Tíminn - 17.11.1949, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, fimmtudaginn 17. nóvember 1949
247. blað
Kosningasigur Framsóknarmanna
Eitt var það, sem öllum and
stöðublöðum Framsóknar-
manna kom saman um í kosn
ingabaráttunni í haust. Það
var, að Framsóknarflokkur-
inn væri algjörlega vonlaus
um að koma manni að í
Reykjavík. Það væri illa gert
af flokknum, að „ginna“ konu
til að vera í framboði og telja
henni í hrekkleysi hjarta
síns trú um, að hún gæti ef
til vill náð kosningu. Reykvík
ingar myndu vissulega ekki
kjósa Framsóknarkonu.
Þessi spásaga rættist í sam
ræmi við þau heilindi, sem
hún byggðist á. Það kom í
ljós, að nógu margir Reykvík
ingar kusu með Framsóknar-
flokknum til að tryggja hon-
um þingsæti fyrir bæinn,
þrátt fyrir það, að andstæð-
ingablöðin hafa sjálfsagt haft
einhver áhrif og hrakið og
hrætt margt manna frá að
leggja atkvæði sitt á B-list-
ann, þó að þeim væri það
ljúfast.
Sigurinn í Reykjavík.
Það liggja tvær samverk-
andi ástæður til þess, að B-
listinn sigraði í kosningunum
í Reykjavík í haust. Önnur er
álit og traust Rannveigar Þor-
steinsdóttur persónulega. Hin
er sú, að Reykvíkingar eru nú
óðum að hætta að trúa þeim
rógi, sem blöð hinna flokk-
anna flytja um Framsóknar-
flokkinn.
Menn finna það, að Fram-
sóknarflokkurinn er oft til-
lögubeztur í garð alþýðu-
manna í Reykj'avík. Fólkið sér
að allir hinir flokkarnir
reyndu að blekkja það í síð-
ustu kosningum og tókst það
að verulegu leyti. Þúsundum
saman taka menn að efast
um, að þeir hafi fylgt réttum
flokki. Menn eru á báðum átt
um. Þó að margt af slíku
fólki hafi að þessu sinni þeg
ar á hérti kosið með sinum
gömlu flokkum bíður það enn
með eftirvæntingu og sér
hverju fram vindur.
Kosningin í haust markar
tímamót. Þá gerðu kjósendur
í Reykjavík það, sem öll blöð
hinna flokkanna sögðu einum
rómi að ekki gæti skeð. Þeir
kusu Framsóknarþingmann,
hvað sem blöðin sögðu. Og
það var sannarlega ekki af
því, að blöðin minntu kjós-
endurna ekki á, að B-listinn
væri listi Framsóknarflokks-
ins, bæði Tíminn og önnur
blöð. Það voru blátt áfram
svona margir kjósendur í
Reykjavík, sem treystu Fram
sóknarflokknum og frambjóð
anda hans bezt til að taka
heiðarlega á málunum.
Sigurinn í Mýlasýslum.
En Framsóknarflokknum
gengu kosningar í vil víðar en
í Reykjavík. í tveimur tví-
menningskjördæmum, Múla-
sýlum báðum, fékk hann báða
þingmennina kosna.
Norður-Múlasýsla er land-
búnaðarhérað, nálega ein-
göngu sveitakjördæmi. Þar
buðu Sjálfstæðismenn fram
þann mann, sem margir telja
þeirra bezta og glæsilegasta
mann í landbúnaðarmálum.
Enginn neitar Árna Eylands
um það, að hann sé dugleg-
ur, áhugamaður um landbún-
aðarmál og hafi víðtæka
þekkingu á þeim. Þetta dugði
þó ekki til að villa um Norð-
mýlinga og fá þá til að hvika
írá Framsóknarflokknum.
Sigur Framsóknarflokksins er grundvöll-
ur að sigri umbótaaflanna
Fylgi hans reyndist svo sterkt,;
að bæði Páll Zóphoníasson og
Halldór Ásgrímsson náðu
kosningu.
Norðmýlingar vildu ekki
leggja höfuð sitt í skaut heild
salanna í Reykjavík, þó að
þeir sendu þeim í framboð
mann, sem bar skyn á land-
búnaðarmál.
í Suður-Múlasýslu náði
Lúðvík Jósefsson kosningu
1946 fyrir Sósíalista. Nú jók
Framsóknarflokkurinn at-
kvæðamagn sitt og fékk báða
þingmenn kjördæmisins.
Sósíalistaflokkurinn hefir
lagt mikið kapp á það siðustu
árin að telja þjóðinni trú um
að Eysteinn Jónsson væri liðs
maður íhaldsaflanna en þeir
sjálfir bæru hag íslenzkrar
alþýðu sérstaklega fyrir
brjósti. Sunnmýiingar svör-
uðu þessum rógi maklega
með því að hækka atkvæða-
tölu Eysteins en fella fram-
bjóðenda Sósíalista.
Hinn nýi þingmaður Sunn-
mýlinga, Vilhjálmur Hjálm-
arsson á Brekku, er alinn upp
í héraðinu. Hann er af traust
um bændaættum og hefir
deilt lífskjörum alþýðunnar í
héraði sinu og unnið hennar
störf á landi og sjó. Hann býr
i tiltölulega afskekktri sveit
og er því minna þekktur en
ella, en hvarvetna að góðu,
sem traustur maður og holl-
ur alþýðu manna. Almenning
ur í Suður-Múlasýslu, bænd-
ur, útvegsmenn og fiskimenn,
vildu heldur fela þeim Ey-
steini Jónssyni og Vilhjálmi
á Brekku forsjá mála sinna en
frambjóðendum annarra
flokka.
Austfirðingar hafa gert sér
ljóst, að bezt fer á því, að hin
ýmsu héruð landsins hafi i
engu þjónustuaðstöðu gagn-
vart höfuðborginni, heldur
styðji þar hver aðili annan,
jafnir að rétti í bróðurlegu
samstarfi. Svo hefir atvikast,
að forréttindastétt og eyðslu-
stétt þjóðarinnar er að lang-
mestu leyti búsett í Reykja-
vík, svo að hörðustu átökin
á stjórnmálasviðinu standa
milli yfirstéttar Reykjavíkur
annarsvegar og allrar alþýðu
landsins hinsvegar, ef þjóðin
skilur aðalatriði málsins.
Austfirðingar hafa orðið
einna fyrstir til að átta sig á
þessu, svo sem kosningaúr-
slitin i Múiasýslum og yfir-
burðir Framsóknarflokksins
þar bera nú vitni um.
Suður-Þingeyjarsýsla.
Kosning Karls Kristjáns-
sonar í Suður-Þingeyjar-
sýslu þykir sýna styrk Fram-
sóknarflokksins þar í héraði.
Þar eiga Framsóknarmenn að
baki viðkvæm og heit átaka-
mál, og héldu ýmsir að seint
myndu gróa. Kosningaúrslin
sýna þó, að Suður-Þingeying-
ar bera gæfu til að greina
milli aðalatriða og aukaatriða
og standa saman um sam-
vinnustefnuna og Framsókn-
arflokkinn.
Engum kom annað í hug en
Karl Kristjánsson næði kosn
ingu, en margir héldu að sig-
ur hans yrði fjarri því að vera
svo glæsilegur sem raun bar
vitni.
Sigurinn í Dölum.
í Dalasýslu féll Þorsteínn
sýslumaður, gamall og gróinn
þingmaður, fyrir ungum
bónda, Ásgeiri i Ásgarði. Þor-
steinn hefir verið sýslumaður
Dalamanna um þrjátíu ára
skeið og er persónulega vin-
sæll í héraði. Þess var þó ekki
von, að Ðalasýsla, þar sem
segja má, að allir kjósendur
séu bændafólk og samvinnu-
menn, sendi alla tíð Sjálf-
stæðismann á þing. Bóndinn
í Ásgarði er« öruggur og vin-
sæll samvinnumaður, sem
býr á höfuðbóli í miðju hér-
aði. Það fer vél á því að Dala
menn hafa nú gert hann að
fulltrúa sínum á Alþingi. Þeir
treysta honum til þess, að
ganga aldrei á hönd heild-
salavaldi og fjárplógsstétt
höfuðstaðarins. Héðan í frá
mun þingmaður Dalamanna
bera sáttarorð milli alþýðu-
fólks í sveitum og kaupstöð-
um og gera sitt til að létta
af hvorum tveggja óþörfum
byrðum og skapa gagnkvæmt
traust og frið milli íslenzkra
alþýðustétta.
Skaftfellingar og
Strandamenn.
Kosningaúrslitin eru enn
athylgisverð í ýmsum kjör-
dæmum, þar sem þó varð eng
in breyting á því hvaða flokk
ur hlaut þingsæti: í Vestur-
Skaftafellssýslu töldu margir
úrslitin vafasöm, enda var
það eitt þeirra kjördæma,
sem Sjálfstæðismenn ætluðu
sér að vinna. Var mikið kapp
lagt á það, að treysta að-
stöðu sýslumanns í kosning-
unum. Sjálfstæðismenn höfðu
það kjördæmi í síðustu kosn-
ingum, og ekki var gott að
sjá hvað miða mátti við úr-
slit í aukakosningunni, þar
sem atkvæði verkalýðsflokk-
anna hlutu að verða alveg
áhrifalaus. Þegar þessa er gáð
eru úrslitin í Vestur-Skafta-
fellssýslu Framsóknarflokkn-
um hagstæð.
í Strandasýslu lögðu Sjálf-
stæðismenn höfuðáherzlu á
sóknina og var fátt til sparað.
Úrlsitin þar urðu Framsókn-
arflokknum mjög í vil og
minna undirtektir fólksins á
Ströndum við tylliboöum
Sjálfstæðisflokksins mjög á
það, er Auður Vésteinsdóttir
iak sjóðinn á nasir Eyjólfi
gráa, svo að blóð féll um hann
allan.
Kosningaúrslitin á Strönd-
um sýna bæði, að kjósendur
í sveitum láta ekki halda upp
boð á sér, og að það er næsta
þýðingarlítið að reyna að
níða kjörfylgi af mikilhæfum
stjórnmálamönnum með per-
sónulegum rógi. Fáir eða eng-
ir íslenzkir stjórnmálamenn
hafa verið fastar eltir með
slíku en Hermann Jónasson.
Munu flestir kjósendur á
Ströndum vita skil á níðpés-
um um þingmann sinn,
stundum liðlega skrifuðum.
Það væri nú gott, ef úrslit
kosninganna á Ströndum
gætu kennt þeim, sem hafa
hneigð til að leggjast í slíka
pésagerð, hvað slík fram-
leiðslu er óheppileg, vonlítil
og áhrifalaus.
Saga, sem gott er
að skilja.
Það er ennfremur sérstök
ástæða til að gleðjast yfir
(Framhald á 7. síðuj
Pétur Sigurðsson hefir sent mér
ábendingu eina, þeim til umhugs
unar, sem langar til að drýgja
kaffiskammtinn, því að ég kalla
það kaffiskammt,, þó að það sé
ekki skömmtunarskrifstofan, sem
úthlutar. En bréf Péturs er svo:
„Mér datt í hug, Starkaður minn,
að lofa þér að koma á framfæri
fyrir mig ofurlítilli tiilögu um
kaffidrykkju. Sú tillaga er ein-
kennilega til orðin. Eg er ekki
mikill kaffimaður og um 15 ára
skeið drakk ég alls ekki kaffi. Eg
á nokkra samúð með þeim mönn-
um, sem vilja afnema alla kaffi-
drykkju, en slíkar óskir rætast
víst ekki að sinni hér á landi. En
við gætum þá gert annað, dregið
úr kaffineyzlunni með því að
drýgja kaffið. Og nú skuluð þið
heyra.
Eg bý fyrir utan bæinn og fer
þv£ ekki heim af skrifstofu minni
til þess að snæða hádegisverð, en
tek með mér brauðbita. Fyrst
reyndi ég að drekka eingöngu
mjólk með brauðinu, en ég þoli
mjólkina heldur illa. Eg reyndi
einnig súrmjólk, en það fór á
sömu leið. Eg melti mjólk illa,
þótt heilsa mín sé yfirleitt góð
og mér hafi varla orðið misdægurt
síðastliðin 20 ár.
Þá tók ég það ráð, að blanda
til helminga mjólk og fremur létt
kaffi, og þetta hefir gefizt mér
ágætlega. Nú er ég ekki að hefja
áróður fyrir kaffi, síður en svo,
en tillaga mín er þessi, að þjóðin
í heild taki upp þessa aðferð, með
an hún drekkur kaffi á annað
borð, að blanda það til helminga
með mjólk, en þá þarf að bera
mjólkina heita á borð með kaff-
inu. Þannig hefir mér verið borið
kaffi á hótelum í Englandi, og
víðar mun þessi siður tiðkazt. Það
er misskilningur, ef menn álykta,
að þannig geti kaffið ekki verið
góður drykkur. Venjulega er nóg
að magn hennar aukizt en minnki
mjólk til á íslandi og er vonandi,
ekki, við gætum því sparað mik-
inn gjaldeyri með þessu. Ef við
drekkum kaffi fyrir um 90 millj.
króna á ári, þá er helmingssparn-
aður nokkurs virði fyrir þjóðina,
og með þessu mundu menn auka
mjólkurneyziu sína, sem er íslenzkrl
framleiðslu hagkvæmt. — Reyn-
ið nú heilræðið og það mun vel
gefast.“
Það vekur athygli og ánægju
að rannsóknarlögreglan er nú far
in að rannsaka mál, sem snerta
svarta markaðinn 1 bænum. Vænt
anlega verður fylgzt með auglýs-
inum um slíkan kaupskap fram-
vegis. Nýlega var auglýst í Morg-
unblaðinu eftir tilboðum i kápu-
efni. Þess var ekki getið hvar efn-
ið væri til eða hvað það ætti að
kosta. Vel má líka vera, að þar
hafi verið um fleira en eitt kápu-
efni að ræða. Og vel má vera, ef
nógu mörg og glæsileg tilboð ber-
ast út á svona auglýsingu, að það
sé hægt að selja mörg kápuefni.
Það er ekkert algengara, en að
ýmiskonar fatnaður sé auglýstur
og við því er ekkert að segja ef
það er í smáum stíl. En undar-
legt finnst almennlngi það, eftir
þvi sem flestum hefir gengið að
fata sig síðustu árin, ef allt er
hreint og með felldu við það, að
sums staðar sé hægt að selja
„nokkrar kápur miðalaust" og
annað eftir því. Almenningi þykir
áreiðanlega gott og blessað, að sjá
einhver deili til þess, að réttvísin
sé vakandi í þessum málum og
rannsóknarlögreglan sofi ekki á
verðinum.
Starkaður gamli.
Útför mannsins mins
KRISTJÁNS JÓNSSONAR,
fer fram laugardaginn 19. þ. m. og hefst með bæn að
heimili okkar Forsæti kl. 1 e. h. — Jarðað verður að
Viliingahoitskirkju kl. 2 sama dag.
María Einarsdóttir.
Spaðkjöt
nýkomið
Frystihúsið Herðubreið
Sími 2678
* l

Vélstjórastaða
Rafmagnsveitan óskar að ráða vélstjóra með raf-
I; magnsdeildarprófi, að Varðstöðinni við Elliðaár. — Um £
■[ sóknir sendist Rafmagnsveitunni fyrir þriðjudaginn %
■I 22. nóvember.
RAFMAGNSVEITA REYKJAVÍKUR
.V.V.'.V.VAV.VV.V.'.VAVAW.V.V.V.V.V.VAV.W.W