Tíminn - 02.10.1951, Blaðsíða 4

TÍ:v3í\N, þi’iðjudaginn 2. október 1951.
222. blað.
4.
Mikilsverð.um áfanga í þró
. un skólamála Eyj anna er náð..
Búið er að reisa veglega skóla
byggingu, sem setur varaníeg
an svip á bæinn. Nýtt iiús
fyrir starfrækslu gagnfræða
skóla Vestmannaeyja er ris
ið af grunni á einum fegursta
stað Eyjanna.
Menntun er máttur, segir
gamalt spakmæli. Þetta eru
viðurkennd sannindi, enda
staðreynd, að bókvitið verður
bókataflega látið í askana.
Á þeim árum, sem Sigurður
Sigurðsson skáld frá Arnar-
holti starfaði hér í Eyjum og
stækkaði líé-r sjónarhring í
krafti andagiftar sinnar og
menntunar, og bar fram til
sigurs hugsjónina um Björg
unarfélag Vestmannaeyja, þá
var það eitt sinn, að þrír reyk
vi^íir menhtamenn heimsóttu
hann. Sigurður hélt þessum
mönnum veizlu í anda ís-
lenzkrar gestrisni, þar sem
hann bauð nokkrum Eyja-
mönnum líka.
Undir borðum í þessari
veizlu skilgreindi Sigurður
hina sönnu menntun á þann
veg, að það væri l'atínan, sem
skildi á milli séntlimennisins
og dónans. Einn menntamað
urinn sagði þá við borðfélaga
sinn, sem var Eyjamaður:
„Við erum hér fjórir lang-
skólagengnir og kunnum
latínu, svo við erum sént'il-
mennin, en þú kannt ekki
latínu, svo að þú ert dóninn“.
Sigurður svaraði um hæl:
„Þetta er ekki rétt, Eyjamenn
eru engir dónar. Þeir kunna
aðra latínu, — latínu lifsins,
sem er hin eina sanna latína“.
Þarna lýsti hið víðsýna skáld
kjarna hinnar sönnu mennt-
unar.
Menntun er ekk-; þululær-
LATINA LIFSINS
dcmur dauðra mála, þótt sú
kunnátta sé gagnieg. Sönn
menntun er að kunna latínu
lífsins — sú kunnátta hugar
og handar aö ge“a nytjar hafs
og moid'ar sér nothæfar og
gagnlegar. Vera má, að tiltölu
lega færrl Eyjamenn hafi
þreytt langskölagöngu heldur
en íbúar ýmissa annarra hér
aða, en þrátt fýri.r það hefir
h'n' raunhæfa menntun,
Iatína lífsins, hverg; veri'ð bet
ur rækt og sá trausti lággróð
ur hefir skapað stóru eikunum
skjél og vaxtarsk lyrði, enda
era þetta viðurlcennd sann-
indi.
í fyrra sumar,- er Eims&ipa
féiag'.ð baíu-ð Eyjamönnum að
' sfcoða giæstasta sfc-'p ísienzka
j flotansc, GuIIfcss nýja, þá tók
| Jón Árnason það fram í ræðu,
er hann floitti á skipsfjöl, að
því aðeins gæti þjóðin eign-
ast slík skip, að menn e'.ns
! og Vestmannaeyingar hefðu
kunnáttu og þrek til þess að
sækja aflafcng í greipar Æg-
is.
Á liðnum öldum hefir oft
verlð þröhgt í búi hjá íslenzku
þjöðinni og þá að sjálfsögðu
l'íka í' Eyjum, en þó sannar
sagan það, að Eyjarnar voru
alTtaf einn þeirra staöa, þar
sem fcikið svalt ekki, og til
Eyja voru gerðar ferðir frá
fjarlægum landshlutúm til
fanga og aðdrátta og bjargar
héruðum, þar sem sulturinn
hafði haldið innreið sina.
Sú aðstaða og staðliættir,
fiskauðugu umhverfi hefir
vitanlega sina þýðingu, en úr
slifcaþýðingu hef.r hin arf-
gengna staðgóða kunnátta
Ávarp Helga Beisedlktssosiar, forseta bsej
arstjórsiar á risgjeMzmi GagnfræSaskólaas
á VestmannaeyjHm 29. sept. 1951
|Eyjamanna, kunnátta þeirra
í latínu lífsins haft. Framgang
ur góðra mála kostar oftast
baráttu, og er gott eitt um
það að segja. Svo hefir líka
, verið um skólastofnun þá,
! sem um ókomna framtíð á
, að njóta byggingar þeirrar,
sem við fögnum hér í dag.
Skoöanamunur er í eðli
sínu góður og skapar nauð-
synlega tilbreytni í athöfn
og hugsun, líka geta athafnir
veriS spaugilegar og líka gott
að minnast slíks. Eins slíks
atviks vil ég minnast hér' í
sambandi við skólahúsbygg-
inguna.
Þegar byggingarfram-
kvæmdir við skólahúsin hóf-
ust, var búiö að innleiða í
landinu byggingarefna-
skömmtun og takmarkanir á
byggingarframkvæmdum.
Jarðvegurinn í skólastæðinu
| reyndist dýpr; og gröftur
j meiri en ráð var fyrir gert,
] þannig að hið leyfða sem-
entsmagn nægð; ekk; að fullu
til þess að koma skólagrunnin
um upp úr moldinni, enda
var byggingarefnaskömmtun
in þá nýsett á laggirnar og
engin reynsla fengin.
Ef staðar hefði verið num
ið, þar sem hið leyfða sem-
ent þraut, þá hefð; skóla-
grunnurinn moldorpið næsta
vetur, en slíkt hefði orðið til
mikils kostnaðarauka og só-
unar verðmæta. Bæjarstjórn
in átti hér úr vöndu að ráða.
Annars vegar var reglugerð,
sem ógnaði með allt að 200
þúsund króna sektarákvæð-
um, en hins vegar var em-
bættisskylda hans, — varð-
veizla opinberra eigna, sem
honum var trúað fyrir í skjól;
stöðu sinriar.
Hin heimalærða latína lífs
ins sigraði í þessum átökum.
Notuð voru nokkur tonn af
sementi frá öðrum þörfum
bæjarins, sem voru minna að-
kallandi, og skólagrunnurinn
þannig verndaður fyrir eyði-
leggingu. Eftirmál nokkur
fylgdu þessu, sementsnotkun
in var kærð til sekta með
þeim úrslitum, að bæjarstjóra
og skólastjóra var gert að
greiða hvorum 20 króna sekt
með gildandi kaupgjaldsvisi-
tölu, og mun hvorugum verða
talið þetta til mannlýta.
Frá þessu er ekki sagt hér
handhöfum reglugerðanna til
ámælis. Vafalaust hafa þeir
í bókstafstrú sinn; talið sig
gera rétt. En frá þessu er
sagt hér til dæmis um það,
hversu góðum málum verður
allt til framdráttar. Einmitt
þessir byrjunarerfiðleikar
urðu skólabyggingunni til
happs og hafa stuðlað að því,
að framhald byggingarfram-
kvæmda hefir verið leyfð fyr
irstööulítið, svo nú er bygging
in að komast undir þak. Þetta
ber að þakka.
Ég ætla ekki að rekja hér
byggingarsögu skólahússins,
það verður gert af öðrum, en
áður en ég lík máli mínu vil
ég vekja atlveg sérstaka at-
hygli á því, að gagnfræðaskól
inn í Eyjum hefir frá upphafi
stefnt að þvi að kenna nem-
endum latínu lífsins og tengja
starf huga og handar og
mætti svo fara að starf þessa
skóla ætti eftir að skapa
þáttaskipti í íslenzkum skóla
málum og færi vel á því.
í nafni Vestmannaeyjabæj
ar, íbúa Eyjanna og æskunn
ar, sem njóta á hins veglega
skólahúas, sem er risið af
grunni, vil ég þakka öllum
þeim fjær og nær, sem að þvi
hafa unnið að koma bygging
unni upp, jafnt hvort vinnan
hefir verið framkvæmd með
hug eða höndum eða hvort
tveggja.
Allir þessir menn eiga það
sameiginlegt að vera miklir
kunnáttumenn í latínu lífs-
ins, hver á sinu sviði.
(Framhald á 7. siðu)
1. október
Tvö ár er ekki Bangur íími, en
A síðastliöimm tveimur árum hafa bifreiðastjórar og bifreiðaeigendur
sannfærst um hina einstæðu eiginleika
og er hún tvímælalaust eftirsóttasta bifreiðaolían á markaðnum.
Það, sem gerir þessa bifreiðaolíu svo eftii-sótta er, að hún
Hreinsar um leið og hún smyr
Híndrar sýrumyndun og óeðlilegt
Stenzt ve! hita við mikið álag
Er drfúg í notkun
Ef þér hafið ekki þegar SHELL X-100 á bifreið yðar, þá dragið ekki Icngur
að skipta um. Notið ávallt SHELL X-100. Það eru hyggindi sem í hag koma.
Bifreiðastjórar!
SIMI: 1420