Tíminn - 09.12.1947, Blaðsíða 6

6
TÍMINN, þriðjudaginn 9. des. 1947
228. blað'
GAMLÁ BIÓ
Tarsan ©g lilé-
karSastiÉlkan
(Tarzan And The Leopard
Woman)
Ný' amerísk ævintýramynd.
Johnny VVeissmuller
Brenda Joyce
Acquanetta.
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
Sala hefst kl. 11 f. h.
TRIPOLI-BÍÓ
„Fasi Americana”
Amerísk dans- og söngvamynd,
tekin af RKO Radio Pictures.
Aðalhlutverk leika:
Phillip Teary
Audrey Long
Robert Benchley
Eve Arden
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Sími 1182.
Caraegie IIssll
Stórkostlegasta músíkmeynd,
sem gerð hefir verið.
. Sýnd kl, 9,
Mcrgnnstnnd I
Mcllywnod
Músík- og gamanmynd með
Spiki Jones og King Cole tríó-
- inu.
Sýnd kl. 5 og 7.
— Sími 1384. —
■■ - ■'
Virkið í norðri
(Framhald af 3. síðu)
a)la lund. Flokksdeild komm-
únita hér fylgdi þessari línu
sleitulaust. Vinnan hjá setu-
liðinu var kölluð „landráða-
vinna“ og þess var krafizt af
ríkisstjórninni, að hún reyndi
að koma a. m. k. jafnmiklum
vörum til Þjóðverja og Bret-
ar fengu héðan. Reynt var á
allan hátt að æsa þjóðina
gégn Bretum og hræða sjó-
mennina, svo að þeir hættu
si'glingum til Bretlands. —
Þjóðviljamennirnir voru því
ekki teknir vegna þess, að
þgir væru að vinna fyrir ís-
lgrízka hagsmuni, heldur voru
þeir að reka erindi alþjóðl.
frokkshreyfingar, sem var þá
samliérji Þjóðverja og ein-
béitti sér gegn stríðsrekstri
Bandamanna á allan hátt.
Það er mikill ágalli á sagna-
ritun, sem á að vera hlut-
laus, að draga þetta alveg
undan og gefa ófróðum les-
endum helzt ástæðu til að
halda, að kommúnistar hafi
Ieikið hlutverk ofsóttra og
misskyldra frelsisgarpa í
þéssu máli. Biafi höf. ekki
viljað segja sannleikann um
ofsök handtakanna vegna
ótta við það, að kommúnistar
xnyndu ofsækja hann, hefði
farið betur á því, að hann
sleppti þessum þætti úr að
mestu eða öllu leyti. enda
NÝJA BIÓ
Margie.
Jeanne . Crain
Glenn Langan
Lynn Bari.
Sýn4 kl. 9.
ifefBad Varzams
Mjög spennandi mynd, gerð
eftir einni af hinum þekktu
Tarzánsögum.
Glenn Morris
Eleanor Holm
Sýnd kl. 5 og 7.
TJARNARBIÓ
VOIVFON TOWIV
Skrautleg söngva- og dansmynd
í eðlilegum litum.
Sid Field
Greta Gynt
Kay Keandall.
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
| Tíminn
! Nýir kaupendur fá Tímann!
| til áramó'ta' fyrir aðeins j
| 5 krónur. |
i
| Þar með er fjölbreytt j
\ jólablað.
Símið strax í j
2323
og pantið Tímann.
heyrir hann raunverulega
ekki undir viðskipti fslend-
inga, heldur undir viðskipti
Bandamanna við alþjóðlega
flokkshreyfingu, sem um
skeið var á bandi Þjóðverja.
En sé hins vegar sagt frá
einhverju á annað borð, er
hálfsögð saga eða hálfur
sannleikur eitt það versta, er
sagnaritara getur hent.
Þá má benda á, aö höf.
fatast alveg tökin sem hlut-
lausum sagnaritara, er hann
ræðir um flugvallarmálið. —
Þótt skoðanir hans í því máli
skuli engari veginn áfelldar,
eiga þær ekki heima í riti, er
á að vera hlutlauS og örugg
heimild um einn merkan þátt
Íslandssögunnar.
En þótt riti þessu sé á
ýmsan hátt ábótavant og
ýmislegt af efni þess beri aö
taka með varúð, (t. d. eigin
frásagnir ýmsra þeirra, sem
áttu í hoggi við setuliðin) er
að mörgu leyti fengur í því
og verulegur styrkur fyrir
þá, sem síðar vilja kynna sér
þessi mál og rita um þau. —
Höfundurinn hefir því á
margan hátt unnið þarft
verk, þótt ýmislegt megi að
því finna. Mikill fengur er
líka í hinum mikla fjölda
mynda, er prýða ritið, og
margar hverjar eru mjög
góðar. Frágangurinn frá
hendi útgefandans virðist
hinn vandaðasti.
Þ. Þ.
Erleiat yfsrlit
A. J. CronirL:
(Framhald af 5. síðuj
flestum eða öllum öðrum, að betur
má, ef duga skal..
Mikill vinnumaðúr.
Schumaii er þannig lýst, að hann
sé maður hlédrægur og yfirlætis-
laus. Hann hefir aldrei kvænst og
hefir jafnaxx lá.tið sér nægja að
búa í einu herbergi. Hann er bind-
indismaður og hófsmaður í matar-
æði. Hann hefir lítt stundað
skemmtanir og ver tómstundum
sínum helzt til að skoða söfn og
safna gömlum handritum. Yfirleitt
gefur hann sig ekki að öðru en
þeim verkum, sem hann hefir tekið
að sér á hverjum tíma. Við þau
er hann vakinn og sofinn öllum
stundum.
Þannig hljóðar í stuttu máli sú
lýsing, sem heimsblöðin hafa gefið
á þeim manni, sem valizt hefir
til forustu franska lýöveldisins á
örlagastund þess. Hann skortir
ýmsa þá hæfileika, er glæsilegir
stjórnmálaforingjar þurfa að hafa.
En hann er starfsamur, samvizku-
samur og þrautseigur. Reynslan
sker úr því, hvort þeir hæfileikar
nægja honum til að sigra þá miklu
örðugleika, sem steðja nú að
franska lýðveldinu.
Sjaldan hefir nokkur forsætis-
ráðherra tekið við ömurlegra
ástandi en Schuman á dögunum.
Dýrtíð hafði farið síhækkandi,
framleiðslan minnkandi og 2. milj.
verkamanna voru í verkfalli. Til
viðbótar svo það, að stærstu flokk-
arnir, kommúnistar og Gaullistar,
reyna að auka á óánægjuna á allan
hátt. Takmarkið, sem Sehuman
hefir sett sér, er að draga úr verð-
bólgunni og dýrtíðinni, koma á
vinnufriði og auka framleíðsluna.
Heppnist honum þetta, er framtíð
franska lýöveldisins tryggð. Mis-
takist honum, veit enginn, hvað
við tekur, en margir óttast, að þá
liggi leiðin úr öskunni í eldinn.
Bóktn um ísl.
hcstiim
(Framhald af 4. síðu)
vera, að hún væri hvort
tveggja. Höfundurinn nálgast
efnið frá listrænu sjónarmiði,
oft rómantísku, en vill þó
hvergi sleppa af því fræöi-
lega, ekki hagga við því er
hann telur sögulegan sann-
leik og fræðimannlega rann-
sókn. Þaö er erfitt hlutverk
að sameina þessi tvö sjónar-
mið, en Broddi stenzt raun-
ina. Bók hans er virðulegt
minnismerki um íslenzka
hestinn, minnismerkið, sem
þráfaldlega hefir verið um
beðið. Þessi fáu orð mín hér
eru ófullnægjandi sem rit-
dómur um svo viðamikið rit.
En ég hefi viljað vekja menn
til forvitni um bókina, því að
ég hefi ekki lengi séð aðra,
sem girnilegri er til fróðleiks,
hvort sem menn vilja fræð-
ast um efni bókarinnar eöa
höfund hennar.
Allir, sem lagt hafa hönd
að þessu verki, höfundur,
teiknari og útgefendur, eiga
skilið lof og þökk.
Frímerki
Allar tegundir af notuðum
íslenzkum frímerkjum kaupi
ég hærra verði en áður hefir
þekkst.
WILLIAM F. PÁLSSON
Halldórsstöðum, Laxárdal,
S.-Þing.
Þegar ungur ég var
Það var þá fyrst, að við Gavin urðum aö skilja. Faðir hans
bjó á hverju sumri í sumarhúsi lengst úti á heiöum, þar sem
gnægð var veiðivatna, og auðvitað'átti Gavin að fara þangað
líka. ,
Það kom reyndar á daginn, aö Júlía Blair vildi, aö ég færi
með þeim þarna út á heiöarnar, en það var svo margt því til
fyrirstöðu, að ég gæti notið þessarar' vinsemdar — ferða-
kostnaður, ferðabúnaður og margt, margt fleira. Svo aö ég
fór hvergi. Við Gavin kvöddumst í járnbrautarstöðinni. Augu
okkar voru grunsamlega skær, og við sórum hvor öðrum
tryggð og trúnað meö sérstöku handtaki, sem við höfðum
sjálfir fundið upp.
Ég var á heimleið, þegar ósköpin dundu yfir mig eins og
þruma úr heiðskíru lofti. Einhver stöðvaði mig. Þegar ég
leit upp, sá ég mér til skelfingar, að það var Roche kanúki.
Kann stóð þarna fyrir framan mig, hávaxinn og skugga-
legur, studdist fram á regnhlífina sína og hvessti á mig
tinnusvört augun, rétt eins og ég skoðaði ýms smákvikindi
í smásjánni minni.
Hingað til hafði ég verið svo heppinn að geta alltaf snið-
gengið Roche kanúka, án þess að væri þó bert, að ég forð-
aðist hann. Hann var ungur maður — að sögn yngsti kanúk-
inn i Skotlandi. Hann var ákaflega magur í andliti, nefið
bogið og ennið hátt og mikið. Gáfur hans voru á hvers
manns vitorði, enda hafði námsferill hans í skozka presta-
skólanum í Róm verið afburða glæsilegur. Það hafði ekki
verið álitlegur söfnuður, sem hann tók við, þegar hann
var gerður prestur kirkju hinna heilögu engla. Hver hönd-
in var upp á móti annarri, enda var safnaðarfólkið af mörg-
um og ólíkum þjóðum — Pólverjar, Litháar, Slóvakar og
írskir innflytjendur, sem komið höfðu smám saman til
bæjarins, þegar vinna bauðst í katlasmiðjunum. Kanúkinn
nýi komst fljótlega að raun um, að það var aðeins eitt
ráð til þess að hafa hemil á þessari mislitu og misbresta-
sömu hjörð, sem að mestu leyti var skipuð ólæsu fólki, og
hann hikaði ekki við að beita því. Hann brýndi röddina í
predikunarstólnum og flutti yfir því slíkar þrumuræður,
að það hafði aldrei heyrt annað eins, veifaði yfir því svipu
réttlætisins og hótaði því ævarandi útskúfun og fordæm-
ingu og öllum kvölum helvítis. Eftir tólf mánaöa starf hafði
hann tamið söfnuð sinn, aflað sér vináttu eigenda katla-
smiðjanna og virðingar hinna frjálslyndari forustumanna í
bænum, sem þó elskuðu hann harla lítið — og var það
stærri sigur en kaþólskum mönnum tókst yfirleitt að vinna
í litlum, skozkum bæjum, þar sem trúarofstækið gekk Ijós-
um logum og „villutrúarmenn" voru fyrirlitnir og lítilsvirt-
ir. En einkennilegast var þó af öllu, að söfnuður hans ótt-
aðist hann ekki aðeins, heldur unni honum einnig. Strang-
ur var hann — það vissi sannur guð og allir heilagir —
kanúkinn var vissulega refsivöndur i hendi guðdómsins. Og
íólkið bað honum til skiptis guðs blessunar eða bölvunar.
Það var þess vegna ekki nein furða, þótt mér yrði hverft
við, þegar hann stöðvaði mig á förnum vegi, jafnvel þótt
rómurinn væri mildur, þegar hann ávarpaði mig.
„Ert þú ekki Róbert Shannon?“ spurði hann.
„Jú, faðir,“ stundi ég.
Það þýddi ekki fyrir mig að dyljast. Hann brosti hýrlega
um leið og hann sagði:
„Og þú ert auðvitað kaþólskur?"
„Já, faðir."
Hann tók að sveifla regnhlífinni sinni. „Ég hefi fengið
bréf frá starfsbróður mínum í Dyflinni — föður Shanley
... Hann bað mig að líta til þín.“ Hann renndi til mín
augunum. „Þú kemur náttúrlega til messu hjá mér á sunnu-
aaginn.“
Ég laut höfði. Ég var svo fróður, að ég vissi, hvað strang-
trúarfólkið skozka kallaði kaþólsku kirkjun — skækjan frá
Babýlon hét hún í munni þess. Og ég vissi mætavel, hvað
það þýddi að ganga með brennimark hennar á enni sér.
Ég hafði ekki haft kjark til þess að sækja kaþólskt guðs-
hús síðan ég kom til Levenford.
Kanúkinn fékkst við regnhlífina sína enn um stund. „Þú
hefir auövitað verið til altaris og neytt heilagrar kvöld-
máltíðar?" sagði hann svo.
„Nei, faðir,“ tuldraði ég.
„En þý hefir þó sjálfsagt skriftað einhvern tíma?“
Sjúkleiki foreldra minna hafði forðað mér frá þessari
óttalegu skyldu. Og nú óskaöi ég þess heitast, að jörðin
opnaðist og gleypti mig. En hún var ekki svo líknsöm, svo
að ég neyddist til þess að svara.
„Nei, faðir,“ hvíslaði ég.