Tíminn - 30.08.1949, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, þriðjudaginn 30. ágúst 1949.
181. blað
Þorketl krafla:
versvegna verndar Alþýöuflokk-
urinn verzlunareinokunina og
hvernig gerir hann það?
Ég mætti manni í Austur-
ritræti, bónda norðan úr
landi, og það var geysilegt
'.iast á honum. Ég kallaði á
lliann og sagði: Þekkirðu mig
ekki maður? Jú, en það var
svo mikill asi á honum, að
ég- íekk hann naumast til að
stanza.
Irlann sagðist hafa verið í
göngum í 27 ár á hverju
einasta hausti, en það væri
ftann handviss um, að í eng-
um.göngum hefði hann haft
.meiri yfirferð en í leit að því
byggingarefni, er hann hefði
burft vegna bygginga sinna í
aum.ar.
— Hvað er þetta maður?,
sagði ég. Ertu ekki í kaupfé-
'iaginu? Af hverju kaupirðu
þetta ekki þar?
En það stóð ekki á upplýs-
Ingunum hjá honum.
Kaupfélagið fær ekki leyfi
íyrir helming þess bygging-
arefnis, sem félagsmönnum
er leyft að nota,.
Hann parítaði þakjárn hjá
kaupfélaginu í fyri’a, en fékk
ekkert. Þá kom hann suður
og pantaði hjá heildsala, en
þaö var brigðað. Nú var hann
að leita fyrir sér hvort hann
fengi aluminíum í þak.
Hann þurfti að fá steypu-
styrktarjárn. Það fékkst ekki
í kaupfélaginu- Hann ætlaði
að steypa Ioftin fyrir slátt, en
varð að láta mennina fara.
Sjálfur fór hann suður í bíl
til að reyna að fá járnið
keypt hér.
Þannig eru verzlunarhætt-
Ir Alþýðuflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins. Það eru
hundruð aðkomumanna á
þönum í Reykjavík til þess
að kaupa hjá heildsölum eitt
og annað, sem ekki fæst- í
kaupfélögunum.
Þetta er einfaldlega vegna
þess, að með atkvæðum Al-
þýðuflokksmanna í viðskipta
nefnd, Fjárhagsráði og ríkis-
stjórn er innflutningur, sem
kaupfélögin eiga að hafa,
'fcekinn af þeim og afhentur
heildsölum.
Kvað verður af innflutn-
Jngsvörunum?
Þeim innflutningi, sem
kaupfélögin fá, er skipt bróð-
urlega milli viðskiptamanna.
Alþýðublaðið segir 24. ág.:
„Það kemur miklu meira
til landsins heldur en nokkru
sinni sést í verzlunum. Meiri-
hluti þjóðarinnar er sæmi-
'lega vel klæddur, þótt sjald-
an eða aldrei sjáist fyrsta
ílokks flík í fatabúðunum.
í»að eru þúsundir ísskápa á
islenzkum heimilum, þótt al-
drei hafi fengizt ísskápur í
íslenzkri verzlun. Sum heim-
ili eru full a,f gólfteppum,
gler- óg kristalsvösum, ávöxt
um, búsáhöldum, heimilis-
tækjúm og ótal flciru, sem
ílutt er löglega til landsins,
en kemur ekki á hillur verzl-
ananna.
Þfcgár þeir (þ. e. verzlunar-
mfchrí) fá „partí“ af eftir-
sóttri vöru, geta óbreyttir
neýteridur hrósað happi, ef
helmingur vörunnar-kemur á
frjálsan markað, og oft er
hún öll seld á bak við tjöld-
in. í þess stað dreifa verzl-
unarmennirnir vörunni til
ættingja, vina og kunningja,
og „redda“ öörum „business-
mönnum“ gegn því að þeir
muni greiðann, þegar þeir
sjálfir fá „partí“. Og engum
getur dulizt, að mikið af alls
konar vöru hækkar smátt og
og smátt í verði eftir því sem
fleiri „reddarar“ fara um
hana höndum, unz úr þessu
öllu verður gífurlegur svart-
ur markaður."
Þetta eru vörurnar, sem Al-
þýðuflokksmenn í valda-
nefndunum hjálpa Sjálfstæð
ismönnum til að afhenda
heildsölunum- Hér er vitnis-
burðurinn tekinn úr blaði
sjálfs verzlunarmálaráðherr-
ans. Þannig hefir Alþýðufl.
með stuðningi sínum við
Sjlfstæðisflokkinn skipað
verzluninni, bæði í sveitum,
þorpum og hér í höfuðstaðn-
um.
Það má til sanns vegar
færa, að verzlunin undir
stjórn Emils Jónssonar sé
nú orðin það • lakari en ein-
okunin forðum, að nú er
verzlunareinokunin bundin
við Reykjavík, svo að menn
hvaðanæfa af landinu verða
að fara þangað öllum stund-
um sem þeir geta til að reita
saman hjá fornsölum og öðr-
um verzlunum það, sem þeir
þurfa, og höfuðstaðarbúar
lifa við þau kjör, sem blað
verzlunarmálaráðherrans lýs
ir svo átakanlega.
Smánarlegur Pílatus-
þvottur.
Vitanlega eru til alveg ör-
ugg ráð til að útrýma þess-
um óþverra úr íslenzku þjóð-
lífi og, það vita þeir vel,
flokkarnir, er viðhalda hon-
um.
Ef .skömmtunarseðlarnir
væru innflutningsleyfi yrði
enginn svartur markaður til
á þeim vörum, sem þeir ná
yfir, fremur en í Englandi,
þar sem svipaðar reglur giltu.
Ef innflutningsleyfi fylgdu
fjárfestingarleyfunum þyrftu
ekki hundruð manna úr þorp
um og sveitum að vera tím-
um saman í Reykjavík til að
reita fjárfestingarvörurnar
saman.
Ef kaupfélögin fengju inn-
flutning af öðrum vörum í
samræmi við tölu viðskipta-
manna sinna, myndu þau
auðvitað sjá hverjum manni
fyrir sínum réttláta skammti
Ef mál fyrir svartan mark-
að og okur væru rannsökuð
fyrir opnum tjöldum, dæmd
fyrir opnum dyrum, dómar
birtir og refsingar fram-
kvæmdar, — ef allt þetta og
fleira, sem Framsóknarmenn
hafa lagt til að væri gert vita
allir að okri heildsaladótsians
yrði útrýmt á stuttum tíma.
Hver hefir greitt atkv. á
móti því, að þetta yrði gert?
Það er þýðingarlaust fyrir
Alþýöuflokkinn, þvert ofan í
staðreyndir um vinnubrögð
í næstum þrjú ár, að reyna
að neita því, að svartamark-
aðsbraskið og einokunin er á-
stand, sem hann stendur að
og hefir notað vald sitt til að
koma á og viðhalda.
Viðskiptamálaráðherra eða
svartamarkaðsráðherra?
Emil Jónsson hefir eins og
flokkur hans haft nokkra til-
burði með kisuþvott frammi
fyrir þjóðinni. Hann segir:
„Ég er í rauninni ekki við-
skiptamálaráðherra. Það er
öll stjórnin, sem ræður þeim
málum sameiginlega.
Fyrir þá, sem til þekkja,
er þessi hræsni ekki aðeins
hlægileg, — hún er smánar-
leg. Þau orð skulu nú rök-
studd, svo að ekki sé um að
villast-
í viðskiptanefnd, sem ræð-
ur innflutningnum eru 2
Alþýðuflokksmenn, 1 Fram-
sóknarmaður og 2 Sjálfstæð-
ismenn. •
í Fjárhagsráði eru 2 Fram-
sóknarmenn, 1 Alþýðuflokks-
maður og 2 Sjálfstæðismenn.
Allir vita, hvernig ríkis-
stjórnin er skipuð.
Viðskiptanefnd ákveður
hverjir fá innflutningsleyfin.
Þar hafa Alþýðufl. og Sjálf-
stæðisfl. 4 atkvæði af 5.
Hver einasti maður, sem
nokkuð fylgist með þessum
málum veit, að Emil Jónsson
hefir stöðugt legið í sínum
mönnum í nefndinni og jafn
an á þann veg, að hlutur
heildsala og þeirra manna,
sem svartamarkaðsbraskinu
valda, yrði meiri en ella, og
meiri en þessum undirmönn-
um og flokksbræðrum ráð-
herrans var stundum ljúft.
Ef eitthvað hefir verið sam
þykkt svo, að það kæmi heild
saladótinu illa, hefir verið
áfrýjað til Fjárhagsráðs eða
beint til ríkisstj órnarinnar,
sem að lokum hefir algert
úrslitavald.
Vitanlega hafa fulltrúar
Sjálfstæðismanna alltaf
greitt atkvæði þannig, að
gera hlut heildsalanna sem
stærstan og Emil Jónsson
viðskiptamálaráðherra og
forsætisráðherrann hafa
undantekningarlítið greitt
atkvæði á þann veg, sem verr
gegndi.
Á þennan hátt hefir Emil
Jónsson og flokkur hans ráð-
ið því, sem hann vildi ráða í
verzlunarmálunum með þeim
árangri að skapazt hefir hið
ógeðslegasta ástand, sem
þekkst hefir á íslandi síðan
veldi hörmangaranna leið.
Tilraun Emils til að sýkna
sjálfan sig er jafnframt við-
leitni til að sakfella flokks-
bræður hans í Fjárhagsráði
og viðskiptanefnd. Hið sanna
er, að sekt Emils er meiri en
flokksbræðra hans, því að
hann hefir ráðið stefnunni,
enda hafa hinir upphaflegu
fulltrúar flokksins í viðskipta
nefnd báðir flæmzt þaðan.
Ef nokkur maður á skilið að
(Framhald á 7 síðu)
HVAR, SEM MENN HITTAST
um þessar mundir, er rætt um
kosningar og kosningaundirbúning.
Menn íylgjast með þeim málum
af mismunandi ástæðum og hugar-
fari. Sumir vilja fylgjast með gangi
málanna eins og þeir horfa á
hvern annan kappleik án sérstakr-
ar samúðar með nokkrum einum,
og óráðnir í því, hverjum þeir eigi
helzt að veita. Aðrir eru löngu
fyrirfram ákveðnir að fylgja sín-
um flokki af ævilangri og órjúf-
andi tryggð og trúmennsku.
MENN SKYLDU ÞÓ VARAST,
að líta of léttúðugt á þessi mál.
Þó að henda megi gaman að æði
mörgu í kringum kosningar, eru
þær þó sjálfar alvarlegar. Á kjör-
degi velja menn og hafna og stíga
örlagaríkt spor fyrir framtíð þjóð-
arnnar.
Eg er ekki einn þeirra manna,
sem með titrandi taugum sjá land-
ráðamenn á hverju strái og ég held
ekki að þjóðin glatist eiliflega, þó
að hún verði gæfulítil í næstu
kosningum. Menning okkar og
framtíð er í hættu, en þar kemur
margt fleira til en kosningaúrslit-
in. Og orð eins og landráðamaður
og önnur slík hörðustu stóryrði
tungunnar vildi ég ráðleggja að
spara við hversdagslega notkun.
Það er lítið um það, að menn vilji
gera illt, eftir því, sem ég skil þá,
en þeir velja sér oft úrræði af
mikilli skammsýni, svo að þau eru
ekki heppileg í framkvæmd. Og
það eru margir, sem hafa ótrúlega
teygjanlega hugsun til að ímynda
sér sjálfir, aö það sem þá og þá
virðist koma bezt heim við hags-
muni þeirra sjálfra í bili, sé þjóð-
inni allri afar nauösynlegt.
ÞAÐ HEYRIR TIL AÐ MENN
SKAMMIST fyrir kosningar og við
skulum ekki láta okkur bregða við
það. Skyldum við ekki geta verið
svo sanngjörn að segja með Jakobi
Thor:
Margt er þó ljómandi laglega sagt
í logandi skammagreinum.
Og engum manni er vorkunn að
taka á móti drengilegum árásum,
þó að snarpar séu.
HITT ER SATT, að bardaga-
menn verða oft fyrir lágkúrulegum
árásum. Það er jafnan reynt að
leita höggstaðar á persónu þeirra
og oft af miklum lubbaskap. Hvað
helzt ber þetta við, ef menn eiga
við litla karla, sem ekki hafa nein
rök á takteinum gegn málstað
þeirra. Þá er fálmað eftir hverju
hálmstrái í ofboði og örvæntingu.
Sé andstæðingurinn utan af landi
en dvelji í höfuðstaðnum vegna
baráttu sinnar eða annarra á-
stæðna, er kallað að hann hafi
flúið og flosnað upp. Sitji hann
enn kyrr á æskustöðvum er hann
nefndur útkjálkabúi eða nesja-
maður. Snúi hann þangað aftur
er kallað að hann sé látinn hverfa
og grafinn. Sé slíkur baráttumað-
ur bindindismaður er hann kennd-
ur við ofstæki og stúkumennsku,
en drekki hann er það lagt hon-
um til lasts. Hvort sem hann er
fátækur eða fjáður er reynt að
ófrægja hann með því, og svona
má lengi telja.
ENGUM MANNI VORKENNI ég
að standa undir slíku aurkasti
ómerkilegra manna og þarf það
engan að meiða fremur en hann
hefir sjálfur gefið tilefni til. Hitt
skulu allir muna, þeir sem berjast
um viðkvæm málefni, hvort sem
eru stjórnmál eða annað, að reynt
er að skaða málstað þeirra með
þvi að finna höggstað á persónu
þeirra. Málefni og hugsjónir ættu
því að vera þeim hvöt og styrkur
til að vanda dagfar sitt og ganga
drengilega til verks í hvívetna.
SVO KEM ÉG AÐ KJARNA
ÞESSA MÁLS, að blaðalesendur
hafa það í hendi sér, hvernig blöð-
in ræða við þá. Ef múgur manns
lætur lítilsiglda blaðasnápa leiða
sig á asnaeyrunum með smáskít-
legu naggi og níði og persónuleg-
um, heimskulegum rógi, mun svo
lengstum fara, að einhverjir freist-
ist til að grípa til slíkra ráða.
ísköid fyrirlitning og nístandi tóm
læti lesendanna við lubbaskap og
heimskulegum rógþvættinga eru
hins yegar þær undirtektir, sem
fljótlega munu venja blöðin af
sóðaskap, því að þeim er yfirleitt
stjórnað af greindum mönnum, er
finna talsvert vel, hvað borgar sig.
Starkaður gamli.
Alúðarþakkir til allra, sýndu okkur samúð við
andlát og- jarðarför móður okkar
GUÐLAUGAR JÓNSDÓTTUU
á Lundum.
Börn og tengdabörn.
Frjáls gjaldeyrisviðskipti
Til beirra, sem hafa umráð yfir frjálsum gjaldeyri,
getum við útvegað:
Gólfteppi og dregla (ekta Wilton).
Niðursoijna ávexti — Sultutau.
Reiðhjól — Kíkira — Myndavélar.
Skjalaskápa — Þvottavélar.
Verðið er hagstætt. Fljót afgreiðsla. Sýnishorn
og verðlistar fyrir hendi og á leiðinni. Hafið samband
við okkur áður en þér festið kaup annarsstaðar.
F. Jóhannsson |
Umboðsverzlun. ||
Sími 7015. — Pósthólf 891. p