Tíminn - 24.11.1951, Page 8

Á slóðum Jörundar hundadaga-
kóngs, lögregluþjóns á Tasmaníu
VSISiepg'iir <?BiSínssoia, lieiiaaari, segir frá 14
íiiása. dvöl í ÁstralÍH, aðallega MelSaoiirsae
Þeir ern ekki margir Islenc’iagar, sem lagt hafa leið sína til
Ástralíu til tlvalar hin síðari ái, en einn er þó sá^ sem þar hefir
dva'ij rúmt ár og sagt lítiís háttar frá landi og þjóð i iitvarps-
þáttnm og bla'ðagrcinv.m. Það er Vilbergur Júlíusson, kennari í
ESafnarfirSi. Iíarm er nú kominn hingað heim fyrir nokkru og
spnrffi kiaðnmaður frá Tíin:m;:m hann ofurlítið frá dvöl hans
Á efri myndinni sjást ástralskir bændur með verðlaunahrúta
sína á hrútasýningu. Þetta eru hinir mestu kiörgripir enda eru
þeir allir borðalagðir. Á neðri myndinni sjást fjármenn að verki
í nýtízku rúningshúsi á áströlskum búgarði. Rafmagnsklippurn-
ar eru í röð cins og gerist í rakarastofum, cg þarna eru menn ekki
lengi að strjúka reyfið af kindinni, enda þarf margar að rýja.
Afli Höfðaborgar verð-
ur Sáiiiin i frystihús
Fer seniiilega á vesðar á Sii’iðjudaginn
Það eru allar líkur til þess, að Höfðaborg, togari Höfða-
kaupstaðar, fari frá Reykjavík á þriðjudaginn keauir. Mun
hann fara heint á veiðar, er hann lætur úr höfn héðan.
Aftökum í Aþenu
frestað
í stjórnmálanefnd allsherj-
arþingsins urðu allsnarpar
orðasennur í gær, er borin var
fram tillaga um það, að alls-
herjar þingið skoraði á stjórn
Grikklánds að hætta við að
fullnægja dauðadómum þeim,
sem kveðnir voru upn fvrir
skömmu yfir 12 mönnum. Varð
fundarstjcri nefndarinnar hvað
eftir annað að biðja úm hljóð.
Pregn frá Aþenu hermdi í gær-
kveldi að stjórnin hefði ákveð-
ið að fresta aítökunum um sinn.
Aflinn látinn í
frystihús.
Það er ákveðiö, að togarinn
leggi afla sinn upp í Höfða-
kaupstað, þar sem hann verð
ur unninn í frystihúsunum, og
et' til vill verður eitthvað lagt
, upp á Hólmavík til vinnslu í
i í'rystihúsinu þar.
[;ar i gær.
! Vilbergur dvaldi í Bretlandi
v.eturinn 1919 til 1950 við ensku
nám og síðar við að kynna sér
starfsémi og starfsháttu bóka-
safna. Um vorið' -gerði hann al-
vöru úr því a'ð bregða sér til
Astralíu og lagöi af stað þang-
að 29. ápríl 1959. Fór hann með
íarbegaskipi og lá leiðin um
tíúes, þaðan til Ceylon og til
Melbourne. Tók sú ferð fjórar
vikur.
Á bókasafni í Melbourne.
Vilbergur hafði ætlað sér að
stundað háskólanám í Mel-
bourne, því að þar er stór og
vel búinn háskóli með 9 þús.
stúdenta. En þegar til kom,
reyndist það ókleift sökum
kostnaðar. Hins vegar fékk
hann greiðlega atvinnu við
taókasafn og vann þar nær ár,
aðallega við spjaldskrá safns-
ms.
Melbourne er borg með miljón
íbúa, næststærsta borg lands-
ins og með miklum menningar
brag. Vilbergur dvaldi um 14
mánuði í Ástralíu, en ferðaðist
nokkuð, meðal annars til Tas-
maníu hinnar stóru og fögru
eyjar við suðaustufhorn megin
landsins.
íslendingafélagið í Melbourne.
Þótt kynlegt megi virðast, er
til íslendingafélag í Melbourne,
þótt raunar sé þar enginn heim
ilisfastur fslendingur. íslenzka
er þar einnig kennd við háskól-
ann. Forsaga þess er sú, að ást
ralskur prófessor, Agustin Lode
wycks að nafni dvaldi við nor-
rænunám hér á landi árin 1931
og 1938. Árið þar á eftir fór
hann til Melbourne og hóf ís-
lenzkukennslu við háskólann
þar, og er það þáttur í allsherj
ar tungumálakennslu háskól-
ans. Hann er nú 75 ára að aldri
og hættur kennslu en við tók
Fyrirlesíur nm
skattamál
Jónas Jónsson frá Hriílu
mun á morgun flytja fyrirlest
ur um skattamál ríkis og
bæja í Listamannaskálanum,
og hefst fyrirlesturinn klukk-
an tvö. Hefir fy /.rlc/sarinn
boðað, að hann munj þar
/•koma fram með nýstárlegar
tiilögur um lausn skattamál-
anna.
Von um baínamli
atvinnuástand.
Þessi ákvör'ðun mun vera
mörgum m'kið gieðiefni, því
að atvinnuleysi hefir verið
mjöj tiifinnanlegt í haust,
bæði í Höíöakaupstað og
Hólmávík. En við nýtihgu afl
ans. ‘af toeáranum munu
mafg’ár hendur fá' verkefni og
atvinnuástand batna stórurn.
Margir skipverjaíma
úr Höfðakaupstaö.
Yfirmenn á togaranum
verða héðan úr Reykjavík,
nema annar vélstjóri, sem er'
að norðan, en liásetar eru all
ir að norðan, nema tveir.
Mun skipshöfnin þykja hin
vasklegasta, þótt ekki séu all
ir vanir togarasjómenn enn. |
Eru miklar vonir bundnar við
þetta skip og áhöfn þess. |
Þessi ástralski verðiaunahrútur
er hin mesta kempa og; höfðing
legur ásýndum, enda bjóða
bændur í hann óheyrilegt verð.
Ullin er líka mikil og mjúk og
getur góðar vonir um ullprúða
afkomendur.
ungur Hollendingur, sem einn-
ig heflr dvalið hér. Heitir hann
Kylstra. Les hann ágætlega ís-
lenzku og talar liðlegai Hann er
nú við framhaldsnám erlendis
og er því engin íslenzkukennsla
við háskólann í vetur, en Lode-
wycks prófessor kennir átta
nemendum heima hjá sér. Voru
þeir að lesa Njálssögu og íslend
ingaþætti, er Vilbergur fór þaö
an í sumar.
Þýzk-bandarísk kona, Alida
Myhr læknir, sem hefir haldið
fyrirlestra við Melbournehá-
skóla í 20 ár, og hafði áður dval
ið hér á landi, stofnaði ásamt
Lodewycks prófessor íslendinga
félag, sem var nánast kynning-
arklúbbur um ísland. Þar var
þó enginn íslendingur félags-
maður. Kvaðst Vilbergur ekki
hafa frétt um nema einn fs-
lending, sem heimilisfastur
væri á þessum slóðum, en tókst
ekki að hafa upp á honum eða
fá nánari vitneskju um hann.
fslendingafélagið var lagzt
i riiður, er Vilbergur kom en var
i þá endurreist og starfaði vel.
„Gamla heyið1 í Ástralíu.
En einna merkilegastur
þeirra manna, er fást við ís-
lenzk fræði í Melbourne, er
Arthur Cooper, sérfræðingur í
Austurlandamálum en starfs-
maður brezku stjórnarinnar. í
Stokkhólmi kynntist hann Sig-
urði Þórarinssyni, jarðfræð-
ingi og Jóni Magnússyni frétta
stjóra og kom síðan í stutta dvöl
til íslands. Nam hann íslenzku
undravel, les fornsögurnar og
nýrri íslenzkar bókmenntir. Hef
ir hann þýtt á ensku íslenzk
í Ijóð og smásögur, m.a. Gamla
heyið eftir Guðmund Friðjóns-
son og í fjörunni eftir Jón
Trausta.
Hundadagakóngur á
| Tasmaníu.
Vilbergur fór eins og fyrr er
I frá sagt, til Tasmaníu, sem er
j stór, fögur og frjósöm eyja og
miög rómuð af ferðamönnum.
j Lífið þar er mjög líkt því, sem
j gerist í Engiandi og allir lifn-
j aðarhættir miklu enskari en á
| meginlandinu. Á Tasmaníu á
j Jörundnr hímdadagakonungv'r
I sér allmikla sögu, og er þessi
j heiðursmaður því með vissum
i hætti sameign íslands og Ástra
i líu.
Þegar Jörundur féll af gull-
! stólnmn eftir ævintýri sitt á
r íslandi og fleiri af svipuðu tagi,
var hann dæmdur til fangavist
ar á Tasmaníu. Var síðari send
ur af stað með öðrum föngum
á skipi frá Bretlandi. Á leiðinni
kom hann sér sérstaklega vel,
og þegar skipslæknirinn sálað-
ist var hann gerður að skips-
lækni, því hann kunni eitthvaö
fyrir sér í þeim fræðum eins og
fleiri.
Lögreglnvörðui' á Tasmaníu.
Og Jörundur fór aldrei i
fangaverið. Hann var í þess
stað gerður að lögregluþjóni,
verði laga og réttar, í borg
elnni á Tasmaníu og jókst að
’.ietprðum og tign. Kvæntist
hann konu, er Nora hét, en
hjónabandið var ekki ástsælt,
enda var hún skass mikið, en
Jörundur svallfenginn og
spilafífl mikið. Var Nora Jör-
undi eins konar Zanþippa og
elti hann um götur og torg með
sóflinn á lofti. Skildi samvistir
þeirra áður' en lauk. Jörundur
drakk sig í óreiðu og vesal-
dóm og andaðist í ófrægð. En
húsið, þar sem þau hjónin
bjuggu og kirkjan, er þau voru
gefin saman í, eru enn sýnileg
tákn um þarvist hins íslenzka
einvalda. Jörundur reit ævi-
j sögu sína að mestu og er þáttur
hans á íslandi þar skráður með
vegsemd.
| Annars virðist Jörundur hafa
haft góðan skilning á vanda-
1 málum svertingja í Ástralíu og
Þetta er íbúðarhúsið hans Jör-
undar hundadagakonungs þeg-
ar hann var lögregluþjónn á
Tasmaníu og giftur Nóru. Nú
er þar einhver heiidverzlun. Við
dyrnar stendur Vilbergur Júlí-
usson, kennari.
verið á undan samtíð sinni í
þeim efnum.
Svertingjarnir lifa enn
frumstæðu veiðimannalífi.
Svertingjarnir í Ástralíu lifa
margir enn sínu frumstæða
(Framhald á 7. slðu)
FlóðiÖ í Pódalnum
óx í gær
Vatnsborðio á flóöasvæðinu í
Pódalnum' hækkaði enn að mun
í gær enda var rigning í fyrri-
nótt .1 dag er þó vonazt til, að
aftur taki a‘5 lækka og nú sé
hámark flóðanna. Byggja menn
vonir sínar á því, að verkfræð-
mgadeildum hersins tókst í gær
að sprengja með flugvéla-
sprengjum allmargar stíflur við
ósa Pó, svo að nú á vatniö að
hafa greiðara rennsli til sjáv-
ar.
í Noregi hafa safnazt um 200
lestir af matvælum handa
ílóttafólki af flóðasvæðunum,
og í mörgum öðrum löndum er
söfnun hafin á vegum Rauða
krossins