Tíminn - 14.09.1945, Blaðsíða 2

2
TÍMIM, föstndagiim 14. sept. 1945
69. blað
Föstudagur 14. sept.
Stéttasambandið nýja
Bændafundurinn á Laugar-
vatni hefir valdið andstæðing-
um bænda miklum vonbrigðum.
Þeir höfðu vænst þess, að fund-
urinn myndu enda með óein-
ingu og klofningu. í skjóli þeirr-
ar óeiningar höfðu þeir ætlað
að hamra fram búnaðarráðslög-
in, því að ekki væri að ræða um
annað heppilegra skipulag fyrir
bændur, þar sem þeir gætu ekki
komið sér saman sjálfir. Og
vissulega hefðu bændur lagt for-
mælendum þessara kúgunar-
laga allgott vopn í hendur, ef
Laugarvatnsfundinum hefði
lyktað með slíkum hætti.
Þessar vonir andstæðinga
bænda hafa síður en svo ræzt.
Þegar sleppt er ágreiningi um
formsatriði, sem allir voru að
lokum sammála um að leggja
undir endanlegan úrskurð bún-
aðarfélaganna, ríkti fullkominn
samhugur og eining á fundin-
um. Það voru allir einhuga um
að stofna stéttasambandið. Það
var fyllsta samkomulag um
kosningu framkvæmdastjórnar-
innar. Það var fyllsta eining um
að mótmæla skipun búnaðar-
ráðs og að krefjast þess, að
framkvæmdastjórn Stéttasam-
bandsins yrði falin verðlagning
landbúnaðarafurða. Það var
fullkominn samhugur um að
berjast fyrir því til þrautar, að
bændasamtökin . fengju þetta
vald í sínar hendur, og láta hart
mæta hörðu, ef þrengja ætti
kost bænda í verðlagsmálunum.
Það verður sannarlega ekki
séð, að landbúnaðarráðherra
geti neitað framkvæmdastjórn
Stéttasambandsins um verðlags-
valdið, ef hann ætlar að vera í
nokkru samræmi við þá yfirlýs-
ingu sína, að hann vilji, að þetta
vald sé í höndum fulltrúa
bænda sjálfra. Þeirri viðbáru
verður ekki lengur haldið á loft,
að bændur hafi ekki frambæri-
legan aðila til að fara með þet'ta
vald, því að frambærilegri aðili
getur ekki hugsast en stjórn
Stéttarsambandsins,sem er kos-
in einróma af landsfundi bún-
aðarfélaganna og sem fundur-
inn krefst einróma að fái þetta
vald.
Ekki getur ráðherrann heldur
skotið sér bak við það, að ósann-
gjarnir stjórnarandstæðingar
skipi meirihluta í stjórninni, þar
sem flokksbræður hans eru þar
í meirihíuta.
Verði landbúnaðarráðherrann
ekki við þeirri kröfu stéttarsam-
bandsins, að stjórn þess fái
verðlagsvaldið, getur það ekki
stafað af öðru en þvi, að hann
vill ekki láta bændurna hafa
þetta vald, hversu fagurt, sem
hann talar um það. Synjun
hans getur .ekki stafað af öðru
en því, að hann vill hafa þetta
vald áfram í höndum „gerfifull-
trúa“, sem séu eins háðir og
þénustuviljugir ríkisstjórninni
og konungsfulltrúarnir á Alþingi
voru konungsvaldinu áður.
Reynist hin raunverulega af-
staða ráðher-rans á þessa leið*
verður það fyrsta verkefni hins
nýja stéttarsambands að undir-
búa harðari baráttu fyrir þessu
réttindamáli bænda og vera
jafnhliða viðbúið að geta látið
hart mæta hörðu, ef nota á
„gerfifulltrúana" til að þrengja
kjör bænda. Vissan um slíka
mótspyrnu Stéttarsambandsins
getur verið „gerfifulltrúunum“
veigamikið aðhald, unz því rétt-
lætismáli er komið fram, að
bændur sjálfir fá verðlagsvaldið
í hendur samtaka sinna.
•
Utanríkismálin og
Balkanbaróninn
Athyglisverðar viðræður hafa
átt sér stað milli Alþýðublaðsins
og Þjóðviljans undanfarnar vik-
ur. Alþýðublaðið hefir sýnt fram
á hin margvíslegustu mistök við
framkvæmd færeyska skipa-
leigusamningsins og fært óyggj-
andi rök fyrir máli sínu. Er ó-
þarft að geta þeirra hér, því að
mál þetta hefir verið ýtarlega

A í í i a ð a h a i
Þegnskaparskrif Mbl.
Það hefir verið lærdómsríkt
fyrir bændur að lesa Morgun-
blaðið undanfarna daga. Þar
hefir verið skrifað hvert Reykja-
víkurbréfið og hver forustu-
greinin á fætur annarri, þar
sem brýnt hefir verið fyrir
bændum að sýna þegnskap og
slá af kröfum sínum vegna þess,
að halli hafi orðið á síldveiðun-
íim. Þannig eigi bændur að
bregðast við til að taka þátt í
óförum útvegsins og létta hon-
um byrðarnar.
Hins vegar minnist Mbl. ekki
á það einu orði, að aðrar stéttir
þurfi að sýna þegnskap- og slá
af kröfum sínum. Það er ekki
minnst á það, að heildsalarnir,
sem hafa safnað offjár, þurfi
að sýna þegnskap og lækka á-
lagninguna. Það er ekki minnst
á það, að hálaunamennirnir
þurfi að sýna þegnskap og lækka
laun sín. Nei, það eru bara
bændurnir, sem eiga að sýna
þegnskap og lækka verðlagið!
Bændur geta vel gert sér þess
grein, hvort kjör þeirra séu
þannig, að rétt muni að krefj-
ast slíks þegnskapar af þeim
einum og það eftir óþurrkana í
sumar, sem Mbl. minnist ekki á
einu orði, en hafa þó valdið fjöl-
mörgum bændum sízt minna
tjóni en síldarleysið útveginum.
Bændur munu einnig geta gert
sér ljóst, hvort sérstaklega, þurfi
að brýna þá um þegnskap, þar
sem þeir eru eina st’éttin, sem
hafa veitt fordæmi um tilslök-
un, en því var svarað með hækk-
unum hjá flestum öðrum. Að
þessu athuguðu mun bændum
áreiðanlega vel ljóst, að hér er
ekki verið að skora á þá að sýna
þegnskap, heldur að gerast und-
irlægjur annara stétta og taka
á sig eina þær byrðar, sem allir
landsmenn eiga að bera í sam-
einingu.
Morgunblaðið hefir hér enn
sýnt þann rétta hug, sem for-
ingjaklíka Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík ber til bænda.
Smjörlíkiskóngur flytur til
Ameríku.
Fátt virðist hafa verið arð-
vænlegra í þessu landi en að
framleiða smjörlíki, sem er þó
ein helzta neyzluvara bæjarbúa.
Af öllum hinum mörgu nýríku
auðmönnum hér standa því
smjörlíkiskóngarnir í fremstu
röð. Fyrir nokkru síðan vakti
einn af smjörlíkiskóngunum á
sér verulega athygli með því a.ð
halda veizlu, þar sem réynt vár
með margskonar útbúnaði að fá
veizlugestina til að ímynda sér,
að þeir væru staddir á hafs-
botni! Veizlan er sögð hafa
kostað nokkra tugi þúsunda og
veizluhaldarinn hefir oft verið
nefndur Þangbrandur síðan. Ný-
lega hefir þó öðrum smjörlíkis-
kónginum tekizt að vekja á sér
enn meiri athygli. Hann hefir
flutt með fjölskyldu sína til Ame
ríku og hyggst að dvelja þar um
lengri tíma, án þess að hafa
noklmð sérstakt annað fyrir
stafni en að eyða smjörlíkis-
gróðanum. Áður en hann fór
vestur, hafði hann einskonar
uppboð á húsmunum sínum og
var samkeppnin af hálfu hinna
auðkónganna svo mikil, að slíks
munu fá dæmi, því að allir vildu
fá einhvern hlut til minja úr
innbúinu, sem talið hafði verið
einna fínast í Reykjavík!
Þó Mbl. hafi þetta dæmi fyrir
augunum, og reyndar mörg
svipuð, minnist það ekki á það
einu orði, að smjörlíkiskóngarn-
ir þurfi að sýna þegnskap og
lækka smjörlíkisverðið og aðrir
auðkóngar eigi að feta í þeirra
fótspor. Nei, þessir menn þurfa
ekki að sýna þegnskap og slá
af kröfunum. Það eru bara
bændurnir, sem eiga að gera
það!
Mbl. afneitar flokksmönnum
sínum!
Morgunblaðið hefir hingað til
ekki viljað gera mikið úr fylgi
Framsóknarflokksins meðal
bændastéttarinnar. Nú virðist
þetta hins vegar breytt, því að
blaðið virðist nú telja alla
bændur Framsóknarmenn. Þeg-
ar blaðið er að segja frá mót-
mælunum ^egn búnaðarráðslög-
unum, tekur það jafnan fram,
að hér séu aðeins Framsóknar-
menn að verki. Á öllum fund-
unum, þar sem þetta mál hefir
rakið hér í blaðinu. Þjóðviljinn
hefir hins vegar sýnt fram á
veruleg mistök í sambandi við
viðskiptasamninginn, sem gerð-
ur var við Svíþjóð. Þar er t. d.
gert ráð fyrir, að íslendingar
káupi af Svíum mikið af vörum,
sem engin sérstök þörf er fyrir,
t. d. rakblöð, en hins vegar hefir
litið fengizt af ýmsum nauð-
synlegum vörum. Þannig er
líka frá samningnum gengið, að
íslenzk stjórnarvöld verða skil-
yrðislaust að veita gjaldeyris-
leyfi fyrir öllum þeim sænskum
vörum, sem getið er um í samn-
ingnum, ef um þau er beðið, en
hins vegar þurfa Svíar ekki að
veita innflutningsleyfi fyrir ís-
lenzkum vörum, sem rætt er um
í samningnum, nema þeim líki
verðið. Með þessu ákvæði er
gerður slíkur munur á rétti
samningsaðilanna, að slíks
munu tæpast dæmi í samn-
ingum milli frjálsra þjóðá.
Alþýðublaðið kennir Áka
Jakobssyni fyrst og fremst um
mistökin í viðskiptunum við
Færeyinga, en Þjóðviljinn eign-
ar Stefáni Jóhanni Stefánssyni,
er var formaður samninga-
nefndarinnar, gallana á Sví-
þjóðarsamningnum. Hvort-
tveggja getur að því leyti talizt
rétt, að aðalframkvæmdirnar
hafa verið í höndum þessara
manna. En hins ber þó jafn-
framt að gæta, að á starfi þeirra
hefði átt að hvíla vökult auga
manns, sem hafði vald og sfeyldu
tll að grípa í taumana, ef hon-
um fannst óheppilega og rang-
lega á málum haldið. Þessi mað-
ur var utanríkismálaráðherr-
ann.
Hefði sæti utanríkismálaráð-
herre^is verið skipað manni, er
var vandanum vaxinn, myndi
ekki hafa hlotizt slík-mistök af
starfi þeirra Áka og Stefáns og
raun ber vitni. Utanríkismála-
ráðherrann hefði þá fylgzt með
starfi þeirra og leiðbeint þeim í
tæka tíð. í stað þess hefir utan-
ríkismálaráðherrann setið auð-
um höndum og eftir því, sem
bezt verður séð, lágt blessun
sína yfir vanskilin við Færey-
inga og Svíþjóðarsamninginn.
Þessi framkoma núv. utanrík-
ismálaráðherra er ekki heldur
nein nýjung. Allur ferill hans
sem utanríkismálaráðherra er
markaður slíku sinnuleysi og
stjórnleysi, sem framangreind
mál eru aðeins lítilsháttar dæmi
um. Þaning mætti halda áfram
að nefna fjölmörg dæmi um
seinlæti, eftirlitsleysi og van-
rækslu í utanríkismálaþjónustu
hans. Olíuverðhækkun er t. d.
einn ávöxturinn af þvílíkri
stjórn hans.
Þetta undrar heldur engan,
sem gerir sér einhverja grein
fyrir hinni andlegu frændsemi
hans við Balkanbarónana. Balk-
anbaróninn er manna tungu-
mýkstur og ítnastur, /þegar
hann er að ná sér í metnað og
fjármuni, og hann veigrar sér
þá ekki við að taka hverja „koll-
steypuna“ eftir aðra, ef það
hjálpar honum áleiðis. En jafn-
framt er hann manna væru-
gjarnastur og kærulausastur um
það að vinna fyrir aðra. Þess
vegna er óreiða og stjórnleysi
jafnan gr^nilegustu eyrna-
mörkin á stjórn Balkanbaróna.
Vanskilin við Færeyinga og
Svíþjóðarsamningurinn mætti
yera þjóðinni góð leiðbeining
um, hvernig það er að hafa
Balkanbarón til að stjórna ut-
anríkismálum hins nýstofnaða
lýðveldis og hversu líklegt það
er til að auka álit þess og heið-
ur út á við. Ef þjóðin vill fá
meira aJ slíku, lætur hún Balk-
anbaróninh sitja áfram við
stjórnvölinn. En vilji hún fá
tryggingu fyrir því, að slíkt end-
urtaki sig ekki, víkur hún Balk-
anbaróninum og klíku hans til
hliðar og lætur hana ekki fá
neina aðstöðu til að setja svip-
mót sitt á utanríkismálastjórn
hins unga lýðveldis.
borið á góma, hafa bændur hins
vegar staðið einhuga að þeim,
þegar einir 3—4 menn eru und-
anskildir af nokkrum hundr-
uðum. Meðal þessara manna eru
fjölmargir, sem hingað til íiafa
talið sig Sjálfstæðismenn.
Bændur hafa þannig sameinazt
gegn þessu ofbeldisverki, án
nokkurs tillits til pólitískra
flokka, og þá einingu munu þeir
láta haldast, unz ólög þessi
hafa verið afnumin, þótt Mbl.
sé'að reyna að draga þá í dilka.
Mbl. eykur aðeins ófarir sínar
og flokks síns í þessu máli með
því að afneita þannig eigin
flokksmönnum.
Nýsköpunin í Vestmanna-
eyjum.
Mbl. birti nýlega. grein eftir
Vestmannaeying, þar sem gefin
er heldur óglæsileg lýsing af
framtíðarhorfum í Vestmanna-
eyjum. Margir bændur hafa al-
veg gefizt upp við að reka þar
búskap og bærinn hefir því sett
upp kúabú, en stórkostlegur
halli hefir orðið á reksri þess og
það þó hvergi nærri bætt úr
mjólkurskortinum. Á ýmsum
fleirum sviðum er svipaða sögu
að segja. Afleiðingin er svo sú,
að fólk flytur í stórum stíl frá
Vestmannaeyjum. Þannig munu
um 20 fjölskyldur hafa flutt
þaðan frá þvi á .síðastl. hausti
eða á þeim tíma, sem Nýbygg-
ingaráð hefir starfað.
Mörgum þeim, sem hafa lesið
þessa lýsingu, mun vissulega
hafa fundizt það .nær fyrir for-
mann Nýbyggingaráðs að miðla
Vestmannaeyjum einhverju af
„nýsköpun“ sinni en að vera að
fara til ýmsra annarra staða og
boða allskonar kraftaverk þar.
En þannig er það samt, að hann
hefir ekki viljað sýna sig í Vest-
mannaeyjum síðan hann komst
í þessa stöðu og fundi, sem
stjórnarliðið hafði boðað, var
beinlínis aflýst vegna þess, að
hann vildi ekki koma þangað.
Skyldi hann kannske óttast, að
kjósendur hans muni heimta
full reikningsskil og krefjast
„nýsköpunar“, sem er meiri en
orðin ein!
Undirlægjur kommúnista.
Undirlægj uháttur Mbl. við
(Framhald á 8. síöu)
E R L E N T Y F I R L I T
Stjórnarfarið í Balkanlöndunum
Á fundi utanríkismálaráð-
herra Bretlands, Bandaríkj anna,
Rússlands og Frakklands, sem
nýlega er hafinn í London, mun
friðarsamningurinn við Ítalíu
verða fyrsta umræðuefnið. Næst
mun verða tekið fyrir að ræða
um friðarsamninga við Rúmeníu
Búlgaríu, Ungverjaland og Finn-
land.
Það er nokkurn veginn aug-
ljóst mál, að stjórnarfarið í
þremur fyrstnefndu löndunum
mun mjög dragast inn í þessar
umræður og geta valdið alvar-
legum ágreiningi. Bæði Bretar
og Bandaríkjamenn hafa neitað
að viðurkenna stjórnirnar, sem
Rússar hafa sett á laggirnar í
Rúmeníu, Búlgaríu og Ungverja-
landi og að gera við þær friðár-
samning .Öðru máli gegnir urh
Finnland, því aö stjórnin þar
hefir bæði fengið viðurkenningu
Breta og Bandaríkjamanna.
Seinustu vikurnar hefir heims-
blöðunum orðið alltíðrætt um
stjórnarfarið í Búlgaríu í tilefni
af kosningum þeim, sem lepp-
stjórnin þar hafði undij-búið.
Leppstjórn þessa hófu Rússar til
valda, þegar þeir hernámu Búl-
garíu á síðastl. hausti. Svo á
að heita, að hún styðjist við
bandalag fleiri flokka, er nefna
sig Föðurlandsfylkinguna, en
raunverulega eru það kommún-
istar, sem ráða öllu í þessum
félagsskap. Fram að þessum
tíma, voru kommúnistar fylgis-
litlir í landinu. Stærstu stjórn-
málaflokkarnir, eins og t. d.
bændaflokkurinn, eru utan Föð-
urlandsfylkingarinnar og hefir
leppstjórnin reynt að hamla
starfsemi þeirra á allan hátt.
Skömmu eftir, að hún hófst til
valda, hóf hún málaferli gegn
ýmsum þeim stjórnmálamönn-
um, er haft höfðu samstarf við
Þjóðverja, én jafnhliða voru
einnig hafin málaferli gegn
mörgum forustumönnum and-
stöðuflokkanna, sem höfðu veitt
Þjóðverjum mótspyrnu alla tíð.
Þessir menn voru svo dæmdir til
dauða og fangelsisvistar engu
síður en nazistarnir.
Þegar stjórnin hafði þannig
lamað andstöðuflokka sína og
gert þá forustulausa, hugðist
hún að efna til almennra þing-
kosninga og áttu þær að fara
fram seint í næstliðnum mán-
uði. Kosningatilhögunin var á-
kveðin þannig, að enginn flokk-
ur gat boðið fram, nema hann
gerðist áður aðili í Föðurlands-
fylkingunni, en hún skyldi ganga
til kosninganna sem einn flokk-
ur og skyldi vera samið um það
fyrirfram, hvernig þingmenn-
irnir skyldu skiptast milli flokk-
anna innan hennar. Með þessum
hætti gátu kommúnistar tryggt
sér meirihluta þingmanna, án
þess að það þyrfti að koma í
ljós, hvert raunverulegt fýlgi
þeir hefðu hjá þjóðinni. Ýmsum
þeim mönnum, sem gerst höfðu
meðlimir í Föðurlandsfylking-
unni í góðri trú, varð líka ljóst
af þessu atferli kommúnista, að
þeir ætluðu sér öllu að ráða með
ofriki og ofbeldi, og fóru því
fjórir ráðherrar úr stjórninni í
mótmælaskyni gegn þessum fyr-
irætlunum. Stjórnin ætlaði þó
ekki að hafa þau mótmæli að
neinu, en þá var það, sem Banda
ríkjamenn og Bretar skárust í
leikinn og lýstu yfir því, að þeir
myndu ekki viðurkenna núver-
andi stjórn né nýja stjórn, sem
yrði mynduð á slikum kosninga- ’
grundvelli. Stjórnin sá þá það
ráð vænst að aflýsa kosningun-
um um ótiltekinn tíma.
í Rúmeníu hefir stj órnarfarið
verið á svipaða leið og í Búlgar-
íu. Þar voru myndaðar tvær rík-
isstjórnir með stuttu millibili á
síðastl. vetri, en kommúnistar
töldu sig hafa of lítil ítök í þeim
báðum, og steyptu þeim af stóli
með aðstoð Rússa. Var þá mynd-
uð þriðja stjórnin undir forustu
Groza baróns og mega kommún- t
istar heita þar einvaldir. Stjórn '
þessi hefir ofsótt forustumenn'
aðalflokkanna, bændaflokksins
og frjálslyndaflokksins og hindr
að starfsemi þeirra á allan hátt.
Michael konungi hefir svo mjög
blöskrað framferði hennar, að
hann lagði sig nýlega í þá hættu
að snúa sér beint til Banda-
manna og • óska eftir aðstoð
þeirra til að koma’ á lýðræðis-
stjórn í landinu.
Frá Ungverjalandi er ábmu
söguna að segja. í leppstjórn-
inni þar eiga sæti ýmsir aðals-
menn, sém áður voru samverka-
menn Hortys ríkisstjóra. Eftir
(Framhald á 7. síðu) .
I forustugrein Vísis 8. þ. m. er rætt
am deilur þærN sem undanfarið hafa
verið milli Alþýðublaðsins og Þjóð-
viljans um Pæreyjaviðskiptin og Sví-
þjóðarsamninginn. Segir þar m. a.:
„Síðustu dagana hefir almenn-
ingur með undrun fylgst með
vopnaviðskiptum sem munu vera
einstök í sinni röð milli tveggja
flokka er samvinnu hafa um ríkis-
stjórn og verður ekki annað skilið
en að kommúnistar séu að reyna
þolrifin í stjórnarsamvinnunni. Ef
samvinnan þolir þá pólitísku
mannasiði er sýndir hafa verið
undanfarna daga, og sérstaklega í
gær í þjóðviljanum, þá verður ekki
séð, að til séu þær svívirðingar,
sem Alþýðuflokkurinn getur ekki
kyngt svo lengi sem hinir fiokkarn-
ir þola hann í stjórninni.
í gær í Þjóðviljanum, er ráðist
á formann Alþýðuflokksins með
svo óvenjulegri fúlmennsku að fá-
títt er hér á landi að sjá slíkar æru-
meiðingar á prenti. Er honum lýst
sem afbrotamanni og braskara, sem
veltir sér í ósómanum og ætti aldrei
framar að sjást á opinberum vett-
vangi. Heimtar blaðið að umboði
hans í samninganefndinni við Dani,-
verði afturkallað og „heiðarlegur"
maður settur í hans stað. — Áður
hafðl blaðið heimtað að hann yrði
dæmdur samkvæmt ákveðinni grein
hegningarlaganna.
Eftir slíka fúlmennsku árás, sem
fer langt fram úr öllu sem hér
hefir sést á pólitískum vettvangi,
er ekki ólíklegt að draga kunni til
einhverra tíðínda í hvita húsinu
við Lækjartorg. Munu fáir geta
skilið að Alþýðuflokkurinn þoli
lengur slíkar ærumeiðingar um for-
mann sinn af hendi samstarfs-
flokks í ríkisstjórn, nema hann hafi
hugsað sér að kasta formanninum
fyrir borð og leggja sig á þann
hátt flátan fyrir dólgshætti komm-
únista. Að flestra dómi hefír hann
ekki nema um tvær leiðir að
velja að láta kommúnista éta ofan
í sig svívirðingarnar eða slíta sam-
vinnunni við þá. Geri hann hvorugt,
er erfitt að sjá hvað ekki má bjóða
honum.
Dómsmálaráðherra Alþýðuflokks-
ins fer heldur ekki varhluta af því
sem fram er boriö í Þjóðviljanum.
Ber blaðið honum á brýn að hann
standi á bak við „eina svívirðileg-
ustu rógsherferð sem hafin hefir
verið gegn ríkisstofnun og eina
hina lævísustu tilraun, sem gerð
hefir verið til að spilla stjórnar-
starfinu.“ Eftir þessu að d::ma eru
báðir aðilar að reyna að finna leið
til að „spilla stjórnarstarfinu" og
verour fróðlegt að sjá hverju fram
vindur."
Vissulega mun mönnum þykja fróð-
legt að sjá hverju fram vindur og þó
ekki sízt, hvort engin takmörk muni
fyrir því, sem kommúnistar geta boð-
ið Alþýðuflokknum, án þess að hann
reyni að rétta hlut sinn með ráðstöfun-
um sem um munar.
* * *
í forustugrein Vísis 7. þ. m. segir
svo um ,.nýsköpunina:‘,
1 „Þótt mörgum sé nú orðið ljóst,
hvert stefnir i framleiðslumálum
landsmanna, eru þeir þó fleiri, sem
litla grein gera sér fyrir því, hvað
framundan er. Slíkt verður þó að
teljast mjög eðlilegt, þegar þess
er gætt, að þrír fjölmennir flokkar
í landinu, sem standa að ríkis-
stjórninni, hafa um langt skeið
lagt sig alla fram um að telja
þjóðinni trú um að engin þörf sé
enn að snúa við á verðbólgubraút-
inni. Þessir' flokkar hafa lofað
landsmönnum, að allir skuli hafa
atvinnu við sem arðsamastan at-
vinnurekstur, og peningavímunni
er haldið vlð með loforðum 'um ný-
sköpun atvinnulífsins, sem muni
gera fært, að allir haldi þeim tekj-
um, er þeir hafa nú. Þegar þjóð-
inni er talin trú um slíkt, er engin
furða þótt lítilli gagnrýni sé beitt x
af almenningi gegn fjármálastefnu
stjórnarinnar. Engum þykir hæfa
að gagnrýna það, hvað nýsköpunin
kostar, meðan allt leikur 1 lyndi
Stjórnarflokkarnir hafa nú skuld-
bundið ríkissjóð fyrir skipakaupum,
er nemur yfir 100 milljónum króna.
Það þykjr ekki mikið nú. Það er
nokkru lægra en fjárlögin og miklu
lægra en seðlaveltan. Öll skipin eru
keypt fyrir mjög hátt verð, og sum
fyrir .gífurlegt verð. Um togara-
kaupin, sem er stærsti liðurinn,
hefir lítið verið upplýst ennþá, en
Jpó hefur frétzt, að skipin fullbúin
verði miklu dýrari en tilkynnt var,
þegar kaupin voru samþykkt, eftir .
þriggja daga athugun. Mótorbáta-
kaupin verða með hverjum mán-
uði sem líður hverjum hugsandi
manna vaxandi áhyggjuefni, því að
verðið er í engu samræmi við þá
•afkomu, sem sjávarútvegurinn get-
ur búizt við að hafa á næsta ári.
Veröbólgu-víman er ekki enn runn-
in af stjórnmálaflokkunum, en þó
er mörgum manni að verða það
ljóst, að þessi umfangsmiklu skipa-
kaup ríkissjóðs, á þeim tíma, sem
skipaverð er á hámarki, geta snúizt
svo í höndum núverandi ríkis-
stjórnar, að ríkissjóður verði fyrir
stórkostlegu áfalli. Og ef haldið er
á þessum málum eins og vitanlegt
er að kommúnistar vilja, þá geta
þessi skipakaup orðið til þess, að
alger röskun verði á þeim grund-
velli, sem fjármálakerfi landsins nú
byggist á, með ófyrirsjáinlegum af-
leiöingum. Þetta kann sumurn að
finnast stór orð, en þau eru ekki
staðlausir stafir."
Þetta finnast. þó „kollsteypuforingj-
unum“ í Sjálfstæðisflokknum staðlaus-
ir stafir, enda er því lýst yfir af Ólafi
Thors, að ríkisstjórnin ætli að tryggja
það með hinum nýju skipum, að
kaupið þurfi ekki að lækka.