Tíminn - 28.05.1949, Blaðsíða 5

114. blað
TÍMINN, Iaugardaginn 28. mai 1949.
Laugmrd. 28. maí
ERLENT YFIRLIT:
Ráðherrafundurinn í París
Ilams her fjoss stierki, stð saitmingsaðsfaða
vosíBirveldaissia Iseflr síyrkzt seimisíu
mlsserln.
Síðastl. mánudag hófst í París stjórn þeirra í Berlín og aftur kom
Framsóknarmenn Stóðll að íuudur utanríkisráðlierra Banda- J ið þar á sameiginlegri borgarstjórn.
ríkjanna, Bretlands, Prakklands og Loks yrði stofnað sameiginlegt rík-
Sovétríkjanna urn Þýzkalandsmál- isráð fyrir Þýzkaland og yrði það
tilnefnt af löggjafarstofnumun
þeim, er komið hefir verið upp
fyrir Vesfcur-Þýzkaland og Austur-
ir á þriggja mánaða fresti og yrðu Þýzkaland, þ. e. Bonnþinginu og
friðarsamningarnir við Evrópurík- j austur-þýzka þjóðþinginu, er kos-
stj órn hafði skapaö með ’n helzta viðfangsefni þeirra.' ið var á dögunum. Loks lagði Vish-
sttinu sinni m.yndu reýnast Nokkur aiangur varð af fyrstu msky aherzlu a, að Rússar fengju
bvílíkir að þörf væri sem fundunum, en síðan tók samkomu- | sæti í stjórn Ruhrhéraðanna, en
allra víðtækastrar stjórn- óðum að versna. Seinasti ýms önnur ríki fengju sæti i ráð-
málasamvinnu ef sigrast ætti fundurinn á undan þessum var j gjafarnefnd, er fjallaði um málefni
á þeirn Þessvegna vildu þeir baldinn í London í- des. 1947, en iðnaðarins þar.
myndun núverandi ríkis
stjórnar í trausti þess, að gerð
yrði markviss tilraun til að in- A Potsdamfundinum, sem hald-
bjarga því, sem bjargað yrði inn var sumarið 1945’ var sam'
eftir óstjórn Ólafs, Thors og Þykijt að shkir fundir ýrðu haldn-
kommúnista. Þeim var ljóst,
að örðugleikarnir, sem fyrrv.
ekki skerast úr leik, þótt þeir eítir ^að hefir Þott tiigangslaust
vantreystu sumum samstarfs
mönnunum um margt og
hefðu fullgildar ástæður til
þess.
að kalla saman nýjan fund. Rúss-
ar hafa að vísu um nokkurt skeið
undanfarið æskt slíks fundar, en
vesturveidin hafa sett það skilyrði,
Stjórnarsamvinna þessi hef að áður yrði flutninsaðanninu &
ir nú haldizt nokkuð á þriðja Berlín aílétt' Þegar samið var um
' afnám fiutningabannsins í vor
ár og ætti því að mega segja,!
að reynsla hafi fengizt af
henni. Um sumt hefir þessi,
samvinna beinzt i þá átt, er.
Framsóknarmenn hafa óskað. |
Þánnig hafa fengizt- fram leið
réttingar í landbúnaðarmál-
unum, er bætt hafa aðstöðu
bænda. Aukið skipulag hefir
komizt á fjárfestinguna,
hækkun framleiðslukostnað-
arins hefir verið stöðvuð að
mestu og dýrtiðin hefir ekki
vaxið jafn ört og áður var.
Jafnframt hefir verið komið
á traustari innflutningshöml
um, er hafa hindrað erlenda
skuldasöfnun. Allt hefir þetta
orðið til þess, að hruninu,
náðist samkomulag um, áð áður-
nefndur ráðherrafundur yrði hald-
inn um Þýzkalandsmálin.
Tillögur Rússa.
Pundar þessa hefir verið beðið
Svör vesturveldanna.
Af hálfu ráðherra vesturveldanna
hefir þessum tillögum Rússa þeg-
ar verið hafnað. Ráðherrar vestur-
veldanna benda á, að stofnanir
þær, sem Rússar vilja nú endur-
reisa, hernámsráðið fyrir Þýzka- ;
iand og herstjórnina fyrir Berlín, 1
hafi lagzt niður á sínum tíma:
vegna þess, að Rússar hættu að i
sækja fundi í þeim, því að þeir
töldu Potsdamsáttmálann úr gildi
fallinn. Á sama hátt hafi sameig-
með talsverðri eftirvæntingu. Eink inleg bæjarstjórn fyrir 'Berlín
um lék mönnum forvitni á að vita,! lagzt niður vegna þess, að „Rússar
hverjar yrðu tillögur Rússa, þar neituðu að láta fara íram kosning-
sem þeir áttu frumkvæðið að fund- j ar til hennar á síðastl. vetri. Vest-
inum. Ýmsir væntu þess því, að (urveldin hefðu ekki trú á fyrir-
tillögur þeirra kynnu að boða batn komulagi, sem þannig hefði mis-
Vishinshy
þykkt. Sameining Þýzkalands kæm
ist þá á með fullkomlega lýðræð-
islegum hætti og lýðræði og þing-
ræði yrði tryggt til frambúðar.
Rreytt aðstaSa við
sanmingahorðið.
Því er almennt spáð, að fleiri
tillögur komi fram en þær, sem
þe'gar hafa verið til umræðu og
hér hafa verið greindar. Einkmn
þykir trúlegt, að Rússar muni bera
íram nýjar tillögur. Hinsvegar eru
vonir um samkomulag ekki taldar
éins miklar nú og þær voru íyrir
fundinn.
Fundurinn virðist að ýmsu leyti
bera þess merki, að aðstaðan sé
nú breytt frá því, sem var á fyrri
íundunum. Þá sóttu vesturveldin
á, en Rússar tóku sér synjunar-
ÍFramhald á 6. siðuj.
andi samkomulagshorfur.
Fundurinn fór að því leyti vel af
stað, að fyrsta daginn náðist strax
fullt samkomulag urn dagskrá hans,
en það er meira en menn hafa átt
að venjast oft áður. Næsta dag
sem raunverulega. var skollið, birti svo vishinsky tiilögur af
á, þegar fyrrv, stjórn hrökkl- | hálfu R-ússa. Aðalefni þeirra til-
aðist frá völdum, hefir verið . lagna var á þá leið, að aftur skyldi
afstýrt til þessa. Ef stefnu horfið á grundvöll Potsdamsáttmál
fyrrv. stjórnar hefði verið ans, þ. e. sameiginleg hernáms-
fylgt óbreyttri, myndi þjóðin
nú tvímælalaust búa við neyð
og atvinnuleysi.
Þótt framannefndar ráð-
stafanir hafi beinzt í rétta
átt, liggur það eigi að síður
Ijóst fyrir, að þær ná of
skammt til að mæta afleið-
ingum fyrri istjórnarstefnu,
stjórn fjórveldanna fyrir allt
Þýzkaland yrði endurreist og einn-
ig yrði endurreist sameiginleg her-
heppnast, og vildu ekki fórna fyr-
ír endurreisn þess þeim árangri,
er náðst hefði í V.-Þýzkalandi. Þá
andmæltu ráðherrarnir einnig
stofnun þýzks ríkisráðs á þeim
grundvelli, sem Rússar hefðu lagt
til. Hinsvegar væru vesturv. þess
eindregið fylgjandi, að komið yrði
á sameiginlegri stjórn fyrir allt
Þýzkaland. Það yrði bezt gert á
þann hátt, aö Austur-Þýzkaland
sameinaðist hinum hernámssvæð-
unum á grundvelli stjórnarskrár-
innar, er Bonnþingið liefði sam-
burgeisanna, er ráða flokkn-
um. Forvígismenn Sjálfstæð-
isflokksins eru reiðubúnir til
að fallast á gengislækkun og
er sækja nú á með sívaxandi niðurfærslu, en ekki á ráð-
þunga. Við það bætist svo, að
verðlag fer lækkandi á ís-
lenzkum útflutningsvörum.
Þessvegna þarf nú miklu víð-
tækari og raunhæfari aðgerð
ir, ef ekki á að leiða yfir þjóð-
ina hrun og fjárhagslegt ó-
sjálfstæöi.
Framsóknarmenn hafa beitt
sér fyrir því, að núverandi
ríkisstjórn gerði slíkar ráð-
stafanir. Þeir telja, að fyrsta
skrefið eigi að vera öll hugs-
anleg niðurfærzla á dýrtíð-
stafanir, sem hindra okrið.
Foringjar Alþýðuflokksins
hanga í kjólfaldi þeirra, enda
eiga þeir völd sín í verkalýðs-
hreyfingunni og ráðherra-
stólana undir náð íhaldsins.
Málin standa því þannig, að
ekki næst samkomulag í rik-
isstjórninni um ráðstafanir
til umbóta í verzlunarmálun-
um, húsnæðismálunum og
öðrum slíkum málum. Allar
slíkar umbótaráðstafanir eru
myndi þó óhjákvæmilega
leiða það, að atvinnulífið færi
þegar í strand. -•
Hér er um svo mikið ágrein
ingsmál að ræða, að núver-
andi stjórnarsamvinna er ó-
hugsandi, ef það fæst ekki
leyst á réttan hátt. Fram-
sóknarmenn viðurkenna vissu
lega nauðsyn þess, að haft sé
sem víðtækast samstarf um
lausn þeirra erfiðu vanda-
mála, er fyrrv. stjórn skapaði
og skildi eftir. Framsóknar-
menn eru nú sem áður reiðu-
búnir til að vinna með hin-
um lýðræðisflokkunum að
þessum málum, en þó því að-
eins, að það sé gert með hag
almennings fyrir augum. Eigi
felldar af stjórnarmeirihlut-
inni (endurbætt verzlun, j anurp. Vegna þessa dragast
lækkuri húsnæ'ðiskostnaðar raunhæfar ráðstafanir til að ( þetta samstarf hinsvegar að
o. s. frv.). Þegar búið sé að tryggja rekstur atvinnúveg-j vera fyrst og fremst skjald-
gera allar - slíkar .ráðstafanir, anna. Jafnframt koma svo borg um hagsmuni braskar-
geti rikisvaldiö lcomið með j verkalýðsfélögin upp með ( anna, gétur Framsóknarflokk
góðri samvizku til bænda og.nýjar kaupkröfur, þar sem urinn ekki tekið þátt í því.
launþega og- krafið þá um
þær fcrnir. sem gera atvinnu
vegunum fært að bera sig.
Fyrr sé þaö hinsvegar ekki
eðlilegt né réttlætanlegt.
• Þessu sjónarmiði hafa hin-
ir flokkarnir hafnað enn sem
komið er, Allar tillögur, sem
Framsóknarmenn fluttu um
slikar ráðstafanir á seinasta
þingi, voru ýmist felldar eða
svæfðar. Sj álístæðisf lokkur-
lnn neitar„ £indr.egið öllum
ráðstöfunum/seiri á einn eða
annan hátt-skerða hagsmuni
ekki sé hamlaö nóg gegn dýr-
tíöinni. Forvígismenn Sjálf-
Náist ekki samkomulag á
þeim grundvelli, aö unnið sé
stæðisflokksins virðast held- ( með almenningshag fyrir aug
ur kjósa, að látið sé undan um, verður þjóðin að fá að
kaupkröfum en nokkuð sé skera úr deilum stjórnar-
hróflað við hagsmunum flokkanna. Hún verður aö
braskaranna og stórgróða-J segja til um það, hvort hún
mannanna. Það sýndu þeir (vill heldur láta stjórna með
m. a. seinustu þingnóttina, er ( hag almennings fyrir augum,
þeir samþykktu launauppbót eins og Framsóknarflokkur-
Raddir nábúanna
til opinberra starfsmanna, en
höfnuðu hinsvegar öllum til-
lögum Framsóknarmanna um
ráðstafanir gegn dýrtiðinni.
Af nýrri kauphækkunaröldu
inn vill, eða hvort gróðasjón-
armið braskaranna eiga að
ráða stefnunni, eins og er
markmið forvigismanna Sjálf
stæðisflokksins.
Vísir segir nýlega i forustu
grein, að það sé nýmæli, að
tveir íulltrúar bæjarstjórnar
meirihíutans skuli hafa tekið
sig fram um að gagnrýna
gatnagerðina í bænum og
beitt sér fyrir skipun nefndar
til þess að gera tillögur um
endurbætur á þessum mál-
um. Eftir að hafa lýst ó-
fremdarástandinu í gatna-
gerðinni nokkuö, segir Vísir
að lokum:
„Engan mun furða á ])ví þótt
bæjarfulltrúarnir vilji láta rann
saka siík vinnubrögð', en margir
munu undrast að ekki hefir fyrr
verið hafizt handa um þetta og
annað, sem lýtur að gatnagerð-
inni í bænum. Margt í þeim
efnum virðist varla einleikið.
Vel kann að vcra, að verkfræð-
ingarnir séu önnum kafnir, en
það virðist þó ekki meira en
svo, að sumir þeirra liafa tíma
íil að taka þátt í pólitískum
hergerðum. þegar svo ber við,
og gera aðsúg að þeim flokki,
sem ábyrgð ber á stjórn bæjar-
inst
Það er óneitanlega komin
tími til að bæjarráö taki gatna-
gerðina föstum tökum, losi sig
við sleifarlagiö og reyni að láta
gera göturnar úr efni, sem cr
varanlegra en það, sem nú er
notað. Það cr cngin fyrirmynd-
ar gatnagerð, sem þarf að end-
urnýja á fárra mánaöa fresti —
cnda hlýtur kostnaöurinn að
fara eftir því.“
Nei, gatnagerð íhaldsins í
Reykjavík er vissulega ekki
til fyrirmyndar. En Vísir sæll
— gildir ekki þa'ð sama um
mörg önnur störf bæjar-
stjórnarmeirihlutans, ef þau
eru skoðuð niður í kjölinn?
Og það skyldi nú vera, að
áugu íhaldsins hafi því aö-
eins opnazt fyrir hinni lélegu
gatnagerð að einn bæjar
verkfræðingurinn hefir tekið
þátt í „pólitiskri“ herferð
gegn Sjálfstæðisflokknum?
Lýðskrura og lodd-
araskapur
Morgunblaðið bregzt ilhi
við því, að hér í blaðinu heí-
ir nokkrum sinnum verið
mimizt á atkvæðagreiðsli,
Sjálfstæðisþingmanna uir.
launauppbótina til opinberra
starfsmanna. Eins og kunn-
ugt er, skipti Sjálfstæðis-
flokkurinn sér þá í tvennt.
9 voru með, 9 á móti og einii
var fjarverandi.
Það er von, að Mbl. sé illa
við, að á þetta sé minnzt.
Þetta er svo glöggt dæmi um
lýðskrum og loddarabrögð
Sjálfstæðisflokksins. Flokk-
tirínn hefir tamið sér þau
vinnubrögð að látast vera
með öllum og öllu. Þau völá,
sem hann hefir unnið sér með'
þessum hætti, hefir hann nol
að af fyllsta megni í þágn
braskarastéttarinnar. Að
öðru leyti hefir afstaða hans
til mála eingöngu markast aí
lýðskruminu og loddara-
skapnum. Hann hefir tviklof-
iff sig og þríklofið sig til þess
að geta látist vera rneð öll-
um. Uin afleiðingarnar aí
þessum vinnubrögðum hefii
hann ekki skeytt, en þau eru
ein aðalorsök þeirrar upp-
Iausnar og ringulreiffar, sen.
nú einkennir fjármál og
þjóðmál íslendinga. Annars
er ekki heldur að vænta, þai
sem hér er um stærsta flokk-
inn að ræða og þann, sen;
hefir haft fjármálaforustuna
á hendi.
Afstaðan til launauppbót-
arinnar skýrir þetta vel„
Flokkurinn er að enda við aff
ganga frá afgreiðslu fjárlaga
sem vægast sagt eru mjög ó-
gætileg. Kunnugir telja, aö
þau séu raunverulega með 2(i
—30 millj. kr. greiffsluhalla
þótt jöfnuði sé náð á papp-
írnum. Ríkissjóður er daglega
í xnikilli fjárþröng og jafn-
vel óttast, að hann komist ai-
veg í þrot, er líður fram á ár-
iff. Þrátt fyrir þetta ganga níu
Sjálfstæðisþingmenn meö
flokksformanninn og utan-
ríkisráðherrann í fararbroddi
til Uðs við kommúnista um
að bæta enn við 4 millj. ki.
Iaunaútgjöldum. Mótmæli
f jármálaráðherrans eru aff
exxgu höfð. Aðrir níu þing-
menn flokksins eru látnn
greiffa atkvæði á móti, svo aö
Sjálfstæðisflokkurinn get,
réttlætt sig í augum þeirra
senx vilja spara.
Með svona vinnubrögðum
getur Sjálfstæðisflokkurinr.
sennilega aflað sér fylgis
þeirra, sem ekki eru nógu aö-
gætnir til að sjá í gegnum
þetta. En með þessuni vinnu-
brögffum stærsta stjórnmála
flokksins, sem jafnframt hel
ir f jármálaforustuna á hendi
verður stöðugt stefnt lengra
út í ófæruna, unz ekki verð
ur snúið aftur og alít sekkui
Það er óhjákvæmileg afleið-
ing þess, þegar leiffarljósii,
eru ekki önnur en hagsmun-
ir braskaranna annarsvegar
og lýffskrumið og loddara
skapurinn hinsvegar.
Kröfum launamanna hefði
verið mætt á heppilegan og
réttan hátt bæði fyrir þa og
þjóðina í heild, ef ráðstafan-
ir hefðu veriff gerðar til ac
lækka dýrtiðina með réttun,
affgerðum í verzlunar- og
húsnæðismálum. En slíka
ráðstafanir máttu forkólfai
Sjálfstæðisflokksins ekki
(Framhald á 6. siav).