Tíminn - 28.11.1947, Qupperneq 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi
Framsóknarflokkurinn
Skrifstofur í Edduliúsinu
Ritstjórnarsímar:
. 4373 og 2353
Afgreiösla og auglýsinga-
sími 2323
Prentsmiðjan Edda
31. árg.
Reykjavík, föstudaginn 28. nóv. 1947
219. blaa
Það er ekki neinn stofuhiti við höfnina og kalt að standa við
vindurnar, svo að vissara er a'5' vera sæmilega búinn. — Hann er
það líka þessi náungi. (Ljósm.: Guðni Þórðars.)
ísfirðingar hyggjast reisa eimtúr■
bínustöb og koma á hítaveitu
200 þúsund mál síldar hala
þegar veiðst í Hvalfirði
True Knoí takiffi í síMarfinsínlng'ana
Ennþá fjölgar síldveiðiskipunum í Reykjavikurhöfn. í nótl
og frá því siðari hluta dagsins í gœr hafa nokkur skip komið
inn með fullfermi. Lœtur nú nœrri, að öll veiðiskipin, þau sem
ekki hafa sprengt nœtur sinar, bíði fullhlaðin i höfn, nema
fáein, sem eru á leiðinni norður með eigin afla. í nótt fóru
norður Rirfsnesið, Skjöldur og Jökull. Var þá búið að losa þá
síld, sem var á þilfari þeirra.
Koffín getur deyft
þjáningar löraunar-
sjúklinga
Síssudum itægilcgt aS
gefa þeim nóg aff
Iseltts kaffl
í vikuriti danskra lækna
er frá því skýrt, að kaffi
og koffín geti oft linað
þjáningar þær, sem löm-
unarsjúklingar eiga við aö
búa í vöðvum líkamans.
Það er danski læknirinn
dr. Poul Bechgaard, sern
skýrir í'rá þessu, og þaö er
byggt á tilraunum, er gerðar
voru í Blegdamssjúkrahúsi
árið 1944, þegar lömunarveiki
geysaði í Danmörku. Kom þá
í ljós, að koffín gat oft deyft
þjáningar sjúklinganna. 2G
sjúklingar af 49 hlutu að
þessu leyti mikla bót, þótí
önnur lyf gætu ekki linað
sársaukann. Oftlega var lcaffi
eða efni úr kaffi hið eina, sem
gat veitt þeim hvild og frið
um nætur.
Ályktunarorð greinarinnar
eru þau, að ágætt muni að
nota kofíín, ásamt öðrum
lyfjum, til þess að sefa þjáða
lömunarsjúklinga, og stund-
um megi deyfa verstu kvalirn-
ar með því að gefa þeim nóg
af heitu lcaffi.
¥i*ði fyrsta iBldaveitan sinnar teg'undar á
tslamli
Frá fréttaritara Tímans á ísafirði.
Nú er ráðgert að reisa á ísafirði eitt þúsund kílóvatta
eimtúrbínustöð og fullnægja á bann hátt rafmagnsþörf
bæjarins. Er ætlazt til, að gufan frá liatli stöðvarinnar geti
jafnframí hitað upp þann hluta bæjarins, sem er fyrir neðan
Túngötu.
Heildaraflinn 200 þús. mál.
Heildaraflinn á vetrarsíld-
veiðunum hér syðra er nú
orðinn um tvö hundruö
þúsund mál, og ef til vill
nokkuð yfir það. í skipum,
sem bíða í Reykjavikurhöfn
mun vera nær 60 þúsund
máhim. Komið er nbrður í
bræðslu eða á leiðinni um 75
þúsund mál. Á Akranesi er
búið að taka á móti 21 þús-
und málum í bræðslu og fryst
hafa verið um 15 þúsund
mál. Um 7 þúsund mál hafa
verið lönduð í Keflavík og
Njarðvíkum. Verða þetta sam
tals um 190 þúsund mál af
síld, sem veiðst hefir í Hval-
firði. Aulc þess má gera ráð
fyrir, að skip þau, sem ennþá
eru að veiöum í Hvalfirði í
dag séu með talsverða síld,
svo nærri láti, að heildar-
aflinn í Hvalfirði sé um 200
þúsund mál.
Auk þess veiddust um 30
þúsund mál í ísafjarðar-
. djúpi, svo að allur vetrar-
síldaraflinn er kominn
nokkuð á þriðja hundrað
þúsund mál.
Afla fyrir tvœr milljónir
króna í gjaldeyri á sólar-
hring.
Þrjá seinustu sólarhring-
ana mun láta nærri, að veiðst
hafi sextíu þúsund mál síld-
ar í Hvalfirði. Er það lang-
samlega mesta hrotan síðan
veiðarnar hófust, enda í
fyrsta sinn, að verulega gott
veiðiveður lcemur eftir að
skipunum fjölgaði í firðin-
um. Þó hefir síldin verð tals-
vert erfiö viðfangs þessa
aflamestu sólarhringa, vegna
þess hve djúpt hún hefir
stundum veriö.
Þessi sextíu þúsund má’
eru um þriggja milljóna kr.
virði við verksmiðjuna og það
fá sjómenn og útvegsmenn
menn fyrir síldina, að frá-
dregnum flutningskostnaði.
Hefir því veiðst fyrir um
eina miljón á sólarhring
þessa seinustu daga. Gjald-
eyristekjur þjó'ðarinnar af
þessari síld eru þó miklu
meiri, ef til vill allt að því
h elmingi meiri. Lætur nærri,
að afli þessara þriggja sól-
arhringa gefi þjóðinni fimm
millj. króna í gjaldeyri.
Lætur nærri að nú sé búin
að veiðast síld í vetur fyrir
18 milljónir króna í gjald-
eyri. En verðmæti þeirrar
rí’tíar, ,sem veiðst hefir í
vetur, óunninnar, er um 11—
12 milljónir.
Farið verður að lesta True
Knot um helgina.
Ennþá eru miklir erfiðleik-
(Framhaid á 7. siöu)
Slík hitaveita, sem hér er
gert ráö fyrir, er hin fyrsta
sinnar tegundar hér á landi.
Telja verkfræöingar ekkert
þessu til fyrirstðu frá tækni-
legu sjóharmiði og álíta, að
fyrirtækið sé fjárhagslega
réttmætt, ef ekki verða fljót-
lega því meiri verðsveiflur
því í óhag.
Mál þetta var rætt á fundi
bæjarstjórnar ísafjarðar-
kaupstaðar 11. nóvember. Var
þar samþykkt, að bæjar-
stjórnin skyldi beita sér fyrir
því, að eimtúrbínstöð þessi
yrði reist, og á ketill hennar
að hita meginhluta bæjarins,
eins og áður er sagt.
Fyrirkomulag
hitaveitunnar.
Hitaveitunni frá eimtúrb-
ínustöðinni á að vera þannig
fyrirkomið, að gufan frá
katlinum hiti upp vatn það,
sem hitakerfið þarfnast og
haldi því á hringrás, þegar
hún hefir farið í gegnum
túrbínúna og framleitt raf-
orkuna. Verður það því alltaf
sama vatnið, er notað er.
Kostnaffur áætlaður
rúmar 6 milj.
Þrír verkfræðingar, Gunn-
ar Böövarsson, Eiríkur Briem
og Benedikt Gröndal, fíafa
gert áætlun um kostnað við
byggingu og rekstur slíkrar
stöðvar.
Er gert ráð fyrir, að afl-
stöðin muni kosta 2,650 þús-
undir króna, hitaveitan 2,450
þúsundir, hitaveituæðar i
húsin 340 þúsundir, baðvatns
hitarar 140 þúsundir og inn-
anbæjarkerfi rafveitunnar
550 þúsundir. Heildarkostn-
aður er því áætlaður 6 milj.
og 150 þúsundir króna.
Nefnd var kosin til þess að
vinna að framgangi málsins,
og eru nefndarmenn nú í
Reykjavík að ræða málið við
raforkumálastjóra.
lómenn skortir tilfinnanleg
iðarföt og gúmmístígvé!
g dscfisal þess, stH {íelr veFsSI- aS síanda í
jfilantii jhótt eftir nótt
Sjómenn hafa komið aö máli viff tíðindamenn Tímans og
kvarta.S sáran undan þeirri affbúö, er þeir verffa að sætta sig
við á síldveiðunum. Hlífðarföt þau, sem mörgum þeirra hefir
i tekizt aff fá, eru af mjög skornum skammti, og þess eru
fjölirörg dæmi, aff þeir verði aff standa í blautu nótt eftir
nótt, af því að þeir geta ekki fengið gúmmístígvél.
Þetta er hörmuleg saga.
Þótt hinn erlendi gjaldeyrir
okkar sé mjög til þurrðar
genginn, kemur það þar nið-
ur sem sízt skyWi, ef sjó-
mennirnir, sem eru að ausa
verðmætunum upp úr sjón-
um í vetrarkulda, geta ekki
fengið þann fatnað, sem þeim
er nauðsynlegastur til skjóls
og hlifðar, Á þessu verður að
ráða fulla bót, og það án taf-
ar. Það vos, sem sjómannslíf-
inu fylgir, er nóg. þótt eins
þolanlega sé að þeim búið og
föng eru á.
Þá hefir Tímanum einnig
verið tjáð, að menn, sem hafa
ætlað að ráða sig á síldar-
skip, hafi sumir orðið að
hætta við þá fyrirætlun
vegna þess, að þeir gátu með
engu móti fengið þann út-
búnað, er með þurfti. Það
hefir oft verið talað um nauð
syn þess, að menn stunduðu
framleiðslustörf, og sú nauð-
syn liggur í augum uppi. En
það er beinlínis girt fyrir það,
ef menn geta ekki fengið
þann klæðnað, sem óhjá-
kvæmilegur er, ef ekki á að
stofna lífi og heilsu í voða.
Fálteyrt
g'rÍBiiiMdarverk
Hollendingar láta 46
Indónesa krókna úr
kulda
FaEigavörðuiiniii
kcnnt uni
Sá atburður gerðist nýlega,
að 46 Indónesar, er teknir
höfðu verið höndum af liðs-
mönnum hollenzku stjórnar-
innar, dóu allir, er verið var
að flytja þá til ákvörðunar-
staðar nokkurs.
Fangarnir voru fluttir í
járnbrautarlest, og er álit-
ið, að orsökin að dauða
þeirra sé beinlínis ill aðbúð
og kuldi. Hollenzka stjórnin
kennir fangavörðunurn um.
hvernig fariö hefir og seg-
ist muni láta þá srt'ta á-
byrgð.
Atburðir ,sem þessir munu
síður en svo stuðla að frið-
samlegri lausn deilumáls Hol-
lendinga og Indónesa. Sýnir
þetta og, að Indónesar hafa
fulla ástæðu til þess að vilja
losna undan yfirráðum IIol-
lendinga.