Tíminn - 23.11.1950, Blaðsíða 4

TÍMINN, fimmtudaginn 23. nóvember 1950.
262. blað.
1.
Ályktanir 9. flokksþings Framsóknarmanna
' er berast og skrifuð eru til þess,
(Framhald af 3. slðu.) t 1. Flokksþingið lýsir ánægju sinni yfir uppsögn brezka að mótmæla því hvernig vör-
aiði fyrir ræktun, húsabótum, öðrum framförum og at- landhelgissamningsins frá 1901 og þeim áfanga, sem náðst um er haldið 111 iðnaðar, svo
, ^ , , . , . . . ,, að þrengir að sjalfsagðasta heim
/mnurekstri i sveitum landsins og leggur þvi aherzlu a, að hefir í landhelgismálunum með ákvæðum þeim, er sett voru iiisiSnaöl-
Baðsfofuhjal
Hér er eitt af þeim bréfum,
Framsóknarflokkurinn beiti sér fyrir umbótum á samgöngu á s.l. Vori um útfærslu landhelgi fyrir Norðurlandi. Jafn-
náium. Umbæturnar miðist við það, að hvert býli fái símá framt leggur það áherzlu á, að áfram verði unnið ósleitilega
ig öll býli, sem eðlilegt er að haldist í byggð, fái akveg heim að stækkun landhelginnar, friðun uppeldisStöðva fisksins og
.il sin, án þess að viðkomandi bændum verði það fjárhags- eflingu landhelgisvarna.
sg ofraun. j Alþingi setji nýja löggjöf um landhelgi íslands, þar sem
) Flokksþingið leggur því áherzlu á, að hreppavegir verði hún verði ákveðin mun stærri en nú er, og að landhelgis-
uirleitt gerðir að sýsluvegum og fjárráð sýsluvegasjóðanna línan verði mæld frá yztu annnesjum, svo að allir firðir og
r<ukin, svo þeir geti rækt það hlutverk, sem þeim er ætlað flóar falli innan hennar. Löggjöf þessi gangi í gildi þegar
'i Sdmgöngumálum þjóðarinnar. Vegagerð er nú mörgum uppsagnarfrestur samningsins frá 24. júní 1901 er liðinn.
; innum dýrari en áður var, en fjárráð sýsluvegasjóðanna Alþingi og ríkisstjórn íslands vinni að því eftir fremstu
vipuð. Slíkt ástand er óviðunandi. Leggur flokksþingið því getu, að hin nýja landhelgislöggjöf íslendinga verði viður-
11, að fjárframlög frá ríki og sveitarfélögum til sýsluvega- kennd af öörum þjóðum.
„Margt og mikið hefir verið
rætt og ritað um skömmtunar-
málin að undanförnu og litlu
við það að bæta. Enda þótt ekkl
sé nú annað skammtað en syk-
ur og smjörlíki og við og við
smjör út á einhvern skammtinn,
sem alltaf fylgja miðunum eins
og skuggi er enn verið að lesa
tilkynningar frá skömmtunar-
skrifstofunni eða öllu heldur
skömmtunarstjóranum, jafnvel
eftir að manni er sagt að hann
eigi að vera dauður.
jóðanna verði aukin að mun með því að hækka matsverð
asteigna og greiða verðlagsuppbót á það fé, sem sýsluvega-
; jöóunum er greitt.
) Flokksþingið álítur að vinna beri að því að samgöng-
ur a sjó verði sem greiðastar, og vörur verði fluttar erlendis
ra oeina leið á heimahöfn hvers héraðs, þar sem hafnarskil-
;yro leyfa, enda sé unnið að því, að hvert hérað hafi a. m. k.
eih f hafskipahöfn.
13. lafmagnsmál.
lokksþingið leggur áherzlu á, að hraðað verði stækkun
Sogsvirkjunarinnar og Laxárvirkjunarinnar, enda verði raf-
magni dreift frá þessum stöðvum um nærliggjandi héruð
ein ljótt og unnt er og efni í slíkar leiðslur keypt sam-
hlirt efni í stöðvarnar. Ennfremur skorar flokksþingið á
Alþ ngi og ríkisstjórn að beita sér fyrir byggingu rafstöðva
annarra héraða eftir því sem við verður komið.
fece na Ffamsóknarflokksins á verðlagningu raforku er að
raítnagn verði ekki selt dýrara í dreifbýli en kaupstöðum.
Jafnframt. leggur flokksþingið áherzlu á, að fluttar verði
11 iandsins efnisvörur til rafmagnsáhaldagerðar svo sem
unnt er.
14. Aburðarverksmiðja o. fl.
Flokksþingið lýsir ánægju sinni yfir því að undirbúningi að
byggmgu áburðarverksmiðju er nú vel á veg komið og tjáir
íiokksþingið þingmönnum flokksins þakkir fyrir forgöngu
pe'rra í málinu, en leggur jafnframt áherzlu á, að fram-
livæmdum verði hraðað sem mest.
Jafniramt telur flokksþingið, að bygging sementsverk-
smióju sé mikið nauðsynjamál, og leggur því áherzlu á, að
þeirrí framkvæmd sé einnig hraðað svo sem unnt er.
«
15. Hlunnindi.
Flokksþingið telur, að viðhald og efling hlunninda sé bæði
hagsmuna- og metnaðarmál íslenzkra sveita og vill benda á
eftiríarandi:
I. Lax- og silungsveiði:
. a. Unnið sé áfram að því að stofna veiðifélög og fiski-
ræktarfélög við þær ár, þar sem það enn er ógert.
i. Unnið sé að heilbrigðum samskiptum veiðimanns og
veiðieigenda, þannig: að fiskstofninum sé tryggður á-
iramhaldandi vöxtur.
e. Unnið verði meðal annars að því að hagnýta sem bezt
veiðimöguleika fjallavatna landsins.
d. Æskilegt væri, að gerðar yrðu tilraunir með uppeldi
nytjafiska við volgar laugar og lindir.
II. Æðarvarp. Unnið sé að áframhaldandi tilraunum með
úppeidi æðarunga, svo úr því fáist skorið, hvort þannig verði
ekki á fljótvirkastan hátt aukin gömul æðarvörp, og komið
upp nýjum, til mikíllar aukningar hinni mjög svo verðmætu
vöru, sem æðardúnninn er.
SJÁVARÚTVEGSMÁL
Níunda flokksþing Framsóknarmanna telur það eitt af
meginskilyrðum fyrir efnahagslegu sjálfstæði þjóðarinnar,
að sjávarútveginum séu búin svo arðvænleg skilyrði, að unnt
sé að reka hann á fjárhagslega öruggum grundvelli og að
þeir, sem víð hann vinna, hafi sambærileg kjör við aðrar
stéttir.
Þingið telur ástæðu til að vekja athygli á því, að þeir, sem
reka sjávarútveg eða vinna að fiskveiðum eða fiskverkun,
verða að jafnaði að sætta sig við hið erlenda verðlag á af-
urðum, sem þeir hafa ekki aðstöðu til að hafa áhrif á, þótt
flestar aðrar stéttir hækki tekjur sínar.
Stefnu flokksins í sjávarútvegsmálum markar flokksþing-
ið í meginatriðum þannig:
2. Flokksþingið áréttar fyrri ályktanir flokksins um, að
æskilegt sé, að þeir, sem vinna að framleiðslu sjávarafurða,
séu sjálfir þátttakendur í útgerðinni og eigi þannig beinna
hagsmuna að gæta um rekstursafkomu hennar. Telur það
að vinna beri að því, að sem mest af útgerðinni, stærri sem
smærri, sé rekið á samvinnu- og hlutaskiptagrundvelli og
lýsir ánægju sinni yfir því, að stefnt skuli vera í þessa átt
með hinum nýju samningum sjómanna á togaraflotanum.
Vill þingið beina því til lánsstofnana, að þser láti félög sjó-
manna, að öðru jöfnu, sitja fyrir lánum til skipa og fisk-
iðjuvera.
3. Fiskimálasjóður sé efldur eftir föngum til stuðnings
nýjungum í útgerð og hagnýtingu aflans í verstöðvum lands-
ins, veiðarfæratilraunum, leit fiskimiða o. s. frv.
4. Áherzla sé lögð á að ljúka þeim hafnargerðum, sem
byrjað hefir verið á og hafa mikla þýðingu fyrir útgerðina.
Þá sé einnig stefnt að því, að koma upp hafnarmannvirkj-
um þar, sem skammt er á auðug og lítt notuð fiskimið.
5. Bjómönnum og öðru starfsfólki útgerðarinnar sé tryggð
viðunandi aðbúð í viðleguhöfnum og annars staðar þar, sem
það dvelur vegna atvinnu sinnar.
6. Flokksþingið telur að reynsla síðustu ára af síldveið-
um fyrir Norðurlandi gefi ástæður til að benda á þá áhættu,
sem því er samfara, að flestir vélbátar landsmanna stundi
síldveiðar á sumrin. Lítur flokksþingið svo á að
með áframhaldandi þátttöku nær alls bátaflotans i þess-
um veiðum, sé fjárhag ríkissjóðs og þjóðarinnar í heild stefnt
í hættu. Telur þingið nauðsynlegt til þess að dreifa áhætt-
unni, að fjölbreytni í útgerð sé stórum aukin frá því, sem
nú er svo sem, með útgerð á Grænlandsmiðum og öðrum
fjarlægum fiskimiðum, jafnframt þvi, sem rannsakaðir
séu möguleikar á bættri hagnýtingu heimamiða.
7. Vegna óánægju, sem fram hefir komið með núverandi
skipulag saltfisksölunnar, telur flokksþingið að athuga beri,
hvort ekki sé rétt að taka upp annað skipulag í þessum efn-
um. Jafnframt telur það, að leggja beri höfuðáherzlu á að
vanda sem bezt verkun sjávarafurða. Komið verði á eftirliti
með innflutningi á salti til að hindra saltskemmdir á fiski.
8. Lögð sé áherzla á að efla hlutatrygglngasj óð bátaút-
vegsins og koma sem fyrst öruggri skipan á starfsemi hans.
svo að dregið verði úr áhættu útgerðarinnar, þegar almenn-
an aflabrest ber að höndum í einni eða fleiri verstöðvum.
Flokksþingið telur m. a. nauðsynlegt, að sem allra fyrst verði
gefin út reglugerð fyrir hina almennu fiskideild sjóðsi'ns.
9. Vísindalegar rannsóknir í þágu fiskveiða og fiskfram-
leiðslu séu efldar og þeim búin þau skilyrði, að þær geti
komið að sem beztum notum.
10. Flokksþingið telur mikilsvert, að sem flestir útvegs-
menn eða félagssamtök þeirra eigi nauðsynleg tæki til að
innlend beitusíld og samvinnu leitað við sildarverksmiðjur
ríkisins um lausn málsins. Beitugæðin séu tryggð með mati
og eftirlit haft með verðlagi.
16. Unnið verði að því eins fljótt og fjárhagsástæður leyfa,
að koma upp lýsisherzluverksmiðju í sambandi víð síldar-
verksmiðjur ríkisins, þar sem síldarvinnslutæki S.R. eru stór-
virkust.
17. Rannsakað verði, hvernig hin stórvirku atvinnutæki,
svo sem síldarverksmiðjur, hraðfrystihús og niðursuðuverk-
smiðjur, sem byggð hafa verið að meira eða minna leyti fyrir
almannafé, verði bezt nýtt.
18. Gefin verði út handbók fyrir sjávarútveginn, er veiti
hagkvæma fræðslu um vinnubrögð við fiskveiðar, meðferð
afla, skip, vélar og veiðarfæri og hirðingu þeirra, fyrirkomu-
lag og skipulagningu útgerðarmannvirkja, skipulag fiskveiði-
mála, löggjöf varðandi sjávarútveg o. s. frv.
19. Flokksþingið telur æskilegt, að Stofnlánadeild sjávar-
útvegsins verði tryggt framlag Landsbankans, sem var 100
millj. kr.. sem fast stofnfé til starfsemi sinnar, og Fiskveiða-
sjóður íslands verði efldur með lántökum, enda sé gert ráð
(Framhald á 5. síðu)
Annars var það sykurskammt-
urinn sem ég ætlaði að minnast
á. Það er sem sé svo knappt
skammtað, að þar sem fátt er í
heimili vantar alltaf sykur, eink
um þó þar sem ekki er hægt að
kaupa kaffibrauðið í brauðsölu
búðum. Hvað sem er um kaffi-
brauðið að segja, þá er ekki að
sjá að bakararnir þurfi mikið að
spara sykurinn, því svo er
stúndum þykkt smurt hjá
þeim af einhverri meira
og minna vondri sykur-
leðju með ýmsum litum
ofan á kökurnar sem fólkið er
alltaf að kaupa. Ef til viil er
þessi skömmtun látin viðgang-
ast til þess að efla innlendan
kökuiðnað, að ég nú ekki tali
um salgætisgerðirnar, því alltaf
fæst í flestum verzlunum ó-
skammtaður brjóstsykur eða
konfekt.
Vera má, að þessari skömmt-
un sé viðhaldið til þess að tor-
velda mönnum að brugga heima
öl eða annað sterkara, sem tal-
ið er að þurfi allmikinn sykur
til að framleiða. Mér þykir það
þunnur þrettándi, að þeir sem
aldrei nota þesskonar góðgæti
skuli þurfa að neita sér um að
bjóða gestum sínum heimabak-
að brauð með kaffinu, jafnvel
ekki geta boðið upp á molasopa
nema þá að gesturinn hafi með
sér molakörtu í vasanum.
Það mun vera talað um að af-
nema sykurskömmtun, en það
ætti ekki að hafa aukna gjald-
eyrisþörf í för með sér þó heim-
ilin í landinu, sem langflest nota
þetta sem annað skynsamlega,
fengju dálítið ríflegri úthlutun
á sykri, húsmæðurnar eru þann
ig settar í meiri vanda en aðrir
með að láta skammtinn endast.
Ekki svo að skilja að ég geti ekkl
unað við vöruskömmtun yfir-
leitt en það verður að gera þá
kröfu að öllum þjóðfélagsþegn-
unum sé gert jafn hátt undir
höfði.“
Helgakver hið nýja, sem selst
á 7 krónur og fimmtíu aura og
talin er miklu dýrast bóka á
íslandi vekur talsvert umtal og
verður það ekki rakið hér. Þyrst
ir eyru illt að heyra og því
hlusta menn eftir ásökunum
Helga Hjörvars, en bíða verður
rannsóknar málanna. Þó má bú
ast við, að ýms atriði skýrist
næstu dagana af skrifum hinna
stríðandi aðila.
Starkaður gamli
Timaritið DVÖL
Hjá forlagi DVALAR er nú
til lítið eitt af eldri árgöng-
um og einstökum heftum, ei»
því miður er DVÖL ekki til
samstæð. Það sem til er, er
um 150 arkir eða 2400 síður
lesmáls. Er hér um að ræða
eitthvert stærsta og bezta
safn erlendra smásagna, sem
til er á íslenzku.
Þetta býður DVÖL yður fyr
ir kr. 50,00, auk burðargjalds,
sent gegn póstkröfu hvert á
Sendið pantanir I pósthólf
561, ReykjaviK.