Tíminn - 19.01.1949, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, miðvikudaginn 19. janúar 1949.
13. blað
Syndir annara
Einar H. Kvaran skrifaði
skemmti'ega sög;: um syndii^
annarra. MaSurinn sniiiCLar
gáfaður og um leið djúpvitur,
en efnið heillanc'i. Menn
verja svo miklum dýrmætum
tíma í að hugsa um syndir
annarra manna.
Hér í Reykjavík eru geíin
út fimm stór dagblöð. Grunn-
tónninn hjá flestum þeirra
er að sannfæra lesendur sína
um syndir annarra. Merm
venjast þessu, taka varla eft-
;ir því, nema sérstakt tilefni
gefist.
Eitt þannig fyrirbæri hefir
nýlega átt sér stað með þjóð
vorri. Það er í áramótaboð-
skap formanns Sjálfstæðis-
flokksins, hr. Ólafs Thors,
sem birtist í Mbl. 31. des. f. á.
Formaðurinn skrifar langt
mál. Tveir meginþættir eru 1
greininni: lofsöngur um „ný-
sköpunarstjórnina" sálugu
og skammir um Framsóknar-
flokkinn. Undiraldan er lof-
gerð um hans eigin stjórn
1944—46, og þó e.t.v. öllu frek
ar sterk og ómótstæðileg hvöt
til að reyna að fljóta á synd-
um annarra, þ. e. Framsókn-
ar. Hún er að hans dómi hinn
mikli bölvaldur í íslenzku
þjóðlífi og frá henni flest illt
runnið. Hann kemur aftur og
aftur að þessu.
Er áberandi, hve Framsókn
sækir mjög á huga formanns
:uis nú um áramótin. Hann
tekur fram, að Sjálfstæðis-
tlokkurinn sé einbeittari og
sterkari en nokkru sinni áð-
ur. Þó er eitthvaö aö: aftur
Framsókn á næsta leiti! En
hún getur og á að liggja utan
garös um sinn. Þá er allt gott.
Aðeins eitt ógert, að lækka
gengið, og þar meö kaupið hjá
öllum vinnandi stéttum.
Hér verður í mjög stuttu
rnáli rætt um nokkra megin-
þætti í áramótahugleiðingum
þessa sjálfumglaða stjórn-
málamanns.
Stjórnin 1944—46.
Þessi stjórn studdist við
mjög sterkan þingmeirihluta
og tók lítið eða ekkert tillit
til stjórnarandstöðunnar,
sem þá voru Framsóknar-
menn. Hún hóf göngu sína
undir öðrum ástæðum en
mokkur önnur stjórn hér á
'íandi hefir gert: íslendingar
voru ríkir.
Stjórnin setti sér það mark
að ráðstafa eignum þjóðar-
innar og öllum tekjum. Sér-
stök ríkisstofnun var sett á
fót til annast þetta, ásamt
ráðherrunum sex. Var gengið
að þessu með áhuga og sóttist
verkið vel.
Á annað þúsund milljóna
hafði þjóðin til umráða þessi
tvö stjórnarár Ólafs Thors.
En allt tókst að éta upp. Ekki
allt í mat og klæði og eyöslu,
en meginhlutann. Botnvörpu
skipakaupin er ánægjulegasta
framkvæmd þessara ára. En
hvernig átti stjórnin að eyða
600 millj. króna, auk árlegra
tekna, án þess að eitthvað
nýtilegt sæist eftir?
Hvers vegna er Mbl. æ of-
an í æ að hæla Ól. Th. og
sínum mönnum fyrir þetta?
Hvers vegna er Ólafi sjálf-
um þetta svo ríkt í huga nú
um áramótin?
Þetta síendurtekna sjálfs-
hól um nýsköpun þeirra
manna, sem komu öllum þess
um fjármunum fyrir á tveim- | Hverjir eru þessir útgerðar
ur árum, er vægast sagt rnenn? Ýmsir þeirra eru
mjög grunsamlegt. Það felst í mestu atorku og ráðdeildar-
því tilraun til að friða þeirra menn. En almennt munu
eigin samvizku.. Þeim hlýtur þeir enga sérstöðu eiga frá
að vera það ljóst sjálfum eins löndum sínum, að þeir þjáist
og öllum öörum, aö hér er af „peningalystarleysi", og
| þeir hafa einurð á að kref j -
| ast þess, að ríkið ábyrgist
| þeim gcða afkomu í meðal
aö' ári. En hirða gróðann sjálf-
ekkert að þakka.
Framsóknarfiokkurinn.
Það er • stundum erfitt
ráða þá gátu, hvort Ólafi
Thors sé ríkara í huga, ánægj
an með sína eigin stjórn eða
óvildin til Frarnsóknar. Nú
eru syndirnar varla lengur
þeim gamla aö kenna, held-
ur Framsókn.
ir, ef betur gengur.
I Þeir hafa lært að fara í j
kröfugöngur. En þeirra ganga !
er með nokkuð öðrum hætti
en verkamanna," sem labba
um göturnar, berandi kröfu-
! spjöld. Þeir koma margir
En lítum á rökin. 1944—46 hverjir í fínum lúxusbílum og
var Framsókn minnihluta- heimta, að ríkið ábyrgist
flokkur, sem engu fékk kom- þeirra hag. (
ið fram af áhugamálum sín-1 Kannast form. Sjálfstæðis-
um. í kosningunum 1946 kom flokksins nokkuð við þannig
hann meö skarðan hlut frá kröfugöngur? i
borði. Stjcrnin gat ráðið öllu 1 !
fyrir honum. Á það var held- Niðurlagsorð. 1
ur engin dul dregin eftir kosn 1 Freistandi væri að drepa á
ingarnar. ' i ýms atriði fleiri í áramóta- |
En nú er Ól. Th. og sam- grein formannsins, eins og
herjar hans að telja sjálfum
sér og öðrum trú um, að flest
ar syndir séu þessum flokki
að kenna.
Þetta er of barnalegt.
Fleiri og fleiri brosa að þessu.
Hitt eru óhrekjandi sann-
indi, sem enginn Sjálfstæðis-
flokksmaður getur hnekkt, að j
málstaöur þessa fámenna
andstöðuflokks frá 1946, sem
aðeins fékk kosinn fjórða
hluta alþingismanna, var þaö
harður undir tönn fyrir ný- 1
sköpunarstjórn Ól. Th., að
hún hrökklaðist frá völdum |
eins og kunnugt er. Hér eru
óþörf stór orö. Allt fjas um
t. d. vangaveltur hans um
fjárhagsráð. Honum þykir því
hafa verið mislagðar hendur
í störfum sínum, — og kenn-
ir auðvitað Framsóknar-
mönnum. Hann lýkur lofsorði
bæði á Sjálfstæðis- og Jafn-
aðarmenn. En eins og allir
vita, eru Framsóknarmenn í
minnihluta í fjárhagsráði. Er
þá erfitt að sjá, hvernig minni
hlutinn — hinir vondu Fram-
sóknarmenn — fer að því að
snúa á meiri hlutann, sem er
bæði góður og vitur.
Þetta er að fara á hunda-
vaði hjá formanninum, og
vont að sjá, að hvaða strönd
syndir annara er gagnslaust.: þannig rök bera hann.
Framsóknarmenn voru I Sannleikurinn mun hins-
kvaddir í stjórnina til ao ^ vegar sá, aö fjárliagsráð hafi
bjarga því á land, sem tök J ekki ej'ft digra sjóði frá tíð Ól.
yrðu á, með öörum þjóðholl- ■ Th., og hefir mönnum skilist
um mönnum. Það er skiljan- á formanni ráðsins, að það
legt og mannlegt, að þeim, I gæti ekki ausið gullinu á báða
sem réðu stjórn 1944—46,! bóga. Eða ávísun á gull.
finnist nú fátt um. En það 1
skiptir ekki ýkja miklu máli.
Og er ekki mikilmannlegt.
Kauplækkini, gengis-
lækkun.
Formaðurinn ræðir um;
kauplækkun, en íer mj tikum |
höndum um það viðkvæma j
mál. Telur hann ekki von, að j
þeir lægst laun.uðu vilji
lækka kaup sitt. En hann virð
ist ákveðinn með gengis-
lækkun.
Þessi málflutningur er tákn
rænn. Hvað er gengislækkun
annað en kauplækkun?
Hvaða gagn er að gengislækk Lækjargötu
un fyrir útgerðarmenn, ef
kaupið hækkar um leið í
jöfnu hlutfalli og krönan
lækkar?
Gengislækkun er fyrst og
fremst leið til aö lækka kaup
manna og gert sparifé al-
mennings verðminna. Það er
leið til að rýra afkomumögu-
leika vinnandi manna. Ef til
vill eru þeir nú betri en dag-
legar tekjur þjóðarheildar-
innar leyfa. En þá á formað-
ur stærsta stjórnmálaflokks-
ins að hafa hreinskilni og
djörfung til að segja alþjóð,
að hann sjái enga leið út úr
erfiðleikum líðandi stundar,
aðra en kauplækkun.
Formaðurinn bfer hag út-
gerðarmanna mj ög fyrir
brjósti og vill láta þá fá ráð-
stöfunarrétt á gjaldeyri, sem
fæst fyrir fiskinn, a. m. k. að
verulegu leyti.
Við þörfnumst stærri sjón-
armiða og meiri átaka en að
skamma fulltrúa landbúnað-
arins á Alþingi og í ríkis-
stjórn.
Enginn lifir til lengdar á
syndum annarra.
B. G.
Hér sit ég við kertaljós að morgni
dags hinn 17. janúar 1949 og skrifa
þetta. Baunar hafa kerti verið ófá-
anleg um alllangt skeið, en vinir
mínir í einni skrifstoíunni hér í
grennd gáfu mér þetta kerti. Þar
hefir víst verið til pakki frá fyrra
ári. Og nú skrifa ég við ljósið af
þessu litla kerti.
Leiðslan frá Soginu er biluð.
Austur í Jórukleif eru 3 staur-
ar brottnir. Þannig var þetta allan
daginn í gær. Þá var rafmagni
frá Elliðaánum og toppstöðinni
skipt á milli hverfanna og var
ætlunin að hver um sig fengi ljós
og rafmagn í tvo tíma í senn. En
í morgun vex álagiö svo mjög að
smækka verður hverfin, sem raf-
magn fá í einu, svo að þessari
áætlun verður engan veginn fylgt.
Þetta er ekki gott fyrir iðnrek-
endur. sem hafa menn á launum,
en verða að láta þá standa verk-
lausa vegna rafmagnsleysúl Og
húsmæðrúnum, sem treysta ein-
göngu á rafmagniö, þykir þetta
heldur ekki gott. Og svo mikið er
víst, að þeir Keykvíkingar. sem
vilja hafa reglulegar máltíðir verða
nú margir að hafa kaldan mat
eða einskonar skrínukost. Og lítið
gerir þaö, — einn til tvo daga.
en verra er það þar sem smá-
börnin eru og ekkert hægt að velgja
rafmagnslaust.
Nú lileður niður snjó svo að þó
að hvorki sé harka né ofsi er sorta-
bylur. Veðráttan hér í Reykajavík
hefir verið óvenjulega leiðinleg um
hríð. Annan tímann úrhellisrign-
ing, en hörkufrost þess á milli og
stundum snjókoma.
Þar af leiðir, að stundum mynd
ast á götunum krapaelgur, svo að
manni kemur í hug það, sem segir
í kvæðinu um götur Siglufjarðar:
Ef þar á að stíga þurrum fætl
þurfa menn stígvél upp í klof.
Það er eins og Nói sagði forðum.
daga:
Það er ógnarelgur
og óskaplegt flóð
bullum sull og bleyta,
börnin mín góð.
Og þetta skuli eiga sér stað í
borg, þar sem ekki fást skóhlífar
eða vatnsheldir skór!
Svo er þá flughálkan aðra stund
ina þegar skyndilega hleypir frosti
í bleytuna, svo að um allar götur
verður hálagler. Bílstjórunum er
oft aðgæluþörf þessa dagana, og
stundum ber líka út af hjá þeinr
og djr verkfæri eru illa leikin.
Á laugardaginn tepptist Hellis-
heiði, og á sunnudaginn fóru mjólk
urbílarnir Krýsuvíkurleið. Þá voru
skaflar í Almannagjá en að öðru
leyti var Mo'sfellsheiði slarkfær.
Hins vegar er ekki nokkur von til
þess að nokkur vegur haldist fær
ef lengi viðrar eins og nú.
Það mun ýmsum hafa brugðið
í brún á mánudagskvöldið við þá
frétt, að mjólkurbílar hefðu komið
að austan, þar sem vegir innan-
bæjar voru sums staðar illa færir
strætisvögnum. En þessir bílar
komu samt eftir Krýsuvíkur-
veginum. svo að ekki þurfti að
skammta mjólkina í Beykjavík.
Starkaður .gamli
Fasteignasölu-
miðstöðin
10 B. Sími 6530.
Annast sölu fasteigna, sklpa,
bifreiða o. fl. Ennfremur alls
konar tryggingar, svo sem
brunatryggmgar, innbús-, líf
tryggingar o. fl. i umboðl Sjó-
vátryggingarfélag íslands h.
f. Viðtalstími allavvirka daga
Kl. 10—5 aðra tíma eftir sam-
komulagi.
Túrbína tilsölu
Lítt notuö 10 kw. Pellon-
túrbína til sölu. Upplýsingar
á Kirkjubóli. Sími um Nes-
kauppstað.
'Utheilii Tifflœnn
Höfum venjulega mikið af
karlmannafötum úr sterkum
íslenzkum efnum.
FÖTIN
Bergstaðastræti 28.
Sími 6465.
Fresfið ekki lengur, að gerasf
áskrifendur TÍMANS