Tíminn - 17.11.1947, Blaðsíða 3

10. blað
TÍMINN, mánuðaginn 17. nóv. 1947
3

Mokksar flokkadráttur var á fsmdiiaiua
Nýátkominn er
LEIÐÁRVlSlR UM
MEÐFERÐ FARMALL DRÁTTARVÉLA
í þýðingu Þórðar Runólfssonar vélfræðings.
Þessi ýtarlegi bæklingur er ómissandi hverjum
Farmalleiganda.
Fæst hjá öllum kaupfélögum. Verð kr. 15.00.
Sambanct Isl. samvinnufélaga
Karlmannaföt
úr íslenzkum efnum. Allar venjulegar stærðir frá nr.
34 til 42. Einhneppt og tvíhneppt. Verð frá kr. 348.00
til kr. 595.00
Gott snið. Vandaður frágangur.
Einnig fyrirliggjandi karlmannavetrarfrakkar.
ÚLTÍMA
Bergstaðastíg 28
❖
!
Oóöur árangur af starf i leigj-
endafélaganna í Svíþjóö
Frásögn Fiarry Gustafsson, forstjóra H.S.B.
Dagana 2.—4. þ. m. stóð
hinn almenni kirkjufundur
ársins hér í Reykjavík.
Aðalmál fundarins var leik-
mannastörf og sunnudaga-
skólar, og fluttu þeir séra Sig-
urbjörn Á. Gíslason og Þórður
Kristjánsson kennari fram-
söguræður um það mál.
Tvö almenn erindi voru
flutt í sambandi við fund-
inn. Valdimar J. Eylands tal-
aði um ieikmannastarf meðal
Vestur-íslendinga, og Snorri
Sigfússon námstjóri flutti er-
indi, sem hann nefndi: Hinn
vig'ði þáttur.
Nokkur átök urðu á fundin-
um meðal kirkjunnar manna
innbyrðis og gætir þess m. a. í
kosningu undirbúningsnefnd-
ar kirkjufunda, en í hana voru
nú þessir kosnir: Frímann
Ólafsson, Jóhannes Sigurðs-
son, Ólafur Ólafsson, Sigur-
björn Á. Gíslason, Sigurjón
Guöjónsson, Steingrímur
Benediktsson og Þorgrímur
Sigurösson.
Áður voru í nefndinni bisk-
up landsins, Ásmundur Guð-
mundsson, Friðrik J. Rafnar,
Gísli Sveinsson, Sigurbjörn Á.
Gíslason, Sigurður Halldórs-
son og Valdimar Snævarr.
Þessi kosningaúrslit setja
sumir í samband við það, að
skipt var um safnaðarstjórn
Dómkirkjunnar í haust og
frjálslyndir menn unnu þá
kosningu.
Hér fara á eftir nokkrar til-
lögur kirkjufundarins:
1. Hinn almenni kirkju-
fundur lítur svo á, að mikil-
Pálmi Hannesson rektor
hélt fyrirlestur um Heklu í
kvöld í fyrirlestrasal þjóð-
minjasafnsins. Dansk-ísl. fé-
lagið og íslendingafélagið
höfðu boðað til fundar og
mun fundurinn hafa verið
hinn fjölmennasti í sögu fé-
laganna.
Klukkan 19.50 steig Þor-
finnur Kristjánsson prentari,
dyravörur íslendingafélags-
ins í ræðustólinn og bauð
gesti velkomna, var þá hvert
sæti skipaö í salnum, en 300
manns biðu úti fyrir. Þor-
finnur kvað óunnið úr Heklu-
rannsóknunum, en kvaðst
vona, að íslenzkir og danskir
vísindamenn mynndu vinna
að þeim í sameiningu.
Chr. Westergárd-Nielsen
magister mintist í snjallri
og hjartnæmri ræðu Stein-
þórs Sigurðssonar magisters,
sem lét lífið við Heklurann-
sóknir. Áheyrendur risu úr
sætum .sínum í virðingar-
skyni við hinn látna.
Páimi Hannesson hélt því
næst hálfrar klukkustundar
stórfróðlegan fyrirlestur um
Heklu. Rakti hann sögu eld-
fjallsins, lýsti fyrsta gosdeg-
inum, afleiðingum og áfram-
haldi gossins. Að fyrirlestrin-
um loknum sýndi Pálmi lit-
skuggamyndir og að lokum
kvikmynd Steinþórs Sigurðs-
vægt sé, að samstaf eflist í
öllum sóknum landsins, milli
leikmanna og presta um
kristilegt uppeldi barna og
unglinga.
Telur fundurinn að bezta
leiðin til þess sé sunnudaga-
skólahald, þar sem því verð-
ur við komið og barnaguðs-
þjónustur, ennfremur að sá
siður verði tekinn upp á
heimilunum og í skólunum, að
hafa þar guðræknisstundir
með börnunum, þegar þess er
kostur.
eina krafta sína um þjóð-
kirkjuhússbygginguna og
stuðla að því að húsið komist
fremst með þvi að safna fé í
þessu skyni.
Kirkjuleg mál á Alþingi.
1. Hinn almenni kirkju-
fundur beinir þeirri áskorun
Fundurinn leyfir sér að
beina þeim eindregnu tilmæl-
um til kirkjuráðs, að það fái
hæfan mann til þess að ferð-
ast um landið og leiðbeina
prestum og leikmönunm í
sunnudagaskólastarfinu og
um að koma upp kristilegum
æskulýösfélögum á sem flest-
um stöðum. Skorar fundurinn
á Alþingi að veita fé til þess
að greiða slíkum manni laun
og ferðakostnað, þar sem
sunnudagaskólar eru stórmik-
ilvægur þáttur í kristilegu
uppeldi æskulýðs hverrar
þjóðar.
sem fyrst upp, og þá fyrst og
Fundurinn telur eðlilégast
að prestarnir hafi, hver á sín-
(Framhald á 6. síðu)
sonar. Áheyrendum gafst
kostur á að heyra drunurnar
í eldfjallinu við og við og
þótti mörgum nóg um.
Kvikmyndin sýndi greini-
lega hina djarflegu fram
göngu jarðfræðinganna, sem
hættu sér alveg að glóandi
hrauninu og vakti hún bæði
aðdáun og undrun.
Er kvikmyndinni var lokið
þakkaði Niels Nielsen próf.
Pálma fyrir fyrirlesturinn og
hyllti hann sem skeleggan
brautryðjanda á sviði rann-
sókna á islenzlíri náttúru. —
Fundarmenn hylltu Pálma
með dynjandi lófaklappi.
Ef dæma skal eftir þeim
viðtökum, sem Heklukvik-
myndin fékk í kvöld, má gera
ráð fyrir að Heklumyndir
gætu orðið mikil landkynn-
ing í framtíðinni.
Vegna þess, hve margir
urðu frá að hverfa þessari
sýningu, var ákveðið að end-
urtaka hana aftur þá um
kvöldið. Salurinn var þá
einnig fullskipaður áhorfend-
um. Auk þess sýndi Pálmi
Heklumyndina á fundi
danska landfræðifélagsins og
danska j arðfræðingafélagsins.
Erindi flutti hann á báðum
stöðunum. Myndin hlaut hið
mesta lof á báðum stöðunum.
ólafur Gunnarsson.
Sextisgm*:
Magnús Arnason
‘ hreppstjóri í Flíigii
Hinn 18. okt. s. 1. varð
Magnús Árnason hreppstjóri
í Flögu í Villingaholtshreppi
sextugur.
Síðdegis þann dag heim-
sóttu hann margir sveitung-
ar hans, skyldmenni og
gamlir samverkamenn hans
og vinir 50—60 manns.
Móti gestunum var tekið
með rausnarlegri veizluj er
stóð fram eftir nóttu.
Magnúsi bárust mörg heilla
skeyti og gjafir, merkar bæk-
ur og fleira.
Margar ræður voru fluttar
og vottuðu þær hinn almenna
dugnað Magnúsar, að hverju
sem hann gengur, svo og
barna hans og kónu og alla
rausn heimilisins.
Magnús er sonur hins al-
kunna hreppstjóra Árna
Pálssonar á Hurðarbaki og
konu hans Guðrúnar. Kona
Magnúsar er Vigdís Stefáns-
dóttir, sem ekki hefir látið
sinn hlut eftir liggja í afkomu
heimilisins. Þau hafa eignast
níu börn, öll uppkomin og
mjög mannvænleg og eru
þau heima og stunda bú-
skapinn meö foreldrum sín-
um eftir þörfum.
Magnús tók við hreppstjórn
eftir föður sinn, og rækir það
starf með festu og prýði. —
Auk hreppstjórnar hefir
Magnús gegnt ýmsum trún-
aðarstörfum í sveit sinni og
héraði. Hann var fjallkóngur
á vesturleit á Flóamannaaf-
rétti.í mörg ár og mundi vera
það enn, ef afrétturinn væri
notaður. Magnús stundaði
sjó á yngri árum sínum í
Grindavík og var á skútum
eftir að þær komu. Magnús
hefir alls staðar gengið
fram fyrir skjöldu við hvaða
störf sem hann hefir unnið,
með dugnaði, festu og snar-
ræði. .
Magnús er unglegur og
lætur lítt á sjá, þrátt fyrir
að hann varð fyrir heilsuleysi
um tíma á yngri árum. Hann
er ungur í anda og fylgist vel
með þjóðmálum. Hann er ein-
lægur landbúnaðarmaður og
lætur öll hans mál sig miklu
skipta.
Um leið og ég þakka hjón-
unum í Flögu fyrir viðtök-
urnar, 18 f. m., óska ég heim-
ilinu til heilla og blessunar.
Einn af gestunum.
FfMUEaÉBBgBBl*:
Torfi Magnússon
í Ilvassami
Torfi Magnússon óðals-
bóndi í Hvammi í Hvítársíðu
varð fimmtugur í dag. Hann
hóf búskap í Hvammi fyrir
nær 20 árum og hefir setið
jörð sína ágætlega vel, bæði
byggt varanlegar byggingar
og aulsjð ræktað land. í mál-
efnum sveitar sinnar hefir
hann tekið mikinn þátt, setið
mörg ár í hreppsnefnd, verið
sýslunefndarmaöur og nú
hin síðustu ár einnig verið
hreppstjóri. Torfi er dugnað-
aðarmaður hinn mesti og
hefir reynzt farsæll í hverju
starfi.
Hinir mörgu vinir hans
munu senda honum hug-
heilar árnaðaróskir í dag.
Húsnæðismálin eru erfitt
vandamál í Svíþjóð eins og
öðrum Evrópulöndum, en
Svíar taka föstum tökum á
þessum málum.
Árið 1922 var stofnað leigj-
endafélag, sem heitir á
sænsku Hyregásternas Spar-
kasse — och Byggnadsfören-
ingars Riksförbund. Þetta
félag hefir byggt fjölda
íbúða og t. d. í Gautaborg tel-
ur það nú 35.000 meðlimi, eða
þriðja hvern íbúðarhafa.
í fyrstu var H.S.B. aðeins
félag þeirra, sem leigðu íbúð-
ir hjá fasteignamönnum, þ.
e. húseigendum. Eftir næst
síðustu heimsstyrjöld steig
húsaleigan í Svíþjóð um
100% og hófst þá félagið
handa um húsabyggingar. Nú
eru leigjendafélögin ekki að-
eins í hverri borg heldur í
hverju einasta borgarhverfi,
en allar deildirnar eru í sam-
bandi sem heitir Hyresgást-
ernas Centralförsamling.
H.S.B. og H.C. vjnna sam-
an á ýmsubí- sviðum einkum
gagnvart yfirvöldunum.
H.S.B. útvegar fólki, sem
vill byggja 95% byggingar-
kostnaðar að láni, en 5%
verða menn að leggja fram
sjálfir.
Bankarnir lána 60% gegn
fyrsta veðrétti og 3% vöxt-
úm. Það lán end/urgrelðist
aldrei, svo húsaleiga þess,
sem byggir verður þegar öll
önnur lán eru greidd 3% af
60% byggingarkostnaðar.
10% byggingarkostnaðar
lánar bankinn gegn 3,5%
vöxtum og loks lánar ríkið
25% til 40 ára gegn öðrum
veðrétti.
Fyrir nýbyggða tveggja
herbergja H.S.B. íbúð" greið-
ist þannig 115.00 kr. á mán-
uði í húsaleigu og er það
rúmlega 25% af mánaðar-
launum verkamanna, því
þeir hafa aðeins kringum
100.00 kr. á viku.
Alir Svíar, háir sem lágir,
verða að fá leyfi til þess að
byggja og fellur efnamönn-
um það illa. Sökum gjaldeyr-
isskorts verða Svía^ að flytja
úr landi mikið tré, svo fyrir-
sjáanlegt er, að á næsta ári
verðuf minna byggt en í ár
og húsnæðisþörfinni er eng-
an veginn fullnægt nú.
Stærð íbúða í Svíþjóð er
minni en í nágrannalöndun-
um. Helmingur allra íbúða í
sænskum bæjum er aöeins
eitt herbergi og eldhús, en
25% eru tveggja herbergja
íbúðir.
Aftur á móti er allur frá-
gangur og innrétting fyrsta
flokks, svo ef Svíar hefðu
eins , stórar íbúðir og ná-
grannar þeirra Danir, og
fráganguri'nn sænski héldist,
væru sænsku íbúðirnar
fyrsta flokks að öllu leyti.
Eftirlit með húsaleigu er
svo strangt í Svíþjóð nú, að
(Framhald á 6. síðu)
Mikið aðsókn é Heklumynd-
inni í Kaupmannahöfn