Tíminn - 23.11.1950, Blaðsíða 5

262. blað.
TÍMINN, fimmtudaginn 23. nóvember 1950.
*
fl
iitti! Ályktanir 9. flokksþings Framsðknarmanna
Fimmtud. 23. nóv.
Flokksþingið
Niunda flokksþingi Fram-
sóknarmanna er nú lokið.
Tíminn birtir ályktanir flokks
þingsins í mörgum helztu
málum þjóðarinnar. Þar hef-
ír stefna flokksins verið mörk
uð fyrir næstu ár.
Það er mikið starf, sem
liggur að baki þessum sam-
þykktum. Þó að málin væru
nokkuð undirbúin áður en
þingið kom saman, bæði hér
i Reykjavík og eins með álykt
unum frá ýmsum flokksfé-
lögum út um land, var mikið
starf unnið í nefndum til að
samræma sjónarmiðin. En
auk hins mikla starfs nefnd-
ánna urðu rækilegar umræð-
ur um flest málin enda kom
fram mikill fjöldi af breyt-
ingartillögum. Það er mikið
starf að ljúka siiku þingi á 6
dögum og reynir það ekki
sízt á lægni og röggsemi fund
arstjóranna, að leiða málin
til svo skjótrar afgreiðslu.
Samþykktir flokksþingsins
og yfirlýsingar í stefnumál-
um verða ræddar síðar, enda
mun það verða starf blaðsins
og þingflokksins hin næstu
ár að fylgja þeim eftir.
Starf þingsins kemur eng-
an veginn allt fram í álykt-
unum þess. í umræðunum
koma fram ýms sjónarmið
enda þótt ekki verði gerðar
um það samþykktir. En það
getur verið gott fyrir alla hlut
aðeigendur samt að finna
h\ærn róm menn gera að hin-
um ýmsu viðhorfum.
Ef til vill er það mest vert
í sambandi við flokksþingið,
áð þar hittast fulltrúar allra
sveita og allra þorpa hring-
inn í kringum land og taka
höndum saman um að marka
þá þjóðmálastefnu, sem verði
þeim öllum til góðs.
Á flokksþinginu sátu menn
frá ýmsum störfum, fólk á
flestum aldri. Öllu þessu fólki
er það sameiginlegt, að vilja
leggja vinnuna til grundvall-
ar í þjóðfélaginu. Það telur,
áð menn eigi að vinna fyrir
sér og undan því megi enginn
Skjóta sér. En það vill jafn-
framt, að þess sé gætt, að
menn fái að njóta starfa
sinna.
Þetta er í raun og veru boð
skapur Framsóknarflokksins
og stefna: að vinna og njóta
verka sinna.
Á þeim grundvelli er ekki
neitt rúm fyrir starfslítinn
eyðslulýð en þar þola menn
heldur ekki neinn yfirgang
og fjárdrátt.
Það er merkilegur þáttur í
þjóðskipulegri þróun í lýð-
ræðislandi að menn frá hin-
um daglegu störfum um land
allt komi þannig saraan. Með
skipulagi Framsóknarflokks-
ins er umbótamönnum um
allt land veitt tækifæri til að
taka höndum saman og tengj
ast böndum hugsjóna og
stefnumála og efla þannig þá
hreyfingu, sem engin höfð-
ingjastétt, höfuðborgarsjónar
mið eða nein önnur sérsjón-
armið geta kveðið niður.
Framsóknarmenn um allt
land skulu gæta þess vel, að
íáta ekki ónotað það áhrifa-
vald, sem skipulag flokks
þeirra leggur þeim í hendur.
Með miklum myndarbrag
(Framhald af 4. slOu.)
fyrir, að hann; greiði vaxtamismun með hluta af árlegum
tekjum sínum,' ef með þarf.
20. Oliur til fiskiflotans verði seldar sama verði alls stað-
ar á landinu.
21. Flokksþingið telur, að gengisbreyting sú, er leidd var í
lög á síðasta alþingi, hafi verið eðlileg og óhjákvæmileg af-
leiðing fjáreyðslunnar og verðþenslunnar í landinu á siðustu
árum og réttmæt með tilliti til útflutnings sjávarafurða og
annarra útflutningsvara landsmanna. Álítur flokksþingið, að
réttlát gengisskráning og aðrar ráðstafanir, sem stefná í
sömu átt, svo sem ráðstafanir til lækkunar framleiðslu-
kostnaðar, séu a ðjafnaði eðlilegri aðstoð við útflutnings-
framleiðsluna en framlög úr ríkissjóði eins og verið hefir.
22. Til að koma í veg fyrir stöðvun vélbátaflotans, og til
þess að komast hjá uppbótum eða ríkisábyrgð til handa út- j
gerðinni, samþykkir flokksþingið, að gaumgæfilega sé rann- I
sakað, hvaða leiðir séu færar til úrbóta og þar á meðal, hvort1
fært sé að koma á sérstakri skipan gjaldeyrismála, sem að
því miði að koma rekstrinum í eðlilegt horf.
9. Flokksþingið ályktar að fela þingmönnum sinum að
vinna að því á þingi og í ríkisstjórn, að réttur íslendinga
til fiskiveiða við Grænland verði tryggður, þannig að hafn-
ir verði þeim opnaðar til afnota.
>r:3?saaE;-
IÐN AÐARMÁL
1. Að fjöldi iðnnema miðist við þjóðarþörf og verkefni I
landinu fremur en stéttarhagsmuni og aðra sérhagsmuni.
2. Að lengd iðnnámsins verði ekki fastbundin við ákveð-
inn árafjölda en undirbúningur, hæfileikar og ástundun
geti þar.ráðið nokkru um eins og við annað nám.
Rannsókn jarðhita, jarðefna o. fl.
Flokksþingið vill minna á og endurtaka samþykkt 8. flokks-
þingsins, sem hijóðaði svo:
„Flokksþingið telur að leggja beri áherzlu á, að haldið
verði áfram rannsóknum á náttúrugæðum landsins, einkum
þeim er ætla má, að mikilvæg séu fyrir efnahagsafkomu þjóð-
arinnar og bendir á eftirfarandi atriði:
1) Rannsókn jarðhitans, útbreiðslu hans, orku og eðli, svo
að ljóst verði:
a) Hver not jarðhitans megi hafa til rafmagnsfram-
leiðslu.
b) Hvert gildi hverir (vatn, gufa og fleira) kann að hafa
sem heilsulindir.
c) Hversu gróðurhús hagnýtist bezt til f jölbreyttrar rækt-
unar og að rannsökuð sé notkun rafmagns til lýsingar
o. fl. í því sambandi.
MENNTAMÁL
I. Skólamál.
Níunda flokksþing Framsóknarflokksins lítur svo á, að efla
beri allan. heilbrigðan iðnað í landinu, eftir því sem fjár-
magn og, heimaafl þjóðarinnar leyfa, og því beri að undir-
búa framkvæmdir í stóriðju í þeim greinum, sem orkulindir
landsins, s.- s. fallvötn og jarðhiti, veita bezta aðstöðu til.
í þessu sambandi vill flokksþingið taka fram eftirfarandi
atriði: ...
1. Flokksþingið lýsir stuðningi sínum við aðgerðir Alþingis
og ríkisstjórnar í áburðar- og sementsverksmiðjumálinu, og
væntir þess, að Alþingi og ríkisstjórn hraði framkvæmdum
þessara mála svo sem frekast er kostur.
2. Einnig lýsir flokksþingið ánægju sinni yfir þeim fram-
förum, sem orðið hafa í ullariðnaði landsmanna á síðari
árum og telur, að stefna beri að þVí að komið verði á fót
nýjum greinum vefnaðarvöruiðnaðar, sem byggður verði
jöfnum höndum á aðfluttum hráefnum, s. s. ull og bómull,
bæði til notkunar innanlands og útflutnings, enda reynist
slík framleiðsla sambærileg að gæðum og verði við sams
konar framleiðslu erlenda.
3. Flokksþingið telur nauðsyn að sandgræðslan í Rangár
vallasýslú-verði þegar aukin verulega og þar verði byggð
verksmiöja til framleiðslu á innlendum fóðurefnum.
4. Flokksþingið telur að þegar beri, að hefjast handa um
nýja iðnaðarframleiðslu s. s. efnavinnslu úr þaragróðri, salt
vinnslu og manganvinnslu úr sjó, postulínsframleiðslu úr is-
lenzkum leir o. fl.
5. Flokksþingið telur mikilsvert að auka þjóðlegan heimil-
isiðnað í landinu, meðal annars í því skyni að framleiddar
verði vandaðar og verðmætar heimilisiðnaðarvörur til sölu
innanlands og utan.
6. Ennfremur leggur flokksþingið áherzlu á, að innflutn-
ingi á vefnaðarvörum verði hagað á þann veg, að heimilin
eigi kost á efni í fatnað í þágu heimilanna eftir því sem þau
hafa aðstöðu til að vinna úr.
7. Flokksþingið leggur áherzlu á, að athuga beri hvort ekki
sé hægt að framleiða í landinu áhöld og vélar til framleiðslu
starfa með viðráðanlegu verði.
Flokksþingið leggur áherzlu á að þörfum iðnfyrirtækja um
innflutning hráefna verði sinnt að jöfnu, hvar sem þau eru
staðsett á landinu.
Sakir hinna miklu peningaþarfa iðnaðarins, vill flokks-
þingið skora á Alþingi og rikisstjórn að stofna sem fyrst í
þágu iðnaðarins lánadeild við Búnaðarbanka íslands og
leggja deildinni til verulega fjármuni, sem stofnfé.
Deildin starfi þar til stofnaður hefir verið Iðnaðarbanki.
Flokksþingið telur þörf á að lög um iðnnám séu tekin til
endurskoðunar, með tilliti til eftirfarandi atriða:
hafa þeir sótt flokksþing og
háð, en því þarf að fylgja
eftir með auknu og endur-
bættu starfi. Það er líka þátt-
ur í því að jafna metin í þjóð-
félaginu og hefja hina dreifðu
byggð sveita og sjávarþorpa
til þeirra áhrifa, sem þeim
ber. —
Það er þvi ekki einungis
Framsóknarflokkurinn, sem
stendur í þakkarskuld við þá
menn, sem nú hafa lagt það á
sig að sækja flokksþingið.
Þjóðin öll á þeim þakkir að
gjalda, því að það er einmitt
í starfi slíkra manna, sem
lýðræðið þróast.
A.
Níunda flokksþing Framsóknarflokksins leggur áherzlu á
þessi atriði í skóla- og menningarmálum:
1. Heimilin verið enn sem fyrr hornsteinn uppeldis- og
þjóðmenningar.
2. Skólarnir, sérstaklega barnaskólarnir, hafi eftir föng-
um samvinnu við heimilin um uppeldi og fræðslu barn-
anna.
Auk starfs skólanna við að auka þekkingu nemendanna,
verði lögð áherzla á siðferðilegan þroska þeirra og áhuga á
hagnýtu starfi.
íslenzk tunga, saga og bókmenntir skipi öndvegissess I
skólunum.
3. Ungmenni, hvar sem er í landinu, eigi sem jafnastan
og greiðastan kost á framhaldsmenntun við sitt hæfi.
Þess sé hvors tveggja gætt, að þeir, sem hafa frábæra
hæfileika, fái að njóta þeirra i' námi og starfi, og að þeir,
sem vangefnir eru, njóti nauðsynlegrar aðhlynningar.
B.
1. Þingið lítur svo á, að mjög löng skólaseta veki námsleiða
hjá börnum og unglingum og dragi hug þeirra um of frá
líkamlegri erfiðiswnnu.
Þingið telur rétt, að í þeim fræðsluhéruðum, þar sem
barnaskólar eru starfræktir i september- og maímánuði,
gefist börnunum kostur á undanþágu, ef aðstanöendur óska
þess, t. d. vegna sveitardvalar barnanna.
2. Almenn skólaskylda sé ekki lengd til 15 ára aldurs í
neinu fræðsluhéraði nema nemendum hafi jafnframt verið
tryggð aðstaða til verklegs náms.
3. Útinámskeið að sumarlagi verði fastur liður í barna- og
unglingafræðslunni, og sé þar sérstaklega kennd garðrækt,
skógrækt og náttúrufræði.
4. Verknám við barnaskóla og skóla gagnfræðastigsins
verði aukið að miklum mun á næstu árum. Verknám þetta
stytti hinum færari nemendum leiðina að iðnréttindum,
enda séu þær takmarkanir, sem nú eru á iðnnámi, rýmk-
aðar.
5. Komið verði upp iðnskóla í sveit, sem miðist við þarfir
strjálbýlisins.
Þingið telur, að með vísi þeim að menntaskóla, sem nú
er á Laugarvatni, hafi verið stefnt í rétta átt, og þakkar
þeim mönnum, sem hrundið hafa því máli áleiðis. Telur
það, að tilraun þessa beri að styrkja sómasamlega, unz önn-
ur fullkomnari skipan er gerð á þessu máli.
7. Heimavistarhúsið við menntaskólann á Akureyri verði
fullgert hið allra fyrsta.
8. Komið verði upp svo fljótt sem unnt er skóla- og dval-
arheimili fyrir fávita.
II. Önnur menningarmál.
1. Flokksþingið télur mikilsvert, að þess sé gætt, að þjóð-
leg verðmæti glatist ekki sakir þeirra öru breytinga, er nú
verða á þjóðlífsháttum, og beri því að halda uppi byggða-
söfnum, einu eða fleiri. Ennfremur séu sýslurnar hvattar
og studdar til að koma upp héraðsskjalasöfnum.
(Framhald á 7. síðu.)