Tíminn - 12.08.1949, Blaðsíða 5

168. blaff
TÍMINN', föstudaginn 12. ágúst 1949
5
Föstuílagur 12. ágiíst
Braskararnir metn-
ir meira en verka-
lýðssamtökin
Bréf það, sem st]órn Al-
þýðusambandsins hefir ný-
lega sent verkalýðsfélögun-
um og birt var fyrir nokkru
hér í Tímanum, hefir komið
illa við málgögn Sjálfstæðis-
flokksins og Alþýðuflokksins.
Bréfið sýnir það nefnilega
svart á hvítu, að það hefði
verið auðveldur leikur fyrir
ríkisstjórnina að koma í veg
fyrir kauphækkunarskriðuna
í vor, ef fallist hefði verið á
óskir verkal.samtakanna um
vissar dýrtíðarráðstafanir.
Slikt hefði hinsvegar valdið
skerðingu á hagsmunum
braskaranna og vegna undir-
lægjuháttarins við þá hafn-
áði stjórnarmeirihlutinn
kröfum verkalýðssamtak-
anna. Þess vegna réðust
verkalýðsfélögin í kauphækk-
unina sem nauðvörn.
Þessi stefna var skýrt mörk
uð af seinasta Alþýðusam-
bandsþingi, en í ályktunum
þess um þessi mál segir svo:
„Þingið gerir sér ijóst,
að dýrtíðin er þegar kom-
in á það stig í landinu,
að af lienni getur þá og
þegar leitt víðtæka stöðv-
un atvinnutækja, sem
verkafólk þúsundum sam-
an á afkomu sína undir.
Þessvegna er fyrsta
krafa þessa þings alþýðu-
samtakanna alger stöðvun
eða lækkun dýrtíðarinn-
ar.
Haldi dýrtíðin hins veg-
ar áfram að vaxa, felur
þingið væntajnlegri sam-
bandsstjórn að vernda
liagsmuni verkalýðsins
með því að beita sér fyr-
ir almennum grunnkaups
hækkunum þ'annig, að
raunverulegur kaupmáttur
launanna rýrni ekki frá
því, sem nú er.
Þingið telur þó síðar-
nefndu leiðina algera bend
vörn verkalýðssamtak-
anna, þar sem allt bend-
ir til þess, að afleiðingar
almennra kauphækkana
gætu orðið þær, að at-
vinnugrundvöllurinn — út
gerð og fiskiðnaður —
bilaði, svo að hækkað
tímakaup leiddi síður en
svo til hækkandi árs-
tekna eða aukinnar kaup-
getu verkalýðsstéttarinn-
ar”.
Samkvæmt bréfum þeim,
sem Alþýðusambandsstjórnin
hefir sent verkalýðsfélögun-
um, hefir hún unnið í sam-
ræmi við þessa stefnu og kraf
ist ráðstafana í húsnæðis-
.verzlunar-, verðlags- og
skattamálum, er hefðu haft
dýrtíðarlækkun í för með
sér. Fyrst þegar fyrir lá, að
stjórnarmeirihlutinn myndi
hafna þessum kröfum, var
hafist handa um grunnkaups
hækkanir.
í löngum greinum, sem Al-
þýðublaðið og Morgunblaðið
birtu í gær, er heldur ekki
neitt reynt að hrófla við því,
að hér sé ekki rétt skýrt frá
gangi málanna. Hins vegar er
verið með ýmsa útúrsnún-
inga og blekkingar. Alþýðu-
ERLENT YFIRLIT:
Úvenjuleg ráðstefna
400 sérfraeðÍMgar frá 55 þjóðiun ræða iim
varðveiælu og nyíjjMii uáíiHraaBðæfaiiiia
Sameinuðu þjóðirnar hafa
mörg önnur merkileg viðfangs-
efni með höndum en þau, sem
lúta beint að stjórnmálunum.
Það er einmitt. á öðrum starf-
sviðum, er þær hafa unnið
merkilegasta starf sitt til þessa.
Eitt þeirra verkefna, sem
Sameinuðu þjóðirnar hafa tek-
izt á hendur,. er að koma á
samvinnu vísindamanna á sviði
verklegra framfara og bættrar
hagnýtingar á auðlindum nátt-
úrunnar. í þeim tilgangi hefir
verið kvödd saman sérstök ráð-
stefna, er hefjast mun 17. þ. m.
Upplýsingadeild Samein. þjóð-
anna í Kaupmannahöfn hefir
nýlega sent frá sér greinargerð
um ráðstefnu þessa og fer sú
frásögn hér á eftir:
Þegar fjölskylda bóndans er
orðin það stór, að jör-ð hans
nægir ekki lengur til þess að
fæða hana, á hann venjulega
um þrjá kosti að velja: kaupa
meira landrými, senda eitthvað
af börnunum að heiman, svo að
þau geti unnið fyrir brauði sínu,
eða bæta jörðina, svo að hún
gefi meira af sér.
Því er svipað farið með heims
búskapinn í dag og bóndann,
sem eignast hefir of mörg börn.
Jörðin gefur ekki lengur af sér
nægilegan mikinn mat og aðr-
ar nauðsynjar, fyrir þá 2y2 mill-
jarða íbúa, er byggja hana. En
þeir, sem stjórna heimsbú-
skapnum eiga ekki um eins
marga kosti að velja og bónd-
inn: þeir geta ekki keypt meira
land og þeir geta ekki sent
börn sín að heiman. Ef íbúar
jarðarinnar eiga að halda á-
fram að lifa, og lífskjör þeirra
að batna, er ekki um annað að
velja en finna nýjar og betri
leiðir til þess að bæta jörðina
og nytja hana betur, svo að
hún gefi meira af sér.
Hins vegar verður að hafa
það hugfast, að þeir sem stjórna
heimsbúskapnum standa ólíkt
betur að vigi en hinn venjulegi
bóndi. Þeir hafa í sinni þjón-
ustu sérfræðinga og vísinda-
menn á öllum sviðum, sem hef-
ir tekist að kanna dýpstu leynd-
ardóma móður náttúru. í þeim
stóra hópi eru bændur, sem
hafa lært þá list að fá 60 tunn-
ur af korni í uppskeru á sama
landrými og þeir fengu áður 20.
Og þar eru einnig sérfræðing-
ar, sem hafa leyst þá þraut að
kljúfa atómið, og senn munu
kenna okkur að nota þá orku
til friðsamlegra starfa. Ef þess-
ir sérfræðingar, bóndinn og
atómsérfræðingurinn og vís-
indamennirnir á öðrum sviðum,
ynnu saman, eru miklar líkur
á því, að unnt yrði að auka
framleiðsluna í heiminum.
Og nú er einmitt verið að
undirbúa slíka samvinnu. Þann
17. ágúst n. k. koma 400 sér-
fræðingar og vísindamenn frá
55 löndum saman til fundar á
vísindaráðstefnu S. Þ., er á að
fjalla um varðveizlu og nytjun
náttúruauðæfa í helminum.
Ráðstefna þessi, USCCUR, verð
ur að ýmsu leyti frábrugðin
öðrum vísindaráðstefnum, sem
haldnar hafa verið. Áður var
það oftast svo, að það voru
sérfræðingar á einhverju einu
sviði, er komu saman til fund-
ar. En að þessu sinni setjast
á rökstóla sérfræðingar á öllum
sviðum, sem á einhvern hátt
varða framleiðsluna í heimin-
um. Og það sem meira er um
vert: Þessi ráðstefna er ’ekki
haldin til þess að bera fram til-
lögur eða gera samþykktir um
nýjar löggjafir. Tilgangurinn
með henni er aðeins einn: Full-
trúarnir eiga að skýra hver öðr-
um frá reynslu sinni og hug-
myndum, er geta stuðlað að því
að bæta lífskjör manna hvar
vétna í veröldinni.
blaðið leyfir sér t. d. að fara
með þau ósannindi, að Fram
sóknarflokkurinn hafi ekki
stutt kröfur verkalýðssam-
takanna. í því sambandi skal
Alþýðublaðinu bent á, að bera
saman þær kröfur, sem Al-
þýðusambandsstjórnin bar
fram við ríkisstjórnina, og
tillögur þær og frumvörp um
sömu mál, sem Framsóknar-
flokkurinn bar fram á sein-
asta þingi. Á því sést bezt, að
tillögur Alþýðusambandsins
og Framsóknarflokksins í mál
um þessum hafa svo til farið
alveg saman.
Blekkingatilraun Mbl. er þó
enn aumari, því að hún felst
aðallega í því að reyna að
kenna kommúnistum og Sig-
urði Jónassyni um kauphækk
anirnar! Hverjum einum má
þó vera ljóst, að bráðabirgða-
samningur Sigurðar Jónas-
sona r f.h. Olíufélagsins hafði
engin áhrif í þessum efn-
um, því að stefna verkalýðs-
samtakanna um að krefjast
kauphækkana var þá mörk-
uð og þegar búið að semja um
nokkrar kauphækkanir, m. a.
af formanni viðskiptanefndar
í sa,mráði við Bjarna Bene-
diktsson. Kauphækkunar-
stefnan var ráðin,
þegar stjórnarmeirihlutinn
hafnaði tillögum verkalýðs-
TRYGGVI LIE,
aðalritari Sameinuðu þjóð-
anna.
Undirbúningsnefnd ráðstefn-
unnar hafa þegar borizt 500
skýrslur. Þær verða fyrst rædd-
ar í undirnefndum, en síðan á
sameiginlegum fundi allra full-
trúanna, svo að hver og einn
þeirra geti hagnast á reynslu
þeirri, er fengist hefir á hinum
ýmsu sviðum. Margir af full-
trúunum eru valdir af stjórn-
um viðkomandi landa. En mik-
ilvægt er að hafa í hyggju, að
þeir eru ekki fulltrúar stjórna
sinna. Þeir sitja ráðstefnuna
eingöngu sem sérfræðingar og
vísindamenn. Ekki sem stjórn-
arfulltrúar, sem verða að fylgja
einhverri ákveðinni stefnu, og
hegða sér í öllu í samræmi við
fyrirmæli ríkisstjórna sinna.
Ráðstefnunni mun skipt í
nokkrar aðaldeildir, er m. a.
munu fjalla um: vatn, jarðrækt,
brennsluefni, orkulindir, skóga,
gróður, námur og fiskveiðar. —
Skýrslur þær, er ráðstefnunni
hafa þegar borizt, eru mjög fjöl
breyttar að efni, og fjalla um
(Framhald á 6. síðu)
samtakanna um lagfæringar í
dýrt.málunum. Það er stjórn
armeirihlutinn einn — og
hann einn — sem ber á-
byrgð á kauphækkunskrið-
unni vegna undanlátssemi
sinnar við braskarana.
Eins og kemur fram í áð-
urgreindri ályktun Alþýðu-
sambandsþingsins er uggur
í verkamönnum yfir því að
hafa neyðst til að fara kaup-
hækkunarleiðina. Sá uggur
er vissulega ekki ástæðulaus.
Launamenn eiga ekki aðeins
á hættu, að kauphækkunin
verði tekin af þeim aftur
með hækkandi verðlagi og á-
lögum, heldur að hún leiði til
stöðvunar og atvinnuleysis.
Til þess að koma í veg fyr-
ir að verkamenn neyðist til
slíkrar nauðvarnar aftur,
þurfa þeir í næstu kosning-
um að tryggja það, að ekki
verði hér framvegis stjórn-
armeirihluti, sem metur
meira hagsmuni braskaránna
en heilbrigðar kröfur verka-
lýðssamtakanna. Ráðið til
þess er að svipta Sjálfstæðis-
flokkinn og Alþýðuflokkinn
þingmeirihlutanum, sem þeir
hafa nú, og efla Framsókn-
arflokkinn, sem var eini
stjórnarflokkurinn, . sem
studdi kröfur verkalýðssam-
takanna nú.
Raddir nábáanna
í Mbl. í gær er rætt um
kaupgjaldshækkanirnar i vor
og segir þar m. a.:
„Greiniiegt er, að þegar
kaupgjald er orðið svo hátt,
að atvinnuvegir landsmanna
standa ekki lengur undir því,
heldur verður að greiða þeim
styrk af almannafé, svo að
þeir stöðvist ekki, þá er hækk
un kaupgjalds skammgóður
vermir.
Hið hækkaða kaupgjald er
þá mjög bráðlega tekið aftur
af vcrkamönnum í hækkuðu
vöruverði innanlands og
hækkuðum sköttum, sem
ganga til að borga hallann
af útflutningsatvinnuvegun-
um. Hagur verkamanna og
alls almennings verður þess
vegna sízt betri en hann áð-
ur var. Aðstaða íslendinga
til að selja vörur sínar á er-
lendum markaði verður að-
eins verri en nokkru sinni
áður.“
Greinilegar getur það ekki
verið játað af þessu sameig-
inlega aðalmálgagni Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins, að meiningin sé að
taka kauphækkunina aftur af
launamönnum með hækkuðu
verðlagi og sköttum og hún
sé því raunverulega ekkert
annað en fals og „snuð.“ fyr-
ir kosningar. Á þessu geta
launamenn séð, hvort þeim
hefði ekki komið betur að fá
raunhæfa lækkun á dýrtíð-
inni í stað kauphækkunar
eins og líka var krafa Alþýöu-
sambandsins og Framsóknar-
Iflokkurinn vildi að yrði fall-
Iist á.
Á víðavangi
ÞJÓÐVILJINN OG
STJÓRNARSLITIN.
Þjóðviljinn þykist ákaflega
hneykslaður yfir því í gær,
ef Framsóknarflokkurinn
lætur ráðherra sína sitja í
ríkisstjórninni fram yfir kosn
ingar, eða í tvo mánuði eftir
að stjórnarsamvinnan er
raunverulega brostin. í til-
efni af þessu velur hann
Framsóknarmönnum ýms lít-
ilsvirðandi nöfn og telur þetta
sönnun þess, að þeir meini
stjórnarslitin ekki alvarlega.
í tilefni af þessum skrif-
um Þjóðviljans er rétt að
minna á það, að þegar flokk-
ur hans sleit stjórnarsam-
vinnunni við Sjálfstæðis-
flokkinn og Alþýðuflokkinn
haustið 1946, var það síður
en svo að ráðherrar hans
færu strax úr ríkisstjórninni.
Þeir sátu í henni eftir það í
nærri fjóra mánuði og virt-
ust una sér þar hið bezta,
þótt þeir teldu samstarfs-
mennina bæði svikara og
landráðamenn og jafnvel ann
að þaðan af verra.
Voru þeim stjórnarslitin
kannske ekki alvara og sátu
ráðherrar flokksins áfram í
stjórninni vegna þess? Eða
heyktust þeir bara fyrir Ólafi
Thors?
Sé þetta rétt, er afsakan-
legt, að Þjóðviljinn skuli
dæma Framsóknarflokkinn á
áðurnefndan hátt. Þá sann-
ast aðeins það fornkveðna, að
margur heldur mann af sér.
Sé þetta hins vegar rangt,
þá falla þessi brigsl Þjóðvilj-
ans dauð og ómerk, eins og
annað glamur hans.
★
HVERJIR STUDDU
KRÖFUR VERKA-
LÝÐSFÉLAGANNA?
Alþýðublaðið reynir í gær
að nota það, sem sönnun þess
að Framsóknarmenn séu and
vígir verkalýðsfélögunum, að
þeir hafi staðið gegn kaup-
hækkunum á síðastl. voru.
Það er rétt, að Framsóknar-
menn voru apidvígir kaup-
hækkunum, því að þeir vildu,
að heldur yrðu gerðar ráð-
stafanir til að auka kaup-
mátt launanna. Slík afstaða
var þó síður en svo nokkur
fjandskapur við verkalýðs-
hreyfinguna, því að hún
lagði einmitt megináherzlu á
þessar ráðstafanir og taldi
kauphækkanirnar aðeins
koma til greina sem nauð-
vörn. Sé hægt að kalla
nokkra andstæðinga verka-
lýðssamtakanna í þessu sam-
bandi, eru að forsprakkar
Alþýðuflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins, sem heldur
kusu að vernda hagsmuni
braskaranna en að fallast á
tillögur verkalýðssamtakanna
og neyddu þau þannig út í
kauphækkunarbaráttuna.
★
ALÞ.BL. OG OPINBER-
IR STARFSMENN.
Ritstjóri Alþýðublaðsins er
svo óður þessa dagana, að
hann gerir flestar þær skyss-
ur, sem fyrir einn mann geta
komið. Hann verður iðulega
margsaga á hinn hlægileg-
asta hátt og lætur sig einu
gilda, þótt hægt sé með skjal-
festum heimildum að hnekkja
ósannindum hans. Einkum
sleppir hann sér alveg, þegar
hann minnist á Framsókn-
arflokkinn, sem hann virðist
(Framhald á 6. síSu)