Tíminn - 12.02.1946, Blaðsíða 6

6
24. lilað
TtMmHí, þrigjudagiiui 12. febr. 1946
Þóroddur Guðmundsson
frá Sandi:
AUSTURLAND
Mest ertu þekkt fyrir þoku og sker
og þvitlendi, rastir og gjögra,
er sæförum sífellt ögra,
og fásinni raunmest á Flókaey
og farning lítinn með ströndum. —
En spyrjið nú sólvind, hve satt það er
og seglbúin, rjúkandi loftsins fley,
er svífa frá Suðurlöndum.
Já, spyrjið fönvind, er Suðurlönd sá
og sjódjúpin víðfeðmu þekkir
og tíbrá, sem töfrar og blekkir,
hvort þar séu mætari firðir og fjöll
á furðuströndunum bláu
í álfunni sólheitu suður frá
með sítrónutrjálund við riddarahöll
og alpana himinháu.
Nei, Austurlands fjöll eru engum lík
með eldkrýndum turnum og stöðlum
og fjörur með flúðúm og vöðlum,
en eyjar og drangar sem demantaskraut
eða dulbúnar landvættasveitir.
Já, morgunlönd þau eru af menjum rík.
Og mörg er þar angandi hlífðarlaut,
sem fögnuð og friðsælu veitir.
n.
Þú fossa-, skóga-, fjarðaland
með fjalla-gneypum hengjum
og fljót í stríðum strengjum;
vér hlutum þig á Hrafnkels öld.
Með hreystidug og biturt sverð
vér rekum frá þér geig og grand.
Og gullnu letri á söguspjöld
skal rita mæti mikils verð
sú mund, er döggvar auðan sand
og græðir glit á engjum.
Vér hlutum þig á Hrafnkels öld
og höfum átt þig síðan
með fjallahringinn fríðan.
Og vel sé þeirri vöggugjöf,
sem veittist oss. Ei gleymum því,
hve fagra brynju, fáðan skjöld
þú fékkst. Við djúp og brimhvít höf
þér eflist framtíð frjó og ný
við frelsi, líf og réttlát völd
og heiðan heim og víðan. ,
' III.
Gerpir glóbrýndur gnæfði yfir
íslands austustu byggð.
Nýgrös Norðfjarðar og Neskaupstaðar
gl>ðu í glitrandi dögg.
Afbragð áhuga og athafnalíf
blómgaðist þar og birtist.
Mætismálvina Mjóafjarðar
geljk ég til og gisti,
sá og Seyðisfjörð, sögufrægan,
luljtan himinhömrum.
Ljósa leit ég þar ljúfa óttu,
ilman vaknandi vors,
dáði Dvergastein og Dalatanga,
séðan í svipleiftri.
Lægir Loðmundar leizt mér vera
aðall austlenzkra voga.
Ljóma þar lífgrös, lýsa gimsteinar
álfheima unaðarlands.
Hló við Húsavík, Hamravígi
birtust Borgarfjarðar.
Trauðla töfruðu tignarfjöll
meira manns auga.
Hér í heimasveit Hafnarbræöra
drýgðar voru dáöir. —
Norður fór ég naumar Njafðvíkurskriður,
þyrnibraut Þiðrandabana.'
V.
Þótt allir hafi eigi konungsskap
og öðrum þetta betur hinum veiti,
ég þekki enga bíða tjón og tap
og taka því af hofmannlegri teiti
en Austmenn vora. Þeim er léð sú list
að láta aldrei glöp í duft sig beygja.
Þeir gleðjast yfir góðri heimslífsvist,
en gleyma hinu. Þannig hetjur deyja.
VI.
Hljóðu huldubyggðir,
háfjöll turnum prýdd,
fljótsins fagurskyggðir
fletir, himinvídd; *
yður önd mín tignar.
- Anganskógahlíð,
tór og tjarnir lygnar
töfra snemma og síð.
A næsta vori
(Framhald af 3. síBu)
ast, að tæknin margumtalaða
er langt frá því að vera séreign
íslendinga og því ekkert einka-
vopn þeirra í samkeppni við
aðrar þjóðir, að framleiðsla og
iðnaður hér á landi þola sízt
hærra verðlag en gerist í þeim
löndum, þar sem þessar höfuð-
atvinnugreinir okkar eru háðar
samkeppni eða sölu, hvað þá
hálfu hærra verðlag en þar, eins
og nú er. Og þeir hafa öðlazt
skilning á því, að þegar fram-
leiðendur til lands og sjávar og
iðnaðarmenn hafa lagt árar í
bát, þá hafa kauptaxtar og
launalög tapað sínu gildi. Og
þeir, sem skilið hafa glötunar-
stefnu ríkisstjórnarinnar, verða
ónæmir fyrir fagurgala hennar.
Fyrir slíka menn hafa _ gömul
flokksbpnd ekki lengur nokkra
þýðingu, þeir munu hirða um
það eitt að reyna að bjarga því,
sem bjargað verður.
Og ríkisstjórnin með háu töl-
urnar og litlu krónurnar, hún
verður tekin til dóhis á næsta
vori, hún verður tekin til dóms
af þeim, sem sjá það og skilja,
að eina leiðin, til þess að kofna
í veg fyrir fullkomið öngþveiti í
atvinnu- og fjármálum þjóðar-
inar, er að færa verðlagið í
landinu til samræmis við það,
sem gerist í viðskiptalöndum
okkar. Ríkisstjórnin heldur því
fram að vísu, að þetta sé ekki
framkvæmanlegt. Þar hefir hún
rangt fyrir sér, enda skortir
hana viljann. Hitt er svo jafn-
framt vist, að til þess að sam-
ræma verðlagið, þarf föst og
fumlaus tök manna, sem hugsa
rétt og vilja vel, en fyrsta stóra
átakið er að víkja ríkisstjórn-
inni úr végi, og það er líka hægt,
því að á næsta vori verður kos-
ið um ríkisstjórnina og dýrtíð-
arstefnu hennar.
Fréttabréf
Bréfaskóli S.Í.S.
kennir tvöfalda bókfærslu.
Kennslunni er skipt í tvo flokka: Bókfærsla I
fyrir byrjendur, og Bókfærsla II, sem er fram-
hald af fyrra flokki. Kennslugjald kr. 75.00.
dSréfaákófi S.S.S.
Heyhjavíh.
Kaupmenn! - Kaupfélög!
Efnagei’ð • okkar er ein fremsta og fullkomnasta efnagerð
landsins, og framleiðir eingöngu úr beztu hráefnum allar teg-
undir af efnagerðarvörum, — svo sem:
Búðinga, 8 mism. teg., Júgursmyrsl,
/ Sósulit, Gólfbón,
Matarlit, Ræstiduft,
Eggjagult, Leffurfeiti,
Lyftiduft, Vagnáburff,
Borffedik, Handáburff,
Edikssýru, Þvottaduft,
Kaffi, Ostahleypir.
Við höfumum ennfremur fyrirliggjandi allar tegundir af
ki-yddi, í pökkum, dósum, glösum og lausri vigt.
Áherzla lögð á vöruvöndun.
IIÍJSMÆÐUR,
kaupið STJÖRNU vörur. Biðjið um STJÖRNU vörur.
Efnageröin STJARNAN
Oft er bjart á austurleiðum.
Ársól rís þar fyrst úr sæ.
Vildisbetri í vestanblæ
veit ég hvergi sveit né bæ,
vordagsilm og vetrarsnæ
vafinn mjúkt að reginheiðum.
Þarna frelsi lengst í landi
lifði, þó að dagleg önn
þreytti brögð við fjúk og fönn,
flæddi úr Heklu eldleg hrönn
og þótt næði engin tönn
ilmjurt fyrir vikri og sandi.
Bessastaðavaldsins virki
var þér fjarri, morgunláð,
Allajafna engum háð,
einni treystir sjálfs þíns dáð.
Landvættir í lengd og bráð
losi þig við Negra og Tyrki.
IV.
Hrifa hillingar Hornafjarðar
mjög af Meðalfelli.
Ógleymanlegt er Almannaskarð,
áhorfsverð Úlfljóts sveit.
Leit ég Svanasogh, sunnubjartan
dag af Djúpavogi
bláan Búlandstind Berufjarðar
ljóma I litspeglum.
Buðu búsifjar Breiðdals grundir; —
Kistufell, Kvensöðlar.
Undi ég Eydölum Einars skálds,
stílfögrum Stöðvarfirði.
/
Fann ég Fáskrúðsfjörð, fjölprúða sveit,
kvaddi Kolfreyjustað,
skoðaði Skrúð í skini sólar, ^
perlu austfirzkra eyja.
- ■ *
Skein á Skúmhött og Skagafell,
yfir Áreyjatind. — v
Hugðag að Hólmum og Helgustað.
Seiddi mig Sesamfjall.
Gekk ég um Vaðlavík og Viðfjörð,
svifhátt Sandvíkurskarð.
Fagra Fljótsdalshérað,
fræ þín verði tré.
Gæfan gefi þér, að
göfgist lífs þíns vé.
Aldrei ást vor fyrnist,
einlæg tryggð og lof.
Ýmsir gull þótt girnist,
geymist æ þín hof.
Meðan fjallblær fer um
Fljótsdals hlíðargrund,
svanir syngja í verum
seint um aftanstund,
meðan manndáð lifir,
morgungeislabað
fallir ávallt yfir
Eiða og HallormsstaÖ.
VII.
Þér austfirzku karlar og konur;
þú ungi, ágæti sonur
og ástsæla fljóð;
ég særi og eggja yður,
við allt, sem er heilagt og gott;
hver foss og fjalltindur biður
og fuglanna lágróma kliður,
að drýgið þér drengskaparvott.
Já, yður ég trúi og treysti,
þér tápgóðu vorgróðans börn,
að eflist sá eldlegi neisti,
sem ornar í sókn og vörn,
þótt eigi sé allt í hæfi
og ísþjóð í böndum hers,
þótt loftið sé blandið lævi
og landið harðfjötrað snævi
frá afdal til útnesjaskers.
Vér biðjum þig, goðborna gæzka,
um göfgi og viljaþor,
að stórhuga, starfsglöð æska
nú stígi þau framaspor,
sem endast, þótt aldir líði,
og yrki þau sigurljóð,
er brjóta hvern brumknapp á víði,
sem blævindar ísa þíði.
Þá lærum vér allir þann óð.
(Framhald af 4. síðu)
einn til tvo daga á leiðinni..
Á meðan strandferðaskipin
sigla ekki eftir fyrirframgerðri
áætlun, eins og í gamla daga,
höfum við, sem í innsveitunum
búum, harla lítið gagn af
strandferðunum, þar sem við
getum ekki fylgzt með þeim,
sökum síihaleysis. En símaleysið
veldur okkur, í einu orði sagt,
óútreiknanlegum baga.
Bifreiðaslys
eru fátið hér, sem betur fer.
Eitt mjög alvarlegt bifreiðar-
slys- kom þó fyrft- hér í sveit hinn
16. sept. s. 1. Og með því, að tal-
ið er, að þess hafi ekki verið
getið, hvorki í blöðum eða út-
varpi, þá skal lauslega sagt frá
því hér.
Flestir bændur hér í sveit
rækta kartöflur í „heitu landi“,
sem er við Jökulsá 8 km. frá sjó.
Þennan umgetna dag voru
margir að flytja uppskeruna
heim til sín. Þar á meöal var
Snorri Jónsson bóndi að Vest-
ara-Landi og synir hans tveir,
Hermann og Baldur, piltar
kringum tvítugt. Voru þeir með
kartöflur á þremur vögnum og
teymdi hver sinn hest. Þegar
orðið var alldimmt um kvöldið,
voru þeir komnir með lestina
suður undir Jökulsárbrú. Var
Snorri með fremsta hestinn,
Baldur með þann næsta, en Her-
mann var síðastur. Mætir þeim
þá bifreið, sem kom frá Akur-
eyri og var á leið til Raufar-
hafnar, því þaðan var hún.
Renndi hún á fremsta hestinn
og manninn, en næsti maður
slapp méð naumindum, svo að
afar litlu munaði. Hestur Snorra
var svo beinbrotinn, að það varð
að skjóta hann þá þégar, en
Snorri bóndi hafði skaðazt stór-
kostlega, en þó ekki beinbrotn-
að. Var hann fluttur heim til
sín á bifreið og náð í lækni
strax. Lengi var hann illa hald-
inn og var í rúminu kringum
þrjá mánuði. Nú er hann far-
inn að hressast, en fullyrt er af
Sími'5799. Borgartúu 4. Reykjavik.
kunnugum, að hann verði aldrei
jafngóður. Hann er hið mesta
hraustmenni.
Niðurskurffarmenn
komu hingað í haust til fjár-
kaupa, eins og í fyrrahaust. Að
þessu sinni voru það Bárðdælir,
þeir er búa austan Skjálfanda-
fljóts, en Myvetningar keyptu
eitthvað lítils háttar. Bárðdælir
keyptu hér yfir 2 þús. lömb, að
sögn.
Óvinsælar ráffstafanir.
Sem betur fer höfum við ekki
af miklum plágum að segja'
norður hér. En þó má fullyrða,
að sumar ráðstafanir sauðfjár-
veikivarnanna eru okkur þung-
ar í skauti. Það, sem ég á hér
við, eru þær ráðstafanir sauð-
fjárveikivarnanna, að allt okkar
fé, sem fyrir kemur í Þistilfirði
að afloknum 1. göngum, skuli
rekið til Þórshafnar og drepið
þar. Þetta veldur okkur óbætan-
legu tjóni, einkum þegar drepn-
ar eru ungar ær og afburða for-
ustufé. En forustufé er afar
nauðsynlegt í útbeitarsveitum.
Ungu ærnar eru líka okkar að-
alstofn, og mega ekki fækka,' sízt
síðan farið var að selja gimbr-
arnar svo gegndarlaust á niö-
urskurðarsvæðin. Auk þess telj-
um við þessar ráðstafanir ger-
samlega þýðingarlausar. Það er
látið í veði’i vaka, að þetta sé
gert til þess að koma í veg fyrir,
að hingað berist garnaveiki frá
Vopnafirði. Á þessari leið eru þó
þrjár stórár, sem sé Sandá,
Hölkná og Hafralónsá, en yfir
þá síðastnefndu fer varla nokk-
ur kind, og ekki margt yfir hin-
ar. — En það er önnur leið öpin
fyrir garnaveikina að berast
hingað frá Vopnafiröi. Er hér
átt við Hólsf j allaleiðina. Við fá-
um á hverju hausti mörg hundr-
uð fjár úr Hólsfjallaafréttum.
Og fé Vopnfirðinga rennur
þangað nokkuð af eðlilegum
ástæðum,þar sem engin minnsta
hindrun er á milli.
Þessar umræddu ráðstafanir
eru nokkurra ára gamlar og
hafa alltaf verið óvinsælar, sem
von er. Loks voru þær lagðar
niður í fyrrahaust og fóru síð-
ustu rekstrar á milli sveitanna
þá 24. október. Væntu þá allir
þess, að þar með væri þessi
plága að fullu og öllu úr sög-
unni. En nú reis hún upp í
haust, eins og afturgenginn
draugur, og var þá hálfu magn-
aöri en áður, og er hér átt við
það, að vegna hins góða tíðar-
fars fór enn fleira fé austur en
nokkru sinni fyrr. — Hinn 27.
október s. 1. var haldinn fundur
hér í sveitinni til að í’æða um
fjallskilamál. Þar voru sam-
þykkt einróma mjög harðorð
mótmæli gegn þessum aðgerðum
sauðf j árveikivarnanna.
*
Vænleiki saufffjár
var í haust allsæmilegur. Full-
orðið fé var með afbrigðum
vænt og dilkar í meðallagi, eða
vel það, þegar þess er gætt, að
tvílembingar voru óvenju marg-
ir. —
(Ritað 31. des. 1945).
B. S.
3. bókin
í Listamannaþinginu
er komin út.
Áskrifendur geta vitjað hennar
í Garðastræti 17 eða Helgafell,
Aðalstræti 18.