Tíminn - 26.04.1951, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttarltstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi:
Framsóknarflokkurinn
Skrifstofur í Edduhúsi
Fréttasímar:
81302 og 81303
Afgreiðslusími 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda

35. árgangur.
Reykjavík, fimmtudaginn 26. apríl 1951.
92. blac.
Kúamykja Ijós- og orkugjafi:
Nóg gas handa sveitaheimili úr
ársmykju undan 8-10 nautgripum
Rannsóknir uppisötvaiiir Þjóðverja am
S'asinyndun t inykjn og nýtin$>'u Itenasm*
Getur landbúnaðurinn orðið sjálfum sér nógur um gasfram
leiðslu tll eldsneytis, ljósa, hitunar og orku handa vinnuvél-
um? Þessi mikilvaega spurning er nú mjög ofarlega á baugi
i Þýzkalandi, þvi að í ljós hefír komið, að í kúamykju mynd-
ast mikið af gagnlegum gastegundum, sem menn eru jafn-
vel farttir að vöita, að geti leyst vanda sveitaheimilanna ttm
öflun brennsluefnis til heimilísnota.
Main síðastliðið ár sýndi
Gas, sem jafngildir 18
milj. bensínlitra.
Sé gert ráð fyrir því, að
hér á landi séu þrjátíu þús
und kýr, ætti að vera hægt
að fá úr ársmykju unrtan
þeim 25 miljðnir tenings-
metra af góðu gasi, sem
jafngildir að brennslugildí
um 18 miljðnum litra af
bensíni. Er hér miðað við
niðurstöður þeirra rann-
sókna, sem búið er að gera
erlendis í þessu merkilega
máli. Gefur þetta einnig
hugmynd um það, að hér
er ekki um neitt smámál að
ræða.
Ljós- og aflgjafi
Þýzka tímaritið „Technik
fur Bauern und Gartner“ hef
ir birt mjög merkilega
skýrslu, varðandi rannsóknir
og tilraunir, sem gerðar hafa
verið um söfnun og hagnýt-
íngu fjýss, sem myndast í
mykjuhaugum. Hefir komið í
Ijós, að þetta gas er vel fallið
til þess að knýja dráttarvél-
ar og lýsa og hita upp híbýli.
Það er tækniskólinn í Darm
stadt, sem hefir beitt sér fyr
ir þessum rannsóknum, og á
sýningu í Frankfurt am
Lokið við að
moka frá skíða
flugvélinni
í gærkvöldi flaug flugvél
austur yfir Vatnajökul og
varpaði þar niður olíu og
ýmsu fleira til Loftleiða-
leiðangursins á jöklinum.
Leiðangursmönum líður
öllum vel, og eru þeir bún-
ir að moka frá skíða-flug-
vélinni. Verður nú farið að
draga hana upp úr kvörn-
iitni, sem hún situr í, eft-
ir að mokað hefir verið frá
henni.
Stöðugur skafrenningur
hefir á jöklinum, og tor-
veldar það nokkuð störfin,
og frost 13—30 stig, svo að
allnapurt næðir á Bárðar-
bungu.
þýzka fyrirtækið Lanninger- 1
Regner A. G. í fyrsta skipti'
útbúnað þann, sem þarf til
hagnýtingar á þessu gasi.
Útbúnaðurinn,
sem þarf.
Til þess að unnt sé að safna
gasinu, verður gerjun mykj-
unnar að fara fram í sérstök
um gerjunargeymi, sem byggö
ur er i sambandi við haug-
húsið eða mykjuhauginn.
Verður að vera þar 25—30
stiga hiti, og þarf geymirinn
því upphitunar og góðrar ein
angrunar, og jafnframt vatn
að vissu magni í geyminn.
Inni í geyminum er svo sér-
stakur útbúnaður, sem bland
ár saman nýrri mykju og
gamalli og brýtur nokkr-
um sinnum á sólarhring efstu
skánina, svo að gasið nái að
streyma upp, og inn í gas-
geyminn. Mykja sú, sem ekki
myndast í meira _gas, er svo
látin renna í haughús eða
haugstæði.
í gasinu er 60-70% methan
og 30—40% kuldioxyd.
Nóg gas til heimiiis-
nota — betri áburður.
Tilraunir hafa sýnt, að í
einu kílógrammi af kúamykju
myndast 250 lítrar af gasi.
Það er því hægt að fá 1—2
teningsmetra af gasi úr
kú á hverjum degi. Það ligg-
ur því í augum uppi, að
sveitabær, þar sem nautgrip
ir eru 8—10, getur verið sjálf
um sér nógur um brennslu-
efni, ef hægt er að nýta þetta
gas, sem hefir nær tvöfalt
brennslugildi á við gas, sem
framleitt er til noía í borg-
um og bæjum.
Auk þess verður mykjan
betri áburður, er hún hefir
hlotið þessa meðferð, því að
ýms efni í henni verða auð-
unnari plöntunum eftir hina
miklu gerjun.
Dýr virki, en mikið
í aðra hönd.
Á tilraunabúi á Lune-
borgarheiði, Allerhop, var
siðastliðið ár gerð tilraun um
nýtingu gassins. Þar er nú
hægt að framleiða fjörtíu þús
und teningsmetra af gasi á
ári, og er brennslugildi þess
það sama og 28 þúsund litra
tFramhald á 7. síðu.)
Kristjánsson
Manitoba-íslendingar
krefjast meiri ítaka
Viljja fá ráfíltcrraembætii i stjárninm
í ritstjórnargrein í Vesturheinisblaðinu Lögberg hefir veric'
borin íram sú uppástunga, að stofnað verði I Manitóbafyik
vcrstakt fiskveiðaráðuneyti, og verði íslendingi falin forstaða.
þess. Etns og nú er heyra málefni fiskimanna undir náma
inálaráðuneytið, og þykir forusta sú, sem það veitir fiski
niönnum geta verið betri.
Barn á Hofsósi
deyr skyndilega
Frá fréttaritara Tím-
ans á Hofsósi.
Síðastliðna laugardagsnótt
veiktist yngsta dóttir læknis
hjónanna á Hofsósi, tveggja
ára telpa, Védís að nafni,
mjög skyndilega og var rænu
laus þar til í fyrramorgun,
að hún andaðist. Ekki er vit-
að, hvað olli þessum skyndi-
íslenzkir blaðamenn Ss)S£St,enafltSS
hafi borðað ofan í sig eitthvað
sem orðið hefir því að fjör-
tjóni. — Mun líkið veröa kruf
ið.
Védís litla var yngst af
þremur dætrtnrr læknishjón-
anna, Margrétar Hallgríms-
dóttur og Guðjóns Klemens-
sonar.
boðnir til Aust-
urríkis
Austurrfkisstjórn hefir
boðið allmörgum blaða-
mönnum af Norðurlöndum
til Austurríkis í vor, og eru
í þeim hópi tveir íslending
ar, þeir Anclrés Kristjáns-
son, blaðamaður við Tím-
ann, og Þorbjörn Guð-
mundssson, blaðamaður
við Morgunblaðið. Munu
þeir fara til Austurríkis
um miðjan maímánuð.
Þeir munu eiga tæpa
þriggja vikna clvöl í Aust-
urríki, ferðast um landið
á vegum austurrísku stjórn
arinnar og kynna sér þar
(Framnald á 7. síðu.)
Fundur Framsókn-
arfélagsins
Fundur Framsóknarfélags
Reykjavíkur er í Edduhúsinu
i kvöld og hefst klukkan hálf
níu. Rætt verður um stjórn-
málaviðhorfið, og er Stein-
grímur Steinþórsson fram-
sögumaður.
Skotar allsráðandi.
í þessari sömu grein er um
það, að Skotar hafi tög,
og hagldir í ölíum stjórnar-
málefnum í Manitóba, nema
hvað einstaka forsætisráð-
herra sé „stundum svo brjóst
góður að sjá aumur á ein-
hverjum öðrum en Skotanum
og lyfta honum í ráðherra-
sess, svona rétt til að þóknast
lítíllega háttvirtum kjósend-
um, er nokkurt atkvæðamagr,
kunna að eiga að baki“. Enda
þótt skozki stofninn sé kyn-
góður, þykir Lögbergi þetta.
heldur langt gengið,
Fleiri ráðhcrraembætti
kæmu til grcina.
Þótt ritstjóri Lögbergs ræði
sérstaklega um fiskveiðaráðu
neyti, víkur hann einnig að
því, að einmitt nú hafi ís-
lendingar þeim manni á að
skipa á þingi, að einnig gæti
komið til mála að fela þeim
forstöðu heilbrigðisráðuneytis
ins, og hið sama sé að segja
um landbúnaðarráðuneytið.
„Svo mun tryggast verða
um góðan orðstír afkomenda
íslenzku frumherjanna i
þessu landi, að þeir varðveiti
hollan ættarmetnað og stefni
á brattans fjöll“, segir Einar
Páll Jónsson, ritstjóri Lög-
bergs í greinarlok.
í ráði rýmkun á gjald-
eyri til utanferða
Tíminn hefir góðar heimildir fyrir því, að fjárhagsráð sé
nú að athuga allmiklar breytingar á vcitingu gjaldeyrisleyfa
vegna ferðalaga erlendis, og verði gerð þar á veruleg rýmkun.
Það fyrirkomulag mun fyr-
irhugað, að þeir, sem utan
vilja fara í nauðsynjaerind-
um, eigi kost á gjaldeyri til
eðlilegra þarfa samkvæmt
mati.
Þeir, sem utan vilja fara í
miður nauðsynlegum erinda-
gerðum skulu þó einnig eiga
kost á nokkurri hámarksupp
hæð gjaldeyris, er þeir fram-
visa farseðlum, sem þeir hafa
keypt til utanfararinnar.
Hversu há þessi upphæð
yrði, er ekki vitað með vissu,
en rætt mun hafa verið um
það, að hún yrði sem svaraði
20—25 sterlingspundum. Á
þvi getur þó breyting orðið.
Skíðaraót Norður-
lands á Akureyri
Frá fréttaritara Tímans
á Akureyri.
Dagana 5. og 6. maí verður
skíðamót Norðurlands haldið
á Akureyri. Er gert ráð fyrir
góðri þátttöku og æfa skíða-
Fögnuður á samsöng
Karlakórs Reykja-
víkur
Karlakór Reykjavíkur hélt
hinn fyrsta af árlegum sam-
söngvum sínum í Gamla Bíó
í fyrrakvöld og i gærkveldi var
samsöngurinn endurtekinn.
Eru samsöngvar þessi ein-
göngu fyrir styrktarfélga
kórsins og gesti og mjög til
þeirra vandaö.
Kórnum og Sigurði Þórðar-
syni söngstjóra ásamt ein-
söngvurum var framúrskar-
andi vel fagnað af áreyrend-
um og jnun það einróma álit
áheyrenda að þessi samsöng-
ur körsins sé með því bezta,
hjá þessum ágæta kór.
Jökulf e 11
kemur í dag
Jökulfell, hið nýja skip
menn af kappi undir það. Sambands íslenzkra samvinnu
Nýlega er kominn til Akur- félaga, kemur til Reykjavík-
eyrar þýzkur skíðakennari á ur í dag. Er það væntanlegt
vegum félaganna þar, og er l í höfn hér klukkan tíu ár-
hann byrjaður skiðakennslu. I degis.