Tíminn - 24.08.1951, Síða 4

4.
TÍMINN, föstudaginn 24.jigúst 1951.
190. blað.
Guðni Þórðarson:
2. grein
Þriðja hver flugfreyja fórnar
starfinu fyrir hjónabandið
Að vakna yfir nýrri
heimsálfu. |
Það er einkennileg tilfinn- (
ing, sem grípur þann, sem
vaknar yfir ókennilegri heims,
álfu 1 sex þúsund feta hæð, I
er birta tekur af nýjum degi.
Klukkan var rúmlega 9 eft
ir íslenzkum tíma. Við voru-
um komin yfir land, hafið
viða var ekki lengur grund-
völlur tilverunnar, heldur
skógivaxnarv sléttlendur með
óteljandi stöðuvötnum og
bændabýlum inn á milli í rjóðr
um akra og túna. Á stöki}
stað voru ^rrisulir flutninga-
bílar á þjóðvegunum, og lítil
þorp gægðust á stöku stað
app úr morgungrárri tilver-
unni þar sem þau voru vel
sett á vatnamótum eða á bökk
um straumlygnra íljóta.
Við erum yfir nyrztu fylkj-
um Bandaríkjanna, á austur-
ströndinni. Fyrst er flogið ekki
langt frá ströndinni, þar sem
fiskimennirnir sækja veiðar
út í Atlanzhafið, rétt eins og
heima, en hafa þó yfirleitt
lengra að sækja og sjaldan
eins mikinn afla. Svo er stefn
an tekin inn yfir landið. Á-
fram þeysist flugvélin með
nærri 240 mílna hraða, þótt
ekki finnist fólki í vélinni
sjálfri hún fara hratt.
Eftir því sem sunnar dreg-
ur stækka borgirnar og bænda
býlunum fjölgar, en hvar-
vetna eru samt víðáttumikil
skóglendi. í útjaðri einnar
stórborgarinnar er svo lent á
geysilega stórum flugvelli
hersins, þar sem mikill fjöldi
flutningaflugvéla er saman-
komin. Þetta er einn af þýð-
ingarmífctu samgöngumið-
stöðvum loftflutningadeildar
bandaríska hersins.
Blökkumaðurinn ræður
á landamærnnum.
Þegar fíugvélin hefir stað-
næmzt og stöðvað hina gang
vissu hreyfla, sem vel hafa
dugað á löngu ferðalagi ,er
hurðin opnuð og hlý golan
streymir í fangið á manni.
Nú er eftir að fara yfir hin
raunverulegu landamæri til
Bandaríkjanna. Allir farþeg-
arnir koma saman í stórum
afgreiðslusal, þar sem sæti og
lítið borð er fyrir hvern og
einn, rétt eins og i kennslu-
stofu. Tafla á veggnum og
kennarapúlt. Liðsforinginn,
sem er blökkumaður, býður
okkur velkomin til Bandaríkj
anna og afhendir eyðublöð til
útfyllingar og gengur á milli
fcil að aðstoða.
Það, að blökkumaður ræður
í landamærastöðinni, er tákn
rænt fyrir þann vilja ráðandi
Bandaríkjam. að minnsta
kosti í Norðurríkjunum, að
svertingjar hljóti jafnrétti
við hlið hvítra manna.
Eftir að vegabréfið er
stimplað liggur leiðin til toll-
þjónanna, sem §egja, að það
geti ekki verið neitt hættulegt
í svo litlum handtöskum og
ástæðulaust að tefja för fólks
með óþarfa leit.
Leitað á leiðarenda.
En nú er erfitt að komast
til New York. Klukkan er um
hálfátta að morgni og hin
risavaxna flugstöð er orðin
full af lífi og fjöri. í bygg-
ingu einni mikilli eru margs
Komlð yltr hafið — hlökkumaðiirinn ræour
— gofið fyrir strætisva^ni — fróðlegar við-
ræður — fliigfreyian slepnir símanúmerinu
konar skrifstofur til leiðbein
inga og upplýsinga fyrir her-
mennina, meðal annars um
það, hvernig þeir geti haldið,
ferð sinni áfram ti! heimkynn
anna. Leiðir þeirra liggja í
allar áttir, þegar hingað kem
ur, vestur á Kyrrahafsströnd,
suður á Flórída og norður und
ir landamæri Kanada.
Margir byrja á því að senda
skeyti heim til sín, taka svo
næstu lest eða áætlunarbíl,
ef ekki er ákaflega langt að
fara. Ýmsir þeir, sem lengst
eiga heim, fá sér flugfar.
Til að komast til New York
þarf að fara út af fiugstöðinni
Flugfreyjan í bæjardyrum
sínum.
ti! næstu borgar og siðan það
an út á flugvöll, sem er em-
göngu fyrir innanlandsílug-
ið.
Farseðlar og
flugáætlanir.
Eftir um það bil þriggja
stundarfjórðunga akstur gegn
um borgir og þorp staðnæmist
billinn framan við stórt gisti
hús, þar sem Amerian Air-
lines hefir afgreiðsluskrif-
stofu í setustofunni í anddyr
inu. Farseðillinn er gefinn út
til La Guardia-flugvallarins í
New York og allt er í bezta
lagi. Það er hálftíma akstur
út á flugvöllinn. Fólksbíll tek
ur farþeganna við dyrnar
klukkan fimm mínútur yfir
10 og farið kostar röskan doll
ar.
„Þá verð ég að biðja yöur
að skipta þessari 200 dollara
ávísun, sem er aleiga mín í
þessari heimsálfu. Smærri
peninga á ég ekki til“. Af-
greiðslustúlkan, sem virðist
að eðlisfari vera gæflynd og
stillt, rekur upp stór augu
ýfir háttalagi þessa duttlunga
fulla útlendings.
Hún taldi í peningaskúff-
unni sinni en gat með engu
móti fundið seðla til að fylla
þessa upphæð, hvernig sem
hún taldi. Það er laugardag-
ur og allir bankar lokaðir og
engin verzlun hefir svo mikil
fjárráð þegar viðskiptin eru
nýlega byrjuð að morgni.
Könnunarferð um verzlanir í
nágrenninu veitti enga stoð
nema innilega samúð og hlut
tekningu í vandræðunum.
Lausnin þar sem hjarta-
gæzkan ræður.
Dökkhærða afgreiðslustúlk
an í klefa flugfélagsins var
líka full samúðar og með-
aumkvunar í garð þessa um-
k'omulausa ú!fclend!'ngs, sem
var með ávísun upp á meira
en mánaðarkaupið hennar í
vasanum, farseðil með flug-
vél til Washington. en gat þó
ekki komizt með strætisvagn
inum út á flugvöll fyrir aura
leysi. Málið var vandasamt og
flókið úrlausnar. En þar sem
hjartagæzka ungrar stúlku er
annars vegar, verður lausnin
aldrei nema á einn veg og
þannig var það hjá Barböru
Falconer: „Ég skal sjálf gefa
þér eða lána tvo dali, sagði
hún, í von um að við sjáumst
einhvern tíma seinna“ Bros-
andi og ánægð fórnaði hún
andvirði tveggja para af næl
onsokkum, en fékk í staðinn
nafnspjald frá íslandi, þar
sem Barbara Falconer á heim
boð ef leið hennar sky!di ein-
hvern tíma liggja yfir Atlanz
hafði til sögueyjunnar norðuv
við íshaf, sem þó er í alfara-
leið nú á miðri öld hinna nýju
galdra.
„Þú getur notað þennan
hálfa dollar sem afgangs verð
ur, til að kaupa þér léttan
morgunverð“, var það síðasta
sem þessj hjálparengill sagði,
aður en bílhurðin skall að
stöfum.
: ' ' ' i
Laugardagshelgin og
maísinn á ökrunum.
Leiðin út á flugvöllin lá
fyrst út úr borginni, en síðan
um sveitir eftir þjóðbrautinni
milli bændabýlanna. Helgar-
kyrrðin var komin yfir undir
hádegið þennan laugardags-
morgun. Vélarnar voru ýmist
úti á ökrum eða grassléitum,
en bændakonurnar og börnín
vorú sums staðar að fægja og
bóna heimilisbílinn, en maís-
inn bærðist hægt og mjúk-
lega á ökrunum í mildum and
varanum í steikjandi hita.
Fimm mínútum fyrir aug-
lýsta brottför var farþegun-
um sagt að fara út á flugstöðv
arhlaðið og nákvæmlega á
réttum tíma lyfti vélin sér af
vellinum.
Þetta var tveggja hreyfla
Conviar, um 40 farþega flug-
vél. Farþegarnir gengu inn í
vélina aftan við stjórnklefann
og framan við farþegasalinn,
en ein af hinum víðfrægu flug
þernum American Airlines
bauð gestina velkomna í húsa
kynni sín um leið og þeir
lögöu síðustu tröppuna að
baki.
Flugvél fyrir ofan
og neðan.
Á leiðinni var flogið yfir
stórar iðnaðarborgir og blóm
leg sveitahéruð, þar sem alls
staðar var mikill óruddur
skógur, þrátt fyrir víðáttu-
mikla akra og graslendi, sem
búið er að ryðja. Flugvélin
flaug alla leiðina í svipaðri
hæð, eftir skipulagðri um-
ferðarstjórn neðan frá jörð-
inni. Enda virðist full þörf á
Bílstjóri skrifar: „Ein bezta
skemmtun mín er að aka góðum
bíl í góðu veðri eftir góðum vegi
um sveitir lanclsins. En það er
nú svo að vegirnir hér á landi
eyðileggja þessa skemmtun fyr
ir manni. Sem sagt, við eigum
góða bíla og ekki hefir þurft
að kvarta yfir veðurlaginu^ í
sumar, en vegirnir, þeir finnást
vart verri í ailri Evrópu.
Nýlega fór ég með fjölskyldu
mína austur yfir fjall. Allt virt
ist vera í bezta lagi til að gera
förina sem ánægjulegasta. Ferð
in gekk vel upp á Hellisheiði,
en úr því fór gamanið að kárna.
Vegurinn á Hellisheiði er mjög
slæmur, og einna nærtækast að
líkja honum við þvottabretti.
Eini möguleikinn til að gera
ekki alla í bílnum sjúka var að
aka með feykihraða, því ef ek-
ið var hægt ætlaði hristingur-
inn að gera út af við farþegana.
Það er von mín að Vegamála-
stjórinn hefjist þegar handa og
láti einhvern veghefil sinn fara
um Hellisheiði og hefla ve'ginn.
Yrði það áreiðanlega vel þeg-
ið af þeim mörgu, sem þurfa
að aka um heiðina.“
Við tökum undir þessi um-
mæli „bílstjóra“ en það er á
fleiri stöðum, sem pottur er
brotinn, og ætti vegamálastjórn
in að sjá sóma sinn í því að
hafa vegakerfi landsins í sem
beztu lagi. Ekki er hægt að
kenna rigningum í sumar um,
að vegirnir eru ekki í því á-
standi, sem þeir helzt ættu að
vera.
Þá er hér bréf frá „útvarps-
hlustanda“, þó það sé kannske
að bera í bakkafullan lækinn,
því mikið hefir verið rætt um
dagskrá útvarpsins að undan-
förnu í blöðum, og ekki hefir allt
verið lof, sem þar hefir komið
fram. En bréfið er þannig:
„Ég verð að segja, að sjaldan
eða aldrei hefir dagskrá út-
varpsins verið lélegri en í sum-
ar. Að vísu hefir einstaka er-
indi verið gott, og sum meira
að segja ágæt, en það er ekki
nóg, helzt þyrfti dagskráin öll
að vera þannig gerð að allir
hafi þar einhverja ánægju af.
Mér hefir fundizt einkennilegt,
að þættir Péturs Péturssonar
skildu lagðir niöur í sumar, sem
lítil ástæða var þó til, þvi það,
voru tvímælalaust skemmtileg-
ustu þættirnir, sem voru flutttr
í vetur.
Óskalagaþáttur sjúklinga er
ágæt nýbreytni og hefir þættin
um verið tekið mjög vel, að þvi
er virðist. En þessir þættir
þurfa að vera oftar, helzt 2—3
í viku. Einnig væri ráð að láta
þáttinn hefjast strax er lokið
hefir verið við að lesa fréttir
og tilkynningar í hádegisútvarp
inu, en það myndi lengja þátt-
inn mjög mikið. Björn R. Ein-
arsson hefir séð um þáttinn og
gert það prýöilega, en eitt er
sem mér finnst að hann ætti
að leggja niður, en það eru þér-
ingarnar. Björn er mikið eðli-
legri, þegar hann fær bréf frá
litlum strák eöa stúlku, og þá
hefir hann leyft sér að „búa“.
Það ætti hann afltaf að gera.
Helgi Hjörvar les nú útvarps-
söguna „Upp við fossa“ eftir
Þorgils gjallanda, skemmtileg
saga og það var vel ti! fundið,
að hún skildi einmitt flutt núna
og auövitað á Helgi Hjörvar
sinn þátt í því að gera söguna
skemmtilegri fyrir hlustendur.
Eitt sem mér finnst vanta til
finnanlega hjá útvarpinu, er
meiri harmoníkumúsík og það
er eins með mig og svo marga
að „harmonikan einasta yndið
mitt er“. í Reykjavík eru marg-
ar hljómsveitir, sem leika gömlu
dansana prýðilega. Hvernig
væri að gefa útvarpshlustend-
um oftar tækifæri til að heyra
í þeim?“
Hér lýkur bréfi „útvarpshlust
anda“ og verður ekki fleira rætt
í dag.
Starkaðnr.
slíkri umferðarstjórn, þar sem
aðrar flugvélar voru stöðugt
á ferðinni um sömu slóðir og
þutu þá ýmist framhjá, fyrir
ofan eða neðan okkar flugvél.
Flugfreyjan bað farþegana
að láta vita, ef hún gæti gert
feröina ánægulegri með að-
stoð sinni á einhvern hátt.
Hún lét alla sljrifa nöfn sín á
farþegalista vélarinnar, þeg-
ar flugið var byrjað, en flug
mennirnir höfðu opiö inn í
stjórnklefann til sín alla leið
ina, svo að farþegarnir gætu
fylgzt með, hvernig þeir ynnu
störfin.
„Reykjavík, hvar er það?“,
sagði aumingja stúlkan, sem
sjálfsagt hefir ekki getað les-
ið íslenzka blaðamannsskrift,
þegar hún fór að skoða far-
þegalistann og útfyllingu
hans. Þegar hún heyrði að
Reykjavík væri á íslandi,
breyttist viðhorfið, því að ein
hver nákominn frændi í fjöl-
skyldunni hafði einmitt verið
á íslandi með bandaríska
hernum í stríðinu.
Var ung og vissi ekki
um Reykjavík.
Rose Mary er ein af fimm
þúsund flugfreyjum sem starf t
andi eru í Bandaríkjunum og
flýgur eingöngu á þessari
föstu flugleið til New York og
Washington. Hún er ekki
nema 22 ára, ættuð frá Ohio,
og engin getur ætlazt til þess,
með nokkurri sanngirni, að
hún vitj hvað orðið Revkja-
vúk er, þegar það er illa skrif
að. En hún veit mikið um
flugfreyjustarfið, sem fróðleik
ur er að vita.
í Bandaríkjunum eru fá
störf eftirsóknarverðari í aug
um ungra stúlkna. Siðasta ár
sóttu 20 þúsund um stöður,
en 347 fengu. Um 20 ár eru
síðan fyrsta ílugfreyjan steig
upp í farþegaflugvél í Banda-
ríkjunum. Fyrst urðu þær að
vera hjúkrunarkonur, en nú
fá þær sérstaka menntun hjá
flugfélögunum, áður en þær
taka til starfa.
Ganga fljótt út.
En flugfreyjustaríið endist
illa. Óvænt atvik verða venju
lega til þess, að yngismeyjarn
ar kjósa að hverfa frá bví
starfi ,sem þær sóttu svo fast
eítir til annars sem hugann
heillar meira og það er hjóna
bandið. Árlega missa flugfélög
in í Bandaríkjunúm 25—30%
af flugfreyjum sínum i hjóna
bandið. Stjórnendur flugfélag
anna telja það góðs viti,
þegar giftingarnar eru tíðar.
Þeir segja, að það sá sönn-
un fyrir þvi, að þeim hafi
ekki skjátlast í valinu í stöð-
urnar. Þeir myndu hafa á-
hyggjur þungar, ef engin
flugfreyja giftist.
Það er sagt, aö 2C% af flug
freyjunum giftist mönnum,
sem þær hafa fyrst hitt sem
(Framhald á 7. síðu)