Tíminn - 26.04.1951, Blaðsíða 4

TÍMINN, fimmtudaginn 26. apríl 1951.
92. blað.
Bændur, gerið áburðartilraunir
Niðurlag.
Framkvæmd til-
raunarinnar.
Áburðarsala ríkisins hefir
látið vigta í smápakka áburð
i þá fjóra reiti, er nefndir
voru hér að framan, og er
aiiðað við, að hver reitur sé
3 fermetrar, 2 m. á breidd og
5 m. á lengd. Þessar áburðar-
tegundir eru notaðar í til-
-auninni: köfnunarefnisá-
Köfnunarefni
Eftir dr. Björn Jóhannesson
burður: kalkammonsaltpétur,
20.5% N. Fosfórsýruáburður:
þrífosfat, 45% P205. Kalíá-
burður: klórsúrt kalí 60%
K20.
Áburðarmagn á hvern reit,
svo og miðað við einn hekt-
ara, er fært í eftirfarandi
töflu:
Kali
Fosfórsýra
Kalkammon- N. Þrífosfat P205 60% kalí K2 O
saltpétur
Seitur 1. Reitúr 2. 'Seitur 3. íteitur 4 Reitur 1. 220 g. 220 g. 220 g 220 g. 365 kg. 75 kg. 78 g. 60 g. 78 g. 60 g.
FLeitur 2. 365 — 75 — 133 kg. 60 kg. 100 kg. 60 kg.
fteitur 3. 365 — 75 — 133— 60 —
tieitur 4. 365 — 75 — 100— 60 —
í áburðarpakka þeim, er reiknað með. Ef t.d. hver reit-
r'ylgir hér með eru 4 pokar, ur er hafður 4 m2 (eða 2x2 m)
merktir 1, 2, 3 og 4. Er vegið í stað 6 m2, yrðu áburðar-
: þá framangreint magn, og
a að dreifa innihaldinu á
sammerkta reiti.
Til þess að framkvæma á-
burðartiiraun, þurfa bændur
að gera þrennt: 1. Að mæla
Jt svo nákvæmlega sem kost
jr er a fjóra 2x3 m reiti. 2.
Dreiíá úr áburðarpakkanum
á reitina, svo jafnt sem auð-
ið er. 3. Fylgjast vel með
sprettu á reitunum, skoða þá
t. d. vikulega, og skrifa jafn-
an í minnisbók, hver sprettu
fnunur virðist þar vera svo og
ónnur atriði, er vekja at-
aygli.
Til þess að mæla út og bera
i reitina þarf 10 hæla, snúru
nimlega 10 m. langa, fötu með
ourrum sandi eða mold og
íómt ílát, t.d. vaskafat.
Fyrst skal afmarkaöur rétt-
nymdur reitur, 8 m. á lengd
og 3 m. á breidd (hornalína
8.54 m.). Þessum reit er siðan
ikipt í 4 reíti jafnstóra, og
/erður hver þeirra 2 m. á
oreidd og 3 m. á lengd.
Þegar horn allra reitanna
hafa verið merkt með hælum
110 talsins), skal snúra
skammtarnir sem hér segir:
N: 105 kg. á hektara. P205:
90 kg. á ha. K20: 90 kg. á ha.
Ef bændur hafa áhuga fyr-
ir því að gera tilraunir með
mismunandi áburðarmagn,
geta þeir þannig breytt reita
stærðinni eftir vild, en hlut-
föllin milli einstakra áburð-
arefna haldast að sjálfsögðu
óbreytt.
Áburðartími.
Bera skal á reitina um það
bil sem nál fer að koma í tún,
að jafnaði í fyrri hluta mai-
mánaðarr
Hvar á að bera á?
Tilraunareitina skal setja
á land, sem varið er fyrir á-
gangi búfjár á vorin, fram yf
ir slátt a.m.k.
Að öðru jöfnu er fremur
ástæða til að gera tilraunir
á landi, þar sem spretta hefir
verið rýr. Það skal þó haft
hugfast, aö aðrar ástæður
en efnaskortur geta valdið
lélegri sprettu, svo sem slæm
framræsla, óhagstætt eðlisá-
stand jarðvegsins, mikill mosi
, og léleg grös.
rétt og greinilega, og áburð-
inum síðan dreift. Dreifing-
jna ber aö vanda, og þar sem
ítrengd utan um einstaka
reiti, til þess að afmarka þá . . .. . *
1 Það er einmg æskilegt að
gera tilraunir á landi, sem
sprottið hefir vel. Slíkt land
„ ... ,. . „ gefur oft mikinn uppskeru-
oændur hafa ekkx æfingu í að , . . ... , . ..
... .... . . ,, , ; auka af Kofnunarefmsaburði
saldra svo litlu magm a ílat-
. . , 6 i einum saman, og er vitanlega
areimngu og her um ræðh’, er ; , ... , * r
... ^ i ástæða til þess að spyrja,
rett að blanda áburðmum sam . „ , , .. . .
„ ,, * * ,. hvort fosforsyra og kali til
an við nokkuð af sandi eða .. . . . .
* ..*■ . , viðbotar auki heyfenginn.
nold í vaskafati eða oðru i-
látí og dreifa svo blöndunni
sem jafnast. Áburðartegund-
jnum í pökkunum er og held
ar ekki blandað saman, en
það verður að sjálfsögðu að
gera áður en dreift er.
Bera skal á í lygnu veðri,
,sé þess kostur. Ef áburðurinn
er runninn í köggla skulu
peir muldir. Áburðurinn er ó-
Meðferð reitanna.
Reitirnir skulu slegnir sam
tímis og túnið í kring, eftir
að bóndinn hefir skrifað í
minnisbókina um útlit þeirra.
(Þeir, sem eru sérstaklega
tilraunasinnaðir hafa vænt-
anlega bæði gaman og gagn
af að vega uppskeruna af
okemmdur, enda þótt hann h,Verjnin ,enf Aalinennt
renni í kekki. - l?;irðlst taeplega ástæða tjl að
Þe<s ber vitanleea að c^ta !hvetJa tú Þess)’ Hælunum er
SeToTírfrTvr, swsrsæiz
Ir.n íLL tarist ekkl “tíi- ' “tr“ rakað at reltun"m »"
íhælarmr settir á sina staði.
raunareítina, og í kring um1,* .. * , , , , , ’
há skal hafá rtálitinn Wacra ,Að SJalfSOgÖU Skal fylgSt með
sprettunni á reitufium eftir
1. slátt. Að öðru leyti skulu
þá skal hafa dálítinn kraga,'
sem ekkerr, er borið á.
þeir sæta sömu meðferð og
túnið í kring, nema hvað ekki
má dreifa á þá neinskonar
Mismunandi
áburðarmagn.
Með því að breyta stærð áburði.
þeirra reita, sem áburðar-1
pökkunum er dreift á, má að Tilraunir á sömu reit
njálfsögðu fá breytilegt á-
burðarmagn á flatareiningu
írá því sem hér hefir verið
um í fleiri ár.
Þó að í ár fáist ekki sýni-
legur uppskeruauki, þegar fos
fórsýra og kali er borið á
með köfnunarefni, þá er ekki
! þar með sagt, að sama gildi
I næsta ár og árið þar á eftir.
j Það er því æskilegt að end-
j urtaka tilraunina á sömu reit
ununi í nokkur ár til þess að
fá nánari hugmynd um hæfni
jarðvegsins til þess að láta
jurtunum í té fosfórsýru og
kalí yfir nokkurt árabil.
Hvers verðum við vísari?
Ef reitur 2 (NPK) sprettur
sýnilega betur en reitur 1
(N), þá er, miðað við umrætt
köfnunarefnismagn (75 kg.
N á ha.), um að ræða skort
á fosfórsýru eða kalí eða báð-
um þessum jurtanæringarefn
um. Séu, t.d., reitir 3 (NP) og
4 (NK) báðir lélegri en reit-
ur 2 þá skortir bæði kalí og
fosfórsýi’u. Ef hins vegar reit
ur 3 (NP) virðist jafnsprott-
inn reit 2 (NPK), þá má af
því álykta, að kalíáburður
auki ekki sprettu. Sömuleið-
is: ef 4 (NK) er jafngóður 2
(NPK), þá er ekki um að ræða
fosfórsýruskort. Sjálfsagt er
einnig að bera reit 1 saman
við reiti 3 og 4.
Geta má þess, að fosfór-
sýruskort má mjög oft greina
af bláleitri slykju er slær á
reit 1 (N) eða 4 (NK).
Þessi tilraun getur aðeins
gefið vísbendingu um það,
hversu mikill skortur er á fos
fórsýru og kalí, en kveður
ekki á um það, hve mikið þarf
að bera á af tilsvarandi á-
burðartegundum til þess að
þörfinni sé fullnægt.
Ef skortur á fosfórsýru og
kalí virðist vera mjög mikill,
kann að vera rétt að bera á
nokkru meir en tiltekið er í
töflunni hér að framan, en í
fjölmörgum tilfellum mun
ekki ástæða til þess að bera
á stærri skammta, a.m.k. ef
ráðgert er að bera á fosfór-
sýru- og kalíáburð árlega.
í sumum af» þeim dreifðu
tilraunum, er Atvinnudeild
Háskólans hefir framkvæmt,
hefir jafnvel allmiklu minna
magn af fosfórsýruáburði gef
ið mikla uppskeruaukningu.
Til athugunar.
Það er þýðingarmikið, að
þeir bændur, er framkvæma
tilraun þá, sem lýst er hér að
framan, geri sér ljóst, hver
tilgangur hennar er, m.ö.o.,
að hverju er spurt. Séu þessi
grundvallaratriði óljós, má
búast við, að rangar ályktan-
ir verði dregnar af raunveru-
legum árangri tilraunarinn-
ar. Það eru því eindregin til-
mæli, að þeir, sem ætla sér
að framkvæma tilraunina,
lesi með gaumgæfni það sem
að framan er skráð áður en
þeir dreifa úr áburðarpakk-
anum.
Þá mega menn ekki láta
það koma sér á óvart, þó að
árangur tilraunanna verði
breytilegur frá einum stað til
annars á sama túni, eða á
tveim eða fleiri býlum. Það
er fyrirfram vitað.að svo muni
verða, og verða almennar á-
lykanir því ekki dregnar af
einni eða fáum tilraunum. j
Árangur áburðartilrauna
verður að jafnaði ekki hag-
nýttur fyrr en árið eftir að
þær eru framkvæmdar. —J
Skyldi fosfórsýru- eða kalí-1
skortur koma ákveðið og
snemma í ljós á túnsvæði,
(Framhald á 6. síðu.) 1
Hér er fréttabréf og hugleið-
ing frá Strandamanni:
„Komdu sæll, Starkaður minn,
og allt þitt heimafólk í baðstof-
unni.
í kvöld ber að dyrum hjá þér
ferðalangur alla leið norðan úr
landnámi Bjarnar sáluga Ljúfu
bónda, sjaldséður náungi í bað-
stofunni ykkar, sem langar til
þess að heyra mál manna og
leggja orð í belg.
Tíðarfarið? Það er nú heldur
rysjótt hér á norðurhjaranum,
og reynir á þolrif fólks, bæði
til sjávar og sveita. Ef fólkið,
sem býr á kjörsvæði Veturs kon
ungs, lætur bugast og gerist
múgsál borgarlífsins, þá má telja
að útverðir menningarinnar séu
þar með flúnir. Ekki svo að
skilja, að Menningartengsl ís-
lands og Ráðstjórnarlandanna
eða önnur hápólitísk sambönd
landa í milli geti ekki haldizt.
Nei, ég á við að taugarnar við
hina fornu menningu slitna
jafnóðum og sveitaauðn verð-
ur, ekki hvað sízt á Vestfjörðum,
eða annars staðar, þar sem stað
reynd er fyrir, að. hún hefir
geymzt bezt í gegnum aldirnar.
Annars læt ég útrætt um þetta
að sinni.
Af því að öldin varð hálf og
allar framfarir svo örar að nálg
ast hraða ljóssins, var ég ákveð-
inn í að bregða mér til höfuð-
borgarinnar í upphafi þessa
herrans árs — auðvitað á skipi
úr heimahöfn landnámsins. En
ég er víst ekki af Hrafnistumönn
um kominn, enda ekki skipseig
andi og jafnvel sjóveikur þeg-
ar út fyrir landsteinana kemur.
Nei, af því að Skjaldbreiðin
og Guðmundur Guðjónsson hafa
verið í landlegu, kom ekkert
skip hingað í janúar og ekkert
í febrúar, nema ef telja á það,
að Oddur rak stefnið augnablik
upp að söltunarplani, svo að
afgreiðslumaður ríkisskips gæti
rétt aðeins komið um borð. Svo
fór Oddur hið hraðasta á brott
án þess að afhenda nauðsyn-
legan farm, sem átti að fara í
land. Og nú er marzmánuður
að líða og ekki er komin sigling
in.
Annars birti heldur en ekki
yfir mér fyrir nokkru, þegar ég
frétti, að Straumey væri að
koma úr Suðurveg með allmikla
vöru á okkar mælikvarða, að
Kaldrananesi. En ekki er ein
báran stök.
Hinn langþráða dag var glaða
sólskin og hægviðri. Hæðir og
hnúkar beggja megin við Bjarn-
arfjörð spegluðu sig í sléttum
sjávarfletinum, heldur en ekki
montin yfir öllum þeim snæ-
kristöllum og feikna skrúða, er
konungur norðursins hafði hlað
ið í skaut þeirra.
Sá, sem hafði skipaafgreiðsl-
una á hendi, vaknaði með degi
til þess að undirbúa uppskipun-
arbátana og koma þeim á flot,
og ég var syngjandi glaður af
ferðaspenning og fegurð þessa
sérstæða dags vetrarins. En viti
menn. Straumey strunsaði hjá,
| rétt eins og stórlát hefðarmey
' fram hjá flækingsræfli á borg-
arstrætum. Eftir að ég hafði
jafnað mig eftir þessi vonbrigði,
varð mér að -orði:
„O jæja, blessuðum skipstjór-
anum hefir þótt innsiglingin
nokkuð þröng af því að bansett
fjöllin voru að spegla sig í sjón-
um“.
Nú hefði vantað, að hann Guð
mundur, sonur gamla alþingis-
mannsins okkar, væri kominn
með Skjöldu.
Ekki var ég nú samt alveg úr-
kula vonar að komast. Á meðan
skipið var á næstu höfn og
fullt ráðleysi ríkti þar um með-
ferð á þessum bannsettu Kald-
rananesvörum, var margreynt
að fá símasamband við skip-
stjórann, en hann lét ekki kúga
sig til þess að tala við þennan
sveitalýð. Sagðist aðeins fara
inn með fullgildum lóðs, sem
ekki mun hafa verið á taktein-
um hér um slóðir. Aftur á móti
hefir gamalvanur mótorbátafor
maður lóðsað fossa Eimskipafé-
lagsins innn að Kaldrananesi,
án þess að neitt yrði að. Þessi
maður var nærstaddur og hefði
áreiðanlega ekki tekið nærri sér
að koma þessu skipi um Bjarnar
fjörðinn. En svo fór fyrir mér,
að ég fór hvergi frekar en Gunn
ar á Hlíðarenda — en af öðrum
orsökum. Um kvöldið var svo
sami garrinn kominn aftur og
þá kom einnig drekkhlaðinn
mótorbátur með vörurnar úr
Straumey. Ægisdætur höfðu
! gletzt við fleytu og farm og þar
| með drýgt stórum í þessum hræ-
| ódýru matvörum — nema öfugt
sé.
I
j Jæja, svo þú heldur, Starkað-
' ur, að ég sé að skálda og Bjarn-
arfjörður sé ókannað land.
j Nei, vinur sæll. Fyrir nokkr-
' um árum var Bjarnarfjörður
mældur upp af kunnáttumönn-
um, sem mér kemur ekki til
hugar að efast um færleik eða
nákvæmni hjá, enda hefir Her-
1 mann sagt þetta með allra ná-
kvæmustu mælingum á sjávar-
i botni hér við land.
i Út af þessu litla dæmi um
| skipasamgöngurnar hér verður
manni á að spyrja:
j Hvernig færi ef hafísinn her
tæki Húnaflóa á einni nóttu?
Hvað er gert til þess að byrgja
upp íshættustu hafnir Húnaflóa
með nauðsynjavöru handa
I mönnum og búfénaði? Hvað
þarf mörg harðæri, svo að segja
i röð, til þess að ráðandi aðilum
j skiljist sú hætta, sem af þessu
kæruleysi getur stafað?
j Hver sá, sem vinnur að sam-
j drætti landbúnaðarins vinnur
óheillaverk. — ísland verður
ekki lengi sjálfstætt ríki, ef
j stórfelldur samdráttur grípur
1 um sig við landbúnaðarfram-
leiðsluna jafnframt og aflaleysi
og verkföll gjörsliga sjávarút-
veginn“.
Framhaldið af bréfinu látum
við bíða til morguns.
Starkaður gamli.
.;avvv.v,,.v.,.v.,.v.v.v.,.v.v.v.v.v.v.v.,.v.v.,.,.,,,.v.
■i Reykjavíkurdeild
jj RAUÐA KROSS ÍSLANDS
í heldur aðalfund sinn í Verzlunarmannaheimilinu, Von
Ij| arstræti 4, föstudaginn 27. apríl, kl. 8,30 e. h.
I* Dagskrá samkvæmt félagslögum. — Stjórnin.
.vv.v.v.v.v.v.v.
.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.V.VA
Auglýsingasími Tímans 81300