Tíminn - 06.05.1950, Side 1

Ritstjóri:
Pórarinn Þórarinsson
! Fréttaritstjóri:
JÓn Helgason
| Útgefandi:
\ Framsóknarflokkurinn
Skrifstofur i Edduhúsinu
Frittasímar:
11302 og 31303
Afgreiöslusími 2323
Avglýsingasimi 31306
PrentsmiBjan Edda
34. árg.
Reykjavík, laugardaginn 6. maí 1950
98. blað
Úrræði mjólkurbúanna tiiaðverja
mjólk skemmdum kölluð vörusvik
^ignrðnr Guðbrandsson injólkurliústjóri
svarar árásunum á mjjólkurbáin.
Þrjú af dagblöðum Reykjavíkur gerðu í gær að umræðu-
efni hitameðhöndlun þá, sem neyzlumjólk til sölu á Reykja-
vikurmarkaði sætir hjá Mjólkurbúi Flóamanna og Mjólkur-
samlagi Borgfirðinga. Er hitameðhöndlun mjólkurinnar
kölluð vörusvik, sem framkvæmd séu til þess að leyna göll-
tvm mjólkurinnar. Ennfremur er skýrt frá því, að heilbrigð-
isnefnd Reykjavíkur hafi bannað sölu slíkrar mjólkur. —
Sneri Tíminn sér af þessu tilefni til Sigurðar Guðbrands-
sonar, mjólkurbússtjóra í Borgarnesi, og fara hér á eftir
ummæli hans.
fjarliggjandi búin látin full-
gerilsneyða mjclkina, og
mjólkin svo tcppuð á flösk-
ur hér. Þetta hefir alltaf
reynzt vel, sagði Berger.
í Noregi talaði ég við
tekniskan ráðunaut mjólkur
stöðvarinnar í Osló, Tryggve
(Framhald á 2. siðu.)
Hvað er hitameðhöndlun
mjólkur?
Hitameðhöndlun sú, er
Mjólkursamlag Borgfirðinga
notar, er fólgin í því, að ný-
mjólkin er strax tekin gegn-
um hreinsiskilvindu við 38
stiga hita á Celsíus, þar næst
hituð í i-yðfríum plötutækj-
um upp i 58 stig á Celsíus í
fimmtán sekúndur og síðan
kæld samstundis niður í fjór
ar til sex gráður á Celsíus.
Ac5 því búnu er hún sett á
einangraða geyma, sem mjólk
in er flutt í á Laxfossi til
Reykjavíkur. Mjólk þessi er
svo tekin til gerilsneyðingar
í mjólkurstcðinni í Reykjavík
næsta dag. Hitameðhöndlun
þessi fækkar það mikið gerl-
um í mjólkinni, að mjólkin
er ævinlega góð vara (gerla-
lítil), þegar hún kemur til
Reykjavíkur, því að þeim gerl
um, sem drepast við hitun-
ina, fjölgar ekki meir, og
valda því ekki súr í mjólk-
inni.
Hitameðhöndlun þessi er
ekki brot á reglugerð um
mjólk og mjólkurvörur frá
19. okt. 1946. í þeirri reglu-
gerð er bannað að tvigeril-
sneyða mjólk og mjög ná-
kvæmlega tekið fram, hvaða
lágmarkshitastigi skuli náð,
sxio að mjólkin fullnægi þeim
ákvæðum að vera geril-
sneydd. Lágmarkshitastig ger
ilsneyðingar samkvæmt reglu
gerðinni er að mjólkin sé hit-
uð í 63 stig á Celsíus í þrjá-
tíu mínútur eða 73—74 stig
á Celsíus í fimmtán sekúnd-
ur. Lægri hitun er ekki ger-
ilsneyðing.
Reynsla nágrannaþjóðanna.
í ferð, sem ég fór um Norð-
urlönd veturinn 1946, ræddi
ég við fræðimenn, sem einn-
ig höfðu raunhæfa þekkingu
á mjólkurmeðhöndlun og
margra ára reynsla hafði
þjálfað í að taka tillit til
aðstæðna. Það háttar eins til
á Norðurlöndum og íslandi,
að neyzlumjólk til höfuðbcrg
anna þarf að flytja að úr allt
að 600 km. fjarlægð til þess
að neyzlumjólk fáist allt ár-
ið. Ilöfuðborg íslands notar
mestalla þá mjólk, sem fram
leidd er á svæðinu milli
Hvammsfjarðar að vestan og
Mýrdals að austan. Er það
ekki vandalaust verk, hvorki
fyrir framleiðendur í sveit né
mjólkurbúin, að flytja og
meðhöndla þessa vöru, svo
að í góðu lagi sé, og má þar
ekkert láta vanta, er til bóta
getur orðið.
í Danmcrku talaði ég við
Nils Rasmussen, mjólkur-
ráðunaut í Árósum, fyrrver-
andi mjólkurbússtjóra á
Korpúlfsstöðum og i Borgar-
nesi, Robert Hansen, rit-
stjóra Nordisk Mejeritid-
skrift, áður ráðunaut mjólk-
ursölubúanna í Kaupmanna-
höfn og nágrenni, og Aage
H. Pedersgn við ríkistilrauna
búið í Hilleröd. Umsögn þess-
ara þriggja manna var á
þessa leið:
í Danmörku er bannað með
lcgum að gerilsneyða mjólk
nema einu sinni. Mjólk frá
Árósum og öðrum fjarliggj-
andi stöðum á Jótlandi, sem
flutt var til Kaupmannahafn
ar, reyndist mjög misjöfn að
gæðum, sérstaklega sumar-
mánuðina. Til að bæta úr
þessum göllum fóru hlutað-
eigandi mjólkurbú að hita
mjólkina strax og þau vigt-
uðu hana inn. Mjólkina hit-
uðu þau í 58—65 stig á Celsí-
us í fimmtán til tuttugu sek-
úndur og kældu hana svo
strax niður í fimm stig, áð-
ur en þau sendu hana frá
sér. Þessi mjólk hefir reynzt
ágætlega, er hún kemur til
Kaupmannahafnar, vegna
þess að hitunin drepur flest-
alla gerla, þótt hún fullnægi
hins vegar ekki lagaákvæð-
um um gerilsneyðingu.
í Sviþjóð talaði ég við
Berger, forstjóra rannsókn-
arstofu mjólkurmiðstöðvar-
innar í Stokkhclmi. Honum
fórust orð á þessa leið:
Stokkhólmur verður að
sækja mjólk allt til Suður-
Svíþjóðar. Það gæti aldrei
gengið hér í Sviþjóð að flytja
mjólkina frá fjarliggjandi
búunum ógerilsneydda til
Stokkhólms. Þess vegna eru
Rússar veita forsetum Eist-
lands og Lettlands lausn
Ástælfan íalin sú, að þcir „meti meira
hagsmuni þjóða sinna cn úskir valcla-
rnanna í Moskvu.
Samkvæmt fregnum sem eistlenzka kommúnistablaðlð,
„Rödd þjóðarinnar,“ flutti fyrir nokkrum dögum, hafa báð-
ii forsetar Eistlands og Lettlands verið settir frá völdum,
samkvæmt fyrirskipun frá Moskvu í síðustu hreingerning-
unum. Sökin er talin vera sú, að forsetarnir hafi látið hags-
muni landa sinna ganga fyrir óskum Moskvu.
ar þar telji fullvíst að ástæð-
an fyrir þessari brottvikningu
sé sú, að þessir menn hafi
sýnt lit á því að meta meira
hagsmuni lands sins en óskir
valdhafanna í Moskvu. Það
er þó ekki talið, að um raun-
verulegan Títólsma hafi ver-
ið að ræða. Hreinsun þessi
er aðeins liður í því áætlun-
arverki að innlima leppriki
þessi algerlega í Rússland og
eyða hverri sjálfstæðiskennd.
Leystir frá störfum
í kyrrþei.
Ásamt forseta Eistlands,
Edourd Paell, hafa nokkrir
ráðherrar verið leystir frá
störfum i náð og kyrrþei, þar
meðal er aðalritari eist-
lenzka kommúnistaflokks-
ins, Nikolai Karotamm, og
Boris Kumm, innanríkisráð-
herra. Paell og Karotamm
eru báðir Eistlendingar, og
eru meðal elztu og reyndustu
foringja kommúnistaflokks-
ins þar. Þeir hafa fyrr á ár-
um gengið í harðan skóla ár-
um saman í Moskvu áður en
Rússar hernámu landið.
Dagens Nyheter i Stokk-
hólmi segir, að Eistlending-
I fyrradag opnaði Tívólí.hinn
frægi skemmtigarður í Kaup
mannahöfn hlið sín á ný, eft
ir vetrardvalann, og þá segja
Kaupmannahafnarbiiar, að
sumarið sé komið. — Á mynd
inni sést hið gamla merki
Tívólí, freigátan St. Georg,
skreytt frá þiljum að siglu-
toppi, spegla sig í fleti einn-
ar tjarnarinnar.
Blsknp vísiterar
SpitzJjergen.
í sumar mun norski b:sk-
upinn fara í vísitasíuferð til
Spitzbergen. Það eru nú liðin
15 ár síðan Berggrav biskup
fór til Spitzbergen og heim-
sótti hinn fámenn söfnuð
þar.
Þrí r fangelsisdómar kveönir
upp í bifreiðaslysmálum
Ökumennirnir voru allir iilvaðir og voru
sviptir ökuréttinduni ævilangt.
Nýlega hafa verið kveðnir upp þrír dómar í undirrétti
yfir bílstjórum, er valdið hafa slysum vegna ölvunar við
akstur. Fengu þeir allir fangelsisdóma og voru sviptir öku-
réttindum ævilangt.
orðið valdur að slysinu.
Annar bílstjóri var dæmd-
ur í sjö mánaða fangelsi og
sviptur ökuréttindum ævi-
langt fyrir að aka aftan á
sendiferðabifreið á Hafnar-
fjarðarvegi ölvaður. Varð
maður á milli bifreiðanna og
beið hann bana.
Þriðji maðurinn var dæmd
ur í eins mánaðar fangelsi
og sviptur ökuréttindum ævi-
langt fyrir að aka út af vegi
ölvaður með þeim afleiðing-
um að farþegi í bifreiðinni
slasaðist alvarlega.
Sjötugur lífeðlisfræðingur.
Brottrekstur forseta Lett-
lands, Alberts Kirchenstein,
er ekki heldur talinn koma
neinum á óvart. Kirchenstein
er sjötugur að aldri og var
fyrr prófessor í lífeðlisfræði
við háskólann i Riga. Hann
var kvaddur til Moskvu i nóv.
i haust, og síðan hann kom
úr þeirri för, hefir hann ekki
gegnt embættisstörfum sín-
um opinberlega. Kirchenstein
varð ekki meðlimur lett-
lenzka kommúnistaflokks-
ins fyrr en Rússar hertóku
landið, en var þó þegar til-
nefndur sem forsetaefni 1940.
Hann var álitinn viljalaust
og. þægt verkfæri í höndum
Moskvu, en þó er nú talið,
að örlað hafi á þjóðernis-
stefnu hjá honum hin siðari
ár, og það hafi orðið honum
að falli.
•'K \imii
Tveir þessara dóma voru
kveðnir upp i lögreglurétti
Reykjávíkur, en einn í Hafn-
arfirði.
Maður sá, er ók ölvaður á
konu á Hringbrautinni á
móts við Kennaraskólann
fyrir nokkru meö þeim afleið
ingum, að hún- beið bana,
var dæmdur í eins árs fang-
elsi og sviptur ökuréttindum
ævilangt. Maðurinn ók áfram
jen gaf sig fram við lögregl-
luna mórguninn eftir, er hon-
'um þótti ljóst, að hann hefði
ikil síld
veður við
Hornafjörð
Frá fréttaritara Timans á
Höfn. —
Stórar síldartorfur vaða út
af Höfn í Hornafirði. Flutn-
ingaskipið Herðubreið talaði
við loftskeytastöðina á Höfn
i gær og sagði frá því, að
mikil síld væði 6 sjómílur
vestur af Hvanney. Talsverð
síld hefir gengið inn um ós-
inn og inn í fjörð en það er
aðallega smásild. Bátar hafa
orðið varir viö sild og hefir
einnig komíð síld úr þorski,
sem veiðst hefir á þessum
slóðum.
Síldarfregnir hafa ekki bor
irrf cnnorc cto Ao v o A ■ni'rloo’5*