sann-
prófar það, að alt sé enn með sömu
ummerkjum og það var í hans tíð,
er mér ekki kunnugt. Stundum virð-
ist hann í þessum efnum fara lengra
en hann geti fært sönnur á. Og
eitt er víst, að Kommúnistaflokkur-
inn beygir af stefnu sinni í atvinnu-
og viðskiptamálum, til þess- að efla
eining þjóðar í viðreisnarstarfi,
þrátt fyrir þá fortíð, sem Stefáni
Péturssyni er ' alveg sérstaklega
kunnug, meðan hópur manna í
landinu vinnin1 leynt og ljóst gegn
þjóðareiningunni.“
Þannig heldur þessi áróður Mbl., að
hin lýðræðislegu öfl séu raunar miklu
verri en kommúnistar, stöðugt áfram.
Þannig undirbýr aðalmálgagn Sjálf-
stæðisflokksins þá lýðræðislegu ein-
ingu, sem fyrr en siðar verður þó
að skapa hérlendis, ef lýðræðið og
persónufrelsið á ekki að verða rauða
fasismanum að bráð.
* * *
í forustugrein Vísis 28. þ. m. er rætt
um einstaklingsftamtakið með tilliti
til núverandi stjórnarstefnu. Þar segir
á þessa leið:
„Við íslendingar höfum enn ekki
ákveðið að afnema eignarréttinn,
eða gera ríkið að allsherjar fram-
færzlustofnun, \ en verulegrar við
leitni sýnist nu gæta í þá átt, að
gera hlut einsjtaklingsins sem óveru-
legastan, opinberum rekstri t(l
framdráttar. Þjóðin er jafnvel
hugguð með því, að ef einstakling-
urinn sjái sér ekki fært að leggja
fé í atvinnurekstur, taki sveita- og
bæjarfélög eða jafnvel ríkið sjálft
við rekstrinum, en í því á öryggið að
felast. Hafi einstaklingarnir ekki
trú á slíkum rekstri, eru engin lík-
indi til að þeir hafi frekar trú á
afkomunnt, þótt aðrir opinberir
aðiljar taki hana i sínar hendur.
Veila nýsköpunarinnar liggur í þvi,
að þeir menn sem fyrir henni berj-
ast, láta ekki svo lítið að skapa
grundvöll fyrir heilbrigðum rekstri,
eri bylta sér í gyllingum og tyllivon-
um um að einhvernveginn ráðist
fram úr vandanum, þegar þar að
kemur. Þetta er dásamlegt áhyggju-
leysi og heldur ekkert annað."
Já, það má með sanni segja að
kollsteypuforingjar Sjálfstæðisflokksins
sýni áhyggjuleysi, en hitt er annað
mál, hve dásgmlegt það er.